-- Hạ Viện Thông Qua Dự Luật Ngân Sách Tạm Thời Của Cộng Hòa, Mở Đường Cho Cuộc Đối Đầu Ở Thượng Viện.
-- Trump Đòi Thu Hồi Giấy Phép Phát Sóng Đài Nào Chỉ Trích Ông.
-- Thăm dò mới: Người Mỹ bi quan hơn về hướng đi của đất nước.
-- Dân cử Dân Chủ bị bắt tại cơ sở ICE ở New York.
-- Nga và Việt Nam dùng lợi nhuận năng lượng để né trừng phạt Mỹ trong các hợp đồng vũ khí.
-- Trump Bác Viện Trợ Quân Sự Cho Đài Loan, Chuyển Hướng Bán Vũ Khí.
-- Ủy ban do RFK Jr. bổ nhiệm thay đổi khuyến nghị tiêm chủng trẻ em.
-- Chính Quyền Trump Yêu Cầu Tối Cao Pháp Viện Bãi Nhiệm Thống Đốc Fed Lisa Cook.
-- Trump đòi sa thải công tố liên bang vì không truy tố Letitia James.
-- Luật Sư Bộ Tư Pháp Đưa Sai Sự Thật Để Tòa Đuổi Trẻ Em Guatemala.
-- California Tiếp Tục Đầu Tư Điện Gió Ngoài Khơi Bất Chấp Trump Cắt Ngân Quỹ.
-- Công Đoàn Pháp Đình Công Chống ‘Thắt Lưng Buộc Bụng’, Tạo Áp Lực Lên Macron.
-- Nghị Quyết Do Phía Dân Chủ Lãnh Đạo Tại Thượng Viện Kêu Gọi Công Nhận Nhà Nước Palestin
BÀI MỚI
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Nếu bạn là người tỵ nạn chính trị Việt Nam đã may mắn nhập tịch Hoa Kỳ, hay ít nhất đã có thẻ xanh, hãy tin đó là may mắn khó gặp trong thời kỳ này. Bài viết sau đây dịch từ bản tin của Maria Danilova in trên báo The Japan Times ngày 18/9/2025, nhan đề "'I don't cry anymore': In U.S. jail, Russian dissidents fear deportation" ('Tôi không khóc nữa': Trong nhà tù Hoa Kỳ, những người bất đồng chính kiến Nga lo sợ bị trục xuất). Sau đây là bản dịch.
Giáo Hoàng Leo khẳng định rõ ràng ngài không phải là người ủng hộ Trump, đồng thời cho hay Giáo Hoàng và người anh trai Luis Prevost – một người tự nhận “theo kiểu MAGA” và từng gặp Tổng Thống Trump – có quan điểm rất khác nhau.
Buổi trình chiếu "Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng" (Face Off 8: Embrace Of Light) diễn ra vào tối 16 tháng 9 năm 2025, tại rạp chiếu phim Regal Irvine Spectrum. Cũng tại địa điểm này, vào năm ngoái, đạo diễn Lý Hải đã có mặt để giới thiệu bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước”. Năm nay đứng bên cạnh phu nhân Minh Hà (cũng là nhà sản xuất phim), Lý Hải nói những lần ra mắt phim với khán giả Việt ở Nam California bao giờ cũng để lại một cảm giác đặc biệt, khó quên.
Lời Dịch Giả: Các học giả Phật giáo đều biết rằng Thiền, cũng như tất cả các phương thuốc trong cõi này, cũng có thể có tác dụng phụ bất lợi, nếu học nhân không biết cách đối trị. Thí dụ, nhà sư Đề Bà Đạt Đa đã tu tới mức Tứ Thiền, nhưng rồi lại phạm lỗi báng Phật và phá hòa hợp tăng. Thí dụ, Kinh kể rằng một số vị sư tu thiền với pháp quán bất tịnh, nhưng rồi thân tâm suy sụp, nên Đức Phật yêu cầu nhóm sư này chuyển sang pháp niệm hơi thở. Trong thời này, vì hoàn cảnh xa cách và bận rộn ở hải ngoại, một số Thầy khi dạy Thiền đã cho thực tập liền, bỏ qua các bước chuẩn bị quan trọng, trong đó các bước quan trọng nhất là phải giữ giới, tin sâu nhân quả, tạo nhân lành phước đức.
-- Hạ Viện Thông Qua Dự Luật Ngân Sách Tạm Thời Của Cộng Hòa, Mở Đường Cho Cuộc Đối Đầu Ở Thượng Viện.
-- Trump Đòi Thu Hồi Giấy Phép Phát Sóng Đài Nào Chỉ Trích Ông.
-- Thăm dò mới: Người Mỹ bi quan hơn về hướng đi của đất nước.
-- Dân cử Dân Chủ bị bắt tại cơ sở ICE ở New York.
-- Nga và Việt Nam dùng lợi nhuận năng lượng để né trừng phạt Mỹ trong các hợp đồng vũ khí.
-- Trump Bác Viện Trợ Quân Sự Cho Đài Loan, Chuyển Hướng Bán Vũ Khí.
-- Ủy ban do RFK Jr. bổ nhiệm thay đổi khuyến nghị tiêm chủng trẻ em.
-- Chính Quyền Trump Yêu Cầu Tối Cao Pháp Viện Bãi Nhiệm Thống Đốc Fed Lisa Cook.
