Hamas trở lại đường phố Gaza, xử tử ít nhất 33 người với lý do "cộng tác với quân thù." Trump đồng ý cho Hamas kiểm soát tạm Gaza. Thòa thuận 20 điểm tương tự như thỏa thuận tháng 6/2024 mà Biden đưa ra. Như thế, lẽ ra Trump, Netanyahu có thể đã có ngưng bắn và thả con tin sớm hơn. Giai đoạn 2 có thể sẽ không tới.
13/10/202519:54:00(Xem: 2550)
Hamas trở lại đường phố Gaza, xử tử ít nhất 33 người với lý do "cộng tác với quân thù." Trump đồng ý cho Hamas kiểm soát tạm Gaza. Thòa thuận 20 điểm tương tự như thỏa thuận tháng 6/2024 mà Biden đưa ra. Như thế, lẽ ra Trump, Netanyahu có thể đã có ngưng bắn và thả con tin sớm hơn. Giai đoạn 2 có thể sẽ không tới.
Theo tin Reuters đêm Thứ Hai 13/10/2025: Hamas, lực lượng đã suy yếu đáng kể, đã tìm cách khẳng định lại vị thế của mình ở Gaza kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, giết chết ít nhất 33 người trong cuộc đàn áp các nhóm đã thử thách sự kiểm soát của họ và dường như những người được Mỹ bật đèn xanh để tạm thời kiểm soát dải đất bị tàn phá này.
Bị Israel đánh phá trong cuộc chiến bùng phát sau vụ tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023, Hamas đã dần dần đưa lực lượng của mình trở lại đường phố Gaza kể từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu vào hôm thứ Sáu, di chuyển thận trọng để tránh nhà cửa sụp đổ bất ngờ, theo hai nguồn tin an ninh trong khu vực.
Vào thứ Hai, Hamas đã triển khai các thành viên của cánh quân sự Lữ đoàn Qassam khi họ thả những con tin cuối cùng còn sống bị bắt từ Israel hai năm trước. Đây là lời nhắc nhở về một trong những thách thức lớn mà nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm đạt được một thỏa thuận lâu dài cho Gaza đang phải đối mặt, khi Mỹ, Israel và nhiều quốc gia khác yêu cầu Hamas giải giáp.
Đoạn phim của Reuters cho thấy hàng chục chiến binh Hamas xếp hàng tại một bệnh viện ở miền nam Gaza, một người đeo miếng vá trên vai cho thấy anh ta là thành viên của "Đơn vị Bóng tối" tinh nhuệ mà các nguồn tin của Hamas cho biết có nhiệm vụ bảo vệ con tin.
Một trong những nguồn tin từ Gaza, một quan chức an ninh, cho biết kể từ khi ngừng bắn, lực lượng Hamas đã giết 32 thành viên của "một băng nhóm liên kết với một gia đình ở thành phố Gaza", trong khi sáu thành viên của họ cũng đã thiệt mạng.
Sau đó vào thứ Hai, một video lan truyền trên mạng xã hội dường như cho thấy một số tay súng đeo mặt nạ, một số người trong số họ đội băng đô xanh [trên đầu ngang trán] giống như băng đô mà Hamas sử dụng, đang dùng súng máy bắn vào ít nhất 7 người đàn ông sau khi buộc họ quỳ gối trên đường phố. Các bài đăng xác định video này được quay ở Gaza vào thứ Hai. Khán giả dân sự hô vang "Allah Akbar", nghĩa là Đức Chúa Trời vĩ đại, và gọi những người bị giết là "kẻ cộng tác".
Reuters không thể xác minh ngay lập tức các sự kiện trong video, ngày hoặc địa điểm của nó. Không có phản hồi ngay lập tức từ Hamas. Tháng trước, chính quyền do Hamas lãnh đạo cho biết họ đã xử tử ba người đàn ông bị cáo buộc hợp tác với Israel. Video về vụ giết người công khai đã được chia sẻ trên mạng xã hội.
VAI TRÒ CẢNH SÁT TẠM THỜI?
