Hôm nay,  

Nhà Văn Việt-Nam Hải Ngoại

06/01/202016:16:00(Xem: 11391)

 

NHÀ VĂN VIỆT NAM HẢI NGOẠI
 

Nguyễn Vy Khanh
 

Nhân Ảnh, 2019. 854 trang.

Nhận định về 73 tác giả

 

https://www.amzn.com/1927781965/

  
blank

Người Việt-Nam sinh sống ở ngoài nước không chỉ bắt đầu từ sau ngày 30-4-1975 mà theo lịch sử, đã bắt đầu từ cuối thế kỷ XVIII khi một số quân sĩ của nhà Nguyễn bôn ba theo Chúa Nguyễn Ánh rồi ở lại định cư ở Xiêm-La – và cũng đã có một số văn bản chữ quốc ngữ cũng như chữ Nôm của những người Việt này hiện còn lưu trữ ở các Hội Thừa sai và Dòng tu. Rồi từ đầu thế kỷ XX thêm các sinh viên du học, tu nghiệp, lính thợ, rồi định cư luôn tại Pháp, đã xuất bản sách báo bằng tiếng Việt mà nội dung và số lượng khá đặc biệt và đáng kể.

Cộng đồng hải ngoại thời hiện đại đã hình thành từ xương máu, chết chóc, dựng từng viên đá từ cơ cực, hy sinh mới có ngày hôm nay mạnh về nhân tài và đời sống vật chất cũng như tinh thần. Văn học hải-ngoại cũng vậy, đã đi từ những bước đầu khó khăn, rời rạc đến những khuynh hướng, sáng tác đa dạng và phong phú, và dù đã bắt đầu bị lão hóa, nhưng thành quả đã có, đã cùng hiện diện và tiếp tục sống với cộng đồng người Việt hải ngoại. Do hoàn cảnh lịch sử, người Việt ngụ cư khắp nơi trên thế giới, lớp sau tiếp nối lớp trước, rồi thế hệ thứ 2, thứ 3,... làm nên một nền văn-học viết bằng tiếng Việt ở hải-ngoại rất đỗi phong phú, đa dạng, đa văn hóa, và nhất là tự do, khai phóng bên cạnh những sinh hoạt văn học hội nhập với ngôn ngữ bản xứ của các thế hệ tiếp nối! Chúng ta sống trong một ngôn ngữ khi không còn lãnh thổ.

Trước ngày 30 tháng Tư 1975, văn học miền Nam từng phát triển và hiện đại hóa không ngừng, đã được những người ra đi mang theo, để rồi trải dài hơn bốn thập kỷ, cho đến hôm nay dù không được như ban đầu nhưng tinh túy, nội dung đã thẩm thấu và vẫn hiện diện. Văn học hải-ngoại là do người Việt lưu vong, tị nạn ban đầu và con cháu của họ, sau này tiếp thêm người di dân mới. Thơ văn và báo chí phong phú về cả phẩm và lượng ở thế hệ người Việt thứ nhất, rồi dần yếu đi, phải chăng đã đủ chứng tích định danh hay ý chí sáng tạo thơ văn muôn đời bớt hết còn thôi thúc hay xuất hiện dưới hình thức và phương tiện khác cho hôm nay? Đó là những lý do chúng tôi viết về văn học Việt-Nam ở ngoài nước, và trong khi chờ đợi phần Tổng quan “Văn Học Việt Nam Những Năm Hải Ngoại” mà hiện chúng tôi chưa sẵn sàng xuất bản, tuyển tập Nhà Văn Việt Nam Hải Ngoại này được in trước, gồm 73 tác giả – trong khi nhiều tác giả khác bài viết chưa hoàn tất hoặc chúng tôi nghiên cứu chưa đủ, đành hẹn một mai sau.

