Hôm nay,  

Cái bình y khí của Khổng Tử

30/05/202500:00:00(Xem: 593)
 
Hình-AI-vẽ
Ảnh do ChatGPT-4o tạo bằng DALL·E.
 
Tình hình thế giới hình như đang rối lung tung, náo loạn như từ khi tổng thống Mỹ nhậm chức nhiệm kỳ II. Ông ở ngôi mới được hơn 100 ngày chút xíu, mà nhiều rắc rối quá, đối ngoại thì như mỗi ngày ông đưa ra những quyết định trừng phạt thế giới về kinh tế và thương mại bằng cách tăng thuế vào các hàng hóa của bất kỳ quốc gia nào nhập khẩu và Hoa Kỳ từ 10 đế 50% và hơn thế nữa.
 
Ông đòi mua đất Greenland của Đan Mạch và đòi kiểm soát kinh đào Suez. Ông đã làm cho chứng khoán Mỹ và cả thế giới tuột dốc.
 
Theo AFP, vị nguyên thủ Mỹ đã ký hơn 140 sắc lệnh để tấn công các đối thủ chính trị, triển khai trục xuất hàng loạt cư dân ông cho là bất hợp pháp. Ông quyết định cắt giảm ồ ạt hàng loạt công chức và nhân viên chính quyền liên bang với sự hổ trợ của Elon Musk và bộ hiệu quả chính phủ DOGE.
 
Vế đối ngoại, vế đối nội, và cả thế giới như đã có rất nhiều người Mỹ không bằng lòng. Nhiều văn bản của ông đang bị tư pháp chặn lại, đang dằng co. Tất cả mọi phía đều thấy ông đi quá xa quyền lực của một tổng thống. Lại nữa với tính khí nóng nẩy bất nhất, dường như ai mà khác ý là ông coi như kẻ thù ngay. Với cách hành xử như lửa đốt, như chong chóng quay, chẳng biết ông có đưa được nước Mỹ trở lên vĩ đại như ông đã hứa lúc tranh cử không mà thực tại là ông gây cho thế giới và khá nhiều người dân nước ông nhiều lo âu.
 
Chiến tranh ở Ukraine thì ông cũng không giải quyết mau lẹ được như đã khoe khoang. Tình trạng Trung Đông vẫn rắc rối và như bị đe dọa rối loạn hơn… người dân Gaza vẫn triền miên khổ sở và đói khát và chết đói.
 
Nói chung chiến tranh tàn sát hung bạo, kinh tế sa sút bấp bênh, đời sống bất an… ở bất cứ mọi nơi nào trên trái đất; làm mọi người đều hoang mang, người ta không còn tin tưởng vào chính trị xoay chiều hoang mang; người ta khiếp sợ và coi thường quân sự thiệt, giả khôn lường, và cuối cùng, có lúc, có nơi, người ta mất cả niềm tin tôn giáo mà bao đời nay là thiêng liêng là tối thượng. Vậy còn bám víu vào chân lý nào để sống? Thế giới và con người thật đáng thương!
 
Con người bi thảm của thời cuộc may mắn thay vẫn được phật từ bi che chở, vẫn được chúa toàn năng bác ái đùm bọc, họ chìm lỉm rất mau và cũng có thể lại nổi lên rất lẹ, vì sao ư? Vì có lẽ cuộc sống thường hằng vẫn là một cuộc vận hành của một vũ trụ nhị nguyên, có cái xấu có cái tốt xen kẽ, đêm có mặt trăng, ngày có mặt trời, có mưa có nắng nối tiếp, có bốn mùa đi qua mỗi năm… hoa vẫn nở muôn màu, bình minh vẫn rạng ngời mỗi sớm mai. Và người ta đang chờ xem vị tổng thống đã đi quá quyền hạn còn đi xa tới đâu nữa. Ông bắt đầu tấn công vào các trường đại học vào giới tinh hoa học thuật. Đụng vào bức tường sắt kiên cố này, ông cố ý đàn áp quy luật tự nhiên mà các đại học đã có sẵn từ lâu đời, có khi ông sẽ thất bại vì đa ngôn đa quá… hơn một nữa số cử tri cho biết Trump đang vượt quá quyền hạn tổng thống, họ cho biết nhiệm kỳ thứ hai này của Trump là «đáng sợ».
 
