Hôm nay,  

14/06/202009:42:00(Xem: 5119)

Vừa ngồi được phút chốc thì thấy một thiếu phụ lên xe, nhìn cái bụng lum lum có bầu biết là chị ta khó nhọc lắm. Nó uể oải đứng dậy nhường chỗ cho chị ta, mặc dù nó đã đứng suốt ngày trong xưởng, hai chân mỏi muốn rũ ra. Xe buýt đầy nhóc, mọi người chen chân đứng như thế mà chị còn mang cái bầu nữa thì mệt phải biết. Nghĩ mình nhường ghế cho chị cũng là một hành vi đẹp nên dù có mệt nó vẫn thấy vui vui và thoải mái trong lòng.

 

 Qua chừng năm trạm nữa, người lên kẻ xuống tấp nập, chị có bầu kia cũng xuống xe, trước khi đi chị chào và cảm ơn nó lần nữa. Nó cũng vui vẻ chào laị, bảo chị đừng bận tâm chi, chuyện nhường ghế cho người có bầu, cụ già, em bé là chuyện đương nhiên. Xe đến trạm gần cuối thì xe vắng hẳn, đang hí hoáy quẹt quẹt trên cái điện thoại thông minh, bất chợt nó ngưng laị nhìn quanh quất và thấy một cái ví gần gầm ghế. Nó nhặt lên và xem thử bên trong thì thấy tiền nhiều quá, nó nhét vội vào ba lô của nó mà những người khách còn laị trên xe chẳng ai thấy. Người nào cũng chúi mũi vào màn hình điện thoại, chẳng ai biết trời trăng gì xung quanh cả. Về đến nhà trọ, nó xem lại thì có đến một trăm triệu đồng và hai ngàn ba đô la Mỹ, ngoài ra còn có hai chiếc nhẫn và cái thẻ tín dụng, thẻ căn cước. Nó run run, chưa bao giờ thấy hay cầm trên tay món tiền lớn như thế, lòng thầm thì: “Trúng mánh rồi”. Trong đầu nó lập tức phác hoạ ra bao nhiêu việc phải làm. Nó sẽ xin nghỉ phép một tuần để hưởng thụ, trước hết phải đi nhà hàng hạng sang ăn một bữa cho đã đời, vô thương xá mua mấy món hàng hiệu lâu nay ao ước mà không có tiền, đi xăm con rồng trên lưng, mấy  tay thợ xăm kêu giá cả chục triệu nên trước giờ chưa làm đượ, phải đi du lịch một chuyến bù laị những ngày quần quật cày như trâu... nghĩ đến đó nó thấy sung sướng lâng lâng tựa hồ như bay bổng. Nó nhảy cẫng lên hét to;” Hooray, hooray”. Khi phút giây sướng vì lượng Adrenaline tiết ra ào ạt, nó trở laị bình tĩnh và chợt nhiên lòng nó chùng xuống khi nghe được lời thì thầm từ trái tim:

 

 - Cậu sung sướng lắm phải không? cậu đang vui trên sự đau khổ của kẻ khác đấy! giờ này người chủ cái ví ấy đang khóc, tinh thần đang bấn loạn. Cái ví ấy có thể là của chị khách mang bầu, có thể là của một người mẹ hay một người em gái nào đó.

 

 Nó chột dạ, bao nhiêu cao hứng về những kế hoạch vừa vẽ ra chợt tan biến và nó cụt hứng. Nó laị nghe có giọng cứng cỏi của lá gan:

 

 - Cậu chủ nhặt nó trên xe buýt, cậu ấy đâu có lấy cắp của ai!

 

 Trái tim vẫn thì thầm:

 

 - Đành rằng nhặt được, nhưng rõ ràng có thể trả laị cho người đánh rơi, cố tình không trả cũng đồng nghĩa là ăn cắp rồi.

 

 Lá gan lý luận:

 

 - Chẳng có luật nào trị tội nhặt của rơi cả.

 

 Trái tim giải thích:

 

 - Luật pháp có thể không trị nhưng luật nhân quả không sai vạy, lương tâm không cho phép.

 

 - Lương tâm sao bằng lương tháng? Món tiền đó cậu chủ làm cả hai năm cũng hổng có, lá gan biện bác.

