Tăng Thuế Hay Không Tăng Thuế"

Tăng Thuế Hay Không Tăng Thuế"

Vũ Linh

...hễ nói đến cắt là mang chuyện cắt tiền già, tiền thuốc, ra hù dọa...

Tin báo chí cho biết cuộc thảo luận giữa Dân Chủ và Cộng Hòa để giải quyết những khó khăn kinh tế vẫn bế tắc (cho đến ngày viết bài này), vì hai bên vẫn… ông nói gà bà nói vịt.

Vấn đề rắc rối mà lại cấp bách vì cần sự thỏa thuận về vấn đề mức công nợ tối đa. Theo luật thì Nhà Nước không được vay mượn của thiên hạ quá một mức nào đó –hiện nay được ấn định là trên 14 ngàn tỷ. Nhưng mức này đã bị vượt qua từ tháng 5 rồi vì những chương trình vĩ đại của TT Obama, do đó quốc hội cần phải cho phép vượt qua mức này trước tháng Tám. Nếu không thì Nhà Nước sẽ kẹt tiền tứ phía không trả nợ nổi, điểm tín dụng (debt rating) sẽ giảm, đưa đến việc lãi suất sẽ tăng vọt, Nhà Nước khó mượn tiền tiếp tục, hàng ngàn món chi tiêu bắt buộc sẽ không thực hiện được, tiền già, tiền thất nghiệp có thể sẽ không trả nổi… Nước Mỹ sẽ bị rắc rối to tuy chưa đến nỗi phá sản ngay.

Cái khúc mắc Dân Chủ và Cộng Hòa không thoả thuận được là Dân Chủ đòi tăng mức nợ và tăng thuế bù lại, trong khi Cộng Hòa đồng ý tăng nợ với điều kiện Nhà Nước phải cắt chi tiêu, ngưng vung tay quá trán, xài tiền thuế của dân như tiền mã trong khi vẫn chẳng giải quyết được nạn thất nghiệp, mà vẫn chỉ là hứa hẹn viễn vông.

Bế tắc thứ hai là Cộng Hoà muốn cho tăng mức nợ trần trong ngắn hạn để kiểm soát chi tiêu của TT Obama trong khi Dân Chủ muốn giải pháp dài hạn. Dễ hiểu vì giờ này là mùa tranh cử, TT Obama cần một giải pháp cho đến sau ngày bầu cử năm 2012.

Đây là một cuộc tranh luận cực kỳ quan trọng và phức tạp về ý thức hệ giữa hai triết lý chính trị và kinh tế bảo thủ và cấp tiến, với hệ quả lớn lao trên ba trăm triệu dân Mỹ, không phải chuyện đơn thuần “đảng nhà nghèo” muốn tăng nợ để có tiền lo cho dân nghèo trong khi “đảng tài phiệt” muốn cắt giảm để bảo vệ túi tiền nhà giàu.

Cái lý luận Cộng Hoà là đảng của 2% tài phiệt da trắng chỉ muốn bóc lột dân nghèo không giải thích được tại sao từ sau Thế Chiến đến 2008, Cộng Hòa đã nắm quyền 36 năm trong khi Dân Chủ là đảng của 98% dân lại chỉ nắm quyền có 24 năm. Trừ phi dân Mỹ thuộc loại ma-sô-xít thích bị bóc lột, còn không thì theo quy luật đa số, đảng Cộng Hòa đã phải tự tan hàng ngay từ đầu và đảng của 98% dân chúng tất nhiên đã phải nắm quyền từ ngày khai quốc.

Có người viện dẫn 60% dân Mỹ muốn tăng thuế nhà giàu. Con số này không giải thích được tại sao dân Mỹ lại trao Hạ Viện cho Cộng Hòa để họ cản TT Obama tăng thuế nhà giàu" Hay là tại tài phiệt tung tiền ra mua quốc hội, theo gương của Obama tung 750 triệu ra mua Nhà Trắng"

Có một lập luận truyền thông cấp tiến hay nhắc, theo đó thì không tăng thuế “nhà giàu” từ 35% hiện nay lên 39% là sẽ bớt thu 1.000 tỷ. Nhiều người vội diễn giải là “dân nghèo” sẽ phải đóng 1.000 tỷ thuế thay cho nhà giàu, hay lạ lùng hơn nữa: “Cộng Hòa lấy 1.000 tỷ của dân nghèo”"! Dĩ nhiên là “dân nghèo” nghe vậy là thất kinh.

