Hôm nay,  

Tưởng Nhớ Những Người Đã Ra Đi Trong Năm Qua

05/08/201400:00:00(Xem: 5006)

Đoàn Thanh Liêm
(Bài viết nhân Mùa Lễ Vu Lan Giáp Ngọ 2014)

Trong năm 2013 – 2014 này, riêng trong gia đình Tư pháp gồm các giáo sư, luật sư và thẩm phán, thì đã có tới cả chục người đã ra đi. Cụ thể như các giáo sư Trần Như Tráng, Nguyễn Quang Quýnh, các thẩm phán Mai Văn An, Đaò Minh Lượng, Phạm Văn Phú và các luật sư Phạm Quỵ, Mai Văn Lễ, Lưu Đức Quỳnh, Vũ Ngọc Tuyền, Nguyễn Phước Đại, Trần Danh San, Đào Văn v.v...

Giới nhà báo, thì cũng mất đi đến bốn nhân vật có tiếng tăm như Lê Thiệp, Ngô Vương Toại, Cao Sơn, Vũ Ánh.

Giới nhà giáo, thì cũng mất đi ít nhất là hai người, như giáo sư Nguyễn Văn Sở, Nguyễn Minh Diễm.

Giới nghệ sĩ, thì cũng mất đi hai người rất nổi tiếng và được đông đảo quần chúng mến chuộng, đó là nhạc sĩ Việt Dzũng, ca sĩ Quỳnh Giao.

Một người được rất đông bạn bè quý mến mà cũng đã lìa đời vào cuối năm 2013, đó là kỹ sư Đỗ Đình Trinh.

Một nhân sĩ đáng kính trọng đã ra đi vào tuổi 97, đó là bác sĩ Nguyễn Tường Bách, người con út của gia đình Nguyễn Tường với các người anh đều có tên tuổi lớn trong giới văn học Việt Nam thời tiền chiến như Nhất Linh, Hòang Đạo, Thạch Lam.

Vì quá đông người đã ra đi như vậy, nên trong bài viết này, tôi xin chỉ ghi lại vắn tắt một số kỷ niệm thân thương với một số nhân vật mà tôi có duyên được gần gũi thân thương gắn bó trong thời gian cách đây không lâu.Điển hình là các vị sau đây.

1 – Bác sĩ Nguyễn Tường Bách (1916 – 2013)

Cũng như nhiều nhân vật bất đồng chính kiến với Việt minh cộng sản, nên vào năm 1946 bác sĩ Bách đã phải sang lánh nạn ở bên Tàu. Nhưng từ cuối năm 1949 sau khi Mao Trạch Đông chiếm được lục địa Trung hoa, thì bác sĩ Bách ở lại miền đất do người cộng sản chiếm đóng. Một phần là do phu nhân Hứa Bảo Liên lại là người Hoa, nên ông được chính quyền Trung cộng cho cư ngụ theo quy chế của một ngọai kiều và được quyền hành nghề bác sĩ tại một thành phố nhỏ tên là Phật sơn. Và đến đầu thập niên 1990 lúc đã vào tuổi 70, do một sự may mắn ông và gia đình được qua định cư tại Mỹ. Chi tiết về cuộc đời họat động lâu dài của ông đã được đích thân bác sĩ Bách ghi lại trong hai cuốn sách nhan đề: “Trên sông Hồng cuồn cuộn” và “Việt nam - một thế kỷ qua”. Đó là chưa kể cuốn hồi ky của người bạn đời của ông là bà Hứa Bảo Liên nhan đề “Nguyễn Tường Bách và Tôi”.?

Họat động vào cuối đời đáng chú ý nhất của bác sĩ Bách là ông đã nhận làm cố vấn cho Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam (MLNQ) được thành lập từ năm 1997. Anh chị em trong Mạng Lưới đã nhận được nhiều lời khuyên bảo chỉ dẫn thật quý báu của nhân vật có nhiều kinh nghiệm họat động chính trị thực tiễn và có tầm nhìn xa rộng thông thóang này. Ông luôn nhắc nhở cho chúng tôi về tính chất nhất quán, tích cực và triệt để - mà lại bất bạo động của lãnh vực tranh đấu nhân quyền. Đó là một đặc trưng mà Mạng Lưới cần phải lưu ý để tránh được những sai sót trong hành động chuyên biệt của mình.

So với ba người anh là Nhất Linh, Hòang Đạo, Thạch Lam, thì bác sĩ Bách - dù cũng viết báo với bút danh Viễn Sơn - không để lại một văn nghiệp lẫy lừng nào, nhưng ông luôn giữ vững được một lập trường quốc gia kiên định, một nhân cách trong sáng suốt cuộc đời khá dài gần 100 năm của mình.

