Hôm nay,  

Lê Uyên Phương – Một Cõi Nhân Sinh

13/06/202509:16:00(Xem: 2268)

(2 tháng 2 năm 1941 -> 29 tháng 6 năm 1999 -> 29 tháng 6 năm 2025)

 

Horizontal flyer_Le Uyen Phuong
K
hi nhạc sĩ Lê Uyên Phương sáng tác ca khúc đầu tay “Buồn đến bao giờ” vào năm 1960 tại Pleiku, lúc ông 19 tuổi, thì mẹ của tôi là cô bé 6 tuổi. 65 năm sau ngày câu hát "trời mưa mãi mưa hoài, thần tiên giấc mơ dài" (*) được cất lên từ trái tim rộng lớn và tâm hồn mẫn cảm của người nhạc sĩ có nụ cười hiền hòa và ánh mắt tinh anh chứa chan tình cảm, có biết bao người yêu nhạc của ông vẫn tiếp tục hát "còn thương đến bao giờ, khi mùa thu còn mang tiếng buồn đêm hè". Bên cạnh tiếng hát định mệnh của nghệ sĩ Lê Uyên, người bạn đời tri kỷ của nhạc sĩ Lê Uyên Phương, ca khúc “Buồn đến bao giờ” tiếp tục được trình bày qua những tiếng hát được nhiều người yêu mến thuộc nhiều thế hệ, như Tuấn Ngọc, Quang Tuấn, Trần Thái Hòa, Nguyễn Hồng Ân… Nhạc sĩ Minh Đức và ca sĩ trẻ Bảo Đăng cũng là hai trong số không biết bao người mộ điệu hát tiếp ca khúc này của Lê Uyên Phương. Thật khó để hình dung được có bao nhiêu tâm hồn đã rung cảm và đồng cảm với điều ông để lại trong tác phẩm đầu tiên: "Vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê". (*)

 

Trong tập tình ca thứ ba với nhan đề Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết Lời Mở Đầu vào năm 1993, sáu năm trước lúc ông qua đời, như sau:

 

"Tôi cất tiếng hát không phải để ca ngợi cuộc đời, để xưng-tụng tình-yêu mà ca khúc của tôi là hơi thở của một tù nhân trong nhà tù mênh mông là quả địa cầu. Những tên cai ngục có những danh hiệu khác nhau, có lúc là tình-yêu, có lúc là hôn-nhân, có lúc là của cải, là chiến tranh, là màu cờ, là màu da, là sắc áo... là tất cả mọi thứ lỉnh kỉnh khác nhau đó của cuộc đời, nhưng tựu trung không là gì khác ngoài tham-vọng trong mỗi một con người."

 

Vào đầu năm 2025, có một ca khúc đã thành hình từ chính ý niệm này của nhạc sĩ Lê Uyên Phương ở thế hệ tiếp nối. Sau khi được nghe đọc hai lần nguyên văn đoạn trích từ Lời Mở Đầu do ông viết trong tập nhạc Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ tuổi đôi mươi Jayden Nguyễn đã cảm tác thành ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" dựa theo suy niệm này của Lê Uyên Phương:

 

"Tôi tha thiết chi chuyện nhân thế này

Người ta đánh nhau bằng lời nói vô tình

Ôi bao chiến tranh, đạn bom, khoác áo tham vọng

Chẳng ai biết hôm nay mặt trăng tròn như bánh xe

...

Thà cho tôi chết

Chết trong ngày em giận hờn

Còn hơn sống trong tham vọng thế gian"

(Trích lời ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" của Jayden Nguyễn, bản viết ngày 5 tháng 1 năm 2025)

 

Thêm một lần nữa, chúng ta sẽ được cảm nhận sự tài hoa và cõi lòng bát ngát của Lê Uyên Phương khi tiếng hát khắc khoải nhớ thương của Lê Uyên sẽ cất lên với 14 tình khúc Lê Uyên Phương vào đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025, vào đúng ngày mất của nhạc sĩ 26 năm về trước, ngày 29 tháng 6 năm 1999.