Thật ra, Dân Chủ nhìn nhận thâm thủng quá lớn, hơn 10.000 tỷ trong mười năm tới, bây giờ nếu tăng thuế “nhà giàu” 4% thì sẽ thu thêm 1.000 tỷ để giảm thâm thủng được 10%. Kể ra đảng Dân Chủ cũng rất nhân đạo với nhà giàu. Đúng ra phải tăng gấp mười lần, 40%, từ 35% lên 75%, như vậy Nhà Nước sẽ thu được thêm 10.000 tỷ, đủ bù đắp hết thâm thủng ngân sách ngay. Mấy ông nhà giàu phải cám ơn TT Obama đã nhẹ tay mới đúng.

Một cách nghiêm chỉnh hơn, câu hỏi đầu tiên cần đặt ra là tại sao lại phải đóng thuế thêm để giảm thâm thủng ngân sách" Có một giải pháp khác dễ hơn nhiều: TT Obama bớt xài tiền, thì thâm thủng sẽ bớt mà không cần lấy thêm thuế của ai hết, mà cũng không cần vay nợ thêm gì nữa. Tại sao Nhà Nước lại xài vung vít xong rồi hăm dọa nếu không tăng thuế thì sẽ thâm thủng nặng" Đó là câu hỏi của Cộng Hòa. Như Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner nói: hãy ngưng xài tiền mà chúng ta không có.

Phe Dân Chủ dọa thiên hạ ngay: Cộng Hoà đòi ngưng xài tiền tức là đòi cắt tiền già, tiền medicare, medicaid… Đây là chiến lược sở trường của Dân Chủ, hễ nói đến cắt là mang chuyện cắt tiền già, tiền thuốc, ra hù dọa thiên hạ ngay. Nhưng không phải ai cũng nhẹ dạ cắn câu Dân Chủ. 

Qua cuộc bầu cử vừa qua, đa số dân Mỹ đồng ý với Cộng Hòa, cho rằng những biện pháp của TT Obama chẳng những không chữa trị được gì mà chỉ làm con bệnh bị nặng hơn. Bằng chứng hiển nhiên là bất chấp hàng ngàn tỷ đổ ra để cứu nguy kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức 9%-10%, nhà cửa vẫn tiếp tục bị kéo, chi phí y tế vẫn leo thang… Có tăng nợ tăng thuế để TT Obama tiếp tục tiêu xài thì cũng chỉ đi đến kết quả tương tự mà thôi. Biện pháp không phải là tăng nợ tăng thuế mà là bớt tiêu xài.

Theo phe Dân Chủ, kinh tế chưa hồi phục được không phải vì giải pháp của TT Obama sai, mà chỉ vì gia tài kinh tế của Bush để lại là một mớ rác lớn quá, phải vung thêm tiền nữa mới phục hồi kinh tế được.

Chuyện khủng hoảng kinh tế có phải là gia tài của Bush hay không đã được bàn qua tuần rồi. Đối với đa số dân chúng bình thường, cái nhìn đơn giản là xẩy ra dưới trào Bush thì là lỗi Bush. Chẳng trách họ được. Đòi hỏi dân chúng phải hiểu rõ ngõ ngách kinh tế của ba chục năm qua hơi quá mức của họ. Đó là chuyện của chuyên gia kinh tế và sử gia.

Bây giờ ta thử suy nghĩ kiểu khác. Ừ thì đó là lỗi của Bush đi. Biết rồi. Đối với 15 triệu người đang thất nghiệp, điều quan trọng là có việc làm để nuôi gia đình, chứ không phải chuyện ai lỗi ai phải. Dân Mỹ bầu Obama làm tổng thống để “hy vọng” có job lại, chứ không phải để nằm nhà ăn tiền thất nghiệp rồi nghe kể tội Bush. Kể tội hay sỉ vả bôi lọ Bush mà no bụng được thì cũng rất nên làm.