-- Trump đòi sa thải công tố liên bang vì không truy tố Letitia James.
-- Luật Sư Bộ Tư Pháp Đưa Sai Sự Thật Để Tòa Đuổi Trẻ Em Guatemala.
-- California Tiếp Tục Đầu Tư Điện Gió Ngoài Khơi Bất Chấp Trump Cắt Ngân Quỹ.
-- Công Đoàn Pháp Đình Công Chống ‘Thắt Lưng Buộc Bụng’, Tạo Áp Lực Lên Macron.
-- Nghị Quyết Do Phía Dân Chủ Lãnh Đạo Tại Thượng Viện Kêu Gọi Công Nhận Nhà Nước Palestin
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Con người? Nhân loại? Chúng ta đều biết những nhân vật này từ rất lâu. Họ đến từ một loài vượn đặc biệt có trí thông minh muốn vượt lên con vượn và họ trở thành con người, như nhà khoa học triết gia Charles Darwin đã lập thuyết. Hoặc họ được nặn ra từ đất sét rồi bị đuổi khỏi vườn địa đàng, đi lang thang khắp nơi tạo ra nhân loại như Thánh kinh đã ghi chép. Dù họ đến từ đâu, chúng ta đều phải ca ngợi khả năng tiến bộ không ngừng của họ. Dù họ xấu tính cách nào, hung ác ra sao, điên rồ cách mấy, chúng ta cũng phải ngưỡng mộ ý muốn cao cả của họ: Làm cho con người và đời sống tốt đẹp hơn.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Ngày 15 tháng 9 năm 2025, Thư Viện Quốc Hội Hoa Kỳ công bố Arthur Sze là thi sứ ‘Poet Laureate’ thứ 25 của Hoa Kỳ. Ông là thi sĩ gốc Á đầu tiên giữ vị trí này, sẽ chính thức ra mắt trong buổi đọc thơ tại Washington vào tháng Mười. Tin này đến - giữa thời buổi chữ nghĩa bị giản lược thành khẩu hiệu, bị cuốn theo dòng truyền thông ồn ã, chớp nhoáng - như một tín hiệu ngược dòng: thơ vẫn còn giữ vững chỗ đứng riêng của nó, như thân xác vẫn còn linh hồn.
*SONG THAO
Tôi chừ chỉ chơi thể thao trên ghế sa-lông, ngồi coi người ta chơi. Thứ tôi coi người ta chơi là hockey, tennis và đôi khi bóng tròn. Mình không còn khả năng thì coi người ta chạy nhảy cũng là một cách chơi. Cách chơi biết mình biết ta. Các ông bạn tôi cũng chơi như tôi. Có điều mỗi người chơi theo ý thích riêng của mình. Ông Hoàng Xuân Sơn, ông Luân Hoán cũng na ná như tôi. Nhưng ông Luân Hoán hơi ngả về bóng tròn. Ông Hồ Đình Nghiêm máu mê hơn. Ông sa đà vào bóng tròn. Thời gian vừa qua, ông coi giò coi cẳng các nữ nhân tranh giải bóng tròn thế giới FIFA một cách mê mệt. Ngày ngày ông bá cáo bà con trên Facebook tường tận về từng cặp chân vàng mà trắng, cô nào đá hay, cô nào chụp banh giỏi, ông rành như có họ hàng thân thiết.
Nguyên Yên, một trong những nhà thơ đương đại nổi tiếng ở hải ngoại. Cô chưa in một tập thơ nào, chỉ xuất hiện trên một số trang web như Việt Báo, Văn Việt, Hợp Lưu, Blog Trần thị Nguyệt Mai, Phố Văn… Ngoài những bài viết về thời sự, bình luận ký tên thật Nina Hòa Bình Lê với cái nhìn sắc bén và nhân ái, người đọc còn được biết đến Thơ của cô, với bút danh Nguyên Yên. Một tiếng thơ gây ngạc nhiên bởi ý tưởng, hình ảnh độc đáo, giản dị, mạnh mẽ, trữ tình. Tôi thực sự bị dòng thơ này lôi cuốn.
*SONG THAO
Tôi chừ chỉ chơi thể thao trên ghế sa-lông, ngồi coi người ta chơi. Thứ tôi coi người ta chơi là hockey, tennis và đôi khi bóng tròn. Mình không còn khả năng thì coi người ta chạy nhảy cũng là một cách chơi. Cách chơi biết mình biết ta. Các ông bạn tôi cũng chơi như tôi. Có điều mỗi người chơi theo ý thích riêng của mình. Ông Hoàng Xuân Sơn, ông Luân Hoán cũng na ná như tôi. Nhưng ông Luân Hoán hơi ngả về bóng tròn. Ông Hồ Đình Nghiêm máu mê hơn. Ông sa đà vào bóng tròn. Thời gian vừa qua, ông coi giò coi cẳng các nữ nhân tranh giải bóng tròn thế giới FIFA một cách mê mệt. Ngày ngày ông bá cáo bà con trên Facebook tường tận về từng cặp chân vàng mà trắng, cô nào đá hay, cô nào chụp banh giỏi, ông rành như có họ hàng thân thiết.
