Nhà thơ Phan Vũ đọc bài thơ Em Ơí! Hà-Nội Phố tại Thư Viện Hà Nội hôm 25-9-2010.
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em mùi hoàng lan
Còn em mùi hoa sữa
Tiếng giầy gọi đường khuya
Cọt kẹt bước chân quen
Thang gác
Thời gian
Mòn thân gỗ…
Ta còn em màu xanh thật đêm
Ngôi sao lẻ
Xào xạc chùm cây gió
Chiếc lá lạc vào căn xếp nhỏ
Lá thư quên địa chỉ
Quay về
Ta còn em một gốc cây
Một cột đèn
Ai đó chờ ai
Tóc cắt ngang
Xõa xõa bờ vai
Ta còn em, một ngã ba vội vã
Chiếc khăn quàng tím đỏ thoáng qua
Khuôn mặt chưa quen
Bỗng xôn xao nỗi khổ
Gốc phố ấy
Mở đầu trang tình sử
Ta còn em
Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ
Trên vòm cao
Đổ xuống chuông hồi
Nhà thờ Cửa Bắc
Chiều tan lễ
Chuông nguyện còn mãi ngân nga
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em đôi mắt buồn
Đôi cánh chim xa
Tháng năm dừng lại
Một ngôi nhà
Gã Trương Chi ôm ghi-ta
Từng đêm
Hóa đá
Ta còn em chuyến tàu đêm
Về muộn
Qua cầu
Một người nào lạc giữa sân ga
Ta còn em những hố sâu
Trước cửa cơn mưa đầy
Chiếc thuyền giấy lang thang
Không bến đỗ
Ta còn em quả bóng lăn
Một mình trên sân cỏ
Thằng bé thẫn thờ
Tuổi thơ qua cuộc chơi
Vội vã…
Ta còn em cánh cửa sắt
Lâu ngày không mở
Nhà ai qua đó bâng khuâng
Nhớ tuổi học trò
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em giàn thiên lý
Năm xưa
Thơm mùi hò hẹn
Cuộc tình đầu ngọt lịm
Những nụ hôn xanh ngắt trên cành
Ta còn em chuỗi cười vừa dứt
Nắng chiều vàng ngọn cỏ
Vườn hoang
Ngày cũ vui tàn theo mùa hạ
Ta còn em tiếng ghi-ta
Bập bùng
Tự sự
Châm lửa điếu thuốc cuối cùng
Xập xòe
Kỷ niệm
Đêm kinh kỳ thuở ấy
Xanh lơ
Ta còn em chiếc đồng hồ quả lắc
Già nua
Đếm thời gian
Theo nhịp đong đưa
Trước ngõ phố
Sót cây hoa gạo
Buổi chợ chiều họp giữa kinh đô
Ta còn em những ngọn đèn mờ
Trên nóc phố
Mùa trăng không tỏ
Tiếng rao đêm
Lạc giọng
Thờ ơ
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em bảy nốt cù cưa
Lão Mozart hàng xóm
Từng đêm quên ngủ
Cô gái áo đỏ Venise
Tiếng dương cầm trong căn nhà đổ
Những mảnh vỡ trên thềm
Beethoven và Sonate Ánh Trăng
Nốt nhạc thiên tài bay lả tả
Một kiếp người
Một phiếm đàn long
Ta còn em ngọn đèn khuya
Vùng sáng nhỏ
Bà quán mải mê câu chuyện nàng Kiều
Rượu làng Vân lung linh men ngọt
Mắt cô nàng lúng liếng
Đong đưa
Những chàng trai say suốt mùa
Ta còn em tiếng hàng ngày
Vang âm đường phố
Tia hồ quang chớp xanh
Toa xe điện cuối ngày
Người soát vé
Áo bành tô cũ nát
Lanh canh! Lanh canh!
Tiếng chuông reo hay lời kêu khổ
Bó gạo mớ rau
Mẹ về buổi chợ
Lanh canh! Lanh canh!
