Hôm nay,  

Phong Thành

8/21/202110:19:00(View: 4671)

 


 Chợ hoa Bà Kiều im ắng lặng ngắt không một bóng người, những sạp hàng trơ trọi sầu, không một cánh hoa rơi, đến cả một tiếng vo ve của ruồi nhặng cũng không. Ngày thường chợ rất sầm uất, nhộn nhịp, mọi người nhóm chợ từ hai giờ sáng, kẻ bán người mua tấp nập. Hoa từ Đà Lạt xuống, từ miền tây lên, miền trung vào, hoa ngoại từ phi trường đến để rồi từ đây hoa được các mối sỉ chia lẻ cho các mối nhỏ hơn và tỏa đi khắp các quận nội thành, ngoại thành và cả các tỉnh gần xa. Lệnh phong tỏa đã giết chết chợ hoa, mà nào chỉ chợ hoa, tất cả các chợ lớn nhỏ đều bị đóng cửa cả.

 Chị Hai Thương thốt lên giọng đầy chán nản:

- Đóng cửa kiểu này chắc ăn cám heo mà sống.

 Anh hai Thành, chồng chị cười méo xẹo:

- Có cám ăn đã là phước! Không chừng cạp đất mà ăn. 

Chị Hai vẫn rền rĩ:

- Đã mấy tháng nay cà giựt cà thọt, làm ăn bết bát, ai còn lòng dạ nào mà chưng hoa nhưng dù sao cũng còn sống lất lây, giờ cấm chợ ngăn sông thì chết chắc! Mình chết, nhà vườn cũng chết, họ còn chết bạo hơn mình, bao nhiêu vốn liếng công sức dồn hết vào hoa giờ đổ sông đổ biển hết trơn.

Giọng anh Hai Thành chùng xuống:

 Mình dân thành phố, hổng mua bán được nhưng cũng còn nhà để ở, còn tiền để ăn. Chỉ tội vợ chồng anh Bình và chị Bông, quê tuốt ngoài trung, vào đây thuê nhà mướn sạp làm ăn, giờ thì tiền đâu trả tiền nhà, sạp, điện, nước, con cái học hành…?

- Nghe nói nhà nước có chương trình trợ cấp – chị Hai Thương phân bua

- Có mà lên ti vi nhận, dẫu cho có thật thì cũng chẳng đắp đổi nổi- anh Hai Thành giải thích

 Hai vợ chồng còn đang nói chuyện thì mẹ Phấn từ bên nhà hàng xóm về, giọng mẹ rổn rảng:

- Vợ chồng thằng Bình con Bông đang gói ghém đồ đạc chuẩn bị về quê, tụi nó tính đèo nhau bằng xe máy chứ giờ làm gì có tàu bè mà đi! Tội gì đâu á! Hai đứa nó lớn thì còn chịu đựng nổi, hổng biết con bé Hương mới mấy tuổi đầu có kham nổi khổ cực dọc đường?

 Anh Hai Thành tuy cũng biết phong thanh rồi, giờ nghe mẹ nói thì lòng càng thêm lo lắng:

- Anh Bình chị Bông còn nợ tiền hoa cả chục triệu, giờ về quê coi như xong, biết khi nào mới lấy lại được đây? Anh chị tuy hiền, chất phác, thật thà nhưng tình hình cấm chợ căng quá ảnh chỉ biết lấy gì trả? Ảnh chỉ năn nỉ con khi nào bình thường trở lại sẽ trả. Giờ con có làm ngặt nữa thì cũng thế thôi. Ảnh chỉ còn gì đâu? Không lẽ xiếc xe trừ nợ?

 Anh Hai Thành ngưng một tí, tợp một ngụm bia Sài Gòn, dường như muốn nuốt trôi cái cục nghẹn xuống, không biết chai bia lạnh có giúp anh hạ hỏa hay không mà không thấy anh nói gì thêm. Chị Hai Thương nhẹ nhàng:

- Mẹ đừng qua nhà hàng xóm nữa, kẻo lây bệnh thì khổ.

