Đối với nhiều người, những buổi tiệc tùng hoặc cuối tuần sẽ không thể vui vẻ trọn vẹn nếu không có chút rượu, bia nhấm nháp cùng bạn bè, người thân. Tuy nhiên, đằng niềm vui này lại là khá nhiều nguy hại. (Nguồn: pixabay.com)
Con người đã uống rượu từ hàng ngàn năm nay. Việc cụng ly với bạn bè hay nhấm nháp chút bia, rượu sau một ngày làm việc đã là một phần quá đỗi quen thuộc trong văn hóa của chúng ta.
Nhưng tất cả những thứ đồ uống đó có ảnh hưởng gì đến cơ thể chúng ta? Ngày càng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ngay cả việc uống rượu, bia ở mức độ vừa phải cũng có thể gây hại nhiều hơn chúng ta vẫn thường nghĩ.
Alcohol được liệt vào nhóm chất gây ung thư (carcinogen) loại 1 (group 1), có liên quan đến nhiều loại ung thư như ung thư miệng, yết hầu (pharynx), thanh quản (larynx), ống dẫn thực quản (esophagus), gan, đại trực tràng (colorectum) và cả ung thư vú. Năm 2023, Cơ quan Y tế Thế giới (WHO) đã khẳng định không có mức độ tiêu thụ rượu, bia nào là mức an toàn. WHO cũng nhấn mạnh rằng không có bằng chứng khoa học nào cho thấy việc uống một ly rượu vang đỏ mỗi ngày để tốt cho tim mạch có thể bù đắp được những nguy cơ gây ung thư mà rượu, bia mang lại.
Ngoài ra, một số nhóm người có nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn từ rượu, bia. Sau đây là tổng hợp các bài viết từ trang National Geographic về tác hại của rượu, bia đối với cơ thể và những điều có thể làm để giảm thiểu tác động đó.
1. Rượu, bia ảnh hưởng đến phụ nữ nghiêm trọng hơn so với nam giới
“Khi uống cùng một lượng rượu, bia như các quý ông, thì quý cô quý bà dễ bị ảnh hưởng nặng nề hơn,” Meryl Davids Landau viết trong một bài đăng hồi tháng 8/2023. Số ca tử vong liên quan đến rượu đang gia tăng ở phụ nữ. Nguy cơ mắc ung thư vú về sau có thể tăng lên đến 9% nếu các chị em chỉ cần uống một ly rượu mỗi ngày. Rượu, bia cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản và tình trạng mãn kinh của phụ nữ.
Nguyên nhân chính khiến phụ nữ dễ bị ảnh hưởng hơn là do cơ thể họ có nhiều mô mỡ và ít nước hơn so với cơ thể của nam giới, dẫn đến nồng độ cồn trong máu cao hơn sau khi uống. Đồng thời, phụ nữ cũng có ít enzyme để phân hủy rượu hơn so với nam giới, khiến rượu lưu lại trong cơ thể lâu hơn và gây ra nhiều tác hại hơn. Hormone của phụ nữ cũng ảnh hưởng đến tốc độ phân hủy rượu, bia trong cơ thể. Những thay đổi về hormone, chẳng hạn như trong chu kỳ kinh nguyệt, có thể làm thay đổi cách cơ thể ứng phó với rượu, bia.
Nhiều chị em chưa nhận ra mình uống nhiều hay ít và cũng không biết là ngay cả lượng rượu nhỏ mỗi ngày cũng có thể gây ra những nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Quý vị muốn tham khảo thêm có thể tìm đọc bài viết đầy đủ: Alcohol is killing more women than ever before
2. Càng có tuổi, nhậu vô càng thấy mệt người
Càng có tuổi, cơ thể chúng ta càng gặp nhiều khó khăn hơn trong việc ứng phó với rượu, bia. Điều này không chỉ xảy ra với riêng phụ nữ, mà là tình trạng chung của tất cả mọi người.
Tuổi càng cao, lượng nước trong cơ thể càng giảm. Nước thì có tác dụng làm loãng cồn, vì vậy khi có ít nước hơn, nồng độ cồn trong máu sẽ cao hơn dù chúng ta uống cùng một lượng rượu, bia. Trong một bài đăng của Stacey Colino vào tháng 7/2024, Alison Moore, giám đốc Viện nghiên cứu lão hóa Stein và Trung tâm lão hóa lành mạnh tại UC San Diego, giải thích: “Cùng uống một lượng rượu, bia như nhau, thì nồng độ cồn trong máu của một cụ 80 tuổi sẽ cao hơn nhiều so với người cháu chỉ mới 30 tuổi.”