Lá bánh củ khoai
Đàn con trên bến đợi
Cuối ngày
Em Ơi! Hà-nội Phố
Ta còn em con đê lộng gió
Dòng sông chảy mang theo hình phố
Cô gái dựa lưng vào gốc me già
Ngọn đèn đường lặng thinh
Soi bờ đá…
Ta còn em một con tàu
Giã biệt bến sông
Mảnh trăng vỡ
Tiễn người bỏ xứ
Dãy phố buồn nghìn năm mắt nhớ
Ta còn em ráng đỏ chiều hôm
Đôi chim khuyên gọi nhau trong bụi cỏ
Đôi guốc bỏ quên bên ghế đá
Gã đầu trần đi dưới trời mưa
Ta còn em con đường tên cũ
Cổ Ngư
Cành phượng vĩ là đà
Chiều phai nắng
Bông hoa muộn in hình ngọn lửa
Ta còn em, chiếc lá rụng
Khởi đầu nguồn gió
Lao xao cơn sóng biếc
Gió Tây hồ
Hoàng hôn xa đến tự bao giờ
Nhưng bước chân tìm nhau vội vội…
Cuộc tình hờ bỗng chốc nghiêm trang
Ta còn em ngọn gió Nghi Tàm
Thoáng mùi sen nở muộn
Gió Nhật Tân
Gợi
Mùa hoa năm ấy
Cánh đào phai
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em cơn mưa rào
Đi nhanh qua phố
Chiếc lá bàng đầu tiên
Nhuộm đỏ
Cô gái gặp nắng hanh
Chợt hồng đôi má
Một chút xanh hơn
Trời Hà Nội hôm qua
Ta còn em cô hàng hoa
Gánh mùa Thu
Qua cổng chợ
Những chùm hoa tím
Ngát mùa Thu.
Ta còn em một Hàng Đào
Không bán đào
Một Hàng Bạc
Không còn thợ bạc
Đường Trường Thi
Không chõng, không lều
Không ông nghè bái tổ vinh quy
Ta còn em tiếng gọi trong đêm
Người đi xa trở về
Căn nhà không biển số
Ngày đi mỏi mòn nỗi nhớ
Ngày về phố cũ quên tên
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em chiếc xe hoa
Qua hàng liễu rủ
Điệp vàng rực rỡ
Cánh tay trần trên gác cao khép cửa
Những gót son dập dìu đại lộ
Bờ môi ai đậm đỏ bích đào…
Ta còn em tà áo nhung huyết dụ
Đất nghìn năm còn mãi dáng kiêu sa
Phường cũ lưu danh người đẹp lụa
Gõ phố nào in dấu hài hoa
Ta còn em đường lượn mái cong
Ngôi chùa cổ
Năm tháng buồn xô lệch ngói âm dương
Ai đó ngồi bên gốc đại
Chợt quên ai kia dưới đường đứng đợi
Cuộc đời có lẽ nào
Là một thoáng
Bâng quơ
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em
Những cuộc tình
Như một bài thơ
Những nỗi đau gặm mòn số phận
Nhật ký sang trang
Ghi thêm nỗi khổ
Ta còn em đống kim ngân
Đổ đầy Hàng Mã
Ngựa, xe, võng, lọng
Những hình nhân nuối tiếc vàng son
Khi phố phường là miền loạn gió
Làm sao tìm được mớ tro than
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em, nóc phố lô xô
Màu ngói cũ
Ngôi nhà còn tiếng khóc oa oa…
Con đường đá lát bao nhiêu niên kỷ
Qua song nhớ mẹ tuổi già
Ta còn em mảnh đại bác
Ghi trên thành cũ
Một thời thịnh
Môt thời suy
Hưng vong là thường
Người qua đó
Hững hờ bài học sử
Ta còn em dãy bia đá
Nhân hình hội tụ
Rêu phong gìn giữ nét tài hoa
Ly rượu đầy xin rót cúng cha
Nghìn lạy cúi đầu thương đất tổ