Ngày 15 tháng 9 năm 2025, Thư Viện Quốc Hội Hoa Kỳ công bố Arthur Sze là thi sứ ‘Poet Laureate’ thứ 25 của Hoa Kỳ. Ông là thi sĩ gốc Á đầu tiên giữ vị trí này, sẽ chính thức ra mắt trong buổi đọc thơ tại Washington vào tháng Mười. Tin này đến - giữa thời buổi chữ nghĩa bị giản lược thành khẩu hiệu, bị cuốn theo dòng truyền thông ồn ã, chớp nhoáng - như một tín hiệu ngược dòng: thơ vẫn còn giữ vững chỗ đứng riêng của nó, như thân xác vẫn còn linh hồn.
Buổi trình chiếu "Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng" (Face Off 8: Embrace Of Light) diễn ra vào tối 16 tháng 9 năm 2025, tại rạp chiếu phim Regal Irvine Spectrum. Cũng tại địa điểm này, vào năm ngoái, đạo diễn Lý Hải đã có mặt để giới thiệu bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước”. Năm nay đứng bên cạnh phu nhân Minh Hà (cũng là nhà sản xuất phim), Lý Hải nói những lần ra mắt phim với khán giả Việt ở Nam California bao giờ cũng để lại một cảm giác đặc biệt, khó quên.
Khi giúp thực hiện tạp chí Ngôn Ngữ số đặc biệt Đỗ Nghê Đỗ Hồng Ngọc phát hành vào tháng 5-2024, tôi đã được Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc cho hay có nhà xuất bản và cả độc giả đề nghị ông viết “hồi ký”. Chẳng hạn như anh Nguyễn Hiền Đức, người độc giả đặc biệt quý mến anh, đã đánh máy và tặng lại bộ sưu tập những bài viết của ĐHN, có lần tỏ bày: “... tôi kính cẩn thưa trình với ông rằng tôi mong sớm được đọc Hồi ký của ông. Nhớ lại, ông đã nhiều lần “thúc hối” thầy mình là Nguyễn Hiến Lê viết hồi ký như André Maurois đã từng làm với Un ami qui s’appelait moi vậy. Trước nay tôi vốn thích đọc Hồi ký, và các cuốn hồi ký mà tôi thích nhất vẫn là cuốn của Nguyễn Hiến Lê, Đào Duy Anh, Quách Tấn, Trần Văn Khê…, và, chắc chắn sẽ rất thích Hồi ký Đỗ Hồng Ngọc. Tôi không dám nói sai lời và cũng như nhiều độc giả chí cốt của Đỗ Hồng Ngọc nóng lòng chờ đợi Hồi ký Đỗ Hồng Ngọc.”
Không có gia đình văn chương nào khiến người đời mãi mê nhắc tới như nhà Brontë. Từ giữa thế kỷ XIX đến nay, bao nhiêu thế hệ độc giả, học giả, nghệ sĩ đã lần lượt quay lại ngôi giáo đường nhỏ ở Yorkshire như hành hương về một thánh địa. Những tiểu sử, kịch bản, phim ảnh, cả những vật dụng tầm thường nhất như khăn trải bàn in hình ba chị em, tất cả tạo thành một nền công nghiệp ký ức, một tín ngưỡng lạ lùng quanh họ. Người ta cứ tìm cách viết thêm, kể thêm, như thể câu chuyện Brontë chưa từng trọn vẹn.
Vài giờ sau khi nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk bị bắn chết tại Đại học Utah Valley, khi cảnh sát còn đang truy lùng nghi can và động cơ, Tổng thống Donald Trump đã xuất hiện trên truyền hình từ Phòng Bầu Dục, cam kết trấn áp các nhóm “cánh tả cực đoan” mà ông quy trách nhiệm cho cái chết của Kirk và tình trạng bạo lực chính trị đang gia tăng. Trump nói: “Bạo lực chính trị của cánh tả cực đoan đã gây thương tích cho quá nhiều người vô tội và cướp đi quá nhiều sinh mạng. Chúng tôi sẽ tìm ra từng kẻ liên quan đến tội ác này.”
Con người? Nhân loại? Chúng ta đều biết những nhân vật này từ rất lâu. Họ đến từ một loài vượn đặc biệt có trí thông minh muốn vượt lên con vượn và họ trở thành con người, như nhà khoa học triết gia Charles Darwin đã lập thuyết. Hoặc họ được nặn ra từ đất sét rồi bị đuổi khỏi vườn địa đàng, đi lang thang khắp nơi tạo ra nhân loại như Thánh kinh đã ghi chép. Dù họ đến từ đâu, chúng ta đều phải ca ngợi khả năng tiến bộ không ngừng của họ. Dù họ xấu tính cách nào, hung ác ra sao, điên rồ cách mấy, chúng ta cũng phải ngưỡng mộ ý muốn cao cả của họ: Làm cho con người và đời sống tốt đẹp hơn.
Khi nhắc đến bệnh tiểu đường, hầu hết mọi người sẽ nghĩ đến hai dạng quen thuộc là type 1 và type 2. Biết rõ mình mắc type nào là rất quan trọng để có hướng điều trị phù hợp. Nhưng còn một dạng tiểu đường nữa ít được biết đến: latent autoimmune diabetes in adults (viết tắt là LADA, xin tạm dịch là bệnh tiểu đường tự miễn dịch ngầm ở người trưởng thành), đôi khi còn được gọi là tiểu đường type 1.5.