 

Đêm nhạc tưởng niệm này là dịp hiếm hoi để những người yêu quý dòng nhạc Lê Uyên Phương cùng ngồi kề bên ông, cùng lắng nghe từng lời ca nốt nhạc của 14 tình khúc ông viết được trình bày từ sâu thẳm tâm hồn của người bạn đời của ông. Hòa cùng tiếng hát của Lê Uyên là tiếng đàn tây ban cầm đầy say mê của một trong những người hâm mộ Lê Uyên Phương ở thế hệ thứ nhất, Đình Chương đến từ Oklahoma, và tiếng đàn vĩ cầm đầy cảm xúc của một nhạc sĩ trẻ thuộc thế hệ thứ ba, Jayden Nguyễn, chàng sinh viên sắp nhập học tại trường nhạc danh tiếng Berklee College of Music.

Bich chuong tuong niem LUP
Bích Chương Tưởng Niệm LUP

 

Trong tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" được nhà xuất bản Tân Thư phát hành năm 1990, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết lại ký ức đầu đời về âm nhạc qua đoạn văn mở đầu cho tùy bút “Âm Nhạc Từ Thiên Đường”: “Trong tuổi nhỏ của tôi, ít nhất là bốn lần - những lần tôi còn nhớ được - âm nhạc đã đến với tôi, đã xòe mười ngón tay kỳ diệu của nó vuốt ve trái tim tôi, để rồi từ đó tôi đã thả nổi cuộc đời tôi theo những âm thanh trầm bổng, dài ngắn, to nhỏ của cuộc đời và đã vô tình bước vào một định mệnh đầy những bất ngờ như những nốt nhạc bật lên từ một xúc động cùng cực đến lạc điệu trong đời sống”. (Trích từ trang 120, tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" của Lê Uyên Phương).  Và một định mệnh diễm tuyệt đã đến trong cuộc đời Lê Uyên Phương, là sự gặp gỡ mãnh liệt với người bạn tri kỷ sống cuộc đời của hai thành một với ông, người mà ông đã san sẻ sự sống, tình yêu và hơn một nửa nghệ danh của ông để nền âm nhạc Việt Nam có một đôi song ca uyên ương tất mệnh - Lê Uyên & Phương.

 

Nhân dịp trở lại Đà Lạt vào tháng 5 năm 2024, trong lúc ngẫu hứng, nghệ sĩ Lê Uyên đã cất tiếng hát nồng nàn, da diết và hiên ngang như chính giai điệu Tình Khúc Cho Em được người bạn đời tri kỷ của mình, cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương, viết vào cuối năm 1966, cũng tại Đà Lạt. Trong không gian bàng bạc ký ức của thành phố mờ sương, Lê Uyên hát với tiếng vĩ cầm của Trương Lê Sơn và tiếng tây ban cầm của Châu Việt Chương, hai tâm hồn yêu nhạc Lê Uyên Phương. Tiếng hát của Lê Uyên làm người nghe nhớ và thương người nhạc sĩ đã mang đến cho cuộc đời những bông hoa rực rỡ mà lặng lẽ không cần gọi tên, cứ mãi ngân nga ngát hương trong lòng người thưởng ngoạn. Xin được cùng nhau ngồi lại để "xin cất lấy ước mơ đầu" (*) trong đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương “Có Nhau Trong Đời” tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025.

 

Sắp đến ngày tròn 26 năm từ lúc nhạc sĩ Lê Uyên Phương rời xa cuộc đời. Trong ngần ấy năm, có biết bao hợp-tan, tan-hợp đã xảy đến cho những đôi tình nhân. Có biết bao lần những người yêu nhau thầm hát lời ca "trên đôi vai thanh xuân, ướp hôn nồng bên gối đắm say..." (*) Và cũng có biết bao "ân tình sâu vẫn trong đời thủy chung" (*). Cũng sau ngần ấy năm, những ý nghĩ tốt đẹp, chân tâm, và thấm đẫm hiện sinh của ông về cuộc đời hữu hạn này vẫn tiếp tục lay động tâm hồn người nghe nhạc của ông.