Theo tác giả Nguyễn Quốc Khải (ngày 27-04-2025) «nếu khuynh hướng này tiếp diễn, nước Mỹ khó tránh khỏi một cuộc khủng hoảng nội bộ nghiêm trọng trong khoảng thời gian hai năm tới».
 
Thì đó là chuyện xa vời của nước Mỹ, nhưng với «hiệu ứng cánh bướm» có lẽ ảnh hưởng toàn cầu không nhiều thì ít.
 
Dù gì cũng mong là ông cứng đầu đó, nếu có va phải bức tường sắt, cò lỡ u đầu sứt trán, cũng sẽ phải lùi lại, theo lực đẩy lùi tự nhiên.
 
Hình ảnh viện Khổng Tử mà cộng sản Trung Quốc mang sang biểu diễn ở Hoa Kỳ chỉ nhằm mục đích phô trương khoe khoang và sau đó là để rình và do thám lấy trộm kỹ thuật khoa học và thông tin tình báo… chẳng hề có một lý tưởng cao đẹp truyền thống gì cho tư tưởng của khổng giáo, nhưng thôi thì cũng là một dịp hi hữu cho hình ảnh ngài Khổng Tử du nhập vào một xã hội hoàn toàn xa lạ và hoàn toàn cách biệt cả về không gian, thời gian và tư tưởng… chẳng biết rồi nay mai đây ông tổng thống có thấy ngứa mắt mà ra lệnh đập bỏ tượng và viện Khổng Tử đi không?
 
Tất cả những điều hung hăng quá đà mà ông Trump đang làm với mọi người, mọi giới, nhất là giới trẻ tinh hoa của đất nước, khi bị dội lại, sẽ may ra, cho ông một bước suy nghĩ, để cân bằng, xã hội tối thiểu được tái lập… như kẻ bị tông xe, tất yếu đau và tất yếu dừng lại.
 
Chuyện của hai nhân vật, đông và tây, hoàn toàn xa lạ nhau, hoàn toàn cách biệt cả vòng trái đất, nhưng viết tới đây, tác giả tôi, mạo muội xin nhớ lại và kể lại chuyện «cái bình y khí» trong tác phẩm Khổng Tử Thánh Tích Đồ:
 
Chuyện kể rằng: trong miếu thờ Lỗ Hoàn Công, có treo một cái bình, tựa như cái bình chữa lửa ngày nay. Nhưng không phải chứa hóa chất để dập lửa, mà gọi là bình y khí.
 
Bình y khí đó, để không thì nghiêng, nếu đổ nước vào tới  nữa bình thì nó đứng ngay ngắn, nhưng nếu đổ nước đầy đến miệng bình, thì tự động bình lật ngược úp sấp lại và nước chan hòa đổ ra ngoài.
 
Nghe nói các vua chúa Trung Hoa khi xưa đặt mua và treo bình y khí luôn trong nhà để tự răn mình.
 
Đức Khổng Tử nói các đệ tử đổ nước thí ngiệm, thấy đúng như vậy, nên ngài mới dậy các học trò của ngài rằng: muốn có sự sung mãn thì phải hết sức học khiêm cung.
 
Khiêm cung để tu thân.
Khiêm cung để tề gia.
Khiêm cung để trị quốc.
Khiêm cung trong việc bình thiên hạ.
 
Ngài viện lẽ phải khiêm cung để sống quân bình về mọi mặt của cuộc sống, về đạo đức, về tinh thần, trí tuệ, về khoa học tiến bộ và luân lý nhân sinh đạo trời.
 