Nếu bạn là người tỵ nạn chính trị Việt Nam đã may mắn nhập tịch Hoa Kỳ, hay ít nhất đã có thẻ xanh, hãy tin đó là may mắn khó gặp trong thời kỳ này. Bài viết sau đây dịch từ bản tin của Maria Danilova in trên báo The Japan Times ngày 18/9/2025, nhan đề "'I don't cry anymore': In U.S. jail, Russian dissidents fear deportation" ('Tôi không khóc nữa': Trong nhà tù Hoa Kỳ, những người bất đồng chính kiến Nga lo sợ bị trục xuất). Sau đây là bản dịch.
Tại nhà hàng Diamond Seafood Palace 3 vào lúc 10 giờ sáng Chủ Nhật 14 tháng 9 năm 2025, Hội Đồng Quản Trị Tượng Đài “Tái Chiếm Cổ Thành Quảng Trị” do Bác Sĩ Nguyễn Hoàng Quân làm Chủ Tịch, cùng các chiến hữu: Tsu A Cầu, Phó Nội Vụ, Nguyễn Văn Hùng, Phó Ngoại Vụ, Văn Công Mẫn, Thủ Quỹ, KS.Phạm Ngọc Lân, Tổng Thư Ký, cùng các thành viên: Tần Nam, Bùi Phát, Bùi Đẹp, Đinh Quang Truật, Đỗ Sơn, Hà Thế Đơn, Nguyễn Trung Việt, Lê Văn Sáu đã tổ chức buổi tiệc gây quỹ xây dựng tượng đài Tái Chiếm Cổ Thành Quảng Trị.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
-- Hạ Viện Thông Qua Dự Luật Ngân Sách Tạm Thời Của Cộng Hòa, Mở Đường Cho Cuộc Đối Đầu Ở Thượng Viện.
-- Trump Đòi Thu Hồi Giấy Phép Phát Sóng Đài Nào Chỉ Trích Ông.
-- Thăm dò mới: Người Mỹ bi quan hơn về hướng đi của đất nước.
-- Dân cử Dân Chủ bị bắt tại cơ sở ICE ở New York.
-- Nga và Việt Nam dùng lợi nhuận năng lượng để né trừng phạt Mỹ trong các hợp đồng vũ khí.
-- Trump Bác Viện Trợ Quân Sự Cho Đài Loan, Chuyển Hướng Bán Vũ Khí.
-- Ủy ban do RFK Jr. bổ nhiệm thay đổi khuyến nghị tiêm chủng trẻ em.
-- Chính Quyền Trump Yêu Cầu Tối Cao Pháp Viện Bãi Nhiệm Thống Đốc Fed Lisa Cook.
-- Trump đòi sa thải công tố liên bang vì không truy tố Letitia James.
-- Luật Sư Bộ Tư Pháp Đưa Sai Sự Thật Để Tòa Đuổi Trẻ Em Guatemala.
-- California Tiếp Tục Đầu Tư Điện Gió Ngoài Khơi Bất Chấp Trump Cắt Ngân Quỹ.
-- Công Đoàn Pháp Đình Công Chống ‘Thắt Lưng Buộc Bụng’, Tạo Áp Lực Lên Macron.
-- Nghị Quyết Do Phía Dân Chủ Lãnh Đạo Tại Thượng Viện Kêu Gọi Công Nhận Nhà Nước Palestin
Nhạc sĩ Văn Cao hoàn thành ca khúc Mùa Xuân Đầu Tiên theo đơn đặt hàng của báo Sài Gòn Giải Phóng. Ca khúc được đăng lần đầu trên số báo Xuân của tờ Sài Gòn Giải Phóng dịp Tết Bính Thìn, năm 1976. Thực tế, ý tưởng cho nhạc phẩm này vốn dĩ đã được ông ấp ủ từ năm 1973 – thời điểm sau khi các bên gồm Hoa Kỳ, Bắc Việt, Việt Cộng và Việt Nam Cộng hòa đã ký kết Hiệp định Paris vào ngày 27 Tháng Một năm 1973. Hiệp định này kêu gọi việc ngừng bắn giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam, đánh dấu bằng việc quân đội Hoa Kỳ rút về nước
VIẾT VỀ NƯỚC MỸ
Di dân sau năm 1975 là một hành trình di dân chính trị trong lịch sử Việt Nam. Hàng trăm ngàn người đã liều mình băng qua Campuchia, tìm đường đi vào Thái Lan. Hoặc họ vượt biển bằng những con thuyền gỗ mong manh, không bản đồ, không lương thực đầy đủ, không phương tiện liên lạc hiện đại. Họ được gọi là “bộ nhân” và “thuyền nhân,” hai cụm từ đã trở thành biểu tượng của một giai đoạn lịch sử của Việt Nam và của cả thế giới.