 Mẹ Phấn ừ. Buổi tối cả nhà quây quần bên mâm cơm, anh hai mở youtube cho cả nhà xem, từng đoàn người rồng rắn trên đường, xe máy buộc ràng treo máng lỉnh kỉnh đồ đạc, đã thế còn mấy mạng người trên xe, có người còn bồng em bé sơ sinh ngồi sau xe máy… Đoàn người lũ lượt kéo về quê, thảm cảnh giống hệt ngày xưa chạy giặc tị nạn vậy. Những dòng  người và xe chạy xuống miền tây, chạy ra bắc, ra trung, lên cao nguyên… khắp mọi ngả đường. Mẹ Phấn nhìn chăm chăm, chép miệng”

- Giống cái cảnh tỵ nạn hồi nẳm, hồi đó mẹ mới sanh thằngcu Tư, cu Hai mười hai tuổi, cu Ba bảy tuổi. Ba mày chở cả nhà chạy lên sài Gòn bằng chiếc Vespa. Lúc ấy dòng người cũng lóp ngóp như vậy, xác dân bị pháo kích chết la liệt hai bên đường, nhà cháy, xe hư ngổn ngang… Không ngờ sau mấy mươi năm giờ lại thấy thảm cảnh này.

 Nhìn cảnh trạng người dân bỏ Sài Gòn chạy về quê buồn quá, cả nhà ăn cơm dường như cũng mất ngon. Mẹ Phấn than thầm:

- Mình cũng nghèo, hổng giúp gì được họ!

 Anh Hai Thành bảo:

- Mẹ đừng có bận tâm nhiều mà mệt, cái nghiệp lớn quá, mình không giúp gì được đâu! Mẹ cũng già rồi, bao nhiêu năm nay làm công quả, công ích xã hội, từ thiện… cũng quá tốt rồi. Mẹ đừng tự làm khổ mình như thế! Cái nghiệp của dân mình nên mới vậy, dân các nước khác thì chính phủ nước họ lo chu đáo, đâu có xảy ra thảm cảnh như vậy. Ngay cả Cam Pu Chia nghèo rớt mà cũng không đến nỗi như Sài Gòn mình, mà thôi không nói chuyện phúc lợi xã hội nữa, không chừng họ nghe được thì khép mình vào tội Phản động.

  Nửa đêm hôm ấy mẹ Phấn phát sốt, nhức đầu, khó thở… anh Hai Thành lấy thuốc hạ sốt cho mẹ uống, sáng ra mẹ thấy người mệt mỏi rã rượi, mới hôm qua còn khỏe mạnh năng nổ vậy mà giờ trông mẹ yếu hẳn đi, giọng khều khào vì đờm lên:

 - Mẹ thấy khó thở quá, hổng lẽ mẹ dính Covid- 19? 

 Anh Hai trấn an:

- Không sao đâu mẹ, chắc cảm mạo thông thường thôi!

Nói thì nói vậy chứ trong lòng anh Hai đã loạn như số lô tô trong lồng quay. Anh đã có ý nghĩ mẹ dính cô vít rồi. Anh cố bình tĩnh để giữ vững tinh thần cả nhà:

- Để con xin chốt chặn đi ra mua thuốc cảm cho mẹ

 Nhà thuốc buộc anh phải khai báo tên họ, địa chỉ, số điện thoại… vì đây là lệnh của chính quyền. Sau khi uống mấy liều thuốc, sốt có hạ nhưng sự mỏi mệt và tình trạng khó thở không suy giảm. Anh Hai lại mua thêm một lần thuốc nữa và cả bộ thử cô vít luôn. Ngay lần thử đầu tiên, kết quả dương tính! Anh Hai lại thử cho cả nhà, cả nhà đều dính, tuy nhiên anh Hai và hai thằng con trai thì không có biểu hiện trở bệnh. Đến ngày thứ sáu thì bệnh tình mẹ Phấn trở nên nặng nề, hơi thở ngút ngút. Anh Hai bấn loạn, mẹ Phấn nắm tay anh hai mà nước mắt chảy dài:

- Mẹ không sợ chết, mẹ sợ cô độc, đừng đưa mẹ vào nhà thương!  Mẹ có chết cũng chết ở nhà!

