Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Lancet, tình trạng dư cân, mập phì đang gia tăng đáng lo ngại ở trẻ em và thanh thiếu niên tại Hoa Kỳ. (Nguồn: Ảnh từ istockphoto.com)
Theo nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Lancet, gần một nửa thanh thiếu niên và ba phần tư người trưởng thành tại Hoa Kỳ được phân loại là dư cân (overweight) hoặc mập phì (obese) vào năm 2021. Tỷ lệ này đã tăng hơn gấp đôi so với năm 1990. Nếu không có biện pháp can thiệp khẩn cấp, dự báo đến năm 2050, hơn 80% người trưởng thành và gần 60% thanh thiếu niên sẽ rơi vào tình trạng tương tự.
Nghiên cứu thuộc Global Burden of Disease Study 2021, được thực hiện bởi tổ chức U.S. Obesity Forecasting Collaborator Group, bao gồm hơn 300 chuyên gia và các nhà nghiên cứu chuyên về mập phì. Nhóm nghiên cứu đã tổng hợp dữ liệu chỉ số cơ thể (BMI) từ 132 nguồn khác nhau, bao gồm các khảo sát đại diện cấp liên bang và tiểu bang. Dựa vào các dữ liệu thu thập được, nghiên cứu phân tích khuynh hướng dư cân và mập phì tại Hoa Kỳ từ năm 1990 đến 2021 và đưa ra dự báo cho các thập niên tới.
Theo các nhà nghiên cứu, với người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên, dư cân (overweight) là khi BMI đạt từ 25 đến dưới 30 (kg/m2), còn mập phì (obesity) là khi BMI từ 30 (kg/m2) trở lên. Với trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi, các tiêu chuẩn được áp dụng theo International Obesity Task Force (IOTF).
Dư cân và mập phì: nguy cơ cho cả y tế và kinh tế
Kết quả nghiên cứu cho thấy, vào năm 2021, 208 triệu người Hoa Kỳ được xếp vào loại dư cân hoặc mập phì, và Hoa Kỳ là một trong những quốc gia có tỷ lệ dư cân và mập phì cao nhất toàn thế giới.
Mập phì không chỉ ảnh hưởng đến việc cải thiện tuổi thọ và sức khỏe tại Hoa Kỳ, mà còn trở thành một yếu tố nguy cơ lớn khiến người ta chết sớm. Chỉ riêng trong năm 2021, mập phì là nguyên nhân trực tiếp gây ra 335,000 ca tử vong. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh mãn tính như tiểu đường, lên cơn đau tim, tai biến mạch máu não, ung thư, và các bệnh về tâm thần.
Không chỉ có hại cho sức khỏe cộng đồng, mập phì còn có tác động xấu đến nền kinh tế. Theo một phúc trình năm 2024 của ủy ban Joint Economic Committee của Quốc hội, dự đoán chi phí chăm sóc sức khỏe liên quan đến mập phì sẽ tăng lên 9.1 nghìn tỷ MK trong thập niên tới.
Đáng lo ngại hơn cả là: tỷ lệ mập phì ở trẻ em và thanh thiếu niên đã tăng hơn gấp đôi ở nhóm tuổi 15 đến 24 kể từ năm 1990. Theo số liệu từ National Health and Nutrition Examination Survey, gần 20% trẻ em và thanh thiếu niên từ 2 đến 19 tuổi tại Hoa Kỳ hiện đang phải sống chung với tình trạng mập phì. Dự báo cho thấy, đến năm 2050, cứ 5 trẻ em sẽ có 1 trẻ, và cứ 3 thanh thiếu niên sẽ có 1 người bị dư cân, mập phì.
Những con số này không chỉ là lời cảnh báo về nguy cơ khởi phát sớm các bệnh mãn tính, mà còn nhấn mạnh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần, các mối quan hệ xã hội và khả năng vận động của thế hệ trẻ.
Những thông tin đáng chú ý từ các nghiên cứu khác
Mập phì không phải là vấn đề đồng đều trên toàn Hoa Kỳ. Nghiên cứu cho thấy sự khác biệt lớn về tỷ lệ dư cân và mập phì giữa các tiểu bang, chẳng hạn như khu vực miền Nam là nơi ghi nhận tỷ lệ này cao nhất.
Ngoài ra, các nghiên cứu trước đó cũng chỉ ra sự bất bình đẳng nghiêm trọng về kinh tế, chủng tộc và sắc tộc trong tỷ lệ mập phì. Người gốc da đen và người gốc Tây Ban Nha có tỷ lệ mập phì cao hơn so với người da trắng. Những khác biệt này càng bị làm cho rõ nét hơn bởi các rào cản hệ thống như phân biệt đối xử, bất bình đẳng trong giáo dục, y tế và các cơ hội kinh tế.
Một trong những lĩnh vực nghiên cứu đáng chú ý hiện nay là tìm kiếm các biện pháp can thiệp hiệu quả để giải quyết vấn đề mập phì.
Chẳng hạn, một nghiên cứu gần đây tại Seattle cho thấy, việc áp thuế đối với đồ uống có đường (như nước ngọt, soda) đã giúp giảm chỉ số BMI trung bình ở trẻ em. Nhiều sáng kiến cộng đồng khác cũng được triển khai nhằm khiến mọi người được ăn uống lành mạnh và rèn thói quen tập thể dục, đặc biệt là ở những khu vực khó khăn, đói nghèo.
Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu lâm sàng đang tích cực phát triển và đánh giá hiệu quả của các loại thuốc chống mập phì thế hệ mới. Đồng thời, các nghiên cứu về công nghệ hỗ trợ kiểm soát cân nặng thông qua các ứng dụng sức khỏe di động (mobile health apps) cũng đang trong quá trình thử nghiệm. Tuy nhiên, tính khả thi và bền vững của các chương trình này vẫn là một dấu hỏi lớn.
Tương lai nào cho việc kiểm soát cân nặng?
Những dự báo cụ thể về khuynh hướng dư cân và mập phì mà nghiên cứu đưa ra cho ba thập niên tới, từ 2022 đến 2050, là với giả định rằng không có bất kỳ biện pháp can thiệp nào được thực hiện.
Tuy nhiên, sự ra đời của các loại thuốc chống mập phì thế hệ mới có thể thay đổi hoàn toàn cách kiểm soát cân nặng của mọi người. Dù vậy, hiệu quả thật sự của các loại thuốc này sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như chi phí, cơ hội mua được thuốc, tác dụng trong thời gian dài và hiệu quả đối với từng cá nhân.
Nhìn chung, các nghiên cứu trong tương lai sẽ cần tận dụng các bằng chứng khoa học mới nhất để giải quyết vấn đề mập phì một cách toàn diện và bền vững. Đây không chỉ là thách thức về y tế mà còn là cơ hội để xây dựng một xã hội khỏe mạnh hơn cho các thế hệ sau.
Nguồn: “208 million Americans are classified as obese or overweight, according to new study synthesizing 132 data sources” được đăng trên trang TheConversation.com.
Send comment
