Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Vua Trùng Quang: Trần Quý Khoách

11/25/201400:00:00(View: 8846)

VUA TRÙNG QUANG: TRẦN QUÝ KHOÁCH ( ? - 1414)

Trần Quý Khoách (hay Khoáng) là cháu Trần Nghệ Tông, là vua thứ 2 nhà Hậu Trần. Sau khi Giản Định đế giết lầm 2 tướng trung liệt là Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân, tại bờ sông Hoàng Giang vào tháng 3 năm 1409. Con của hai tướng ấy là Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị, hợp cùng Nguyễn Súy đem quân vào Hóa Châu, tôn Trần Quý Khoách làm vua, đế hiệu Trùng Quang.

Vua Trùng Quang cử Nguyễn Súy đem quân đánh thành Ngự Thiên (Thái Bình) để bắt Giản Định đế, khi bắt được Giản Định đế đưa về Nghệ An, vua Trùng Quang không giết, mà tôn làm Thái Thượng Hoàng, để cùng đánh giặc Minh.

Tháng 7 năm 1409, mẹ Giản Định đế cùng các tướng Lê Tiệt, Lê Nguyên Đỉnh ngầm khởi binh ở sông Hát, đánh úp vua Trùng Quang, để giành lại quyền hành cho Giản Định đế, nhưng bị Nguyễn Trạo tiết lộ. Vua Trùng Quang bèn bắt giết Tiệt và Đỉnh. Sau đó, cũng năm 1409, Thượng hoàng Giản Định đế và vua Trùng Quang chia quân hai đường đánh quân Minh. Thượng hoàng đóng quân ở Hạ Hồng (Ninh Giang), vua Trùng Quang đóng ở Bình Than. Quân Minh cố thủ không dám ra đánh. Nhà Minh thấy quân nhà Trần mỗi ngày một mạnh thêm, liền sai Trương Phụ và Vương Hữu đem quân sang cứu viện. Từ đấy thế của quân Minh mạnh trở lại.

Trong một trận hải chiến ác liệt với quân Minh, Giản Định đế, bỏ thuyền lên bờ chạy về trấn Thiên Quan. Vua Trùng Quang nghi ngờ Thượng hoàng có ý tách lực lượng riêng, nên sai Nguyễn Suý đuổi theo, nhưng không kịp. Trương Phụ mang quân chận bắt được Giản Định đế, cho giải về Kim Lăng (Tàu) và sau đấy bị chúng sát hại. Tháng 8 năm 1409, quân của Trùng Quang cầm cự với quân Tàu ở Bình Than, Vua lệnh cho Đặng Dung giữ cửa Hàm Tử. Giặc dò biết quân Hậu Trần thiếu lương thực, vì Đặng Dung phải chia quân đi gặt lúa. Trương Phụ dùng thủy quân đánh cửa Hàm Tử, quân của Đặng Dung bị thua. Cuối năm 1410, quân Minh lại thắng quân Hậu Trần tại Đông Hồ. Quân nhà Trần phải rút về Nghệ An.


Tháng 6 năm 1412, các tướng Nguyễn Súy, Nguyễn Cảnh Dị, Đặng Dung đụng độ với quân Minh, do Trương Phụ và Mộc Thạnh chỉ huy ở Mô Độ (Nghệ An). Hai bên xung sát quyết liệt, chưa phân thắng bại, thì Nguyễn Súy và Cảnh Dị nản lòng cho quân rút lui, Hồ Bối bỏ thuyền lên bờ. Đặng Dung thế cô, dùng thuyền nhẹ vượt biển trốn thoát.

Tháng 4 năm 1413, Trương Phụ đánh Nghệ An. Vua Trùng Quang rút về Hóa Châu. Tháng 9 năm 1413, Nguyễn Súy đánh nhau với Trương Phụ ở kênh Sái Già (sông Ái Tử), hai bên đang cầm cư, Đặng Dung mai phục binh tượng, nửa đêm đánh úp vào doanh trại giặc. Đặng Dung nhảy lên thuyền của Trương Phụ, định bắt sống nhưng không biết mặt, Phụ lẩn trốn. Quân Minh bỏ chạy, thuyền bè, khí giới ta đốt gần hết.

Trương Phụ thấy quân của Đặng Dung ít, quay lại phản công, Đặng Dung bị thua. Cũng năm 1413, Trương Phụ tiến quân vào Nghệ An. Thái phó nhà hậu Trần là Phan Quí Hữu và Phan Quí Liên, không cự nổi xin hàng. Vua Trùng Quan phải rút về Thuận Hóa, rồi sai Nguyễn Biểu đến gặp Trương Phụ xin tạm hòa, để củng cố Nghĩa quân nhưng không kết quả.

Tháng 12 năm 1413, vua Trùng Quang và hầu hết các tướng Hậu Trần đều bị bắt, Nguyễn Cảnh Dị hào hùng mắng giặc, hy sinh tại chỗ. Tháng 4 năm 1414, quân Minh giải vua Trùng Quang, Nguyễn Súy và Đặng Dung về Đông Quan rồi giải về Yên Kinh. Đi đến giữa đường, vua Trùng Quang nhìn biển mênh mông, nước nhà càng lúc càng xa dần, quá đau lòng nhảy xuống biển tự tử, Đặng Dung cũng trầm mình tử tiết theo. Đến tháng 8, năm 1414, thì Trương Phụ, Mộc Thạnh, Trần Hiệp cùng về Tàu, việc cai trị nước ta giao quan văn Hoàng Phúc là người có học vấn, sâu sắc và hung hiểm cai trị.

Nhà hậu Trần làm vua được 6 năm (1407-1413), với 2 đời vua:

1. Giản Định Đế (1407-1409). 2. Trùng Quang (1409-1413).

Cảm mộ: Vua Trùng Quang

Trùng Quang khởi nghĩa, diệt thù chung
Phục quốc tâm tư luôn nấu nung
Bị bắt trầm mình, nơi biển cả
Chúa tôi tử tiết, quá bi hùng!

Nguyễn Lộc Yên

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
1234567Next PageLast Page

Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.

Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).

Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,

Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.

Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.

Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.

Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”

Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...

Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.

Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”
1234567Next PageLast Page
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.