Ngoài ra, số lượng và hiệu quả của các enzyme giúp cơ thể phân hủy rượu cũng giảm dần theo tuổi tác. Não bộ cũng trở nên nhạy cảm hơn với tác động của rượu, bia khi chúng ta già đi. Điều này ảnh hưởng đến sự phối hợp và giữ thăng bằng của cơ thể, khiến chúng ta có nguy cơ cao bị té ngã và phản ứng chậm chạp hơn.
Những thay đổi này sẽ ảnh hưởng đến cơ thể quý vị ra sao? Quý vị có thể tìm đọc bài viết đầy đủ tại: Why your alcohol tolerance diminishes as you age
3. Những thay đổi có thể diễn ra nhanh hơn nhiều người vẫn tưởng
Có bao giờ sau một đêm say bí tỉ, quý vị tỉnh dậy vào hôm sau và cảm thấy mình già đi rất nhiều? Đây không phải là cảm giác ngẫu nhiên mà hoàn toàn có lý do. Theo một bài viết của Daryl Austin được đăng trong tháng 9/2024, các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng có hai giai đoạn mà cơ thể sẽ bị lão hóa mạnh mẽ và rõ rệt: ở tuổi 44 và tuổi 60. Tại hai cột mốc thời gian này, những thay đổi ở cấp độ phân tử diễn ra trong cơ thể sẽ gây ra các dấu hiệu lão hóa dễ dàng nhận thấy, chẳng hạn như da dẻ chảy xệ và xuất hiện nhiều nếp nhăn.
Dĩ nhiên, những thay đổi này cũng sẽ khiến cho những cơn say trở nên nặng nề và dai dẳng hơn. Bởi vì từ tuổi 44 trở đi, cơ thể bắt đầu thay đổi ở cấp tế bào, làm giảm khả năng đào thải rượu, bia, khiến cảm giác say xỉn trở nên khó chịu hơn nhiều so với trước đây.
Quý vị muốn tìm hiểu thêm xin vui lòng đọc bài viết đầy đủ tại: Your body ages rapidly in two 'bursts,' at 44 and 60. Here's how to prepare.
4. Nhấm nháp vài ly để ngủ cho ngon? Hoàn toàn sai lầm!
Nhiều người biết rằng uống nhiều rượu có thể khiến giấc ngủ bị gián đoạn, nhưng ít ai nhận ra rằng ngay cả một ly nhỏ trước khi đi ngủ cũng đủ để gây ra nhiều vấn đề. Theo bài đăng của Tara Haelle vào tháng 6/2023, các khoa học gia phát hiện ra rằng uống rượu, bia trước khi đi ngủ – dù chỉ 1 ly – cũng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Khi chúng ta ngủ, cơ thể được thiết kế để “nghỉ ngơi,” trong đó nhịp tim và huyết áp giảm xuống, giúp hệ tim mạch phục hồi sau một ngày hoạt động. Tuy nhiên, rượu, bia lại làm tăng nhịp tim, và chỉ với một lượng nhỏ, nhịp tim của quý vị có thể ở mức cao trong suốt 4 giờ đầu tiên của giấc ngủ.
Uống rượu trước khi đi ngủ cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ REM, tăng nguy cơ bị ngưng thở khi ngủ và có dễ dẫn đến nghiện rượu. Quý vị có thể tìm đọc bài viết đầy đủ tại: That cocktail before bedtime isn’t as helpful as you think
5. Uống rượu trên máy bay: tệ hại hơn nhiều
Uống rượu, bia trên một chuyến bay dài có thể còn gây hại nhiều hơn so với khi uống rượu ở những hoàn cảnh bình thường. Theo bài đăng của Leah Worthington vào tháng 7/2024, nghiên cứu mới đã phát hiện rằng rượu “làm tăng thêm tác động của độ cao đối với cơ thể, gây thêm áp lực cho hệ tim mạch, giảm lượng oxy trong máu, làm cơ thể mất nước và làm gián đoạn giấc ngủ.”