 

 - Nếu đã nhẫn tâm và vô đạo đến mức đó thì còn gì để nói. Tớ tin cậu chủ không đến nỗi như vậy! trái tim nhỏ nhẹ nhưng mạch lạc trả lời.

 

 Nó thật sự phân vân, nó cũng muốn trả laị cho người đánh mất nhưng nó cũng thích ăn xài hưởng thụ. Nó thương người mất ví nhưng những đòi hỏi của bản thân nó róng riết chẳng chịu buông tha. Nó đang đứng giữa đường lựa chọn, trả laị hay tiêu xài? Nó đã học qua những bài học đạo đức, những giáo lý từ bi, nhân quả… nhưng lúc này sao thấy mông lung quá, áp dụng chẳng dễ tí nào. Nó cũng từng nhặt được những món đồ nho nhỏ, không đáng giá bao nhiêu nên đễ dàng trả laị cho người mất, còn bây giờ cái ví này với món tiền lớn quá nên nó sanh lòng giữ lấy. Nó suy tính thiệt hơn, đắn đo giữa tình người và sự thoã mãn cho bản thân. Bao nhiêu ý nghĩ quay cuồng như lồng quay số lô tô, nhiều giả thuyết được đặt ra. Chợt một ý nghĩ phân tích rạch ròi như tay thám tử chuyên nghiệp phát sinh trong đầu nó: “Những người đi xe buýt là những người nghèo hoặc là học sinh, sinh viên, người lao động…Và trong thời buổi hôm nay, ít ai giữ món tiền mặt nhiều như thế trong ví. Có thể chủ nhân của cái ví này mới đi nhà băng rút tiền ra để chuẩn bị cho một việc quan trọng nào đó. Còn thẻ tín dụng thì kh6ong thể xài được, mình không biết mật mã, không beí6t cách bẻ khoá, lớ ngớ là người ta gọi cảnh sát còng tay như chơi.

 

Mình chỉ có thể xài món tiền mặt kia thôi!”, việc trả laị hay giữ lấy mà tiêu xài quả là thử thách đầy cân não. Nó còn nẩn vơ thì một ý nghĩ nữa laị hiện ra:” Biết đâu người mất ví sẽ nhớ laị đã làm rơi trên xe buýt và sẽ nhờ cơ quan quản lý xe hoặc cảnh sát xem laị máy quay hình trên xe… lúc ấy thì sẽ rắc rối, điều này cũng có thể lắm!”

 

 Nó cầm cái ví lên lật qua lật laị, món tiền quá lớn, nằm mơ cũng chưa thấy. Có lời xúx xiểm từ lá gan:

 

 - Cậu cứ xài đi, tới đâu hay tới đó, cơ hội chỉ một lần thôi, không dễ gì có laị lần thứ hai, nếu không muốn nói là sẽ không có!

 

 Trái tim rủ rỉ:

 

 - Món tiền tuy lớn thật, cậu xưa nay là người tốt, lẽ nào chỉ  vì món tiền này mà cậu bán rẻ danh dự sao? cậu hãy nghĩ xem, nếu mẹ cậu, chị cậu, em cậu mất món tiền như thế thì họ sẽ đau khổ như thế nào? Chưa kể là còn rắc rối với chồng, với gia đình hay với chủ nợ của họ. Giả sử họ dùng món tiền này để chữa bệnh, đóng học phí hay trả món nợ lỡ vay của xã hội đen… nếu mất món tiền này thì quả là tai họa lớn ụp xuống đầu họ, không chừng họ sẽ không vượt qua nổi cú sốc này!

 

 Trái tim ngưng giây lát rồi laị thủ thỉ:

 

 - Cậu đã đọc sách, đã học lý thuyết, giờ cậu hãy thực hành đi! những cái nhỏ nhiệm vi tế nó ẩn sâu, ngày thường dễ lướt qua, khi có điều kiện thuận lợi thì nó sẽ trỗi dậy mãnh liệt. Bản thân cậu đã từng, khi nhặt món nhỏ bé thì cậu trả laị ngay, giờ nhặt món lớn thì lòng tham trỗi dậy, nó biến cậu thành con người khác, vì món tiền này mà cậu có những suy nghĩ và hành vi mà trước kia cậu chưa từng có.