Kế hoạch của Trump dự kiến Hamas sẽ không còn nắm quyền ở Gaza, một khu vực phi quân sự do một ủy ban Palestine quản lý dưới sự giám sát quốc tế. Nó kêu gọi triển khai một phái bộ ổn định quốc tế sẽ đào tạo và hỗ trợ lực lượng cảnh sát Palestine.
Nhưng Trump, phát biểu trên đường đến Trung Đông, gợi ý rằng Hamas đã được bật đèn xanh tạm thời để kiểm soát Gaza. "Họ thực sự muốn chấm dứt các vấn đề, và họ đã công khai về điều đó, và chúng tôi đã cho phép họ trong một khoảng thời gian," ông nói, trả lời câu hỏi của một nhà báo về các báo cáo cho rằng Hamas đang bắn vào đối thủ và tự thành lập lực lượng cảnh sát.
Sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, Ismail Al-Thawabta, người đứng đầu văn phòng truyền thông của chính phủ Hamas ở Gaza, nói với Reuters rằng nhóm này sẽ không để xảy ra khoảng trống an ninh và sẽ duy trì an toàn công cộng cũng như tài sản.
Hamas đã loại trừ bất kỳ cuộc thảo luận nào về kho vũ khí của mình, nói rằng họ sẽ sẵn sàng giao nộp vũ khí cho một nhà nước Palestine tương lai. Nhóm này cho biết không tìm kiếm vai trò nào trong cơ quan quản lý tương lai của Gaza, nhưng điều này nên được người Palestine tự quyết định mà không có sự kiểm soát của nước ngoài.
XUNG ĐỘT NỘI BỘ VỚI CÁC DÒNG TỘC
Khi chiến tranh kéo dài, Hamas suy yếu phải đối mặt với những thách thức nội bộ ngày càng lớn đối với quyền kiểm soát Gaza từ các nhóm mà họ đã bất đồng từ lâu, thường liên kết với các bộ lạc.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hồi đầu năm nay cho biết Israel đã trang bị vũ khí cho các bộ lạc đối lập với Hamas, nhưng không nêu rõ danh tính của họ. Tại thành phố Gaza, Hamas chủ yếu giao chiến với gia tộc Doghmosh, theo lời của người dân và các nguồn tin Hamas.
Quan chức an ninh không xác định "băng nhóm" đã bị nhắm mục tiêu ở thành phố Gaza, cũng không cho biết liệu băng nhóm này có bị nghi ngờ nhận hỗ trợ từ Israel hay không. Người đứng đầu gia tộc chống Hamas nổi bật nhất là Yasser Abu Shabab, người đang sống ở khu vực Rafah - khu vực mà Israel vẫn chưa rút quân.
Cung cấp mức lương hấp dẫn, nhóm của ông đã tuyển mộ hàng trăm chiến binh, một nguồn tin thân cận với Abu Shabab nói với Reuters hồi đầu năm nay. Hamas gọi ông là kẻ hợp tác với Israel, điều mà ông phủ nhận.
Quan chức an ninh Gaza cho biết, ngoài các cuộc đụng độ ở thành phố Gaza, lực lượng an ninh Hamas đã giết "cánh tay phải" của Abu Shabab và đang nỗ lực tìm giết chính Abu Shabab.
Abu Shabab không trả lời ngay các câu hỏi về bình luận của quan chức này. Reuters không thể xác minh ngay lập tức tuyên bố rằng phụ tá của ông đã bị giết.
Hussam al-Astal, một nhân vật chống Hamas khác có trụ sở tại Khan Younis, khu vực do Israel kiểm soát, đã chế nhạo nhóm này trong một thông điệp video vào Chủ nhật, nói rằng khi Hamas trao trả con tin, vai trò và sự cai trị của nhóm Hamas ở Gaza sẽ kết thúc.
Nhà phân tích Palestine Reham Owda cho biết các hành động của Hamas nhằm ngăn chặn các nhóm đã hợp tác với Israel và góp phần gây bất an trong chiến tranh. Hamas cũng muốn chứng minh rằng các sĩ quan an ninh của họ nên là một phần của chính phủ mới, mặc dù điều này sẽ bị Israel bác bỏ, theo bà Owda nói.