Năm 2008, chúng tôi đã tuyển chọn một số bài viết nhận định về các tác giả văn-học Việt-Nam hải ngoại xuất bản tuyển-tập đầu mang tựa 33 Nhà Văn Nhà Thơ Hải Ngoại. Nhà văn nhà thơ ở hải ngoại khó có con số chính xác, tùy tiêu chuẩn và quan điểm văn nghệ, phe nhóm, nhưng qua gần 45 năm, con số lên đến nhiều trăm (Bộ 44 Năm Văn Học Việt-Nam Hải Ngoại do nhà Mở Nguồn xuất bản tháng 4-2019 tại Hoa-Kỳ ghi nhận 308 tác giả). Phần chúng tôi chỉ nói đến một số tương đối rất nhỏ, trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, về tác-giả, tác phẩm, về một thể loại hay đề tài,... Tuyển tập Nhà Văn Việt Nam Hải Ngoại này do đó sẽ gồm một số các tác-giả Việt-Nam đã khởi đầu sự nghiệp trước trong thời miền Nam 1954-1975 và người trước người sau tiếp tục sinh hoạt văn nghệ khi rời đất nước sau ngày 30-4-1975, và những nhà văn thơ khác mà phần sự nghiệp chính là ở ngoài nước hoặc chỉ xuất bản, sáng-tác sau khi rời đất nước hoặc vì chủ đề, phân tích của chúng tôi đặt trọng tâm vào tác phẩm của tác-giả đó xuất bản ở ngoài nước, và một số nhà văn mới khởi nghiệp ở hải ngoại. Trong số có những tác-giả đã quá-cố, có vị về sau không tiếp tục sáng tác hoặc bớt/không xuất hiện trên báo chí hoặc phương-tiện liên mạng Internet. Với một số tác giả, chúng tôi chỉ nhận định phần “hải ngoại” trong tập này nếu đã có mặt trong bộ Văn Học Miền Nam 1954-1975 đã xuất bản năm 2016 và tái bản năm 2019.

Nhà Văn Việt Nam Hải Ngoại tuyển một số bài viết, xếp theo vần bút hiệu, như một dấu chứng về hiện tượng viết ở ngoài nước, một nối dài (một phần) và một có-mặt hiển nhiên, qua một số tác phẩm và người viết, qua một số dấu mốc thời gian. Có bài và sự việc đã có bụi mờ của năm tháng nhưng có thể hãy còn tiếng vang vọng hôm nay và sau này. Cũng cần nói đây là các tác giả mà chúng tôi yêu thích, tìm đến hoặc đã đến với chúng tôi như người đọc và quan sát. Có bài viết do cảm hứng, có bài vì nhu cầu văn học sử. Có bài viết về một tác phẩm mà cũng có nhiều bài về cả sự nghiệp. Dĩ nhiên trong đây thiếu nhiều người rất nổi tiếng mà chúng tôi thấy khó viết thêm, viết theo, vì đã có nhiều nhà khác giới thiệu, nhận định rồi - chúng tôi sẽ nói đến trong phần Tổng quan. Và còn rất nhiều tác giả khác nữa mà chúng tôi, sinh sống ở Canada xa các “thủ đô văn học nghệ thuật” của người Việt nên không biết đến hoặc gặp khó khăn trong việc tìm đến tác phẩm, nhất là từ khi sinh hoạt và báo chí văn học nghệ thuật bị lão hóa.

Các bài viết được giữ lại thời điểm biên soạn, riêng các chi tiết về tiểu sử và tác-phẩm được cập nhật khi có thể. Các phân tích và nhận định về các nhà văn thơ cũng được giữ nguyên dù có thể có những dữ kiện và sự Thật dễ (và đã) mất lòng, vì thiển nghĩ mục-đích của các nghiên cứu nói chung là nói lên các tính cách nghệ thuật, độc đáo và đa dạng thật sự của văn-chương cũng như trả lời văn-chương là gì hoặc có mục đích gì.

73 tác giả:

1. Cao Đông Khánh

2. Cung Tích Biền

3. Cung Vũ

4. Diễm Châu

5. Doãn Quốc Sỹ

6. Du Tử Lê

7. Duyên Anh

8. Dương Tử

9. Đặng Thơ Thơ

10. Đỗ Quyên

11. Đức Phổ

12. Hà Nguyên Du

13. Hà Thượng Nhân

14. Hà Thúc Sinh

15. Hiếu Đệ

16. Hoàng Chính

17. Hoàng Khởi Phong

18. Hoàng Lộc

19. Hoàng Ngọc Biên

20. Hoàng Xuân Sơn

21. Hồ Minh Dũng

22. Hồ Trường An

23. Khánh Trường

24. Kiệt Tấn

25. Lâm Chương

26. Lâm Hảo Dũng

27. Lê Hân

28. Lê Tất Điều

29. Lê Thị Thấm Vân

30. Luân Hoán

31. Lữ Quỳnh

32. Mai Thảo

33. Minh Đức Hoài Trinh

34. Nguyên Nhi

35. Nguyên Sa

36. Nguyễn Minh Nữu

37. Nguyễn Mộng Giác

38. Nguyễn Nam An

39. Nguyễn Ngọc Ngạn

40. Nguyễn Sỹ Tế

41. Nguyễn Tấn Hưng

42. Nguyễn Tất Nhiên

43. Nguyễn Thị Hoàng Bắc

44. Nguyễn Thị Thanh Bình

45. Nguyễn Trung Hối

46. Nguyễn Văn Sâm

47. Nguyễn Xuân Thiệp

48. Nhật Tiến

49. Phạm Hồng Ân

50. Phạm Thị Hoài

51. Phạm Văn Nhàn

52. Phan Nhật Nam

53. Phan Ni Tấn

54. Phan Xuân Sinh

55. Phùng Nguyễn

56. Phùng Nhân

57. Quan Dương

58. Song Thao

59. Sương Mai

60. Thái Tú Hạp

61. Thảo Trường

62. Tiểu Tử

63. Tô Thùy Yên

64. Trạch Gầm

65. Trần Doãn Nho

66. Trần Hoài Thư

67. Trần Trung Đạo

68. Trần Văn Nam

69. Trương Anh Thụy

70. Võ Kỳ Điền

71. Võ Phước Hiếu

72. Xuân Vũ

73. Xuyên Trà

 

Sách có bán trên trang mạng amazon:

https://www.amzn.com/1927781965/

 


 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước30313233343536Trang sauTrang cuối

Bài điểm sách này được biên soạn để phát thanh trên đài V.O.V.N. vào đầu thập niên 90. Bây giờ xin phổ biến trên Internet để chào mừng tác phẩm Tù Binh và Hòa Bình được Bộ Hải Quân Hoa Kỳ ấn hành.

Thơ của Thy An chảy theo dòng thời gian đó. Có lúc êm xuôi như cơn nắng quái của buổi chiều tà nơi ngọn đồi thơ mộng. Có khi dạt dào rộn rã như tiếng sóng nơi bãi biển cô liêu. Và cũng có khi trầm lắng mênh mông như ánh trăng huyền ảo của đêm thu lành lạnh ở một góc trời nào xa xăm miền viễn xứ.

Tháng 11 năm 1990, từ miền Đông Hoa Kỳ về Nam California nắng ấm, anh chị Thái Tú Hạp - Ái Cầm ghé thăm và tặng mấy món quà, trong đó có tập thơ Miền Yêu Dấu Phương Đông. Anh chia sẻ, bây giờ xa cố hương, nơi chốn mịt mù… khi nào nhớ thì đọc. Vài tuần sau tôi viết cảm nghĩ về tập thơ nầy: Thái Tú Hạp & Miền Yêu Dấu Phương Đông cho tờ Saigon Times của anh.

Đó là lời bộc bạch chân thật của một người Phật tử tại gia đối trước Bồ Tát Quán Thế Âm. Trong đoạn thơ trên, chúng ta thấy thi sĩ Tâm Tấn trong cõi sâu xa của tâm thức dường như không thể quên ước nguyện từ vô lượng kiếp muốn đáp chuyến đò từ bờ bên này sinh tử luân hồi sang bên kia bờ giải thoát niết bàn

Tác phẩm Vòng Xoáy Cuộc Đời, tuyển tập văn và cũng là những lời tâm sự của Thầy Thích Nhuận Hùng, vừa hoàn tất xong và chuẩn bị phát hành. Nói “tâm sự” là nói ra những lời từ trái tim. Tôi biết Thầy Thích Nhuận Hùng nhiều năm, Thầy đơn sơ và chất phác y hệt như những gì Thầy viết ra. Không phải như một nhà văn (Thầy không có ý trở thành một nhà văn), Thầy chỉ viết lên những gì Thầy nhìn thấy, nghe được, cảm thọ, nhận biết và suy nghĩ về những gì chung quanh Thầy.