 Mẹ Phấn nói đúng, hàng ngày qua mạng xã hội, mẹ thấy và nghe bao nhiêu trường hợp bị cách ly và chết cô độc trong nhà thương. Những cái chết âm thầm, quạnh quẽ không có một người thân nào bên cạnh. Những nạn nhân cô vít nằm một mình cho đến khi tắt thở và trở về nhà là những hũ tro. Mẹ Phấn đã sợ cái cảnh này, mẹ khẩn khoản đến hai ba lần. Lòng anh Hai quặn đau, nhìn thấy mẹ như thế không nỡ nào để ở nhà, ở nhà không có thuốc men, không có bác sĩ, vào nhà thương sẽ được điều trị và chăm sóc… Để mẹ nằm nhà, lỡ có mệnh hệ nào thì tội lỗi này lớn biết dường nào. Lòng anh hai dằn vặt tranh đấu dữ dội, cuối cùng anh quyết định đưa mẹ đi nhà thương thì lại bị từ chối, hệ thống nhà thương của thành đô quá tải, chẳng nơi nào nhận!  Trong lúc rối trí, anh hai nhớ đến thằng út đang du học bên Úc. Thằng Út là một giáo sư anh văn nổi tiếng, có năng lực và cũng quen biết với nhiều vị làm lớn trong ngành y. Anh hai nói chuyện với thằng Út, quả thật vậy, chỉ một cú điện thoại của thằng Út với ông giám đốc nhà thương là người ta chịu nhận mẹ Phấn ngay. Cả anh Hai và mẹ Phấn bị cách ly ngay lập tức, qua ngày sau thì bệnh tình mẹ Phấn quá nặng, họ đưa mẹ vào phòng ICU, còn anh Hai không có triệu chứng gì thì bị chuyển đến trại cách ly. Từ khi vào nằm ICU thì mẹ Phấn đã hôn mê sâu, không còn biết gì nữa. Bác sĩ cho hay:” Phổi mẹ Phấn trắng xóa, suy tim, suy thận... khó hy vọng qua khỏi”. Thằng Út nghẹn nhưng không còn cách nào, anh Hai thì bị cách ly, chỉ còn anh Ba và anh Tư ở ngoài nhưng cũng không thể đến nhà thương thăm mẹ. Mẹ Phấn hiền hòa, nhân hậu, sống chan hòa với mọi người nên ai cũng thương mến. Mẹ Phấn rất năng nổ hoạt động công ích xã hội, rất thích đi đây đi đó… vậy mà giờ nằm cô độc trong nhà thương này, một mình trong căn phòng lạnh lẽo. Mẹ Phấn không còn biết gì nữa, dù là cái đau của thể xác, dù những con vi trùng cô vít đang đục phá rúc rỉa lá phổi của mẹ. Mẹ Phấn nằm đó, hơi thở đất trời không còn vào ra được, phải nhờ máy trợ thở để đưa ô xy vào, tim mẹ giờ cũng đập yếu ớt, bảng điện tâm đồ chỉ thấy nhấp nhô nhẹ gần như là một vệt thẳng. Mẹ Phấn nằm đó, bao nhiêu buồn vui, gian nan vất vả một đời giờ như trút hết cả rồi. Con cháu thương yêu ra rít giờ cũng như gió thoảng mây bay, còn ý nghĩa gì nữa đâu! Mẹ Phấn nằm trong sự tịch lặng đến vô cùng, ngoài tiếng bíp bíp nho nhỏ của máy móc giúp mẹ còn lưu lại với thế gian. Trong phòng không một bóng người, không một tiếng nói của loài người. 

