Đặt vấn đề: Qua các cuộc đấu tranh cách mạng từ cổ chí kim, vai trò của tuyên truyền (truyền thông) đã được khẳng định luôn đóng một vai trò cốt yếu trong mọi chiến thắng cuối cùng.
Trong cuộc đấu tranh bất bạo lực nhằm thay đổi một thể chế độc tài bằng một thể chế dân chủ, sức mạnh bất bạo lực đủ để tạo ra sự thay đổi đó chỉ có thể có khi quảng đại quần chúng nhận thức được sự cần thiết phải thay đổi thể chế độc đoán hiện nay và tin tưởng sự thay đổi là khả thi bằng việc dám bày tỏ khát khao thay đổi đó, bất chấp những khó khăn, nguy hiểm có thể đến từ phía chính quyền. Việc tạo ra và thúc đẩy nhận thức đó là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của những người đang dấn thân đấu tranh dân chủ hiện nay cho dù nhận thức đó khi có được cũng là kết quả của nhiều cá nhân và bộ phận khác trong xã hội. Và gần như tiếp theo sẽ là nhiệm vụ tập hợp, tổ chức quần chúng để tạo nên sức mạnh đủ để chuyển hóa chính quyền độc đoán sang chiều hướng dân chủ.
Công cuộc dân chủ hóa đất nước hiện nay, thực chất là một cuộc đấu tranh tư tưởng giữa một bên là hệ thống cầm quyền đang cố giữ hệ tư tưởng độc quyền về quyền lực và một bên là một số người dân đã nhận thức được sự cần thiết phải đấu tranh để có một chính thể đa nguyên, đa đảng. Ở giữa hai “khối” đó là quảng đại quần chúng vì nhiều lý do (thiếu hiểu biết, đã hiểu nhưng e sợ,..) vẫn tỏ ra thờ ơ, không quan tâm hoặc im lặng . Rõ ràng khối quần chúng quảng đại đó đang là đối tượng cho hệ thống cầm quyền ru ngủ hoặc hăm dọa làm cho họ không nhận ra sự suy đồi, phản khoa học của chế độ, làm cho họ thờ ơ, không dám quan tâm đến vấn đề chính trị, và làm họ sợ hãi không dám tiếp cận các tư tưởng dân chủ hoặc những cá nhân đấu tranh dân chủ. Như thế một mục tiêu quan trọng (trong nhiều mục tiêu khác) cho những người đấu tranh dân chủ hiện nay là phải làm cho khối quảng đại quần chúng hiện còn ở giữa cuộc đấu tranh đó nghiêng về phía mình, hay nói một cách cụ thể là phải làm sao cho ngày càng có nhiều người biết, có cảm tình và đủ dũng cảm để cùng đấu tranh cho một thể chế chính trị dân chủ. Để thực hiện được mục tiêu đó, không có cách nào khác là phải tăng cường truyền thông tới quần chúng, quần chúng ở đây phải được nhấn mạnh là đông đảo nhân dân trong nước.
Tuy nhiên với thực tế là hệ thống cầm quyền đang thâu tóm, khống chế toàn bộ hệ thống truyền thông hợp pháp trong nước, liệu những người đấu tranh dân chủ có thể thành công trong truyền tải tư tưởng của mình tới quảng đại quần chúng được không"
Câu trả lời là Có hoặc Không.
Câu trả lời là Không, nếu:
- Chúng ta không tự xác định hiện nay truyền thông của chúng ta còn rất yếu về số lượng so với hệ thống cầm quyền.
• Hệ thống thông tin dân chủ hiện nay chủ yếu truyền tải qua mạng (internet), số lượng thông tin chuyển thành bản giấy không nhiều và không đều. Trong khi chỉ một tờ báo ngày của hệ thống chính thống đã có thể đạt hàng trăm ngàn bản/ngày.
• Những người viết thường xuyên và đều đặn ở trong nước cũng chỉ khoảng 10 người. Trong khi số lượng phóng viên, cây viết đang bám vào chế độ hiện tại có tới hàng ngàn.
• Các trang web dân chủ chủ yếu được điều hành ở hải ngoại và thường bị tường lửa ngăn chặn. Với tổng số người sử dụng Internet hiện nay ở VN khoảng 20 triệu người, số người tiếp cận các web dân chủ sẽ còn thấp hơn rất nhiều (dù chưa thể ước lượng). Các trang báo online của hệ thống chính thống có tiếng hiện có chừng hàng chục trang.
