Hôm nay,  

Cho Một Người Bạn Vừa Rời Trạm Z

26/10/201300:00:00(Xem: 8150)
(Để nhớ Michael Nguyễn Văn Nhiều, tức nhà văn Nguyên Nhi (1950-2013), cựu Hải Quân Trung Úy đã từng theo học khóa huấn luyện OCS Trần Hưng Đạo tại Hoa Kỳ và tham gia trận bảo vệ Hoàng Sa trên chiến hạm Trần Khánh Dư, vừa qua đời ngày 18 tháng 10 năm 2013 tại Dallas Texas, hưởng thọ 63 tuổi. Nhà văn Nguyên Nhi cũng là phu quân nhà văn Phạm Chi Lan (1961-2009), sáng lập kiêm Chủ biên tạp chí Văn Học Nghệ Thuật Liên Mạng, tạp chí tiên khởi của người Việt trên internet).

*

Khuya! Rất khuya. Tôi vẫn ngồi trước màn hình, nghĩ ngợi về "trạm Z"- cái tên anh đặt cho đời sống này. Giá có thêm một vài tính từ đại loại như "phù du, mong manh, ngắn ngủi..." hay gì nữa như người ta vẫn thường nói, ắt cũng được. Chỉ e rằng lặp lại sáo ngữ, dù sự thật có là như vậy. Cái "trạm Z" đôi khi cứ ám ảnh, làm tôi suy nghĩ, mỗi khi nghe tin những mất mát. Ly tan. Lẽ tự nhiên, nó dữ dội hơn trước mất mát của những người thân, những bạn bè, những người mình quý mến.

Anh đặt tựa cho truyện ngắn của mình là "Những ngày nằm chờ ở trạm Z". Cái tựa nghe ngồ ngộ. Nhưng cuồn cuộn nội lực của một người cầm bút đầy sự suy tưởng. Có phải cứ ngẫu nhiên oe oe bước vào "trạm A", đi qua bao chặng ngắn dài, cuối cùng cũng về đến "trạm Z"- ga cuối của cuộc đời? Qua khỏi trạm này, không còn đường ray xe lửa hay những con đường tráng nhựa, chẳng biết sẽ đưa người ta về đâu. Hay quay lại với khởi đầu "trạm A"? Những người thông thái hay thức giả nhất chắc cũng chẳng mấy ai đoan chắc câu trả lời. Ngoại trừ bằng đức tin. Vì những người đã "qua" cái "trạm Z" đó rồi cũng chẳng thể nào kể cho mình nghe được. Chỉ còn đoán. Và tin. Rằng nó sẽ đưa ta đến trạm !,@,#,&... sáng lọi hay u minh vô hình nào đó. Không biết anh có tin điều đó không? Nhưng tôi chắc rằng anh đã tin mình sẽ gặp lại người bạn đời của anh đã đi qua "trạm Z" hơn bốn năm trước, một khi đến phiên mình. Tôi cũng tin vậy. Và cầu chúc cho họ được vậy. Bởi họ từng là một chiếc lá rất đẹp của hai nửa chẳng vẹn toàn. Cũng đẹp. Chỉ nửa anh có khi gai góc. Bất ổn.

Tôi biết anh là một một nhà văn có tài. Dù chúng tôi chưa bao giờ nói về nhau như vậy. Bởi chữ nghĩa là cái duyên để chúng tôi biết, rồi quen nhau. Nhưng nó chẳng phải điều để chúng tôi nhìn tới hay giữ được tình thân. Cả anh cũng nghĩ vậy. Có lần tôi điều dẫn chương trình cho một buổi ra mắt sách của nhà thơ Nguyễn Xuân Thiệp, anh là người sẽ có đôi tâm tình, cảm nhận về thơ tác giả. Anh nói riêng cùng tôi rằng, khi giới thiệu, đừng thêm tiếng "nhà văn" cho anh. Quả anh gây khó cho ban tổ chức. Anh viết văn, làm thơ, in sách, anh em văn nghệ biết tên quen tiếng, lâu lắm mới trân trọng một tiếng "nhà văn" chỗ đông người cũng được chớ sao. Giới thiệu trống không, người ngoài không biết lại ngỡ tôi bất nhã. Mời "nhà văn" giới thiệu sách, chớ chẳng lẽ đưa lên... "nhà đòn". Nhưng chiều ý anh, tôi cũng chỉ giới thiệu "Nguyên Nhi". Như cách chúng tôi vẫn thường gọi nhau trong thân tình. Dù anh hơn tôi quá cả con giáp.
nha-van-nguyen-nhi-file0748-copy
Nhà văn Nguyên Nhi.