Ngài viện lẽ một cá nhân khiêm cung là một cá nhân quân bình, mọi cá nhân quân bình sẽ tạo thành những tập thể xã hội lành mạnh. Những tập thể lành mạnh sẽ tạo thành những quốc gia ổn định và sau cùng họp thành một thế giới an lành, hạnh phúc. Lý do là vì:
 
Trời làm vơi chốn dồi dào,
Mà thêm vào những chỗ nào khiêm cung.
Đất xoi mòn bớt cao phong,
Để cho lòng biển lòng sông thêm dầy.
Quỷ thần hại kẻ no đầy,
Đem chia phúc lợi cho người khiêm cung.
Người thường ghét kẻ thừa dùng,
Còn người khiêm tốn thiệt lòng thì ưa.
Trên khiêm trời sáng mãi ra,
Dưới khiêm ai kẻ hơn ta được nào?
Khiêm cung giữ vẹn trước sau,
Rồi ra quân tử gót đầu hanh thông!
                             dịch theo hai quẻ Tốn và Ích.
                             (theo sách Khổng Tử Thánh Tích Đố)
                             (của tác giả Nhân tử Nguyễn Văn Thọ)
 
… Thiệt là may mắn cho đức Khổng Tử, vì ngài đã ra đi khỏi thế giới tao loạn này từ lâu, lâu lắm rồi… nếu chẳng may mà ngài còn hiện hữu cõi trần gian, chắc hẳn ngài là người đứng đầu tiên, trên cái danh sách cũng đầu tiên, mà ông Trump « évacuer » ra khỏi nước Mỹ, vì ngài đã bị Tập Cận Bình đẩy vô nhập cư bất hợp pháp ở hợp chủng quốc Hoa Kỳ!
 
May thay!
 