 

Thay cho lời kết bài viết này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đến nhạc sĩ Lê Uyên Phương: "Cháu biết ơn chú đã dành trọn cuộc đời mình cho âm nhạc và cho niềm vui nỗi buồn đang phủ kín cõi nhân sinh này. Khi cháu hiểu được lời chú viết "vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê", đáy mắt cháu rưng rưng thương kính chú vì hình hài và tâm hồn của chú đã trở thành sự giải thoát màu nhiệm, ít nhất là, trong tâm trí một người nghe nhạc của chú…"

 

(*) Bài viết có trích dẫn lời ca từ ba tình khúc Lê Uyên Phương - Buồn Đến Bao Giờ, Tình Khúc Cho Em và Dạ Khúc Cho Tình Nhân - dành cho đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương:


CÓ NHAU TRONG ĐỜI: 7 GIỜ TỐI CHỦ NHẬT 29 THÁNG 6 NĂM 2025

tại Coffee Factory: 15582 Brookhurst St., Westminster, CA 92683.

 

Vé bảo trợ $150 - Vé VIP $100 - Vé đồng hạng $80. Để đặt vé và bảo trợ cho chương trình, vui lòng nhắn tin ban tổ chức 714-725-5445 hoặc 714-592-8941. Ban tổ chức chân thành cảm ơn Coffee Factory hỗ trợ Lê Uyên thực hiện chương trình tưởng niệm này.

 

Anh Mi

(California, tháng 6 hoài niệm, năm 2025)