Đổ thừa là mặt trái của… thất bại. Có thất bại thì mới cần phân trần, giải thích, đổ thừa, và sỉ vả bôi lọ để khỏa lấp. Nếu thành công thì đã hớn hở lo quảng bá thành quả chứ ai hơi đâu ngồi phân trần chửi bới. Nói cách khác, thiên hạ càng đổ tội cho Bush, càng sỉ vả Bush, thì chỉ càng xác nhận thần tượng Obama của mình đã thất bại. Phương cách tốt nhất để bênh vực TT Obama là nêu thành quả cụ thể của ông trong gần ba năm qua. Khó quá. Bôi bác Bush dễ hơn nhiều.

Trở lại câu chuyện ngân sách, cắt chi tiêu không có nghĩa là phải cắt tiền già, tiền thuốc, hay tiền thất nghiệp. Trong 36 năm Cộng Hòa nắm Tòa Bạch Ốc, chưa có khi nào trợ cấp an sinh bị cắt một xu. Ai cũng hiểu cắt những thứ này là tự sát chính trị, không có tổng thống, nghị sĩ hay dân biểu nào muốn tự sát hết. Nhưng trong những chi tiêu thiết yếu đó, vẫn có những chỗ có thể cắt hay giới hạn bớt được. Như đã có dịp viết trong một bài trước, bắt thiên hạ cong lưng đi làm đóng thuế để nuôi những bà mà TT Reagan gọi là “welfare queen”, suốt ngày nằm nhà sản xuất tí nhau dù không có chồng, không phải là công bằng xã hội. Hay để nuôi mấy ông lực điền nằm nhà tháng này qua năm nọ, ăn B-B-Q, uống bia, coi football cũng vậy.

Cắt ngân sách cũng có thể thực hiện được qua chuyện cắt quà cáp lăng nhăng để lấy phiếu. Chẳng hạn như 100 triệu đô mua “áo mưa” phân phát cho “dân nghèo” ham vui, hay 300 triệu sơn quét, trồng cây kiểng trong các nhà tù để các anh tù cảm thấy thoải mái hơn, sau này ra tù sẽ bỏ phiếu cho Dân Chủ, hay cả trăm tỷ vớ vẩn khác trong kế hoạch gọi là kích cầu kinh tế. Theo thống kê của chính Hội Đồng Cố Vấn Kinh Tế của TT Obama, kế hoạch kích cầu đã tạo ra jobs thật, nhưng phải mất 250.000 đô mới tạo được một việc làm với mức lương dưới 50.000 đô một năm. Bất cứ người nào biết cộng trừ cũng nhìn thấy ngay cái vô lý của những thành tích này.

Một cách giảm thâm thủng ngân sách nữa là siết chặt luật thuế, đóng các kẽ hở lại (loop-holes), bỏ hàng loạt trường hợp miễn thuế đi. Đại gia GE, một trong những công ty lớn nhất Mỹ - gần như nhà nào cũng có máy lạnh, tủ lạnh, máy giặt, quạt máy của GE - năm ngoái lời hơn 14 tỷ đô, nhưng chẳng đóng một xu thuế nào. Theo đúng luật, thì GE phải đóng khoảng 35% thuế, tức là ngân sách đã bớt thâm thủng 5 tỷ riêng nhờ GE thôi. Nhà Nước chắc phải trừng trị đại gia tư bản vô liêm sỉ này cho thích đáng"

Nhưng không, Tổng Giám Đốc của GE Jeffrey Immelt đầu năm nay đã được bổ nhiệm làm… Chủ Tịch Hội Đồng Cố Vấn Kinh Tế.

Trong khi đó, tăng thuế “nhà giàu” - nếu thu được - cũng không phải là giải pháp. Nghe thì hấp dẫn lắm. Ta thuộc loại nhà nghèo, nên chẳng có gì phải sợ. Đánh thuế cho mấy tên tư bản bóc lột chết luôn là đúng rồi. Nếu giải pháp là giết hết mấy tay nhà giàu để chúng khỏi bóc lột dân nghèo được nữa thì các bác Xít-Ta-Lin, Mao và Hồ đã thành đại vĩ nhân, mang lại hạnh phúc cho cả tỷ người rồi. Còn chờ gì nữa mà cả thế giới không quy hàng cộng sản, giết tư bản bảo vệ bần cố nông"

Những “nhà giàu” trên thực tế, cũng là những người có tiền mở business, mở hãng xưởng, thuê nhân công, sản xuất hàng hoá, nuôi dưỡng kinh tế, giúp chúng ta có công ăn việc làm. Họ không bỏ tiền ra thì kinh tế kiệt quệ và thất nghiệp tràn lan. Ông chủ hãng của tôi đi con Mẹc, lãnh lương gấp cả trăm lần lương tôi, làm việc lè phè, suốt ngày tiệc tùng, rồi đi đánh gôn, thật là bực mình, trong khi tôi làm cật lực mà vẫn chưa đủ tiền trả bills mỗi tháng. Tư bản bóc lột bỉ ổi! Xin TT Obama đánh thuế cho ông chủ tôi đến sạt nghiệp đi! 