.
Trong khi đó, báo The Guardian nêu vấn đề: Trump muốn có giải thưởng cho thỏa thuận Gaza. Nhưng câu hỏi thực sự là, tại sao Trump không làm điều đó sớm hơn? Bản tin ghi rằng lệnh ngừng bắn ở Gaza xảy ra khi tổng thống Mỹ mất kiên nhẫn, nhưng bao nhiêu kinh hoàng đã xảy ra, bao nhiêu người đã thiệt mạng vì ông ấy trì hoãn?
Sau bao nhiêu hình ảnh về cái chết và sự tàn phá, thật nhẹ nhõm khi được xem những bức ảnh về niềm vui. Trên các bản tin truyền hình thế giới, màn hình chia đôi vào thứ Năm: ăn mừng ở Gaza và ăn mừng ở Israel, những cảnh hoan hô và vỗ tay phản chiếu nhau, như để khẳng định rằng đây là một cuộc chiến mà chính người dân đã mong muốn từ lâu – và hầu hết không bao giờ muốn bắt đầu.
Những hình ảnh này không xa lạ. Chúng ta đã thấy một phiên bản của chúng vào tháng 1/2025, khi lệnh ngừng bắn được công bố với sự hân hoan lớn. Điều đó chỉ kéo dài đến giữa tháng 3, khi Israel phá vỡ thỏa thuận và tiếp tục ném bom Gaza, một trải nghiệm nên làm dịu bớt và cảnh báo hy vọng hiện tại bằng kiến thức rằng mọi thứ có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, lần này, ngay cả những người bi quan nhất trong khu vực cũng phải thừa nhận rằng thỏa thuận này có vẻ bền vững hơn.
Vậy nó đã ra đời như thế nào và ai xứng đáng được ghi công? Thông thường, một bước đột phá như thế này là kết quả của việc cả hai bên đều thay đổi lập trường, ít nhiều như nhau. Nhìn thoáng qua, có vẻ như đó là những gì đã xảy ra ở đây. Hamas rõ ràng đã bị suy yếu, khi Israel đã tiêu diệt các thủ lĩnh của họ và làm suy yếu chính phủ bảo trợ lớn của họ là Iran. Và Donald Trump đã đảm bảo rằng các quốc gia có ảnh hưởng đối với Hamas – Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập – đã thúc đẩy Hamas phải đồng ý. (Trump đã làm điều đó bằng cách sử dụng các công cụ độc quyền của Mỹ, ví dụ như ký kết hiệp ước quốc phòng với Qatar, mang lại cho quốc gia vùng Vịnh này sự bảo vệ cấp độ NATO.)
Dù vậy, và bất chấp những nỗ lực tốt nhất của những người ủng hộ Benjamin Netanyahu để cho thấy điều ngược lại, Hamas đã không bị buộc phải thay đổi lớn lập trường của mình. Kế hoạch 20 điểm của Trump có thể yêu cầu nhóm này giao nộp vũ khí, nhưng Hamas chưa cam kết về điều đó và không có đề cập nào đến nó trong thỏa thuận ngừng bắn hiện tại, khá hẹp, được coi là giai đoạn đầu của thỏa thuận.
Ngay từ đầu, nhóm Hamas đã tuyên bố sẽ trao trả các con tin mà họ đang giữ sau khi Israel đồng ý thả các tù nhân Palestine, rút quân khỏi Gaza và chấm dứt chiến tranh. Chắc chắn, việc rút quân sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn, nhưng ba hành động đó là những gì Israel đã đồng ý về cơ bản. Như Michael Milstein, một cựu đại tá tình báo quân đội Israel, người được coi là nhà phân tích hàng đầu của Hamas ở nước này, đã nói với phóng viên The Guardian: "Hãy đối mặt đi, Hamas thực sự không thay đổi gì đáng kể trong các lập trường cơ bản của họ."