• Số lượng các đài phát thanh (radio) dân chủ của người Việt từ hải ngoại phát về VN có tiếng trong dân chúng và dễ tiếp cận cũng chỉ khoảng dưới 05. Các đài phát thanh quốc tế ủng hộ dân chủ một cách nhất quán và có tiếng ở VN cũng chỉ khoảng dưới 05. Các kênh TV quốc tế phát qua vệ tinh hoặc cáp (cable) tới VN luôn bị khống chế (cắt bỏ những tin nhạy cảm). Trong khi hệ thống radio chính thông AM ( chuyên về thời sự) FM (chuyên về giải trí), các kênh TV phủ sóng diện rộng (VTV1, VTV2, VTV3, VTV4, VTV6) và địa phương (HTV, Hanoi TV,…) thời lượng phát liên tục và thường xuyên có những tiết mục lôi kéo, ru ngủ khán giả.
- Chúng ta không tự nhận thấy chất lượng nhiều bài viết còn yếu (nội dung bị dàn trải; ngôn từ, văn phong thiếu cảm tình; lập luận thiếu khoa học; chưa đứng trên lợi ích toàn cục của cuộc đấu tranh,…)
- Chúng ta không tự nhận thấy việc viết để có hiệu quả đòi hỏi phải có những kiến thức, kỹ năng đặc thù cơ bản của một nghề đặc biệt.
- Chúng ta không tự nhận thấy truyền thông không chỉ là chữ viết, hình ảnh, âm thanh mà còn là những lời đồn đại, tin đồn hư thực, là hình ảnh trong cuộc sống khi tương tác giữa những người đấu tranh với nhau và với mọi người dân trong cộng đồng. Sẽ không có sức cuốn hút, thuyết phục dân chúng khi những tranh luận, phản biện giữa những người đấu tranh dân chủ không thể hiện một cách ứng xử khoan dung, độ lượng và có kiến thức.
- Chúng ta không tự nhận thấy phong trào dân chủ luôn phải đối mặt với sự chống phá tinh vi từ nhiều cây viết ẩn danh rất thâm hiểm từ lực lượng an ninh văn hóa của chính quyền hoặc từ nhiều cây viết có mục đích thiếu trong sáng như Trung Hiếu, Trọng Nghĩa,…
Câu trả lời là Có, nếu: chúng ta đặt trọng tâm trong giai đoạn hiện nay là cần tăng cường chất lượng bù cho số lượng, đồng thời phát triển rộng thêm một cách chắc chắn. Trên cơ sở đó chúng ta cần chú trọng những điểm sau đây:
- Mỗi người đấu tranh hiện nay tự đặt cho mình một nhiệm vụ thường xuyên là phải tham gia viết bài đóng góp cho phong trào, có thể dùng bút hiệu hoặc chính tên. Phải chú ý nâng cao kỹ năng viết bằng cách không ngừng trau dồi kiến thức về Nghề phóng viên, học hỏi kinh nghiệm những cây viết đi trước, nâng cao các kiến thức cơ bản (lịch sử, pháp luật, xã hội, văn học, chính trị,…)
- Việc phát hành, tuyên truyền các tờ báo dân chủ, các thông tin dân chủ phải được thực hiện lặng lẽ, cốt hiệu quả đến quần chúng. Hết sức tránh việc phô trương.
- Khi viết hay đăng tải phải đặt trên nền tảng quyền lợi chung của cuộc đấu tranh là mang lại sức mạnh Đoàn kết và Trí tuệ cho công cuộc chung. Sự góp ý, phản biện giữa các quan điểm chưa đồng nhất phải trên cơ sở Chân thành, Tôn trọng, Khoan dung. Việc đấu tranh làm rõ các luận điểm sai trái, ngụy biện, lên án các hành động phi pháp của nhà cầm quyền cần được hỗ trợ bởi các Cứ liệu rõ ràng, ngôn từ Mạnh mẽ nhưng Văn hóa, Quyết liệt nhưng Điềm tĩnh. Sức mạnh thu hút, thuyết phục quần phụ thuộc một phần lớn vào tính Khoa học, tinh thần Nhân văn của các bài viết.