 Trong sự tịch lặng tưởng chừng như tuyệt đối ấy lại đang diễn ra một sự loạn động dữ dội. Những thiện nghiệp và ác nghiệp trong một đời và cả những kiếp quá khứ đồng loạt trỗi lên, chúng quyết liệt giành xuất hiện trước. Những ký nghiệp, vô ký nghiệp trong tạng thức cũng nổi lên, thật sự thiện nghiệp và ác nghiệp tương tranh trong sự bất phân thắng bại, vì cả hai lực đều cân phân nhau. Những lúc này rất cần sự trợ duyên bên ngoài để lực lượng thiện nghiệp thêm mạnh mà cầm cờ dẫn đầu đi trước. Trong lúc hai nghiệp lực tương tranh quyết liệt thì mẹ Phấn vẫn nằm bất động, tâm ý và thân xác  mẹ giờ không còn là của mẹ nữa. Phổi mẹ không còn hoạt động, máy thở thay cho phổi. Hệ tiêu hóa cũng không hoạt động, người ta truyền dưỡng chất vào thẳng trong bao tử. Mẹ giờ không còn biết thằng Hai, thằng Ba, thằng Tư và cả thằng Út mẹ rất mực yêu thương đang ở tận chân trời xa thẳm.

 Ông giám đốc nhà thương cho người quay những đoạn video ngắn để chuyển cho thằng Út. Ông ấy cũng rất tốt với thằng Út. Nhớ năm nào ba vợ thằng Út từ dưới quê lên, ổng cũng sắp xếp để điều trị chu đáo. Thằng Út cũng như anh Hai, anh Ba, anh Tư lòng như lửa đốt nhưng bất lực. Lệnh phong tỏa, cách ly không cho phép ai được thăm bệnh nhân cô vít. Viễn cảnh tử biệt sinh ly đang diễn tiến từng giây trong sự tuyệt vọng của cả nhà. Thằng Út từ xứ Úc xa xôi, ngày đêm đau buồn mà không làm gì được, nó nghỉ học cả tuần nay. Người chứ phải chim đâu mà bay vượt không gian, càng không phải cá để có thể bơi vượt đại dương! Lệnh phong thành bế môn bịt hết mọi con đường.

Thằng út khóc mà nước mắt chảy vào trong. Nó thương mẹ, nó cũng như tất cả những thằng út trên cõi đời này, không nói ra nhưng nó biết giờ phút biệt ly vĩnh viễn đã cận kề. Nó, anh Hai, anh Ba và cả nhà đang chứng kiến cái cảnh độc sanh độc tử độc khứ độc lai mà lâu nay vẫn nghe nói.

 Chưa bao giờ mà con người lại thấy mình nhỏ nhoi và bất lực như khi đối diện với cảnh này, danh tiếng, gia sản cũng không giúp gì được, những yêu thương một đời cũng vô ích, những oán ghét hay mừng vui giờ cũng rụng rơi… Dù lo sợ, dù không nói ra nhưng vô thường vẫn đến như thường. Mẹ Phấn không còn tiếp nhận Ô xy từ máy thở nữa, tim mẹ ngưng đập rồi. Mẹ Phấn ra đi trong cô độc, không có một ai ở bên mình, con vi trùng nguy hiểm đã buộc chính quyền hạ lệnh cách ly, phong tỏa đầy nghiệt ngã. Anh Hai khóc trong sự hối hận:

- Nào ngờ lần đưa mẹ đi lại là lần vĩnh biệt!

 Bạn bè anh hay biết gởi tin nhắn chia buồn và an ủi:

- Bạn đừng có quá sầu bi, đừng tự trách mình nữa! Ở vào hoàn cảnh ấy thì ai cũng phải làm vậy thôi, nỡ nào để mẹ ở nhà, vào nhà thương còn có bác sĩ và thuốc men để chữa trị. Nếu nằm ở nhà mà không có máy thở thì còn đau đớn kinh khủng hơn. Việc sanh tử vốn vô thường, không thể nào biết được và chúng ta hoàn toàn bất lực!