Nói cách khác, sự thay đổi lớn đã nằm ở lập trường của Israel. Chỉ vài ngày trước khi Trump công bố kế hoạch của mình tại Nhà Trắng với Netanyahu bên cạnh, Thủ tướng Israel đã nói với Liên Hợp Quốc ở New York rằng cuộc chiến sẽ không kết thúc cho đến khi Hamas bị tiêu diệt hoàn toàn. Giờ đây, ông Netanyahu đã đồng ý với một thỏa thuận giữ lại Hamas. Netanyahu đã chấp nhận những gì trước đây Netanyahu cho là không thể chấp nhận được. Điều gì khiến Netanyahu làm điều đó?
Câu trả lời ngắn gọn là cuối cùng Donald Trump đã phát huy toàn bộ sức mạnh của văn phòng mình và chấm dứt cuộc chiến. Ông không để Netanyahu nghi ngờ gì về việc sự kiên nhẫn của mình đã cạn kiệt, tự tin rằng Thủ tướng Israel không còn lựa chọn nào khác. Trong hai năm qua, Netanyahu đã "bỏ qua" tất cả mọi người khác – bao gồm cả những người bạn và đồng minh lịch sử của Israel – khiến Netanyahu chỉ còn phụ thuộc vào Trump. Nếu tổng thống Mỹ nói chiến tranh phải kết thúc, thì nó phải kết thúc. Như chính Trump đã nói với Netanyahu: "Israel không thể chiến đấu với cả thế giới."
Hầu hết các nhà quan sát đều nghi ngờ rằng Trump quyết định cứng rắn sau cuộc tấn công thất bại của Israel vào đội đàm phán Hamas ở Doha (Qatar) vào ngày 9 tháng 9/2025. Trump coi đó là một sự xúc phạm cá nhân. Không chỉ Netanyahu không cảnh báo đầy đủ cho ông Trump rằng Israel đang có kế hoạch giết chính những người mà họ cần thảo luận về một thỏa thuận, ông Netanyahu còn làm điều đó trên lãnh thổ có chủ quyền của một quốc gia mà Trump có quan hệ cá nhân và tài chính: hãy nhớ rằng người Qatar đã tặng Trump một chiếc máy bay mới để sử dụng làm Air Force One. Đó là một hành động kiêu ngạo của Netanyahu. Và, giống như một ông trùm mafia bị xúc phạm bởi một vụ ám sát bất thành nhắm vào một trong những đối tác kinh doanh của mình, Trump quyết định đã đến lúc nhắc nhở Thủ tướng Israel ai mới là người làm chủ.
Tổng thống Mỹ cũng lưu ý đến các cuộc biểu tình lớn trên đường phố Israel, khi công chúng ở đó yêu cầu chấm dứt chiến tranh, và sự phẫn nộ toàn cầu do Israel tàn phá Gaza, đồng thời tính toán rằng việc làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn sẽ mang lại cho Trump sự khen ngợi mà, mặc dù thường tỏ ra coi thường dư luận quốc tế, nhưng Trump lại khao khát. Chưa kể đến giải Nobel Hòa bình, giải thưởng mà Trump khao khát như một món đồ trang sức vô giá duy nhất mà Trump chưa đạt được cho đến nay. Sức mạnh của một tổng thống Mỹ lớn đến mức, một khi Trump quyết định sử dụng nó, mọi thứ sẽ nhanh chóng đi vào quỹ đạo.
Vậy thì, điều đó có biến Donald Trump thành người hùng của thời khắc này không? Những người trong chúng ta đã phản đối ông ấy một cách quyết liệt trong thập niên qua nên nuốt nước bọt và ghi nhận công lao khi xứng đáng. Sự sẵn sàng bắt nạt và ép buộc, sự thu hút sự chú ý toàn cầu, và sức mạnh tính cách của Trump đều được sử dụng, trong dịp này, hướng tới một mục tiêu cao cả: chấm dứt việc giết người và giải phóng các con tin.