Năm ngoái tôi đã mất người con trai, con tôi ra đi ở lứa tuổi bốn mươi, lứa tuổi mà Ông Khổng Tử dạy”Tứ thập nhi bất hoặc”. Lứa tuổi mà lẽ ra người đàn ông đang gặt hái thành quả của đời mình, xây dựng hạnh phúc gia đình, trở thành chỗ dựa cho cha mẹ già. Thế nhưng con tôi không kịp đi tiếp con đường ấy, đã ra đi quá sớm, để lại cho tôi một khoảng trống không bao giờ lấp đầy được. Từ ngày con mất, tôi vẫn sống nhưng không trọn vẹn niềm vui nào. Có những lúc ngồi một mình , tôi nghe, hình như tiếng con trai vẫn đâu đây. Từng bước chân quen thuộc, tiếng con gọi “Mẹ ơi…” Nhưng tất cả đều là ký ức. Đêm về, tôi trằn trọc, nước mắt thấm gối, tôi thầm gọi tên con... Mấy hôm nay, tôi nghe và đọc nhiều tin về một anh thanh niên ba mươi hai tuổi, bị bắn chết. Lòng tôi quặn thắt. Tôi tưởng tượng đến cha, mẹ của cậu ấy, đến người vợ trẻ, đến những đứa con thơ, đến cả gia đình. Họ chết lặng vì hung tin. Tôi thấy nỗi đau của mình hòa quyện trong nỗi đau của họ.
Nguyễn Văn Tới - Tác giả từng nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2018, giải vinh danh Tác Phẩm 2019 và giải vinh danh Tác giả, Tác phẩm 2021. Là một cựu tù cải tạo vượt ngục và là người lái tầu vượt biển, ông định cư tại Mỹ từ 1990, từng tình nguyện tới chiến trường Trung Đông và Châu Phi. Đây là bài đầu trong truyện vừa mới nhất của Ông, viết theo dạng tiểu thuyết, chia làm nhiều kỳ. VB chọn đăng trong mục VVNM để các tác giả VVNM đã quen thuộc với ngòi bút của Ông dễ tìm. Mời đọc NGÀI CHÁNH ÁN - III.
Lịch sử Việt Nam là một dòng lịch sử của những cuộc di dân, khởi đầu từ giai đoạn lập quốc cho đến thời hiện đại. Trong dòng lịch sử ấy, làn sóng di dân sau biến cố năm 1975 đánh dấu một chương sách đặc biệt. Hàng trăm ngàn người Việt Nam sau ngày 30 tháng 4 rời bỏ quê hương, vượt đại dương hay băng rừng vượt núi trong sợ hãi, với khát vọng tự do, và niềm hy vọng vào một tương lai. Tại những bãi thuyền ở Việt Nam, họ đối diện với cầm tù nếu bị bắt. Trên biển hoặc đường bộ, họ bị hải tặc hoặc thổ phỉ tấn công. Tại những quốc gia vùng Đông Nam Á, họ biết thuyền gỗ có thể sẽ bị đẩy ra khỏi đất liền. Tại những trại tỵ nạn, họ kiên nhẫn đợi chờ ngày được phỏng vấn, lên đường tái định cư.
Tấm hình trẻ trung và khắng khít của cặp Tân và Yến rơi ra khỏi quyển album khi tôi đang sắp lại ngăn tủ; ký ức chợt quay về 25 năm trước, ngày chúng tôi họp nhóm bạn học cũ lần đầu tiên tại Orange County, Hoa Kỳ, ở nhà của cặp Hà-Tuấn sau 15 năm chia cách kể từ ngày miền Nam thay áo đỏ, mỗi người chúng tôi bị phân tán, như bầy nai lạc. Tôi nhớ lúc đó chúng tôi đứa nào cũng mới lập gia đình được vài ba năm, bọn con gái ở lứa tuổi 27, 28, tứ tán khắp nơi trên thế giới, ai cũng dắt chồng đi cùng trong những buổi họp lớp cũ..
Mount Rushmore, công trình điêu khắc khổng lồ với bốn gương mặt Tổng thống Hoa Kỳ George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt và Abraham Lincoln, nằm trên vách núi granite vùng Black Hills thuộc South Dakota, từ lâu vẫn được xem như biểu tượng ái quốc. Tuy nhiên, lịch sử hình thành và tồn tại của nó lại chất chứa nhiều tầng mâu thuẫn: xây dựng trên vùng đất linh thiêng vốn thuộc về người Lakota, được thực hiện bởi một nghệ sĩ từng có quan hệ với Ku Klux Klan, và trên thực tế chưa bao giờ hoàn tất theo dự định ban đầu.
Một phúc trình mới của Đại học Yale vừa đưa ra bằng chứng cho thấy mạng lưới trại cải tạo trẻ em Ukraina do Nga điều hành rộng lớn hơn nhiều so với những gì trước đây các nhà điều tra ước lượng, với cả chương trình huấn luyện quân sự tại các trường thiếu sinh quân và cơ sở dành cho trẻ em từ 8 tuổi trở lên. “Các em được huấn luyện quân sự thật sự như việc ném lựu đạn, và trong một trường hợp chúng tôi biết có trẻ em còn tham gia chế tạo máy bay không người lái,” Nathaniel Raymond, giám đốc phòng nghiên cứu, nói trong một cuộc phỏng vấn với NPR.
Năm 1957, Frank Kameny, nhà thiên văn 32 tuổi làm việc cho Army Map Service, đang công tác tại Hawaii và bờ Tây thì bị triệu hồi về Washington để trả lời thẩm vấn. Câu hỏi xoay quanh đời tư: ông có phải là người đồng tính hay không. Kameny, một cựu chiến binh Thế chiến II, đáp dứt khoát: “Tôi không thấy điều ấy liên quan gì đến công việc hay quyền lợi của chính phủ.” Lời khẳng định không cứu vãn được sự nghiệp: ông bị sa thải với lý do “khai man” hồ sơ xin việc, vì từng bị bắt một năm trước với cáo buộc “hành vi đồi bại.”