 Xứ chuột túi vốn bình yên tĩnh lặng, bầu trời trong xanh, miền phương ngoại đẹp như cảnh thiên đường. Từ ngày đưa vợ con đến đây để du học, cả gia đình nhỏ của thằng Út thích lắm, vậy mà giờ cảm thấy trống trải và buồn tênh. Thằng Út nhờ người quen dẫn lên chùa nhờ thầy làm lễ cầu siêu cho mẹ. Thầy bảo tất cả bảy thất là một ngàn tư, còn muốn để hình mẹ thờ ở chùa nữa thì trọn gói bốn ngàn. Vợ chồng thằng Út xanh mặt, với người đi du học tự túc, gia đình vốn không phải dư dả gì, với số tiền này quả là quá lớn. Có người khuyên thằng Út:

- Ở đây chỉ là cúng phụ, chính vẫn là ở Sài Gòn, có anh Hai, anh Ba và gia đình ở bển cúng kiếng chu đáo rồi. Em có thể nhờ thầy cúng thất đầu và thất cuối, những thất kia thì chỉ lên chùa lễ Phật tụng kinh cũng được, còn chuyện thờ ảnh mẹ ở chùa cũng không cần thiết, vì ảnh và tro cốt mẹ đã được đưa vô chùa ở Sài Gòn. Em cũng nên nhớ, cái chính là tự thân, ông thầy chỉ là trợ duyên.

 Vợ chồng thằng Út nghe cũng có lý, tính tới tính lui vì hai đứa còn phải lo việc học, sự sống trong những ngày tháng tới...Lòng thằng Út nặng tình thương mẹ, nó tặc lưỡi:

- Nghĩa tử là nghĩa tận.