Dù bác sĩ Bách đã ra đi, nhưng anh chị em trong MLNQ thì không bao giờ lại quên được tấm gương sáng ngời của một người chiến sĩ với đày đủ phẩm chất Nhân, Trí, Dũng của bậc trượng phu quân tử trong truyền thống tốt đẹp của Dân tộc chúng ta vậy.

2 – Kỹ sư Đỗ Đình Trinh (1937 - 2013)

Đỗ Đình Trinh là thứ nam của ông Đỗ Đình Đạo một chiến sĩ của Quốc Dân Đảng ngay từ thời những năm 1930 – 40. Anh Trinh không phải là một nhân vật có những họat động bề nổi được công chúng biết đến, nhưng lại có nhiều đóng góp âm thầm mà vững chắc cho chính nghĩa quốc gia. Anh say mê tìm hiểu về báo chí của dòng chính tại Mỹ và viết những bài báo có giá trị đề cao lập trường chính đáng của người quốc gia thời Việt nam Cộng hòa, hoặc phê phán những luận điệu thiên vị sai lạc của giới truyền thông quốc tế đối với người tỵ nạn cộng sản tại các nước Âu Mỹ.

Với kinh nghiệm lâu năm trong lãnh vực truyền thông báo chí ở Mỹ, anh đã tìm cách chỉ dẫn cho một số nhà báo trẻ tuổi tránh được những sai lầm về nghề nghiệp và nhất là vạch ra cho họ một lối tiếp cận thích hợp với những vấn đề nổi cộm hiện nay của giới truyền thông chuyên nghiệp trên thế giới. Kể từ ngày về nghỉ hưu ở California, anh ít viết bài cho các báo, nhưng lại kín đáo khuyến khích và hỗ trợ cho một vài nhà báo trẻ thuộc lớp đàn em, giúp họ cố gắng nâng cao phẩm chất và hiệu quả của sự khai phá tìm kiếm trong lãnh vực thông tin báo chí.

Đặc biệt riêng đối với nhóm thanh niên tự nguyện chúng tôi trong Chương trình Phát triển Quận 8 Saigon, thì anh Trinh luôn khích lệ cho công việc anh chị em chúng tôi cùng sát cánh với đồng bào địa phương để cải thiện cuộc sống của họ trong khu vực kém may mắn nhất tại quận ven biên Sài gòn hồi giữa thập niên 1960 đó. Chương trình này chính là một thí điểm của giới thanh niên về công tác phát triển cộng đồng mà được nhiều người biết đến.

Và rồi trong mấy năm gần đây trên đất Mỹ, anh Trinh còn luôn động viên khuyến khích việc tôi chú tâm nghiên cứu tìm hiểu về đề tài Xã hội Dân sự. Tôi không bao giờ lại có thể quên được những đóng góp tích cực mà kín đáo của một người bạn thân tình hòa nhã ?tuyệt vời đến như thế.

3 – Nhà giáo Nguyễn Văn Sở (1939 – 2014)

Là một giáo sư dậy học nhiều năm tại trường Orange Coast College (OCC), anh Sở được nhiều môn sinh ưa chuộng? mến mộ vì sự tận tâm hướng dẫn giảng dậy. Anh cũng được các bạn nhà giáo đồng nghiệp người Mỹ cũng như người Việt đánh giá cao về hiệu quả của lối giảng dậy của anh khiến cho sinh viên đạt được những tiến bộ thật ngọan mục.

Vì là một sĩ quan chuyên dậy Anh văn tại Trường Sinh ngữ Quân Đội, nên sau năm 1975, anh Sở phải đi “ở tù cải tạo” một thời gian. Và sau năm 1990, thì được qua định cư tại Mỹ theo diện HO. Vì đã có bằng Master về môn dậy Anh ngữ như là một ngọai ngữ, nên anh đã trở lại nghề dậy học một cách tương đối dễ dàng và đã đạt được thành tích đáng kể trong nghề với sự mến chuộng của các đồng nghiệp cũng như của sinh viên như đã ghi ở trên.