Chất thơ trong các Lá Thư Tòa Soạn bàng bạc trong từng dòng chữ. Văn xuôi nhưng là thơ, là tiếng nói thiết tha của Vĩnh Hảo, một nhà văn cư sĩ đang mang chánh pháp vào đời. Chất thơ thường hiện rõ trong những đoạn văn đầu trong Lá Thư Tòa Soạn. Vĩnh Hảo viết thư theo kỹ thuật “Tiên tả cảnh, hậu thuyết kinh” --- nơi đó, vào đề bằng những chuyện lá mùa thu rơi với hoa mùa xuân tàn, rồi nói chuyện vô thường, vô ngã;

Tất cả các bài thơ trong tập “Đêm Vang Hình Tiếng Chuông” đều trình bày tương tự và có khi biến thể nhiều câu hơn, nhưng cũng ngắt dòng như thế.

Thomas Piketty, nhà kinh tế học Pháp, vừa cho ra mắt tác phẩm “Capital and Ideology” (Tư bản và Ý thức hệ). Qua tác phẩm mới nhất này, Piketty báo động về tình trạng bất bình đẳng tài sản trong toàn cầu hiện nay và đề ra việc cải cách về thuế tài sản, thu nhập và hợp tác quốc tế là một đối sách. Trên cơ sở tái tạo công bình xã hội, Piketty hy vọng, chủ nghĩa xã hội sẽ mang lại ý nghĩa đóng góp tích cực hơn cho việc xây dựng tương lai.

Tình thân không giúp chúng ta có thể hiểu hết mọi chuyện về nhau. Đặc biệt là khi khảo sát về các lộ trình tâm có thể dẫn tới những dòng thơ. Có phải thơ là thuần cảm hứng từ những kiếp xưa rơi xuống, hay là từ một chuỗi lý luận phức tạp? Khế Iêm là một trong vài nhà thơ, theo tôi nhận thấy, có lộ trình tâm rất mực phức tạp, đầy những dây nhợ rắc rối y hệt như các dàn phóng phi thuyền vũ trụ của NASA. Nhưng hôm nay, bài này sẽ chọn một phương diện khác của Khế Iêm để suy nghĩ, tập truyện “Lời Của Quá Khứ” (LCQK), một ấn phẩm năm 2020, phiên bản mới của nhà xuất bản Văn Mới 1996. Giao tình của tôi với Khế Iêm có lẽ cũng đã gần 3 thập niên, ban đầu là qua nhà văn Mai Thảo. Là những người mê chữ gặp nhau, nhưng mỗi người là một thế giới riêng. Ngay cả nhiêu năm trước, những khi ngồi với Khế Iêm nơi quán cà phê góc đường Westminster/Euclid ở Santa Ana, niềm vui của tôi là được nghe kể chuyện sách vở, thơ ca… Tôi không phải là học giả nên không ưa suy luận, bản thân chỉ là một nhà

Đây là cuốn sách viết bằng song ngữ Anh-Việt của cư sĩ Nguyên Giác. Sách dày 319 trang vừa được Ananda Viet Foundation (Nam California) xuất bản. Cư sĩ Nguyên Giác tu học với một số thiền sư tiền bối nổi tiếng trước 1975 như Thích Tịch Chiếu, Thích Thường Chiếu, Thích Thiền Tâm và Thích Tài Quang. Cư sĩ Nguyên Giác say mê Thiền, nghiên cứu về Thiền, viết về Thiền và sống chết với Thiền. Ông đã xuất bản tám cuốn sách về Thiền. Nay ở tuổi 68, ông viết cuốn này vì sợ rồi đây sức khỏe suy yếu, không còn khả năng viết nữa. Tuy nhiên ước mơ lớn vẫn là để cho các nhà nghiên cứu ngoại quốc muốn tìm hiểu về Phật Giáo Việt Nam, nhất là Thiền, có tài liệu tham khảo vì hiện nay Anh Ngữ là ngôn ngữ phổ biến khắp thế giới.
Trang đầuTrang trước30313233343536Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.