Hôm nay,  

Phát Hiện Ký Sinh Trùng Mới Có Thể Chống Lại Thuốc Ivermectin

17/01/202500:00:00(Xem: 3975)

ivermectin
Ấu trùng Trichuris trichiura (giun tóc) trong mẫu bệnh phẩm dưới kính hiển vi. Loài ký sinh trùng mới được cho là có họ hàng với giun tóc. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
 
Một loài ký sinh trùng mới được phát hiện ở người đã khiến giới khoa học ngỡ ngàng vì chúng có thể chống lại các loại thuốc điều trị ký sinh trùng thông thường, kể cả ivermectin. Loài ký sinh trùng này được đặt tên là Trichuris incognita.
 
Theo Cơ quan Kiểm soát và Phòng bệnh Hoa Kỳ (CDC), loài này thuộc loại giun tròn (roundworm, hay còn gọi là lãi tròn) ký sinh trong đường ruột, có họ hàng gần với giun tóc Trichuris trichiura, hiện đang lây nhiễm từ 429 triệu đến 508 triệu người trên toàn thế giới. Tuy nhiên, loài ký sinh trùng mới này hiện chỉ được tìm thấy tại Tây Phi, cụ thể là ở Bờ Biển Ngà (Côte d’Ivoire).
 
Giáo sư John Gilleard, giáo sư về ký sinh trùng và Phó Trưởng khoa Nghiên cứu về Thú y của Đại học Calgary, cho biết: “Loại nhiễm trùng này thường không gây tử vong, nhưng nếu nhiễm nặng có thể dẫn đến các bệnh nguy hiểm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
 
Loài ký sinh trùng này được phát hiện trong một nghiên cứu sâu rộng về tình trạng kháng thuốc điều trị ký sinh trùng ở Tây Phi, tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của ivermectinalbendazole – hai loại thuốc điều trị ký sinh trùng được Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) khuyến nghị sử dụng.
 
Abhinaya Venkatesan, tác giả của nghiên cứu và đang thực hiện luận án tiến sĩ tại Đại học Calgary, giải thích: “Chúng tôi nhận thấy có điều bất thường, vì sự kết hợp thuốc này không mang lại hiệu quả như mong đợi trong một thử nghiệm lâm sàng tại một quốc gia so với các quốc gia khác.
 
Kết quả phân tích di truyền chỉ ra rằng ký sinh trùng từ Bờ Biển Ngà là một loài hoàn toàn khác so với những loài được tìm thấy tại các địa điểm nghiên cứu khác,” Venkatesan giải thích. “Đây thực sự là một loài mới và có họ hàng gần với ký sinh trùng ở heo hơn là những loài ký sinh thường gặp ở người.
 
Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Emerging Infectious Diseases (số tháng 1 năm 2025) ngày 18 tháng 12 năm 2024.
 
Trichuris incognita là gì?
 
Hiện tại, hiểu biết về loài ký sinh trùng mới này vẫn còn rất ít ỏi. Gilleard cho biết: “Cho đến nay, chúng tôi chưa tìm thấy sự khác biệt đáng kể nào về sinh học hay lâm sàng giữa T. incognita và loài giun tócT. trichiura ở người, ngoại trừ phản ứng của chúng với thuốc. Dựa trên hiểu biết hiện tại, các triệu chứng mà T. incognita gây ra có lẽ sẽ giống với các triệu chứng do giun tóc thông thường ở người, Trichuris trichiura.
 
Theo CDC, nhiễm T. trichiura, hay gọi là bệnh giun tóc (trichuriasis), thường không có triệu chứng rõ ràng; nhưng trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể bị đau bụng, tiêu chảy (diarrhea), sa trực tràng (rectal prolapse) và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em.
 
Cơ chế lây nhiễm của ký sinh trùng này cũng tương tự như các loài khác. Trứng của ký sinh trùng được thải ra ngoài qua phân của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân đại tiện không đúng nơi quy định hoặc sử dụng nhà vệ sinh không đảm bảo vệ sinh, trứng ký sinh trùng có thể nhiễm vào đất hoặc nước. Khi đất bị nhiễm bẩn, người khác có thể nhiễm bệnh nếu tiêu thụ thực phẩm hoặc nước lấy từ khu vực đó.
 
Khi xâm nhập vào cơ thể người, trứng sẽ nở trong ruột non, giải phóng ấu trùng. Các ấu trùng này lớn dần và phát triển thành giun trưởng thành trong ruột già. Giun trưởng thành dài khoảng 4 cm, sống trong ruột khoảng một năm; mỗi ngày, giun cái có thể đẻ tới 20,000 trứng.
 
Tại sao Trichuris incognita không được phát hiện sớm hơn?
 