Nhưng điều nổi bật nhất nơi vị thầy giáo này là tính tình đằm thắm ôn hòa và rất mực đạo hạnh của anh. Là một Phật tử thuần thành, anh Sở có mối giao tiếp thân tình với nhiều bạn hữu thuộc niềm tin tôn giáo khác với mình. Cụ thể là anh rất thân thiết với anh bạn Phạm Tất Hanh cũng là một sĩ quan dậy Anh văn và cũng bị đi tù cải tạo như anh. Anh Hanh lại là một giáo dân mộ đạo gốc tại giáo phận Phát Diệm có tiếng ở ngòai miền Bắc. Không may anh Hanh bị bệnh ung thư phổi và qua đời vào cuối năm 2011, nhưng mọi người thân thiết của anh Hanh đều rất cảm kích trước sự tận tình chăm sóc của anh Sở đối với anh Hanh suốt nhiều năm tháng kể từ lúc phát hiện căn bệnh cho đến ngày anh Hanh tắt thở tại miền Dốc Mơ Gia Kiêm ở quê nhà. Đây rõ ràng là mối tình keo sơn gắn bó tuyệt vời giữa hai người bạn một bên là Phật tử đạo hạnh và bên kia là một con chiên ngoan đạo. Và bây giờ, thì hai người bạn thân thiết này đã tái ngộ gặp lại nhau nơi cõi Vĩnh Hằng rồi.

4 – Nhà báo Cao Sơn Nguyễn Văn Tấn (1946 – 2013)

Nguyễn Văn Tấn tham gia sinh họat với tổ chức Hướng Đạo từ thời còn là một thiếu niên, nhờ vậy mà có nhiều kinh nghiệm tháo vát năng nổ để tham gia họat động với phong trào sinh họat thanh thiếu niên ở miền Nam vào giữa thập niên 1960. Nhiều người cảm phục sự can đảm kiên trì của Tấn khi anh hết lòng chăm sóc bảo vệ cho người bạn là Ngô Vương Tọai trong vụ Tọai bị nhóm khủng bố cộng sản bắn thủng bụng trong buổi sinh họat văn nghệ do sinh viên tổ chức nơi khuôn viên trường Đại học Sài gòn hồi năm 1967.

Sau này, Tấn gia nhập ngành truyền thông báo chí với bút hiệu là Cao Sơn. Vốn tính tháo vát nhạy bén trong việc đi săn lùng tin tức thời sự tại nhiều nơi, nhiều lãnh vực, nên Cao Sơn tạo được mối liên kết thân thương với rất nhiều bạn hữu đồng nghiệp. Và các bạn thường đùa giỡn mà gán cho anh cái danh hiệu “Tấn mốc” vì anh bạn trẻ này có làn da ngăm đen với một số mụn nốt ruồi màu trắng xỉn.

Sau năm 1975, Tấn bị đi tù khá lâu, dễ đến 10 năm. Sau khi ra tù, Tấn mới lập gia đình với cô Trần Thị Thu và hai người có được một cháu gái được đặt tên là Nguyễn Cao Việt Hà. Nhưng vào đầu năm 1990, Tấn bị bắt lần nữa trong một vụ án chung với tôi, anh Đỗ Ngọc Long, Nguyễn Trọng Liêm - vì có liên hệ với Mike Morrow là một thương gia Mỹ có trụ sở ở Hongkong. Nhưng may mắn, Tấn chỉ bị giam giữ chừng hơn một năm thì được trả tự do và rồi cùng gia đình qua định cư tại Mỹ.

Qua Mỹ chưa bao lâu, thì Cao Sơn đã lăn xả trở lại ngành truyền thông báo chí. Và sau vài ba năm anh đã tự lập đứng ra xuất bản một tờ tuần báo riêng lấy tên là “Tin Việt” phát hành ở vùng Thung lũng Hoa vàng San José. Tấn kéo cả vợ và con vào chuyện báo chí này, vì anh coi đây là cái duyên cái nghiệp của đời mình. Nhưng rồi do căn bệnh ung thư quái ác, Tấn đã lìa đời vào cuối năm 2013 lúc mới ở vào tuổi 67.

Điều đáng ghi nhận nữa, đó là tuy Tấn đã ra đi, nhưng tờ Tin Việt cho đến nay vẫn tiếp tục ra mắt độc giả vì cô Thu vẫn cố gắng hết sức để duy trì cái sự nghiệp mà Tấn luôn say mê ôm ấp lúc còn tại thế.

* * Bài viết đến đây đã dài rồi, tôi xin được tạm ngưng nơi đây với lời cầu chúc chân thành gửi đến tất cả quý vị và quý bạn mới ra đi trong năm gần đây luôn được an nhiên thanh thản nơi cõi Vĩnh Hằng./

Thành phố Costa Mesa California, ngày 3 tháng Tám năm 2014

Đoàn Thanh Liêm

Ý kiến bạn đọc
06/08/201415:48:20
Khách
Mong anh viết thêm về những người bạn khác mà anh biết trong những lời kể trên vì tôi cũng biết vài anh cùng chung trại tù như anh Trần Danh San...
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.