TIỂU LỤC THẦN PHONG

Ất Lăng thành, 08/2021

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Tháng tư 1976, sau một mùa đông ở North Dakota, vừa có bằng lái xe, tôi bỏ việc, bỏ lại một vùng quá bình an, quá tử tế, nhưng cũng quá cô quạnh này, đi thẳng về hướng tây...
“Anh nhớ đến dự lễ trao đẳng cấp Đại Bàng cho thằng con em nha! Để mừng cho em và cháu…” Tôi nhận được điện thoại như vậy từ C., một người bạn trẻ có con trai là hướng đạo sinh thuộc Liên Đoàn Trường Sơn, được nhận danh hiệu Đại Bàng vào ngày 16/08/2025. Đã lâu rồi, kể từ khi hai thằng con ngưng sinh hoạt hướng đạo để đi học đi làm, tôi không có dịp trở về thăm lại liên đoàn. Công việc thì nhiều, thời gian thì ít. Nhưng lần này thì không từ chối được rồi!
Đó là tháng 6-1989, lần đầu đến New York và vào một bảo tàng viện nổi tiếng ở đây, tôi tình cờ, tới chỗ treo một bức tranh trừu tượng khổng lồ, cao khoảng 2 mét, ngang khoảng 6 mét. Tôi kinh ngạc với sự giàu có ở đây, bảo tàng viện này dành riêng ra một căn phòng lớn, đơn giản, sang trọng, chỉ để trưng bày một bức tranh đó...
Tôi bị bắt tại huyện Tân Hiệp chiều ngày hai mươi, giáp Tết. Lý do, mang theo hàng không giấy phép. Thế là tiêu tan hết vốn lẫn lời mà tôi chắt chiu, dành dụm gần cả năm nay. Nhớ đến mẹ và gia đình trong những ngày Tết sắp tới, tôi vừa buồn vừa tức đến bật khóc. Xui rủi, biết trách ai. Tiễn, anh phụ lơ, đã cẩn thận cất dấu hàng cho tôi, vã lại anh cũng quá quen biết với đám công an trạm kiểm soát. Không ngờ chuyến nầy bọn công an tỉnh xuống giải thể đám địa phương, nên tôi bị “hốt ổ” chung cả đám. Đây không phải là lần đầu bị bắt, nhưng lại là lần đầu tiên tôi đi chuyến vốn lớn như vầy. Năm ký bột ngọt, năm ký bột giặt, hơn chục ống thuốc cầm máu và trụ sinh hàng ngoại. Bột ngọt, bột giặt không nói gì, nhưng hai thứ sau hiếm như vàng mà giới “chạy hàng” chúng tôi gọi là “vàng nước”. Nên thay vì đưa về khu tạm giam huyện chờ lập biên bản, hồ sơ xét xử tôi nghe bọn công an thì thầm, bàn tán giải thẳng về khám lớn tỉnh Rạch Giá.
Quỳnh Lâm báo tin sẽ đến Đức trong tuần lễ đầu tháng 10. Nisha vội vàng thu xếp “sự vụ lệnh“ để công du sang Đức. Nisha lo đi chợ sắm sửa đầy mấy tủ lạnh, tủ đá, để mấy cha con sống còn trong thời gian nữ tướng đi xa. Chúng tôi hồi hộp quá, ngày nào cũng thư từ, nhắn nhủ, dặn dò đủ điều tẳn mà, tẳn mẳn. Điện thư qua, về hoa cả mắt. Thư nào chúng tôi cũng nhắc nhở nhau giữ gìn sức khoẻ, vì đứa nào cũng “lão” rồi. Khi gặp nhau, tụi tôi nhất thiết phải đầy đủ tinh thần minh mẫn trong thân thể tráng kiện. Có hôm, đến trưa, chưa nghe tăm tiếng, tôi sốt ruột, xuất khẩu làm thơ... bút tre:
Sống ở đây an toàn và bình an gần như một trăm phần trăm trong hiện tại và tương lai, nhưng không thể bình thản hóa quá khứ. Cuộc chiến khốc liệt giữa thiên thần và ma quỉ luôn ám ảnh ông. Có những điều gì thao thức, âm thầm nghi hoặc, nhoi nhúc sâu thẳm trong ông. Lòng tin vào ông Gót có phần nào lung lay. Đông cảm thấy có lỗi khi nghi ngờ bố, người đã giúp đỡ, bảo vệ ông và Vá. Nhưng nghi ngờ là một thứ gì không thể điều khiển, không thể đổi đi, không thể nhốt lại. Nó vẫn đến, mỗi lần đến nó vạch rõ hơn, nhưng vẫn mù sương như đèn xe quét qua rồi trả lại sương mù.