Mặc dù bệnh giun tóc là một căn bệnh phổ biến, và được WHO công nhận là một trong những bệnh nhiệt đới nghiêm trọng nhưng ít được quan tâm. Gilleard giải thích: “Một trong những lý do chính là các phương pháp chẩn bệnh hiện nay vẫn chủ yếu dựa trên việc quan sát mẫu phân qua kính hiển vi để nhận biết các loại trứng ký sinh điển hình, thay vì sử dụng xét nghiệm phân tử để có thể xác định chính xác từng loài.
 
Vì vậy, chúng ta vẫn chưa biết T. incognita thực sự phổ biến đến mức nào trên toàn thế giới. Tuy nhiên, Giáo sư Gilleard tin rằng “rất có thể loài này đã xuất hiện tại các khu vực khác ở Tây Phi.
 
Vấn đề kháng thuốc và những câu hỏi còn bỏ ngỏ
 
Hiện tại, chúng ta vẫn chưa biết nguyên nhân tại sao loài ký sinh trùng mới này có thể chống lại các loại thuốc điều trị ký sinh trùng thông thường.
 
Gilleard cho biết: “Các loài ký sinh khác nhau phản ứng với thuốc theo những cách khác nhau, vì nhiều lý do sinh học phức tạp.” Có thể loài này đã tồn tại từ trước nhưng bị bỏ sót, hoặc đây là một loài mới tiến hóa sau khi tiếp xúc với thuốc. Và kháng thuốc có lẽ đã mang lại lợi thế sống sót cho T. incognita so với T. trichiura. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng cần có thêm nghiên cứu để xác định điều này.
 
Trichuris incognita có gây nguy hiểm cho người dân Hoa Kỳ?
 
Giáo sư Gilleard nhận định: “Tôi không nghĩ loài ký sinh này sẽ xuất hiện ở Hoa Kỳ. Căn bệnh này thường xuất hiện ở những khu vực nghèo khó, bởi những nơi này có hệ thống y tế công cộng yếu kém và vệ sinh không tốt.” Dù T. trichiura có xuất hiện tại một vài bang miền Nam, nhưng tỷ lệ mắc bệnh ở Hoa Kỳ vẫn thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia khác.
 
Phát hiện này tuy không trực tiếp đe dọa Hoa Kỳ, Gilleard lưu ý rằng đây là một minh chứng rõ ràng về sự tiến hóa không ngừng của các bệnh truyền nhiễm, và cần có các chương trình giám sát liên tục trong lĩnh vực y tế.
 
Nguồn: “Never-before-seen parasite is resistant to ivermectin” được đăng trên trang Livescience.com.
 
