Hôm nay,  

Thay phiên là nhịp thở của nền dân chủ

19/10/201100:00:00(Xem: 5650)

Bùi Tín Viết Riêng Cho VOA, Thứ Hai, 17 Tháng 10 Năm 2011:

Thay phiên là nhịp thở của nền dân chủ

Bùi Tín

Tình hình chính trị nước Pháp vừa có một thay đổi quan trọng. Thượng viện Pháp do phái hữu nắm đa số và quyền lãnh đạo liên tục từ năm 1958 đến nay vừa thay đổi đa số và chủ tịch.

Ngày Chủ nhật 25-9 qua cuộc bầu cử gián tiếp thay một nửa số thượng nghị sĩ, phái tả do đảng Xã hội cầm đầu đã dành được đa số tuyệt đối 177 trên 348.

Ngày thứ Bảy 1-10 trong cuộc bầu chủ tịch Thượng viện, Thượng nghị sỹ Jean-Pierre Bel của đảng Xã hội đã trúng cử.

Đây là một sự kiện bất ngờ, không được dự báo trước, một điều bất lợi cho đảng UMP của Tổng thống Nicolas Sarkozy khi chỉ còn 7 tháng nữa sẽ diễn ra cuộc bầu tổng thống.

Trong diễn văn nhậm chức của chủ tịch Thượng viện mới được bầu J.P. Bel có một từ rất có ý nghĩa, được nhắc lại nhiều lần, ngay sau đó được các đài vô tuyến, phát thanh, báo chí Pháp và quốc tế bình luận rộng rãi.

Đó là từ «alternance», theo từ điển có nghĩa là sự thay phiên, đổi phiên, thay thế. Chủ tịch mới của Thượng viện Pháp xúc động đưa ra nhận định mở đầu: «Hôm nay diễn ra một sự kiện lịch sử: sự thay phiên ở tổ chức quyền lực cao quý này của đất nước. Sự thay phiên là nhịp thở của nền dân chủ”. Không có thay phiên thì nền dân chủ sẽ ngạt thở, sẽ chết.

Thay phiên là hiện tượng đảng này thay thế đảng kia, thay phiên nhau cầm quyền sau mỗi lần bầu cử dân chủ bằng lá phiếu của cử tri, mỗi phiên cầm quyền dài ngắn tùy theo quy định của luật pháp. Trong Thượng viện Pháp, cứ 3 năm lại bầu lại một nửa số thượng nghị sỹ, ngay sau đó bầu luôn chủ tịch Thượng viện. Chủ tịch Thượng viện điều khiển các phiên họp của Thượng viện, thay thế tổng thống khi tổng thống ốm nặng, từ trần hoặc xin từ chức.

“Alternance”, thay phiên, thay thế trong sứ mạng cầm quyền chỉ có thể thực hiện trong một chế độ dân chủ đa đảng.

Trong một chế độ dân chủ đa đảng, hiến pháp luôn luôn ghi rõ công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do lập hội…Để thực thi hiến pháp còn có một loạt luật bảo đảm tự do và nhân quyền của công dân, luật lập hội, luật bầu cử, luật báo chí…

Trong một chế độ một đảng, còn gọi là chế độ độc đảng, độc quyền đảng trị, không có cạnh tranh, ganh đua, kiểm soát nhau, không có thay phiên, thay thế nhau, một đảng cứ nắm giữ chặt quyền lãnh đạo, dù cho phạm sai lầm liên tiếp, dù cho sa sút rõ về phẩm chất cầm quyền, dù cho tha hóa thậm tệ về đạo đức xã hội. Trước tình trạng ù lỳ, không có thay phiên, thay thế, nhân dân phải gánh chịu hậu quả oan ức, không có sự lựa chọn nào khác là bị kẹt trong cảnh bất công phi lý kéo dài.

Chế độ một đảng duy nhất giống như chế độ phong kiến chỉ có một ông vua. Vua tài giỏi, thương dân, là minh quân thì dân nhờ. Vua bất tài, thất đức, vô đạo, độc ác thì dân phải chịu đựng, nếu không chịu thấu thì nổi dậy lật đổ bạo chúa. Trong chế độ một đảng, tự do công dân là hàng xa xỉ, của hiếm, còn cưỡng bách, áp chế là chuyện hàng ngày.

Ở nước ta hiện nay, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn văn An, từng là ủy viên Bộ Chính trị đảng CS, phải thốt lên rằng “chế độ hiện nay là chế độ của 14 ông vua tập thể”, để nói lên tình trạng xã hội không có tự do, không có sự lựa chọn, không có sự thay phiên, thay thế.

Các chế độ độc đảng thường lạm dụng quá nhiều chữ tự do, dân chủ, chỉ là sự mỉa mai đáng hổ thẹn vì không có sự thay phiên, lựa chọn, không có đa nguyên, đa đảng thì tự do, dân chủ chỉ là bánh vẽ, là trò bịp chính trị.