 

 Nó thấy xấu hổ cho bản thân, những lời trái tim nói hoàn toàn chính xác, mình không thể thụ hưởng trên sự đau khổ của kẻ khác. Nó vừa thú nhận như thế thì có âm thanh đay nghiến từ bao tử và quả thận:

 

 - Thằng tim kia, nãy giờ tụi tao nghe mầy nói mà sanh bực bội. Mầy bày vẽ chuyện lương tâm đạo đức vớ vẩn, hãy để cậu chủ hưởng sung sướng một tí đi, lâu nay cậu chủ khổ nhiều rồi. Cậu chủ thiếu thốn nhiều thứ, nay có cơ hội thì ăn chơi mát trời ông địa cho đã đời, mua những thứ cậu ấy muốn và làm những gì cậu ấy thích…mầy cứ can gián làm cho cậu chủ khó xử.

 

 Hai đứa nó còn quay qua khích tướng lá gan:

 

 - Cậu phải kích hoạt làm cho cậu chủ dạn dĩ lên, bảo cậu chủ tiêu xài đi, chẳng có chi phải sợ hay lương tâm cắn rứt!  đời có bao nhiêu đâu, ngắn ngủi lắm, hưởng thụ hay khắc khổ rồi cũng chết cả! sống đạo đức nhiều khi còn bị người ta chế giễu, khi dễ…

 

 Thế rồi cả ba đứa nhao nhao khích bác trái tim, oán trách và cả kết tội trái tim. Trái tim vẫn nhẹ nhàng, mềm mỏng:

 

 - Các cậu nói đúng, đời ngắn ngủi lắm, vô thường lắm! chính vì vậy mà mình phải sống cho đàng hoàng, sống cho đẹp, sống ở đời cần có một tấm lòng. Mình sống tốt với người cũng chính là tốt với bản thân mình, mình tạo cái nhân tốt cho việc tái sanh mai sau.

 

Mình sống tốt  mà người ta cười hay chế giễu ấy là người ta sai, đừng vì cái sai của người khác mà mình bỏ cái đúng của mình.

 

 Ba đứa gan, bao tử và thận la lối ồn ào:

 

 - Tim, mầy hổng nghe người ta nói sao? Ca dao đấy nhé!

 

    “Trắc nết chết cũng ra ma

        Chính chuyên chết cũng khiêng ra ngoài đồng”

 

  hoặc là: “Đạo đức lấy cứt gì ăn… Mầy xúi cậu chủ trả laị tiền, sống thúc thủ thân tâm, mày làm khổ cậu chủ, haị cậu chủ!

 

 Trái tim nghiêm giọng:

 

 - Những câu ấy rất bậy, bao biện cho việc sai trái, có thể người nói hay viết câu ấy là kẻ không ra gì. Các cậu dùng mấy câu ấy để biện minh cho việc xúi cậu chủ làm sai, các cậu mới chính là người haị cậu chủ! Tớ đã nói hết những gì cần nói, giờ lựa chọn thế nào là tuỳ vào bản lãnh cậu chủ!

 

 Nó đang nằm dài, gác tay lên trán nhớ câu: “Trái tim có lý lẽ của nó, đôi khi khối óc không thể hiểu được”, những lời trái tim rất chân tình, ngay thẳng và nhân ái. Nó vùng dậy mở máy tính cá nhân và viết:

 

 - Tôi tên: Vô Tình Khách, ngày x tháng xx năm xxx, vào lúc năm giờ chiều,  trên chuyến xe buýt số 69 chạy từ đường 23 đến đường 27 tôi nhặt được một cái ví, trong ấy có một số tiền và nữ trang. Ai làm rơi thì liên hệ số điện thoaị: xxx xxx xxx hoặc điện thư: Votinhkhach01@... để nhận laị tài sản.

 