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Kẹo có cam thảo thật chứa một hợp chất hóa học gọi là glycyrrhizin. Hợp chất này tác động trực tiếp đến thận, ảnh hưởng đến việc điều chỉnh sự cân bằng nước, natri và kali trong cơ thể. Glycyrrhizin ngăn chặn một enzyme quan trọng ở thận, khiến cơ thể giữ lại quá nhiều nước và natri nhưng lại thải ra quá nhiều kali. Mà Kali là một khoáng chất không thể thiếu để cho tim hoạt động bình thường. Nếu mức kali giảm xuống quá thấp, các chức năng của tim bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến nhiều vấn đề nguy hiểm – thậm chí là tử vong.
Hiện nay, có ít nhất bảy loại siêu vi trùng được biết là có thể góp phần vào sự phát triển ung thư ở người, theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Các loại siêu vi trùng này bao gồm siêu vi trùng HPV (Human papilloma siêu vi trùng), siêu vi trùng viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV), Epstein-Barr (EBV), siêu vi trùng Herpes liên quan đến Kaposi’s sarcoma (một bệnh lý ác tính toàn thân thường gặp ở những người bị suy yếu hệ thống miễn dịch, biểu hiện với các tổn thương da, có hoặc không liên quan đến những bộ phận bên trong cơ thể), siêu vi trùng lymphotropic T-cell ở người (liên quan đến một số loại ung thư máu), và siêu vi trùng polyoma Merkel cell.
Đối với nhiều người, thật khó để có đủ đầy năng lượng hoàn thành hết các công việc trong một ngày. Và với một phần ba người trưởng thành bị thiếu chất sắt (iron deficiency) ở Hoa Kỳ, mỗi ngày của họ trôi qua còn mệt mỏi hơn nhiều. Hiện nay, trên toàn thế giới có hơn 2 tỷ người đang bị thiếu sắt theo nhiều kiểu khác nhau. Sắt là một loại khoáng chất rất cần thiết cho nhiều chức năng sinh học quan trọng trong cơ thể. Thiếu sắt thường khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi, khó thở, chóng mặt, đau đầu, và thậm chí có thể ảnh hưởng đến tim mạch.
Gần đây, thuật ngữ “food noise”, hay “tiếng gọi thức ăn” xuất hiện khắp nơi. Nghe qua cụm từ này, nhiều người có thể nghĩ đó là những âm thanh như tiếng giòn khi ta nhai khoai tây chiên, hay tiếng dầu sôi xèo xèo khi nấu ăn. Thực ra, đó là tình trạng khó kiểm soát về thức ăn khi người ta nghĩ hoài về thức ăn khiến đầu óc căng thẳng khó tập trung vào các hoạt động khác. Có thể tạm hiểu “food noise” là ‘sự bận tâm, thèm thuồng về đồ ăn’ hay ‘tiếng gọi của thức ăn.’ Trong một chương trình truyền hình đặc biệt gần đây, Oprah đã nhắc đến hiện tượng này khi nói về các loại thuốc giảm cân như Ozempic và Wegovy.
Kể từ năm 2019, cuộc sống của Edith và Sébastien Pelletier bỗng nhiên bị xáo trộn khi họ phát hiện ba trong số bốn đứa con nhỏ mắc phải một bệnh về mắt hiếm gặp và không thể chữa trị, thường dẫn đến mù lòa. Họ đã bắt đầu chuẩn bị, dạy cho các con những kỹ năng cần thiết để thích nghi với cuộc sống khi lâm vào cảnh mù lòa. Đồng thời, họ cũng tranh thủ đưa các con đi du lịch khắp thế giới để giúp con lưu giữ trong trí nhớ những hình ảnh đẹp đẽ trước khi căn bệnh tiến triển nặng hơn. Hành trình này đã được ghi lại trong bộ phim tài liệu của National Geographic có tên là “Blink,” vừa được ra mắt vào ngày 4 tháng 10.
Năm 2022, vận động viên điền kinh nổi tiếng của Hoa Kỳ Allyson Felix đã công bố một chính sách đổi hàng độc đáo cho thương hiệu giày chạy bộ Saysh của cô: cho phép khách hàng đổi lấy một đôi giày mới nếu sau khi mua giày, chân của họ thay đổi kích cỡ do mang thai.
Bộ não của chúng ta không ngừng sàng lọc thông tin, loại bỏ những kiến thức không còn cần thiết để nhường chỗ cho thông tin mới quan trọng hơn. Tuy nhiên, khi tuổi tác tăng, khả năng này suy giảm, khiến việc tiếp nhận kiến thức mới trở nên khó khăn hơn. Đây là một trong những kết luận quan trọng từ luận án nghiên cứu gần đây của Đại học Örebro, Thụy điển.
Phim kinh dị, ngôi nhà ma ám, và những trò hù dọa nhau vào dịp Halloween thường là các hoạt động giải trí vô hại. Tuy nhiên, nỗi sợ mà chúng tạo ra có thể kích thích phản ứng “chống trả-hay-bỏ chạy” (fight or flight) của cơ thể và gây ra hàng loạt thay đổi sinh lý.
Số trường hợp bị đột quỵ (stroke) ngày càng tăng lên trên toàn thế giới chứ không chỉ ở Hoa Kỳ. Mặc dù ngày càng nhiều người sống sót sau cơn đột quỵ, nhưng điều đáng lo ngại là số ca đột quỵ ở những người trẻ tuổi đang tăng lên nhanh chóng, chứ không chỉ xảy ra chủ yếu ở người cao niên như trước đây. Theo báo cáo từ Cơ quan Kiểm soát và Phòng bệnh (CDC), từ năm 2011 đến 2022, tỷ lệ người sống sót sau cơn đột quỵ ở Hoa Kỳ đã tăng 7.8%, một con số tích cực; nhưng số trường hợp tử vong do đột quỵ ở những người từ 45 đến 64 tuổi lại tăng 7% từ năm 2013 đến 2019. Đặc biệt, vào năm 2021, con số này tăng lên đến 12%.
Tỷ lệ ung thư đại tràng (hay còn gọi là ung thư ruột già) ngày càng cao, đặc biệt ở người trẻ tuổi, và đây là loại ung thư phổ biến thứ ba trên thế giới hiện nay. Trong khi đó, đa số người dân ở Hoa Kỳ chỉ ăn khoảng một nửa lượng chất xơ cần thiết mỗi ngày. Và các khoa học gia cho rằng sự thiếu hụt chất xơ trong chế độ dinh dưỡng có thể là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ ung thư ruột già tăng lên, đặc biệt ở giới trẻ.
DB Derek Trần: Tôi làm tất cả để bảo vệ cộng đồng mình trong vấn đề di trú

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.