Nghe mát tai lắm. Chỉ có điều, ông chủ tôi sập tiệm thì job của tôi sẽ ra sao"

Lập luận của Cộng Hòa là phải giảm thuế hay giữ mức thuế thấp thì mới khuyến khích các đại gia đầu tư, tạo công ăn việc làm. Bây giờ khi thất nghiệp còn lởn vởn ở mức 10% không phải là lúc tăng thuế để giết thêm kinh tế.

Không có anh nhà giàu nào “yêu nước” đến độ ráng sức bỏ thêm tiền đầu tư, để có thêm lợi tức, để có được cơ hội làm “nghĩa vụ công dân” đóng thuế nhiều hơn để giúp TT Obama nuôi welfare queen.

Còn một lập luận quan trọng hơn cả mà ít người chịu nhìn vào.

Giả dụ như ông nhà giàu bị bắt phải đóng thuế nhiều hơn, và giả dụ ông ta chẳng có cách nào trốn hay lách, mà phải đóng thật sự, ta hãy thử nghĩ lại xem, có khi nào ông nhà giàu ấy ngoan ngoãn về bảo bà vợ “em ơi, mình xài bớt đi để dành tiền đóng thuế” không" Nếu ông ta ngây thơ như vậy thì đã không trở thành nhà giàu, mà vẫn chỉ lận đận trong cái vòng “trung lưu” là giỏi.

Thực tế là các đại gia sau khi phải đóng thuế, sẽ tìm đủ trăm phương ngàn kế để gỡ lại. Chẳng hạn như tăng giá hàng hoá, cắt bớt nhân viên, thậm chí đóng cửa hãng ở Los Angeles đi mở hãng ở Ấn Độ, nhân công rẻ, thuế thấp. Càng tăng thuế thì càng nhiều hãng bỏ đi Á Châu. Kết quả là lạm phát và thất nghiệp. Hai chỉ số đó cộng lại là ra cái mà dân Mỹ gọi là “misery index”, đã làm TT Carter thành tổng thống một nhiệm kỳ. Tại vì cái misery index đó là cái chỉ số đo lường sự khốn đốn của người dân, vừa phải mua hàng đắt hơn, vừa bị mất việc làm.

Xin lấy một thí dụ bâng quơ nhưng gần rũi với nhiều người. Nếu ông chủ một tiệm phở trong khu Bolsa có may mắn kiếm ra lợi tức bị thọ thuế là trên 250.000 đô một năm, ông sẽ phải trả thuế nhiều hơn, nên có thể tăng giá tô phở, bỏ ít bánh phở hơn, hay bỏ ít thịt bò đi, thậm chí sa thải bớt vài em chạy bàn và dĩ nhiên là không muốn mở ra một tiệm khác, tuyển thêm người làm, có khi còn chi trả nhiều khoản trợ cấp về an sinh hay bảo hiểm khác.

Khi ấy, người tiêu thụ chúng ta có ba lựa chọn, trả tiền tô phở đắt hơn, ăn tô phở thanh đạm hơn, hay ngồi nhà ăn phở gói. Có trách thì trách người làm chính sách, đừng trách ông chủ tiệm phở. Tức là ta còn lựa chọn thứ tư: đổi người làm chính sách.

Tất cả chúng ta đều là nạn nhân, đều chịu trực tiếp hay gián tiếp hậu quả của “tăng thuế nhà giàu”. Đó là lý do tại sao kẻ viết này làm lương năm đồng ba cọc, lại sợ tăng thuế nhà giàu. Nếu lý luận này sai, kẻ viết này xin dựa cột nghe chỉ giáo.