Bến nước nào đã neo thuyền ngự
Đám mây nào in bóng rồng bay
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em tháng chạp
Những hàng cây óng ả sợi hồng
Tháng chạp
Trên giường trải chiếu hoa
Tháng chạp
Mùi hương dài theo phố
Một tháng chạp
Mẹ
Nửa đêm thức
Hóa vàng
Ta còn em, năm cửa ô
Năm cửa gió
Cơn bão thường niên qua đò
Ba mươi sáu phố
Bao nhiêu mảnh vỡ
Ta còn một màu xanh thời gian
Một màu xanh hư vô
Chợt nhòe
Chợt hiện
Chợt lung linh ngọn nến
Chợt mong manh một dáng
Một mình
Nhợt nhạt vàng son
Đậm đầy cay đắng
Em Ơi! Hà-Nội Phố
Ta còn em,những ngõ cụt bất ngờ
Ô cửa ngẩn ngơ
Ngôi nhà không người ở
Khung trời nỗi buồn
Vô cớ
Người nghệ sĩ lang thang
Hoài
Trên phố
Bỗng thấy mình không nhớ nổi con đường
Tha hương ngay trước cổng nhà mẹ cha
Ta còn em những giọt sương
Nhòe nhòe bóng điện
Mặt Hồ Gươm
Một đêm trở lạnh
Tháp Rùa ngả bóng lung linh
Cánh nhạn chao nghiêng chiều cuối
Người ra đi mang theo buốt giá
Áo choàng không ấm thân gầy
Cầm bằng như cánh chim bay
Em Ơi! Hà Nội Phố
Ta còn em cây bàng
Mồ côi mùa Đông
Ta còn em nóc phố
Mồ côi mùa Đông
Ta còn em mảnh trăng
Mồ côi mùa đông...
*
Không ai dám đoan chắc rằng bài thơ Em ơi! Hà Nội phố kết thúc như ở trên hay nó còn thêm một hay vài đoạn nữa. Vì thuở ấy có một nhà thơ lớn khi đọc bài thơ này đã thực lòng khuyên Phan Vũ không nên phổ biến vì có thể chuốc vạ vào thân. Sự thật nhà thơ Phan Vũ cũng mệt mỏi vì những sự phiền hà về văn chương của giai đoạn ấy nên cũng nghe theo, bỏ xó bài thơ trong ngăn kéo. Tất nhiên trong quá trình dài dằng dặc nửa thế kỷ, bài thơ không thể nằm yên trong ngăn kéo mà luôn cựa quậy khiến ông phải chỉnh sửa nhiều lần. Nhiều khi có tý rượu ngà ngà, lại chợt nhớ, chợt thương một nỗi niềm, chợt tìm thấy một dáng hình một con chữ cần thêm cần bớt. Vì lẽ đó bài thơ Em ơi! Hà Nội phố cũng phải thay đổi dáng hình cùng thời với mỗi giai đoạn lich sử tâm tư của tác giả của nó...
Ngoài Trường ca Em ơi! Hà Nội phố, Phan Vũ còn có hơn 30 bài thơ khác. Phan Vũ viết về gì? viết cho ai? cũng đều là thơ thấm đậm tình yêu của ông, sôi nổi và trẻ trung. Và hơn hết EM ơi! Hà Nội phố, là tình yêu hơn cả tình yêu, là nỗi đau hơn cả mọi nỗi đau, là niềm day dứt hơn cả mọi niềm day dứt của Phan Vũ...(*)
– Đào Như
Ghi chú:
(*) Nhận định của nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Hậu.
Nhân ngày giỗ thứ ba của nhà thơ Phan Vũ (17-7-2022).
Khi nhà thơ Phan Vũ tạ thế cách đây 3 năm, tôi đã có một bài viết về ông đăng trên Việt Báo. Xin đọc:
Nhà thơ “Em ơi, Hà nội phố” đã ra đi… - Bình Luận - Việt Báo Văn Học Nghệ Thuật (vietbao.com)