Paris 05-2025
Chúc Thanh

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tình cờ trong một gian hàng của nghệ nhân làm Bonsai, cây kiểng, tôi thấy trưng bày một chậu kiểng nhỏ, có nhiều nhánh cong queo, lá hình bầu dục, phía dưới có nhiều lông trắng óng ánh như nhung, trĩu nặng từng chùm quả nhỏ tròn trông giống như trái mồng tơi nhưng nhiều màu sắc: xanh, vàng, đỏ, tím đen... trông rất quen, nhưng không thể gọi ngay ra tên của loài cây này được...
Tôi quen biết một cô Tây, gọi là một cô đầm thì đúng hơn, tên gọi đầy đủ là Florence Cavalier, vợ của ông tây Jean Paul Cavalier. Florence còn trẻ, lối 30 tuổi. Ngày từ khi còn nhỏ, 9 tuổi, Florence đã là một hướng đạo sinh, scout, lớn lên em học và hành nghề y tá. Cái gốc scout và nghề nghiệp y tá bổ túc lẫn cho nhau, thêm Flor có ngoại hình xinh xắn tươi vui, thành ra trông lúc nào cô ấy cũng tràn đầy nghị lực, sức sống và yêu đời...
Muốn biết một đất nước có văn minh hay không, người ta thường quan sát nhiều khía cạnh khác nhau với một tinh thần phóng khoáng, một tâm trạng cởi mở, không thiên vị, về xã hội, cách điều hành đất nước (governance), việc bảo tồn và thăng tiến văn hóa, về mức sống người dân như việc chăm sóc sức khỏe, môi trường, giáo dục, và trên hết là sự hạnh phúc (well-being) của người dân...
Cuối tháng ba, đầu tháng tư và kéo dài đến tháng sáu, tháng bảy, du khách đến với Đà Lạt, từ những con đường Hai Bà Trưng, Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai, đến Hồ Xuân Hương, Chợ Đà Lạt, hay Thung Lũng Tình Yêu, Thiền Viện Trúc Lâm... sẽ thấy lòng mình chùng xuống, trước sắc tím lãng mạn, êm đềm và thơ mộng của những cây “ phượng vĩ tím” hay gọi tắt là “phượng tím”. Những cây phượng có nguồn gốc từ Châu Âu, du nhập vào Đà Lạt từ những năm 1962 của thế kỷ trước.
Trong vài thập niên gần đây, thuật ngữ “tâm linh” trở nên rất thời thượng, tràn ngập khắp trên mặt báo chí, truyền thông, mạng xã hội, người người nói, nhà nhà nói. Nó trở thành từ cửa miệng của rất nhiều người trong đạo lẫn ngoài đời. Những tà sư, thầy cúng, các nhóm lợi ích kết hợp với những thế lực chính trị và thế lực ngầm ra sức phá rừng, xẻ núi, lấp ruộng… để làm những ngôi chùa, đền, miếu khổng lồ phục vụ cho cái gọi là du lịch tâm linh, hành hương tâm linh… Ngoài những ngôi chùa khổng lồ ấy ra còn có vô số chùa tư, đền, miếu, am, dinh, miễu...mọc lên như nấm sau mưa. Có một điểm chung là các cơ sở này thờ hằm bà lằng từ Phật, thánh thần, thiên, ông đồng bà cốt, cậu hoàng… và cả những nhân vật chính trị thế tục.
Người đọc nhìn thấy môt hình ảnh rất nhỏ, khiêm tốn, ngay trong ngày đầu 30-4-1975, hình ảnh người chiến binh giải phóng Sàigòn đang quì gối cầu nguyện bên ngoài ngưỡng cửa Nhà Thờ Đức Bà Sàigòn. ..
Tôi đã xem phim “Oppenheimer” chiếu ngoài rạp, một phần vì tiểu sử của nhà khoa học vật lý đã chế ra bom nguyên tử, từng giảng dạy và nghiên cứu tại Đại học U.C. Berkeley và vì cũng muốn biết ngôi trường thân yêu của mình đã được lên phim như thế nào.
Chùa Linh Sơn ở Joinville Le Pont của chúng tôi, bên dưới chánh điện là một phòng sinh hoạt Phật sự khá khang trang và rộng rãi dành cho các em oanh vũ gia đình Phật tử Quảng Đức. Các em tới học Phật pháp, tập hát, học giáo lý và cùng làm văn nghệ. Trên tường chính diện có treo một tấm tranh lớn như bằng hai cái chiếu, chiếm gần hết một phần tường. Trong tranh là cảnh biển trời bao la xanh xanh vây quanh, tọa lạc ở gần giữa là hình tổ Bồ Đề Đạt Ma quảy một chiếc giầy trên tích trượng vắt vẻo trên vai. Ngài đang thong dong du hành vô ngại đầy an bình.
Mấy nay giang hồ đồn đại vậy mà trúng y chóc luôn, linh như bà phán. Hồi nào giờ hễ giang hồ khịa chuyện gì là có chuyện đó. Thiệt tình mà nói thì cũng từ nội bộ lộ ra người ta mới biết, hũ mắm có xì khẳm thiên hạ mới nghe mùi. Cuối cùng rồi thì chủ tiệm nước cũng bị đuổi cổ khi mà ghế ngồi chưa nóng đít. Trong cái rủi có cái may, cu Thẹo về vườn trong danh dự tự từ chức, từ chức là cái chuyện tào lao chưa bao giờ có ở xứ quỡn quê mình.
Sách Cổ Học Tinh Hoa có chép chuyện Sào Phủ và Hứa Do - hai ẩn sĩ đời Vua Nghiêu. Câu chuyện như sau: Hứa Do được tiếng là người hiền, vua Nghiêu vời vào để truyền ngôi thiên tử. Hứa Do từ chối, cười mà về rồi ra suối rửa tai...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.