Nhưng bất kỳ sự ngưỡng mộ nào cũng phải được điều chỉnh bởi một sự thật khó khăn duy nhất. Trump có thể đã làm điều này sớm hơn rất nhiều. Khi Trump trở lại Nhà Trắng vào ngày 20 tháng 1/2025, một thỏa thuận ngừng bắn không khác biệt nhiều so với thỏa thuận này đã có hiệu lực. Khi Netanyahu định phá vỡ lệnh ngừng bắn đó vào tháng 3, Trump có thể đã dứt khoát từ chối và nói không. Thay vào đó, Trump đã bật đèn xanh cho Netanyahu – và sáu tháng tiếp theo, theo nhiều cách, là sáu tháng tồi tệ nhất của cuộc chiến. Trump có quyền ngăn chặn điều đó – và Trump đã chọn không làm.
Tất nhiên, cùng một lời chỉ trích này cũng áp dụng cho chính Netanyahu. Thật vậy, hành vi phạm tội còn tồi tệ hơn vì một thỏa thuận tương tự như thỏa thuận mà Netanyahu đã đồng ý trong tuần này đã được đưa ra sớm nhất là vào tháng 6 năm 2024. Nhưng Netanyahu đã từ chối nó, và những đề nghị tương tự sau đó, quyết định ở mỗi bước ngoặt rằng lợi ích cá nhân và chính trị của Netanyahu được phục vụ tốt nhất bằng chiến tranh liên tục. Đúng vậy, Joe Biden đáng bị chỉ trích vì không sử dụng sức mạnh của Mỹ để yêu cầu ngừng bắn (mặc dù tình hình của ông khó khăn hơn người kế nhiệm, chỉ vì Donald Trump không có một Donald Trump nào sẵn sàng thay thế, dường như hứa hẹn những điều kiện tốt hơn cho Netanyahu). Nhưng trách nhiệm của Netanyahu là rất lớn.
Ngay cả khi bạn chỉ quay lại với cơ hội đã bỏ lỡ vào tháng 3, hãy nghĩ về tất cả những gì đã mất. Những sinh mạng người Palestine bị hủy diệt ở Gaza kể từ đó; nạn đói khi Israel cắt viện trợ. Và từ quan điểm của chính Israel: các con tin buộc phải chịu đựng thêm bảy tháng bị giam cầm; những người lính thiệt mạng trong chiến đấu; uy tín của Israel bị sụp đổ, đặc biệt là về viện trợ, biến đất nước Israel thành một kẻ bị ruồng bỏ trên toàn cầu. "Thật sự là một thảm họa," Milstein nói, "vì dường như chúng ta đã có một chuyến đi rất dài chỉ để lại thấy mình một lần nữa ở đúng điểm xuất phát." Bạn có thể đưa ra phán quyết tương tự về Hamas: họ có thể đã chấm dứt nỗi đau của Gaza sớm hơn nhiều bằng cách thả tất cả các con tin.
Hóa ra, Trump đã không nhận được giải Nobel – ít nhất là trong năm nay. Nếu Trump thực sự muốn điều đó, thì rõ ràng Trump biết phải làm gì. Trump phải duy trì sự tham gia tích cực trong những tháng và năm tới như Trump đã làm trong 10 ngày qua. Mỗi điểm trong 20 điểm của kế hoạch này đều chứa đủ căng thẳng chưa được giải quyết để khiến toàn bộ sụp đổ.
Trên hết, Trump phải bám sát Netanyahu, cảnh giác với nguy cơ Netanyahu sẽ giữ lại những gì đã được thỏa thuận và không bao giờ tiến tới những bước tiếp theo. Lưu ý đồng minh của Netanyahu, người đã tuyên bố thẳng thừng: "Không có giai đoạn hai." Trump không thể chịu đựng điều đó. Trump phải duy trì áp lực, ngăn Netanyahu chơi bất kỳ trò chơi nào thường lệ của mình. Nếu Trump thực sự muốn đạt được giải thưởng hòa bình, thì không có con đường nào khác.
Gửi ý kiến của bạn