ĐỜI SỐNG
Nếu bạn là người tỵ nạn chính trị Việt Nam đã may mắn nhập tịch Hoa Kỳ, hay ít nhất đã có thẻ xanh, hãy tin đó là may mắn khó gặp trong thời kỳ này. Bài viết sau đây dịch từ bản tin của Maria Danilova in trên báo The Japan Times ngày 18/9/2025, nhan đề "'I don't cry anymore': In U.S. jail, Russian dissidents fear deportation" ('Tôi không khóc nữa': Trong nhà tù Hoa Kỳ, những người bất đồng chính kiến Nga lo sợ bị trục xuất). Sau đây là bản dịch.
Giáo Hoàng Leo khẳng định rõ ràng ngài không phải là người ủng hộ Trump, đồng thời cho hay Giáo Hoàng và người anh trai Luis Prevost – một người tự nhận “theo kiểu MAGA” và từng gặp Tổng Thống Trump – có quan điểm rất khác nhau.
Lời Dịch Giả: Các học giả Phật giáo đều biết rằng Thiền, cũng như tất cả các phương thuốc trong cõi này, cũng có thể có tác dụng phụ bất lợi, nếu học nhân không biết cách đối trị. Thí dụ, nhà sư Đề Bà Đạt Đa đã tu tới mức Tứ Thiền, nhưng rồi lại phạm lỗi báng Phật và phá hòa hợp tăng. Thí dụ, Kinh kể rằng một số vị sư tu thiền với pháp quán bất tịnh, nhưng rồi thân tâm suy sụp, nên Đức Phật yêu cầu nhóm sư này chuyển sang pháp niệm hơi thở. Trong thời này, vì hoàn cảnh xa cách và bận rộn ở hải ngoại, một số Thầy khi dạy Thiền đã cho thực tập liền, bỏ qua các bước chuẩn bị quan trọng, trong đó các bước quan trọng nhất là phải giữ giới, tin sâu nhân quả, tạo nhân lành phước đức.
Mỗi khi một thảm kịch bạo lực kinh hoàng xảy ra – dù là một vụ xả súng hàng loạt, một án mạng lớn, hay một cuộc tấn công có chủ đích – một kịch bản quen thuộc lại tái diễn ngay lập tức. Câu hỏi quen thuộc lại được đặt ra: kẻ đó có vấn đề về đầu óc không? Mạng xã hội lập tức tràn ngập phỏng đoán. Các luật sư vội vàng chuẩn bị biện hộ về tình trạng tâm thần từ trước khi có kết quả thẩm định. Cứ như thể bản án đã có sẵn: chắc chắn kẻ thủ ác bị bệnh tâm thần.
Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ khi đăng quang, Giáo hoàng Leo XIV đã thẳng thắn bàn về những vấn đề lớn của thời đại: bất bình đẳng thu nhập, sự chia rẽ trong xã hội và nhu cầu khẩn thiết của hòa bình. Nhân loại có tiềm năng vượt thắng bạo lực và hận thù vốn đang xé nát chúng ta,” ngài nói. “Sự phân cực nay thành đặc điểm của thời đại, nhưng nó chẳng đem lại ích lợi cho số đông, ngoài một thiểu số hưởng lợi, còn phần lớn nhân loại tiếp tục khổ đau.”
Chính quyền Trump hiện đang liên tục mở rộng việc sử dụng các công cụ giám sát, thường dưới danh nghĩa chống gian lận, ngăn chặn tội phạm, phát hiện di dân không có giấy tờ. Nhưng những công cụ đó, từ việc truy cập dữ liệu DMV, nhận dạng khuôn mặt, khám xét điện thoại di động, thỏa thuận chia sẻ dữ liệu… hiện đang vượt xa những gì mà chính quyền mô tả là “thực thi luật nhập cư.” Mạng lưới kiểm soát kỹ thuật số này đặt mọi công dân Hoa Kỳ dưới sự giám sát chưa từng có. Bằng cách thu thập và liên kết chéo thông tin cá nhân, người dân có nguy cơ bị chính quyền theo dõi vì mục tiêu chính trị, đánh cắp danh tính và dữ liệu cá nhân. Bắt đầu với cái cớ giám sát di dân bất hợp pháp, nhưng tương lai có thể là tất cả mọi người. Trong một buổi họp báo trên mạng do American Community Media tổ chức vào đầu tháng 9, các chuyên gia đã bàn thảo về những nguy cơ mà người dân Hoa Kỳ đang phải đối mặt.
Trong chương trình Giáo Dục Cộng Đồng (Community Education), các lớp Thiền Thực Nghiệm được trường University of the West (Đại Học Tây Lai) công nhận là lớp học “Non-Credit” theo hệ mở rộng ngoại khoá cho cộng đồng người Việt do giảng viên Thích Thiện Trí giảng dạy.