Ở trên cao, áp suất không khí thấp và lượng oxy trong máu giảm, khiến cơ thể dễ bị thiếu oxy. Những người trẻ tuổi và khỏe mạnh có thể chịu đựng tình trạng thiếu oxy ở mức độ nhất định. Tuy nhiên, đối với người cao niên hoặc những người có bệnh tim mạch, phổi, việc uống rượu, bia trên máy bay sẽ có những hậu quả nghiêm trọng. Quý vị có thể tìm hiểu thêm tại: Drinking on a plane has a unique effect on your body
6. Tại sao chúng ta thường cảm thấy nôn nao, bồn chồn sau một đêm bí tỉ?
Ngay cả những thanh niên trai tráng và khỏe mạnh cũng sẽ khó tránh được một tác động của rượu, bia: “hangxiety” (thuật ngữ kết hợp giữa “hangover” và “anxiety” chỉ cảm giác bồn chồn, nôn nao sau khi say). Nếu quý vị từng tỉnh dậy sau một đêm tiệc tùng bét nhè và cảm thấy nôn nao hoặc bồn chồn, thì alcohol chính là thủ phạm. Theo bài đăng của Meryl Davids Landau vào tháng 3/2024, rượu, bia ảnh hưởng đến một số chất dẫn truyền thần kinh có vai trò giúp kiểm soát sự lo lắng.
Ngay cả khi alcohol đã bị đào thải ra khỏi cơ thể, một phụ phẩm độc hại là acetaldehyde vẫn còn sót lại và gây hại. Acetaldehyde là một chất độc hình thành khi cơ thể phân hủy rượu. Stephen Holt, giám đốc khoa cai nghiện của Bệnh viện Yale-New Haven, cho biết quá trình bài tiết acetaldehyde ra kéo dài trong ngày, và cơ thể phải vật lộn để loại bỏ chất này giống như đang “chữa ngộ độc.” Các triệu chứng như buồn nôn, mệt mỏi có thể xuất hiện, khiến quý vị cảm thấy nôn nao lo lắng nhiều hơn.
Quý vị có thể đọc toàn bộ bài viết liên quan tại: What's worse than a hangover? Hangxiety. Here's why it happens.
7. Tác động của rượu có thể được đảo ngược chỉ trong vài tuần
Acetaldehyde cũng tích tụ trong các tế bào gan. Thời gian mà chất này tích tụ có thể quyết định mức độ tổn thương gan. Nhưng tin tốt là gan có khả năng phục hồi rất mạnh mẽ. Nếu ngừng uống rượu bia, các tác động tiêu cực của rượu đối với gan có thể được đảo ngược chỉ trong vài tuần. Theo bài đăng của Rachel Fairbanks vào tháng 10/2023, việc kiêng rượu trong một thời gian, chẳng hạn như phong trào tháng “Tháng Giêng Khô Ráo” (Dry January) thực sự có lợi cho sức khỏe gan, chứ không chỉ là một trào lưu nhất thời.
Paul Thomes, một nhà nghiên cứu tại Đại học Auburn, có chuyên môn nghiên cứu về cách rượu bia làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể, giải thích rằng bệnh gan liên quan đến rượu, bia có thể chia thành bốn giai đoạn, trong đó ba giai đoạn đầu có thể được đảo ngược hoàn toàn nếu ngừng uống rượu.
Ngoài ra, việc kiêng rượu trong một tháng còn mang lại nhiều lợi ích khác. Quý vị có thể tìm hiểu thêm tại: When you go sober for even a month, your body will change. Here’s how.
8. Muốn cơ thể tạm nghỉ ngơi? Hãy thử một số mẹo này
Khi ngày càng có nhiều thông tin về tác hại của rượu, bia đối với sức khỏe, thì cũng xuất hiện nhiều lựa chọn thay thế lành mạnh hơn. Đồ uống không cồn, như mocktails, đang trở nên phổ biến hơn và ngày càng ngon miệng nhờ vào những tiến bộ trong khoa học thực phẩm. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng những loại đồ uống này thực sự giúp mọi người giảm bớt lượng cồn nạp vào người, giảm thiểu các tác hại sức khỏe do rượu, bia gây ra.
Khuynh hướng du lịch tỉnh táo cũng đang trên đà phát triển, giúp mọi người khám phá nhiều nơi mới mẻ mà không cần phải uống rượu, ngay cả khi những nơi mà người ta rất thích nhậu nhẹt, say xỉn. Nhiều công ty du lịch hiện nay còn cung cấp các chuyến đi không có rượu, bia.
Lauren Burnison, nhà sáng lập We Love Lucid tại Âu Châu, một công ty du lịch không nhậu nhẹt, cho biết: “Nhiều du khách cảm thấy rất vui khi được kết nối với những người có trải nghiệm giống mình, Không khí của các chuyến đi rất vui vẻ và tích cực, và thật tuyệt khi thức dậy mà không bị chuếnh choáng bởi cơn say.”
VB biên dịch
Nguồn: “8 things we’ve learned about how alcohol harms the body” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.
Gửi ý kiến của bạn