- Phải nhận thức rõ, môi trường đa nguyên và mạng ảo rất thuận lợi cho sự xâm nhập các cây bút “đặc tình” của chế độ gây rối loạn phong trào, đồng thời sự thuận tiện của mạng ảo cũng dễ thúc đẩy tính cẩu thả, phô trương cá nhân có hại cho phong trào. Do đó các trang web dân chủ cần phải rất thận trọng và nguyên tắc trong việc biên tập để quyết định có đăng hay không (kể cả đối với các cây viết đã có tên tuổi), đó cũng chính là việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận và bảo vệ cho phong trào.
- Các máy nghe Radio và cách sử dụng cần phải được đưa vào chương trình đầu tư cho người dân trong nước, đặc biệt ở các tỉnh lẻ và vùng hẻo lánh.
- Các bài viết phải có tính bám sát các diễn biến thời sự trong nước và quốc tế, các họat động, diễn biến của phong trào nhằm đả phá kịp thời các luận điệu tuyên truyền lừa mỵ của chế độ và tuyên truyền đúng, hiệu quả cho phong trào.
- Hướng tới một sự thống nhất tương đối giữa các báo, trang web trong chiến lược đấu tranh lâu dài.
- Hướng tới một sự thỏa thuận, phân công trách nhiệm giữa các cá nhân nghiên cứu, viết bài cho từng lĩnh vực: Lý luận về học thuật; Các tệ nạn xã hội hiện thời; Kiến thức về dân chủ, nhân quyền; Lĩnh vực chống tham nhũng; Lĩnh vực khiếu kiện của người dân; Lĩnh vực cải cách hành chính; Lĩnh vực doanh nghiệp; ….
- Chúng ta có niềm tự hào rằng tinh thần dân chủ đang cuốn hút ngày càng nhiều người (kể cả những người cộng sản) dấn thân vào công cuộc dân chủ hóa đất nước hiện nay, hệ thống truyền thông của chế độ hiện nay đã nhiều khi tỏ ra bất lực trước sức mạnh của công nghệ truyền thông hiện đại và bối rối trước nỗ lực của hệ thống truyền thông trong phong trào dân chủ. Gần đây đã xuất hiện thêm một số cây viết rất nhiệt thành bám sát thời sự và có khả năng truyền cảm cao như Việt Hoàng, Trung Ngôn,…
- Chúng ta nhận thức rõ Truyền thông chỉ có hiệu quả cao nhất khi có sự nhất quán, kịp thời và kiên trì (lặp lại nhiều lần).
- Mỗi người cần phải có một tinh thần cống hiến không ngừng nghỉ, trong mọi hoàn cảnh trên cơ sở một niềm tin tất thắng vào thắng lợi cuối cùng của dân chủ.
Một số đề xuất về định hướng các bài viết, thông tin trong giai đoạn tới đây:
1. Nhằm tấn công tư tưởng của hệ thống độc tài hiện tại:
- Tấn công: chứng minh sự bế tắc, phản khoa học về học thuật; lật tẩy các thủ đoạn lừa mỵ dân chúng; các yếu kém về năng lực, suy đồi về đạo đức (trụy lạc, tham nhũng,…); tố cáo các âm mưu đàn áp nhân dân, các âm mưu cấu kết với ngoại bang; cảnh báo hậu họa đối với những hành vi trấn áp của độc tài,…
- Cảm hóa: Làm cho các cá nhân trong bộ máy thấy được những hậu họa của chính quyền độc tài; khích lệ, cổ vũ những tư tưởng tiến bộ, dũng cảm trong hệ thống độc đảng; thể hiện sự ủng hộ, bảo vệ những cá nhân dũng cảm phản tỉnh; nêu cao các tấm gương phản tỉnh trong chế độ.
2. Đối với quần chúng:
- Khai thông sự hiểu biết về dân chủ, xã hội dân sự.
- Phân tích các tội ác, hậu họa đối với dân tộc, xã hội của chế độ độc tài.
- Thúc đẩy nhận thức của quần chúng về sự cần thiết của hẹ thống chính trị đa đảng cạnh tranh.
- Xây dựng niềm tin của quần chúng vào tính khả thi của đấu tranh bất bạo động.
Việt Nam - Tháng 02 /2008
Gửi ý kiến của bạn