Trâm gật đầu nhè nhẹ. Đoan nghĩ thật nhanh đến một cảnh diễn ra mỗi đầu tháng trong sân trường. Nơi đó, các sinh viên xúm xít cân gạo và các loại “nhu yếu phẩm”, mang phần của mình về nhà. Rồi thì trong khu phố, cảnh những người dân xếp hàng “mua gạo theo sổ” cũng diễn ra mỗi ngày. Nói “gạo” là nói chung thôi, thật ra trong đó phần “độn” chiếm đa số. Phần “độn” có thể là bo bo, có thể là bột mì, cũng có thể là khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô. Nồi cơm nấu từ gạo và một thứ khác được gọi là nồi “cơm độn.” Mỗi ngày hai bữa cơm độn. Bo bo thì quá cứng vì vỏ ngoài chưa tróc, nấu trước cho mềm rồi cho gạo vào nấu tiếp, trở thành một “bản song ca” chói tai. Khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô thường bị sượng, ghế vào cơm rất khó ăn. Chỉ có bột mì tương đối dễ ăn hơn, vì người nấu có thể chế biến thành bánh mì, nui hay mì sợi
Mùa đông, tuyết đóng dầy trên mái nhà. Ấy là lúc bà ngoại cũng lo là lũ chim - những con chim của ngoại - sẽ chết cóng. Nhưng bà không biết làm gì để cứu chúng nó. Ngoại đi tới đi lui từ phòng khách qua nhà bếp. Thở dài. Rên rỉ. Rồi lẩm bẩm, “Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.” Bà ngoại tội nghiệp những con chim chết lạnh. Sinh nhật ngoại, chúng tôi chung tiền mua quà. Một con sáo trong chiếc lồng tuyệt đẹp. Bà ngoại cưng nó hơn cưng chị em tôi. Cho nó ăn, ngắm nghía bộ lông đầy màu sắc của nó. Chăm chú lắng nghe tiếng hót véo von lúc chớm nắng bình minh và buổi hoàng hôn nắng nhạt. Rồi một buổi sáng nọ tiếng chim thôi líu lo. Bà ngoại chạy ra phòng khách. Hấp tấp tuột cả đôi guốc mộc. Con chim sáo nằm cứng sát vách lồng. Hai chân duỗi thẳng. Cổ ngoặt sang một bên. Con chim của ngoại đã chết. Bà ngoại buồn thiu cả tuần lễ. Bố mẹ tôi bàn tính mua con chim khác. Bà gạt ngang.
Tôi là người viết báo nghiệp dư. Từ khi khởi viết vào năm 1959, tay cầm viết luôn là nghề tay trái. Tôi sống bằng nghề tay phải khác. Cho tới nay, nghề chính của tôi là…hưu trí, viết vẫn là nghề tay trái. Tôi phân biệt viết báo và làm báo. Làm báo là lăn lộn nơi tòa soạn toàn thời gian hoặc bán thời gian để góp công góp sức hoàn thành một tờ báo. Họ có thể là chủ nhiệm, chủ bút, tổng thư ký, thư ký tòa soạn hay chỉ là ký giả, phóng viên. Nhưng tôi nghĩ người quan trọng nhất trong tòa soạn một tờ báo là ông “thầy cò”. Thầy cò ở đây không có súng ống hay cò bóp chi mà là biến thể của danh từ tiếng Pháp corrector, người sửa morasse. Morasse là bản vỗ một bài báo cần sửa trước khi in.
Sáu tuần. Nàng đã đi ra khỏi mụ mị từ trong mối tình hiện tại của mình. Cô bạn gái hỏi "Tỉnh chưa?". Tỉnh rồi, nhưng tỉnh không có nghĩa không yêu anh ấy nữa, chỉ là không còn mụ mị mê muội nữa thôi...
Trong bóng tối dày đặc, dọ dẫm từng bước một, hai tay vừa rờ vào hai bên vách hang động, vừa quơ qua quơ lại trước mặt, dù cố mở mắt lớn, chỉ thấy lờ mờ, nhiều ảo ảnh hơn là cảnh thật. Cảm giác bực bội vì đã trợt té làm văng mất ba lô, mất tất cả các dụng cụ, thực phẩm và nước uống cần thiết. Bối rối hơn nữa, đã rớt chiếc đèn bin cầm tay, mất luôn chiếc đèn bin lớn mang bên lưng và máy liên lạc vệ tinh có dự phòng sóng AM. Giờ đây, chỉ còn ít vật dụng tùy thân cất trong mấy túi quần, túi áo khoát và hoàn toàn mất phương hướng. Chỉ nhớ lời chỉ dẫn, hang động sẽ phải đi lên rồi mới trở xuống. Trang nghĩ, mình có thể thoát ra từ lối biển. Là một tay bơi có hạng, nàng không sợ.
Cô người Nha Trang, lớn lên và đi học ở đó. Cô sinh trưởng trong một gia đình gia giáo, mẹ cô đi dậy học, ông thân cô cũng là hiệu trưởng một trường trung học lớn ở Phú Yên. Năm 22 tuổi, cô học năm cuối đại học văn khoa Huế thì gặp gỡ chú Hiếu trong một dịp hội thảo sinh viên do các biến động thời cuộc miền Trung bắt đầu nhen nhúm. Chú Hiếu lúc đó đang theo cao học luật. Họ thành đôi bạn tâm giao tuổi trẻ, sau thành đôi uyên ương. Ba năm sau khi Trang vừa 25 tuổi, Hiếu đã nhậm chức chánh án tòa thượng thẩm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.