J161. Indasamanagotta Jātaka -- Vị ẩn sĩ bướng bỉnh và con voi
Tóm tắt: Một vị sư mới xuất gia không thích thực hiện bổn phận và muốn đi theo con đường riêng của mình. Đức Phật kể câu chuyện về một vị khổ hạnh ngoan cố, bất chấp lời khuyên của thầy mình, đã nuôi một con voi cưng và cuối cùng bị chính con voi giết chết.
J151. Rajovada Jātaka -- Những Vị Vua Thông Thái và Con Đường Hẹp
Tóm tắt: Vua Kosala ngồi trong triều một cách công chính, xét xử công bằng các vụ án trước khi đến gặp Đức Phật và tường thuật lại hành động của mình. Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện về hai vị vua công chính thời xưa và cách thức phân định thứ bậc khi họ gặp nhau trên một cây cầu vào một ngày nọ.
J141. Godha Jātaka -- Kỳ nhông và tắc kè hoa
Tóm tắt: Một vị sư được Đức Phật truyền giới nhưng dễ dàng bị thuyết phục dùng đồ ăn ngon của Đề Bà Đạt Đa thay vì đi khất thực. Ông được dẫn đến trước Đức Phật, và Ngài kể câu chuyện về một con kỳ nhông kết bạn với một con tắc kè hoa, dẫn đến cái chết của cả vị này và bạn bè.
J131. Asampadana Jātaka -- Người bạn vô ơn
Tóm tắt: Các nhà sư bàn luận về việc Đề Bà Đạt Đa thiếu lòng biết ơn. Đức Phật kể lại rằng, trong một kiếp trước, Ngài đã từng là ân nhân của Đề Bà Đạt Đa, nhưng khi Ngài yêu cầu được đền đáp, Đề Bà Đạt Đa lại khinh thường Ngài. Nghe vậy, nhà vua đã hành động để khôi phục tình hình.
J121. Kusanali Jātaka -- Người Bạn Trung Thành
Tóm tắt: Anāthapiṇḍika có một người bạn mang cái tên không may mắn, mà ông vẫn luôn trung thành, như một người bạn chân thành nên làm. Đức Phật kể lại rằng, trong quá khứ, một vị Thần Cỏ tầm thường đã dùng trí tuệ của mình để giúp bảo vệ nơi trú ẩn của một vị Thần Cây.
J111. Gadrabha-Panha -- Bài Kiểm Tra Trí Tuệ
Tóm tắt: Trong quá khứ, Mahosadha đã chứng minh trí tuệ của mình bằng cách giải quyết nhiều vấn đề, khiến nhà vua phải triệu ông đến làm cố vấn. Cố vấn trưởng của nhà vua, Senaka, lại đưa ra một vấn đề nữa cho Mahosadha giải quyết, lần này liên quan đến một con lừa.
J101. Parosata Jātaka-- Bạn cần trí tuệ hơn là cần thần thông để làm ra phép lạ.
Tóm tắt: Các vị sư kinh ngạc trước khả năng của Trưởng lão Sāriputta trong việc khám phá những ẩn ý của giáo lý. Đức Phật giải thích rằng ngài Sāriputta cũng đã làm được điều này trong quá khứ và chứng minh cách ngài đã diễn giải chính xác những lời cuối cùng của Bồ Tát trong một kiếp trước.
LTS: Tuần qua, tòa soạn nhận được bản tin có tựa đề: Picnic “Mừng” Cách Mạng Tháng Tám Ngay Thủ Đô Tị Nạn của Tổ Chức VietRise. Bản tin viết: Ngày 16 tháng 8, VietRise đã tổ chức một buổi picnic mùa hè, với chủ đề về Cách Mạng Tháng Tám (CMT8) và Hồ Chí Minh (HCM), nhấn mạnh ‘thành tích’ giành lại chủ quyền dân tộc cho Việt Nam và phong trào này đã ‘thành công’ ra sao. Cùng thời điển, Nguyễn Phan Quế Mai, ngòi bút Việt nổi tiếng đã đăng trên FB (18/8): “Tập thơ mới của tôi, Màu Hòa Bình, sẽ được Black Ocean Publishing xuất bản tại Hoa Kỳ đúng vào ngày 2 tháng 9 (ngày Quốc khánh Việt Nam).” Những sự việc nối tiếp ấy đã dấy lên nhiều thư từ bài viết phản biện, khơi lại ý nghĩa của 19/8 và ngày 2/9 đối với cộng đồng tị nạn. Bài viết dưới đây của tg Minh Phương là một biên soạn công phu, góp phần vào cuộc đối thoại này.
J81. Surapana Jātaka -- Câu chuyện về Trưởng lão Sagata và sự nguy hiểm của chất kích thích
Tóm tắt: Một vị sư, mặc dù sở hữu thần thông vĩ đại, đã bị hạ gục bởi rượu mạnh. Đức Phật kể lại rằng cả một nhóm tu sĩ khổ hạnh đáng kính trong quá khứ cũng đã mất đi thần thông vì rượu.
J71. Varana Jātaka -- Truyện về Trưởng lão Tissa, con trai của một vị điền chủ
Tóm tắt: Một vị sư, đáng lẽ phải đang nỗ lực, đã ngủ quên và bị gãy xương đùi sau khi ngã. Đức Phật kể một câu chuyện từ kiếp trước, trong đó chính vị sư này đã ngủ quên trong giờ làm việc, và khi thức dậy, mắt bị thương và mang về một khúc gỗ xanh, khiến các bạn đồng hành không được ăn.