Nhưng thật, văn chương của anh là lạ, đọc cứ như những truyện dịch. Lời văn đẹp, đầy suy tưởng và dụ ngôn, nhưng cũng nhiều khi phúng biếm, chua cay. Những câu thơ thì có khi khí khái, ngang tàng, cũng lắm khi cô độc, lẻ loi. Chúng thất thường. Không phải ở tài hoa, mà ở trong tâm tưởng. Có lẽ chúng êm ả, nhẹ nhàng trong những lúc đời sống tươi đẹp và rồi cay đắng, bức rức lúc cô đơn. Của những năm cô độc. Trước khi gặp Phạm Chi Lan, rồi sau khi Lan qua đời. Có khi là "như tráng sĩ mạt thời đêm đêm ngắm trăng mài kiếm / để tự cắt đầu mình" hay "ngọn quái phong thổi suốt bốn ngàn năm / thổi thông thống nửa vòng trái đất / Dừng lại đây một chiều thở mệt...". Và có lúc hạnh phúc lên ngôi, tráng sĩ thôi mài kiếm, ngu sao mà tự cắt đầu "Chào, cuối chào những bông tuyết đầu mùa / chàng thủy thủ cuối cùng rồi cặp bến / Trả giông tố cho mịt mù biển lớn / trả nắng cho boong, trả gió cho buồm" để "ta đến đây như làm lại từ đầu / thả chiếc neo giữa lòng em độ lượng". Đẹp. Tôi mừng cho anh. Và cho Lan. Họ đã có nhau một thời gian hạnh phúc. Ngao du khắp nơi, hoa cảnh rực hiên vàng hồng tím đỏ, viết lách, hoạt động văn nghệ nhiều hơn. Có thời gian, cùng nhà thơ Nguyễn Xuân Thiệp, có thêm Quỳnh Như, Diễm Tú, Tôn Thất Phương, chúng tôi cùng làm chương trình Tạp Chí Văn Nghệ Truyền Thanh hàng tuần trên đài Tiếng Nước Tôi do anh Thái Hóa Lộc làm giám đốc. Rồi cả hai viết dịch, cộng tác cùng Trẻ. Bạn bè nhóm Văn Học Nghệ Thuật Liên Mạng thỉnh thoảng bay sang tụ họp, hát cười thâu đêm như những con dế nhỏ. Vui gì đâu!