Chính TT Obama và phe Dân Chủ cũng hiểu tăng thuế nhà giàu không giúp phục hồi kinh tế, mà trái lại chỉ kéo dài thất nghiệp. Do đó, trong suốt hai năm đảng Dân Chủ nắm cả hành pháp lẫn lập pháp (2009-2010), họ đã không tăng thuế nhà giàu gì hết. Bây giờ, đợi Cộng Hòa nắm Hạ Viện, TT Obama mới lên tiếng “thách thức quốc hội tăng thuế nhà giàu”, biết chắc đề nghị sẽ bị Cộng Hòa phản đối. Như vậy mới có chủ đề ra tranh cử năm tới: tố cáo Cộng Hòa chỉ muốn bảo vệ túi tiền nhà giàu. Một tiểu xảo sơ đẳng nhưng vẫn hữu hiệu vì vẫn có người tin!

Điều đáng nhắc nhở là bây giờ TT Obama coi chuyện tăng mức nợ trần như chuyện hiển nhiên phải làm. Nhưng khi ông còn là thượng nghị sĩ, ông ta bỏ phiếu chống lại chuyện này, công khai tuyên bố tăng mức nợ là bằng chứng của một chính sách kinh tế thất bại. Khi đó Bush là tổng thống. Bây giờ ông là tổng thống. “Thay đổi chúng ta có thể tin được”, khẩu hiệu của ông chứ của ai"

Ngõ bí ngân sách chỉ có một lối thoát. Mức nợ trần sẽ phải được tăng. Cả hai bên đều phải nhân nhượng, tức là sẽ phải tăng thuế như Dân Chủ muốn, và giới hạn tiêu xài như Cộng Hòa đòi. Không có giải pháp thì Mỹ sẽ đi theo con đường phá sản của Hy Lạp bất luận đổ thừa cho gió cho mưa cũng vậy. (17-7-11)

*

Nói cho rõ: Trong bài viết tuần rồi, có đề cập đến ba nhân vật nội các của TT Bush được TT Obama lưu nhiệm. Một vài độc giả cho là không chính xác. Vậy xin nói cho rõ:

- Ông Ben Bernanke không là nhân viên nội các Bush. Ông là Chủ Tịch Hội Đồng Cố Vấn Kinh Tế của TT Bush, rồi được TT Bush bổ nhiệm Chủ Tịch Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang năm 2006. Ông được TT Obama lưu nhiệm đến 2014.

- Ông Tim Geithner dưới thời TT Bush là Chủ Tịch Ngân Hàng Dự Trữ Nữu Ước, là cặp bài trùng với ông Henry Paulson, Bộ Trưởng Tài Chánh trong vụ khủng hoảng tài chánh cuối trào Bush. Ông là “cha đẻ” của luật TARP (Trouble Asset Relief Program) cứu nguy ngân hàng được TT Bush ban hành đầu tháng Mười 2008. Ông được TT Obama bổ nhiệm Bộ trưởng Tài Chánh để tiếp tục kế hoạch đối phó khủng hoảng tài chánh mà ông và ông Paulson đã đề ra.

- Điểm quan trọng là trong các vấn đề mà TT Obama đả kích TT Bush mạnh nhất, ông đã dùng lại những người do TT Bush bổ nhiệm, kể cả Bộ trưởng Quốc Phòng Gates và tướng Petraeus.

Một vấn đề khác cũng cần nói cho rõ: VNCS gia nhập Liên Hiệp Quốc tháng 9/1977 (dưới thời TT Carter, rất nhiều người tỵ nạn lúc đó còn trong tù cải tạo nên không biết TT Carter đã bắt tay lại với VNCS). TT Clinton nhìn nhận VNCS và mở tòa đại sứ tháng 8/1995, bổ nhiệm đại sứ đầu năm 1997, và là TT Mỹ đầu tiên thăm VNCS tháng 11/2000.

Xin đa tạ quý độc giả đã đọc và góp ý mỗi tuần. Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng mỗi Thứ Ba trên Việt Báo.

• Mỹ: Tốc Độ Tăng Trưởng Kinh Tế Quý 3 Tăng 4.9%
• Bất Chấp Nga Rút Khỏi Thỏa Thuận Xuất Cảng Ngũ Cốc, Liên Hiệp Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine Vẫn Sẽ Tiếp Tục
• Các Nhà Băng Bị Csvn Xiết: Cắt Lãi Suất Hết Dám Cho Vay
• Trả Ơn Hơn Nhớ Ơn