 Nó đăng lên mạng Facebook, Twitter và nhắn cho mọi người chia sẻ rộng rãi. Nó còn gọi vào hộp thư bạn xem đài của đài truyền hình địa phương để nhờ thông báo trên tivi. Hai giờ sau có khá nhiều tin nhắn nhận là chủ cái ví ấy, nó lập laị lời yêu cầu cần có giấy tờ chứng minh trùng với thẻ căn cước trong ví, mấy tin nhắn ấy lặn luôn. Quá trưa hôm sau có người phụ nữ nhắn tin xin địa chỉ đến nhà. Nó cho địa chỉ và chị ấy đến, trông chị gầy hao và có vẻ khóc nhiều vì đôi mắt còn sưng bụp. Nó mời chị ngồi rồi rót cho ly nước lọc, chị xoay cái ly nôn nóng trình bày: Con chị bị ung thư, đang xạ trị, bao nhiêu tài sản bán hết vẫn không đủ, nhờ nhiều người hảo tâm kêu gọi giúp đỡ nên có một ân nhân ẩn danh cho chị một trăm triệu và hai ngàn ba đô la để chữa chạy cho con chị, ngoài ra trong ví còn có hai chiếc nhẫn cưới, chị giữ gìn lâu nay toan tính bán nốt để chữa trị cho con, cái thẻ tín dụng thì chỉ có chừng trăm ngàn thôi. Chị đưa ra giấy hộ khẩu, giấy kết hôn… đều khớp với tên trong thẻ căn cước. Nó nhìn chị và cái hình trong thẻ căn cước đúng là chủ cái ví rồi, nó bèn trao laị cái ví cho chị và bảo chị đếm laị tiền, chị kiểm tra laị không thiếu xu nào. Chị sụp quỳ xuống muốn lạy nó để cảm ơn. Nó vội đỡ chị ngồi lên:

 

 - Chị đừng làm vậy!

 

 Chị sụt sùi cảm ơn mấy bận và định muốn nói thêm nhưng có lẽ xúc động quá nên không nói được gì. Nó cũng cảm thấy thương chị và trong lòng mừng vì mình đã vượt qua được chính mình. Nếu nó giấu cái ví luôn thì không biết chị sẽ ra sao và con chị sẽ thế nào đây? Nó hỏi thăm về chồng chị đâu khi thấy chị đã bình tĩnh laị. Chị bảo: “Chồng chị chạy xe ôm và làm bất cứ việc gì có thể làm được để có tiền chữa trị cho con. Hôn qua anh ấy có hẹn chở khách đi tỉnh nên chị mới đi xe buýt và trong lúc bất cẩn cái ví trong túi xách bị rơi ra, tối hôm qua cả hai vợ chồng khóc sưng mắt, may mà chồng chị cũng thương chị nên không đánh đập hay chửi mắng gì.”

 

  Nó bảo chị gọi anh đến chở về, giờ ngoài đường dễ bị cướp giật lắm, chị ngồi đợi chừng mười lăm phút sau thì chồng chị đến. Anh ta trông cũng hiền và khá khắc khổ, có lẽ vì suốt ngày nắng gió ngoài đường, tuy nghèo khổ  nhưng khi chị làm mất món tiền lớn vậy mà anh cũng không nỡ đối xử tệ với vợ mình. Nó mừng thầm chị có phước, gặp được người chồng tử tế. Anh cảm ơn nó rối rít, tiễn hai vợ chồng ra về mà lòng nó thấy vui, nó đã làm được một việc đẹp, nó vượt qua chính nó. 

 

 Mầy ngày sau bạn bè hỏi:

 

 - Sao mầy không nhờ nhà đài hay báo chí trả laị? vừa khỏi mất công vừa được tiếng thơm.

 

 Nó cười thầm: “Món tiền lớn tao còn trả laị được thì cái tiếng thơm hư danh nghĩa lý gì.”

 Tối hôm ấy nó ngủ mà trái tim thì thụp nhẹ nhàng êm ái lạ thường, bọn bao tử, gan, thận cũng im ru không nghe thấy lời phàn nàn nào nữa cả.

 