Lần đầu tôi đọc anh và cái tên Nguyên Nhi còn ở lại, là truyện ngắn về một chàng thủy thủ học văn khoa, làm say đắm một cô gái tật nguyền mê văn chương. Truyện được viết trước khi Nguyên Nhi và Chi Lan gặp và đến với nhau, không nhớ đăng trên Vietnam Weekly News của Trần Lộc hay trên VHNT-LM. Trùng hợp, như một điều dự báo. Thơ văn Nguyên Nhi viết nhiều về biển, về nắng gió, hải đăng, về con ốc nhỏ, về chàng thủy thủ. Thì ra Nguyên Nhi từng là thủy thủ mà. Từng học văn khoa, từng sang Mỹ huấn luyện khoá hải quân. Nghe kể cũng tham chiến trận bảo vệ Hoàng Sa, nên lấy tên đảo đặt cho hai con trai: Hoàng Sa và Trường Sa. Ngần ấy trải nghiệm đã gom thành tập truyện "Con gái người gác đèn biển" và tập thơ "Quái Phong" thâm hậu, mang cùng không khí biển mặn đó. Nhưng thú thật, tôi khoái những bài thơ lục tỉnh, Mỹ Tho sanh quán của anh. "Tên đãng tử Mỹ Tho nhớ dòng Bảo Định / Một khoảnh đời gạo chợ nước sông / Nha Mân tháng này con nước hỗn leo đồng / Bầy cá quẩy lia chia đầu ngọn sạ". Hay "Trưa hè treo võng hát Lục Vân Tiên / Má chỉ muốn con như họ Lục / Cho dẫu má vẫn đầu trần chân đất / Gió cứ lùa thông mái vách xưa". Đã gì đâu! Cứ như khô cá sặc nhậu cùng đế Chợ Gạo, mà nghe câu cải lương tài tử vừa xuống giọng, khác hẳn thứ cognac, whisky trong không khí thơ bên trên. Rồi Nguyên Nhi ra thêm vài tập truyện như "Lẽ ra mùa mận", "Trèo lên cây Bưởi", "Bước xuống vườn cà". Chẳng để làm gì, chỉ lâu lâu ngó chúng mà... buồn chơi. Không có cuốn nào ra mắt sách hay quảng bá đó đây. Ngoại trừ lần Trẻ tổ chức cho anh đêm họp mặt chỉ mươi thân hữu thân tình "ăn mừng" cuốn "Trèo lên cây Bưởi". Vui. Có anh Phan Xuân Sinh và lần đầu gặp mặt Bác "Hai Trầu" Lương Thư Trung cùng các "đại ca", cách chúng tôi gọi thân tình những anh Đức Phổ, Trần Phù Thế, Đỗ Xuân Quang... từng nghe tên và được kết thân từ dạo đó. Nguyên Nhi đang định in tiếp "Một miếng trầu cay" thì bước qua "trạm Z". Chẳng hề muốn in sách để trở thành "văn sĩ", Nguyên Nhi in sách chỉ do Chi Lan khuyến khích khi còn sống và ước nguyện trước lúc đi xa. Sách của mình in ra giấy vẫn còn đó, anh sợ rằng những trang bản thảo sẽ lặp lại chuyện " cái thuở người xa tàu mất biển". Anh kể với tôi và đưa vào trong truyện ngắn của mình "Ta đã đi, đã sống, đã tìm. Đã gặp. Ta đã nhận, đã trân trọng giữ gìn. Nhưng ta biết làm gì với những tặng vật của vũ trụ và cuộc sống đây? Và ta biết làm chi cho hết cuộc đời ta?" Ông lão ngậm ngùi. "Với những thứ đã có ấy, sao chàng không làm thơ?" Lan thì thầm. Vậy đó, ông lão làm thơ." Tôi sang nhà, sách in chất những thùng. Vẫn còn. Tặng thân hữu, bạn bè được mươi cuốn? Không còn Chi Lan, còn ai quý "những tặng vật của vũ trụ và cuộc sống" mà anh tha thiết, giữ gìn. Giá có lướt qua, đôi khi bận rộn, chúng ta chỉ đọc những dòng chữ bằng mắt, chứ không bằng trí tưởng. Và rồi cũng lắm khi mệt mỏi, ta chỉ nhìn con người và mọi việc bằng lý lẽ chứ chẳng qua tấm lòng. Để cảm thông. Để cuộc đời đẹp và độ lượng hơn. Nhưng chịu thôi. Ai mà chẳng có riêng một "trạm Z" để lo, để nghĩ. Và sống trong cách nghĩ của mình.

Vài ngày trước lúc anh giã biệt đời sống, tôi vào bịnh viện thăm anh. Con trai vừa gọi vào thăm bố. Nước mắt còn chảy trên khuôn mặt anh, đã quá đỗi tiều tụy. Chắc anh đã linh cảm cho một chuyến đi xa. Tôi cũng muốn khóc, nhưng chẳng chảy nước mắt. Chỉ ngồi yên. Vào bịnh viện hai hôm đã nhớ nhà. Anh bảo tôi, anh nhớ cái bếp. Vài năm nay, từ ngày Chi Lan mất, anh đi chợ, lựa từng bó rau, con cá, mỗi tối tự tay nấu cho hai con trai, cao to lực lưỡng gấp mấy lần bố, đi làm xong ghé ngang qua xách về ăn. Khi đã biết bịnh và yếu đi nhiều trong hơn tháng qua, anh cũng còn vô bếp. Như đoán được ý nghĩ của tôi, anh tắc lưỡi, phân trần "còn lo cho nó được ngày nào thì lo". Nó làm tôi xúc động. Tôi cũng làm cha mà chưa thấu đáo tâm trạng người cha. Tôi không còn thấy tráng sĩ, thủy thủ, nhà văn, nhà thơ, hay bất cứ danh xưng nào là quan trọng. Chúng chỉ là những ngẫu nhiên, đặt để của mỗi người. Mà trước mắt tôi chỉ còn là một con người. Người Chồng. Người Cha. Người Bạn. Ở trước giờ "G" thoát khỏi "trạm Z". Thôi đi bình yên nhé Nguyên Nhi. Hãy về canh sáng ngọn hải đăng cùng con gái người gác đèn biển. Anh có nói rồi mà, "Hỡi những ngọn đèn biển bờ Tây Bắc / Thênh thang ta đã có một phương về" (*).

Dallas, 19-10-2013

ĐYT

(*) Những chữ nghiêng trích từ thơ, văn Nguyên Nhi.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.