Về kinh tế và đời sống, trong thời bao cấp, khi chỉ có một hình thức kinh tế quốc doanh bao trùm, người tiêu thụ chỉ có một thứ gạo mậu dịch quốc doanh, một thứ vải mậu dịch quốc doanh, một thứ xà phòng mậu dịch quốc doanh. Không có hàng nào khác để thay thế, để lựa chọn, người dân phải “tự do” mua gạo hẩm, gạo mốc, mua vải đen vải mộc, mua xà phòng chảy nước. Nay mọi người tha hồ chọn gạo tám thơm, gạo dự, gạo nếp hoa, gạo Thái Lan, hàng mấy chục thứ gạo, tha hồ chọn vải, lụa, len, gấm, dạ, nhung, đủ màu, đủ loại, mua xà phòng hàng trăm loại. Nhớ lại tình trạng thiếu lựa chọn ngày xưa mà kinh hãi, rùng mình.

Vậy mà về chính trị, ngày nay vẫn y như ngày xưa, lại còn tệ hơn xưa. Đảng cộng sản đã tỏ ra kém cỏi trong vai trò lãnh đạo, tệ và tội tham nhũng như bệnh hủi ăn sâu trong cơ thể đảng từ trên cao nhất, tài và đức của Bộ Chính trị và Trung ương đảng rõ ràng kém xa nhiều trí thức ngoài cơ quan lãnh đạo và ngoài quyền lực, nhưng không có biện pháp thay phiên, thay thế, đổi mới. Tất cả mọi sự gọi là “đổi mới” vẫn là chắp vá, cải lương, xoa dịu và hình thức.

Không có gì sai lầm, xấu xa và tệ hại hơn là sau khi “cướp” được chính quyền - xin nhớ chữ “cướp” là chữ được các người lãnh đạo đảng từ ông Hồ Chí Minh đến các ông Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Lê Đức Thọ…vẫn thường dùng - đảng CS đã cho ghi vào hiến pháp vai trò không thời hạn của mình, để ở lỳ cầm quyền một mình mãi mãi, bất chấp thời hạn và thời gian, đi ngược lại nền nếp dân chủ là sự tín nhiệm bao giờ cũng phải có thời hạn. Đây là sự ăn gian khổng lồ.

Xưa nay, trên thế giới, chỉ có bọn phát xít, độc tài, bạo chúa…là tự cho mình cái quyền cai trị vĩnh viễn, suốt đời, không có thay phiên, thay thế.

Chỉ có các nhà dân chủ chân chính, ngay thật, lương thiện là chấp nhận những cuộc bầu cử định kỳ, để sẵn sàng chấp nhận sự kiểm tra, phê bình, ganh đua của các đảng đối lập xây dựng, trong một nền dân chủ lành mạnh, lấy nhân dân, cử tri làm trọng tài.

Hiện nay, về mặt chính trị, cứ như là nhân dân ta vẫn cứ phải ăn “gạo mốc”, dùng “vải thô”, mua “xà phòng chảy nước” của thời bao cấp vì không có sự lựa chọn, thay phiên.

Đây là sự khác nhau cơ bản giữa Việt Nam và các nước láng giềng, như Thái Lan, Philippines, Indonesia, Malaysia, cả Đài Loan, và Nam Triều Tiên hiện nay. Đây cũng là sự khác nhau cơ bản so với hơn 150 nước khác trong Liên Hiệp Quốc, những nước được xếp vào loại “dân chủ thuần thục”, hay “dân chủ từng phần” - partly democratic.

Việt Nam vẫn bị xếp vào loại lạc hậu nhất, yếu kém nhất về mặt chính trị, về tôn trọng nhân quyền, về thực thi tự do báo chí, trong số hơn một chục nước đèn đỏ độc đảng, độc đoán, bên cạnh Trung Quốc, Cuba, Bắc Triều Tiên, Somalia, Congo, Zimbabwe, Nigeria, Syria và Yemen.

Các nhà lãnh đạo và báo chí lề phải ở Việt Nam - những người rất thích nói đến «đẹp nhất», «to nhất» Đông Nam Á như tượng Bà Mẹ Anh Hùng - xin hãy quan tâm đến sự xếp hạng về chế độ chính trị trên đây, để mà giật mình, tỉnh ngộ, cùng nhân dân mình, dân tộc mình xây dựng nền dân chủ tiên tiến, có thay phiên, thay thế, có lựa chọn, bỏ phiếu tín nhiệm theo định kỳ như mọi nước dân chủ bình thường khác.

Vậy mà trong phiên họp Quốc hội sắp đến, các đạo luật cần nhất, cấp bách nhất là Luật về tổ chức, Luật tự do báo chí, Luật về đất đai...sẽ lại bị trì hoãn không biết đến bao giờ! Quốc hội độc đảng ngoan ngoãn thật!

Không có vấn đề nào cấp bách, quan trọng, then chốt cho tương lai và hạnh phúc của toàn dân hơn vấn đề dân chủ đa đảng và thay phiên, nhịp thở khỏe khoắn của nền dân chủ.

Bùi Tín

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.