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Loạt phim "The Sympathizer" bắt đầu chiếu trên HBO hôm 14/4, mỗi tuần một tập. VIệt Báo sẽ trích đăng một số ý kiến, bình phẩm của một số người viết từ khắp nơi về loạt phim này, từ nay cho đến khi chiếu hết 7 tập. Loạt bài viết này là quan điểm của các tác giả, không nhất thiết phản ảnh quan điểm của ban biên tập Việt Báo.
Đã lâu lắm, cũng trên hai mươi năm tôi hầu như quên mất việc vào rạp hát coi ciné như hồi xưa ở bên nhà. Cho đến tuần rồi, người bạn trẻ Tôn Thất Hùng gọi phone nói chị Kiều Chinh có nhã ý mời tôi đi coi phim chị đóng: The Sympathizer. Tết Nguyên Đán năm Kỷ Hợi, chị Kiều Chinh và tôi gặp nhau tại tòa soạn Việt Báo ở Quận Cam đến nay vẫn chưa có dịp găp lại; thiết nghĩ đi xem phim Kiều Chinh đóng cũng là một cách tái ngộ nữ tài tử gạo cội này. Cuốn phim The Sympathizer được trình chiếu tại rạp hát TIFF Bell Lightbox nằm trên một đoạn đường King Street còn gọi là Phố Festival tức Phố Lễ Hội TIFF thường niên vào tháng 9 qui tụ nhiều ngôi sao trên thế giới.
Ai chết? Chị Chung đã qua đời, chị không chết, không hết, vẫn còn lan man đâu đó, ở đâu đó, khi chị đi qua cuộc đời này. Không có ý định trở về tìm chị nhưng bỗng nhiên đang đứng nơi đây, hứng những trái trứng cá ngọt ngào mà chị thả xuống. Làm sao để phân biệt khi mút trái trứng cá chín và những đầu ngón tay của chị, mềm mềm, êm êm, ướt đẫm.
Theo lời Ban Tổ Chức, “Dòng Chuyển Của m Thanh” là sự kết hợp Đông-Tây độc đáo, mang những thang âm mới mẻ, chưa từng được công diễn bất cứ nơi nào qua những tiếng đàn bầu, đàn kìm, đàn tranh, đàn T'rưng hoà quyện cùng dàn nhạc giao hưởng và ban hợp xướng Tây phương...
Những tràng pháo tay kéo dài sau mỗi màn trình diễn của các nghệ sĩ, cả khán phòng gần một ngàn khán giả im lặng, thả cảm xúc vào từng mỗi bản nhạc. Khó có thể diễn tả hết những cảm xúc lẫn lộn của mỗi khán giả đã theo dõi trọn vẹn một chương trình nhạc thính phòng dài hơn ba tiếng đồng hồ cho đến tận phút chót, mà theo lời Nhạc sĩ Lê Văn Khoa đã phát biểu trên sân khấu là "lần đầu tiên trên thế giới" có một chương trình âm nhạc Việt Nam như vậy.
Khi tác giả Việt Thanh Nguyễn lớn lên ở California như một người tị nạn sau Chiến tranh Việt Nam , những miêu tả về cuộc xung đột đó hiện diện khắp nơi trong văn hóa đại chúng Mỹ. Platoon, Apocalypse Now, Full Metal Jacket, và nhiều bộ phim khác miêu tả các chiến sĩ Mỹ chiến đấu trong vùng nước lạc hậu đen tối và sau đó đối phó với những tổn thất tâm lý tại quê nhà. Rất ít bộ phim trong số đó nói đến trải nghiệm của người Việt Nam – những người tự xem cuộc xung đột là cuộc Chiến chống Mỹ.
Tối thứ sáu, 5 tháng Tư, 2024, tại rạp chiếu bóng AMC Orange 30, thành phố Orange, chỉ cách trung tâm Little Saigon năm, sáu dặm, HBO đã tổ chức buổi tiếp tân và chiếu phim đặc biệt nhằm giới thiệu bộ phim truyền hình 7 tập, The Sympathizer / Cảm tình viên, do kênh truyền hình HBO thực hiện, dựa trên cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer năm 2016 nổi tiếng cùng nhan đề của nhà văn Nguyễn Thanh Việt, kể về một điệp viên Cộng Sản nửa Pháp, nửa Việt trong những ngày cuối của chiến tranh Việt Nam...
Tối thứ Hai 1 tháng Tư, nhà văn Nguyễn Thanh Việt đã gặp gỡ khán giả ở miền bắc California để giới thiệu bộ phim “Cảm tình viên / The Sympathizer” dựa trên tiểu thuyết cùng tên đã đưa ông lên đỉnh văn đàn Mỹ với giải Pulitzer 2016.
Mỗi khi tôi nghe ca khúc Summertime, lòng không khỏi băn khoăn về tâm sự màu da, nhất là khúc nhạc blue này được trình bày qua những giọng hát thần kỳ, run rẩy tức tưởi cho thân phận con người. Nhạc sĩ George Gershwin sáng tác ca khúc này năm 1934, gần một trăm năm sau khi tu chính án 13 của hiếp pháp Hoa kỳ được công bố xác nhận quyền tự do, hủy bỏ luật nô lệ cho màu da đen tháng 12 năm 1865. Đời sống dân da đen bắt đầu khá giả hơn. Sau nhà có ao nuôi đầy cá. Trên đồng mồ hôi đã nở những hoa gòn. Những thành tựu đó cho phép người mẹ người chị thoát cảnh lam lủ, được trang điểm nhan sắc, y phục đẹp đẽ hơn. Cho phép cha già được an vui, nghỉ ngơi và các em bé nô đùa vang tiếng cười.
Phim "Mai"của đạo diễn Trấn Thành, vừa là nhà sản xuất phim vừa là diễn viên, cùng với dàn diên viên: Phương Anh Đào, Tuấn Trần, Hồng Đào, Ngọc Giàu, Việt Anh... Bộ phim tình cảm, tâm lý xã hội được đầu tư lên tới 50 tỉ đồng...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.