TIỂU LỤC THẦN PHONG

Ất Lăng thành, 062020

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chị Hai đã uống một ly nước đầy và đi làm việc tiếp. Đoan vào lại chỗ của mình. Như một phản xạ, Đoan lại cho tay vào túi, làm như tìm xem trong đó có sót lại một viên kẹo chăng. Mơ hồ, Đoan nhớ ngày xưa Đoan hay ví một hành động “vớt vát” nào đó như là “tìm con cá sót lại trong chiếc giỏ của cô Tấm.” Mắt Đoan cay cay. Bỗng như thấy mình đang đi vào lại đường cây còng. Mùa mưa, những chiếc lá trên cao đọng nước, rũ nhè nhẹ xuống tóc Đoan, nghe mát. Hai túi áo blouse lúc nào cũng đầy kẹo. Đoan vào trại bệnh. Những dãy giường đầy người. Thay băng xong cho ai, Đoan tặng người ấy một viên kẹo
Ở đây tôi chỉ muốn đưa một vài nét chính của các môn Khí công mà tôi đã tập qua, để người đọc theo đó sẽ chọn được một môn pháp thích hợp cho mình tập. Chả thế người xưa thường hay nói “Tùy bịnh chọn công“, tùy theo thể chất và sức khoẻ mà chọn cách tập Khí công.
Ngày tựu trường năm nay, trường Việt Ngữ Suối Mở Offenbach đón tiếp 14 học trò mới với tuổi tác, trình độ tiếng Đức, tiếng Việt chênh lệch khá nhiều. Tạm thời, cô giáo gọi lớp này là Lớp Mới. Giờ học đầu tiên, cô giáo chưa thực sự “dạy” chữ, chỉ “dỗ” các học trò. Hy vọng học trò sẽ thấy học tiếng Việt không khó lắm và tìm thấy niềm vui khi đến trường Việt Ngữ mỗi thứ Bảy. Chờ cho học trò tìm chỗ ngồi xong, cô giáo giới thiệu mình, và tập cho học trò chào hỏi. Nghe các em đồng thanh: “Con chào cô giáo”, lòng cô giáo rộn lên niềm vui, liên tưởng câu châm ngôn “tiên học lễ, hậu học văn” mình được học ngày xưa.
Cô vẫn nhìn thẳng phía trước, không nhìn ngang nhìn ngửa. Anh liếc nhìn cái túi xách giữa hai đùi cô, thấy cộm lên, nghĩ rằng trong ấy có một khẩu súng ngắn, đã lên đạn, lát nữa sẽ kề vào thái dương của anh. Anh nín thở.
Tháng tư 1976, sau một mùa đông ở North Dakota, vừa có bằng lái xe, tôi bỏ việc, bỏ lại một vùng quá bình an, quá tử tế, nhưng cũng quá cô quạnh này, đi thẳng về hướng tây...
“Anh nhớ đến dự lễ trao đẳng cấp Đại Bàng cho thằng con em nha! Để mừng cho em và cháu…” Tôi nhận được điện thoại như vậy từ C., một người bạn trẻ có con trai là hướng đạo sinh thuộc Liên Đoàn Trường Sơn, được nhận danh hiệu Đại Bàng vào ngày 16/08/2025. Đã lâu rồi, kể từ khi hai thằng con ngưng sinh hoạt hướng đạo để đi học đi làm, tôi không có dịp trở về thăm lại liên đoàn. Công việc thì nhiều, thời gian thì ít. Nhưng lần này thì không từ chối được rồi!
Đó là tháng 6-1989, lần đầu đến New York và vào một bảo tàng viện nổi tiếng ở đây, tôi tình cờ, tới chỗ treo một bức tranh trừu tượng khổng lồ, cao khoảng 2 mét, ngang khoảng 6 mét. Tôi kinh ngạc với sự giàu có ở đây, bảo tàng viện này dành riêng ra một căn phòng lớn, đơn giản, sang trọng, chỉ để trưng bày một bức tranh đó...
Tôi bị bắt tại huyện Tân Hiệp chiều ngày hai mươi, giáp Tết. Lý do, mang theo hàng không giấy phép. Thế là tiêu tan hết vốn lẫn lời mà tôi chắt chiu, dành dụm gần cả năm nay. Nhớ đến mẹ và gia đình trong những ngày Tết sắp tới, tôi vừa buồn vừa tức đến bật khóc. Xui rủi, biết trách ai. Tiễn, anh phụ lơ, đã cẩn thận cất dấu hàng cho tôi, vã lại anh cũng quá quen biết với đám công an trạm kiểm soát. Không ngờ chuyến nầy bọn công an tỉnh xuống giải thể đám địa phương, nên tôi bị “hốt ổ” chung cả đám. Đây không phải là lần đầu bị bắt, nhưng lại là lần đầu tiên tôi đi chuyến vốn lớn như vầy. Năm ký bột ngọt, năm ký bột giặt, hơn chục ống thuốc cầm máu và trụ sinh hàng ngoại. Bột ngọt, bột giặt không nói gì, nhưng hai thứ sau hiếm như vàng mà giới “chạy hàng” chúng tôi gọi là “vàng nước”. Nên thay vì đưa về khu tạm giam huyện chờ lập biên bản, hồ sơ xét xử tôi nghe bọn công an thì thầm, bàn tán giải thẳng về khám lớn tỉnh Rạch Giá.