J61. Asatamanta Jātaka -- Cuộc sống thế tục rất nguy hiểm.
Tóm tắt: Một vị sư trẻ, bị thôi thúc bởi ham muốn sắc dục với một thiếu nữ, đang trên bờ vực từ bỏ cuộc sống tu hành. Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ minh họa cho sự độc ác
Nguyên bản: Pali
Anh dịch: Robert Chalmers và Ānandajoti Bhikkhu
Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác
J51. Mahasilava Jātaka -- Vị Vua Không Bao Giờ Bỏ Cuộc
Tóm tắt: Một vị sư từ bỏ sự nỗ lực. Để khích lệ ông, Đức Phật kể câu chuyện về một vị vua thời xưa, người đã kiên trì thực hành lòng từ bi ngay cả khi bị đe dọa đến tính mạng—cách ông thoát khỏi việc bị chôn vùi trong nghĩa địa, giải quyết một cuộc tranh chấp giữa hai Dạ Xoa
Nguyên bản: Pali
Anh dịch: Robert Chalmers và Ānandajoti Bhikkhu
Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác
J41. Losaka Jātaka -- Chuyện về nhà sư trọn đời thiếu ăn, trừ ngày cuối đời.
Tóm tắt: Trưởng lão Xá Lợi Phất gặp một cậu bé nghèo và truyền giới cho cậu. Bất chấp những bất hạnh trong cuộc sống tại gia và sự đấu tranh không ngừng để có đủ thức ăn, cuối cùng cậu đã đạt được quả vị A La Hán. Đức Phật kể lại một câu chuyện quá khứ, trong đó một người đàn ông đã ngăn cản một vị A La Hán nhận thức ăn. Kết quả là, trong mỗi kiếp sống tiếp theo, vị ấy đều gặp bất hạnh. Tuy nhiên, trong kiếp sống cuối cùng, nhờ thiền định về ba đặc tính, ngài đã đạt được sự giải thoát
Nguyên bản: Pali
Anh dịch: Robert Chalmers và Ānandajoti Bhikkhu
Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác
J31. Kulavaka Jātaka -- Truyện về Lòng từ bi và năm giới
Tóm tắt: Một vị sư, vì khát nước, đã giết hại chúng sinh bằng cách uống nước chưa lọc, điều này trái với quy định của giáo đoàn. Khi nghe chuyện này, Đức Phật kể một câu chuyện về việc Sakka, Vua của chư Thiên, đã tránh làm hại chúng sinh và nhờ đó đã chiến thắng cuộc chiến giữa chư Thiên và A-tu-la.
Buổi trình chiếu "Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng" (Face Off 8: Embrace Of Light) diễn ra vào tối 16 tháng 9 năm 2025, tại rạp chiếu phim Regal Irvine Spectrum. Cũng tại địa điểm này, vào năm ngoái, đạo diễn Lý Hải đã có mặt để giới thiệu bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước”. Năm nay đứng bên cạnh phu nhân Minh Hà (cũng là nhà sản xuất phim), Lý Hải nói những lần ra mắt phim với khán giả Việt ở Nam California bao giờ cũng để lại một cảm giác đặc biệt, khó quên.
Mặc dù “thú vị” là một khái niệm tương đối, phụ thuộc vào sở thích cá nhân, nhưng ngành giải trí du lịch vẫn có những tiêu chuẩn chung để xác định những thành phố, quốc gia nào thú vị nhất để sinh sống hoặc thăm viếng. Riêng ở Mỹ, tạp chí Newsweek vừa công bố dữ liệu mới từ công ty tài chính cá nhân WalletHub, qua đó xác định những tiểu bang nào thú vị nhất và kém thú vị nhất. Theo WalletHub, California là tiểu bang thú vị nhất nước Mỹ, dựa trên số lượng nhà hàng, công viên giải trí, rạp chiếu phim, phòng tập thể dục. Đây cũng là tiểu bang có số điểm du lịch bình quân đầu người đứng thứ hai ở Mỹ.
Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA) bắt đầu bán vé cho Viet Film Fest 2025. Đây là lễ hội điện ảnh quốc tế lớn nhất của cộng đồng người Việt hải ngoại, nhằm tôn vinh những câu chuyện Việt Nam từ khắp nơi trên thế giới. Năm nay, khán giả có thể thưởng thức phim online từ ngày 4–19 tháng 10, đồng thời tham dự các buổi chiếu phim và trò chuyện cùng với các đoàn làm phim tại rạp The Frida Cinema, số 305 E. 4th Street #100, thành phố Santa Ana, vào các ngày 10, 11 và 12 tháng 10.
Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA) hân hạnh kính mời quý vị tham dự chương trình giới thiệu phim và văn nghệ của Viet Film Fest 2025. Chương trình sẽ diễn ra vào Chủ Nhật, ngày 14 tháng 9, từ 3:00 PM đến 5:00 PM, tại The Frida Cinema, số 305 E. 4th Street #100, Santa Ana, CA 92701. Ban tổ chức sẽ công bố các phim được chọn và ra mắt đoạn phim giới thiệu chính thức (official trailer) của Viet Film Fest năm nay. Vào cửa tham dự hoàn toàn miễn phí.
Copyright © 2025 vietbao.com All rights reserved 