Quỳnh Lâm báo tin sẽ đến Đức trong tuần lễ đầu tháng 10. Nisha vội vàng thu xếp “sự vụ lệnh“ để công du sang Đức. Nisha lo đi chợ sắm sửa đầy mấy tủ lạnh, tủ đá, để mấy cha con sống còn trong thời gian nữ tướng đi xa. Chúng tôi hồi hộp quá, ngày nào cũng thư từ, nhắn nhủ, dặn dò đủ điều tẳn mà, tẳn mẳn. Điện thư qua, về hoa cả mắt. Thư nào chúng tôi cũng nhắc nhở nhau giữ gìn sức khoẻ, vì đứa nào cũng “lão” rồi. Khi gặp nhau, tụi tôi nhất thiết phải đầy đủ tinh thần minh mẫn trong thân thể tráng kiện. Có hôm, đến trưa, chưa nghe tăm tiếng, tôi sốt ruột, xuất khẩu làm thơ... bút tre:
Sống ở đây an toàn và bình an gần như một trăm phần trăm trong hiện tại và tương lai, nhưng không thể bình thản hóa quá khứ. Cuộc chiến khốc liệt giữa thiên thần và ma quỉ luôn ám ảnh ông. Có những điều gì thao thức, âm thầm nghi hoặc, nhoi nhúc sâu thẳm trong ông. Lòng tin vào ông Gót có phần nào lung lay. Đông cảm thấy có lỗi khi nghi ngờ bố, người đã giúp đỡ, bảo vệ ông và Vá. Nhưng nghi ngờ là một thứ gì không thể điều khiển, không thể đổi đi, không thể nhốt lại. Nó vẫn đến, mỗi lần đến nó vạch rõ hơn, nhưng vẫn mù sương như đèn xe quét qua rồi trả lại sương mù.
Trâm gật đầu nhè nhẹ. Đoan nghĩ thật nhanh đến một cảnh diễn ra mỗi đầu tháng trong sân trường. Nơi đó, các sinh viên xúm xít cân gạo và các loại “nhu yếu phẩm”, mang phần của mình về nhà. Rồi thì trong khu phố, cảnh những người dân xếp hàng “mua gạo theo sổ” cũng diễn ra mỗi ngày. Nói “gạo” là nói chung thôi, thật ra trong đó phần “độn” chiếm đa số. Phần “độn” có thể là bo bo, có thể là bột mì, cũng có thể là khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô. Nồi cơm nấu từ gạo và một thứ khác được gọi là nồi “cơm độn.” Mỗi ngày hai bữa cơm độn. Bo bo thì quá cứng vì vỏ ngoài chưa tróc, nấu trước cho mềm rồi cho gạo vào nấu tiếp, trở thành một “bản song ca” chói tai. Khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô thường bị sượng, ghế vào cơm rất khó ăn. Chỉ có bột mì tương đối dễ ăn hơn, vì người nấu có thể chế biến thành bánh mì, nui hay mì sợi
Mùa đông, tuyết đóng dầy trên mái nhà. Ấy là lúc bà ngoại cũng lo là lũ chim - những con chim của ngoại - sẽ chết cóng. Nhưng bà không biết làm gì để cứu chúng nó. Ngoại đi tới đi lui từ phòng khách qua nhà bếp. Thở dài. Rên rỉ. Rồi lẩm bẩm, “Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.” Bà ngoại tội nghiệp những con chim chết lạnh. Sinh nhật ngoại, chúng tôi chung tiền mua quà. Một con sáo trong chiếc lồng tuyệt đẹp. Bà ngoại cưng nó hơn cưng chị em tôi. Cho nó ăn, ngắm nghía bộ lông đầy màu sắc của nó. Chăm chú lắng nghe tiếng hót véo von lúc chớm nắng bình minh và buổi hoàng hôn nắng nhạt. Rồi một buổi sáng nọ tiếng chim thôi líu lo. Bà ngoại chạy ra phòng khách. Hấp tấp tuột cả đôi guốc mộc. Con chim sáo nằm cứng sát vách lồng. Hai chân duỗi thẳng. Cổ ngoặt sang một bên. Con chim của ngoại đã chết. Bà ngoại buồn thiu cả tuần lễ. Bố mẹ tôi bàn tính mua con chim khác. Bà gạt ngang.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.