Tìm hiểu về viện Khổng Tử - Kỳ III

CHỐNG TÀU DIỆT VIỆT CỘNG

Bản tin số 52— Ngày 30 tháng 01 năm 2015 

Tìm hiểu về viện Khổng Tử - Kỳ III

Nguồn: The Nation (29/10/2013)

Tác giả: Mashall Sahlins

Người dịch: Trần Văn Minh

30/01/2015

Viện Khổng Tử kiểm duyệt các cuộc thảo luận chính trị và hạn chế sự tự do trao đổi tư tưởng. Tại sao, sau đó, các trường đại học Mỹ bảo trợ cho họ?

Viện Khổng Tử dường như gặp sự kháng cự dữ dội ở Canada và các nơi khác hơn ở Hoa Kỳ, nơi có nhiều VKT trong các trường cao đẳng và đại học, trên tám mươi, hơn bất cứ nơi nào khác. (Đứng thứ hai sau Hoa Kỳ là Hàn Quốc và Nga, với ít nhất mười bảy viện; Canada có mười một.) Một lý do là VKT có thể hoạt động theo cách khác ở Hoa Kỳ khi điều này mang lại lợi thế chiến lược cho họ. Mọi sự cho thấy đây là một phương tiện để gia tăng quyền lực mềm của Trung Quốc trong sân nhà của đối thủ cạnh tranh lớn nhất của họ về vai trò bá chủ thế giới, Bắc Kinh sẵn sàng uyển chuyển và nhượng bộ trong các cuộc đàm phán với một số trường đại học Mỹ. Các đại học khác có thể từ chối VKT vì sợ ảnh hưởng của Trung Quốc, nhưng, như điều phối viên chương trình giảng dạy của VKT tại Đại học Iowa nói, "theo kinh nghiệm của tôi với VKT, đó là nỗi sợ hãi vô căn cứ".

Các viên chức của đại học Iowa không phàn nàn về viện Khổng Tử của họ; đặc biệt, họ không hề phàn nàn về phương cách tuyển dụng của Trung Quốc, bởi vì những điều này không tồn tại ở đại học Iowa. Các viên chức tại Iowa, sau khi nghe nói về tai nạn Pháp Luân Công tại McMaster, đã đòi hỏi các điều kiện hợp đồng để tránh sự việc tương tự xảy ra và Hanban ưng thuận, cho phép Iowa thuê mướn mọi nhân viên trong vòng nội bộ, và không can dự vào. Một quản trị viên của đại học McMaster, người đã tham gia vào vụ kiện của bà Zhao, nói rằng "hợp đồng của McMaster với Hanban không có những quy định tương tự". Sau khi vụ án Zhao đã nổ ra, McMaster đã cố gắng thương lượng lại hợp đồng với Hanban về việc thay đổi cách thức tuyển dụng nhân viên; tuy nhiên không như Iowa, McMaster đã không thể thuyết phục được Bắc Kinh. Nhưng sau đó, với tư thế một trường đại học công lập lớn của Mỹ, Iowa ở vị thế thuận lợi hơn để có được nhượng bộ từ Hanban. Trong khi các câu hỏi còn lại là làm cách nào các giáo viên Trung Quốc được tuyển chọn, làm thế nào các khóa học được giảng dạy và bằng loại tiếng Hoa gì, rõ ràng rằng Hanban đã học hỏi kinh nghiệm từ những sai lầm của họ.

Hoặc có thể là "chính sách kiềm chế lỏng lẻo" của Trung Quốc ở Hoa Kỳ là một sự hoán chuyển trong cách thức cai trị gián tiếp của đế quốc Trung Hoa [thời xưa] đối với các dân tộc không phải Trung Quốc ở vùng biên giới từ triều đại nhà Đường, nếu không phải là trước đó. Vào thời xưa cũ đó của đế quốc, chính sách này được gọi là "dùng man di để cai trị man di". Tương tự như vậy, sự nhấn mạnh của chính quyền Trung Quốc trên các viện Khổng Tử như là một bộ phận chính trị trong cuộc chinh phục văn hóa có cùng chiều hướng với chiến lược truyền thống của đế quốc thời xưa về việc hoán cải những người không phải Trung Quốc, bằng cách đưa họ tiếp xúc với sự huy hoàng rực rỡ và tính chất ôn hòa của Hoàng Đế. Một Trung Hoa đẹp đẽ và thanh bình, hài hòa và hào phóng: đây là những chủ đề chính của các Viện Khổng Tử.

Một lý do khác để Hanban sẵn sàng chiều ý một số trường đại học của Mỹ là mối quan tâm của họ rất khác về quy mô và đặc tính. Là công cụ của chính phủ Trung Quốc, Hanban muốn truyền bá ảnh hưởng của nhà nước Trung Quốc trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các vùng chiến lược trọng yếu, và trên hết là ở Hoa Kỳ. Sự mất mát rõ ràng mà Hanban phải chịu từ sự nhượng bộ, có thể là một lợi ích lâu dài cho một chương trình với tầm mức toàn cầu. Ngược lại, các trường đại học Mỹ chỉ quan tâm đến phúc lợi cục bộ của họ như một cơ sở học thuật. Vì thế, họ có xu hướng bỏ qua hoặc chối bỏ những khía cạnh chính trị bất lợi của các Viện Khổng Tử - điều có thể nói là, hậu quả lớn hơn đàng sau sự tham gia của chính họ - miễn là họ [trường đại học] có được một hợp đồng có lợi. Sau đó, một lần nữa, dưới những lợi ích cá nhân, các trường đại học Mỹ có lý do chính đáng khác cho việc hạn chế phản đối chương trình VKT. Trực tiếp hoặc gián tiếp, nhưng ngày càng gia tăng, các học viện trình độ đại học của Mỹ phụ thuộc nhiều vào tiền của Trung Quốc.

Như niên học 2012-13, có 2.062 du sinh Trung Quốc tại Đại học Iowa. Trong phân khoa thương mại của trường đại học, 21 phần trăm sinh viên là người Trung Quốc, một sự gia tăng từ 8 phần trăm trong năm 2009. Sinh viên Trung Quốc chiếm hơn một nửa số sinh viên quốc tế trong toàn trường, và hơn 80 phần trăm của khoảng 500 sinh viên ngoại quốc tại khoa thương mại. Iowa cũng không phải duy nhất với những điểm này. Số lượng sinh viên từ Trung Quốc ghi danh tại các đại học Mỹ đã gia tăng đáng kể trong vài năm qua. Trong niên học 2011-12, có 194.029 sinh viên như vậy, hầu hết trả học phí trọn bộ, chiếm hơn 25 phần trăm trong tổng số sinh viên ngoại quốc, gần gấp đôi so với quốc gia có con số lượng cao nhất kế tiếp là Ấn Độ. Số lượng sinh viên đến từ đại lục Trung Quốc đã tăng từ 98.235 trong năm 2008-09 đến 127.628 trong năm 2009-10 và 157.558 trong năm 2010-11. Chẳng những du sinh là nguồn lợi béo bở duy nhất từ Trung Quốc đối với các cơ sở giáo dục Mỹ. Còn các VKT mà chính các viện này đã chu cấp cho đa số các trường đại học liên quan một khoản phí ban đầu là $100,000 hoặc $150,000 và các khoản thanh toán hàng năm như thế trong suốt thời gian của hợp đồng, cũng như [cung cấp] giảng viên miễn phí, sách giáo khoa và dụng cụ học, một số học bổng để nghiên cứu ở Trung Quốc, và các cuộc du lịch liên hoan xa hoa đến Trung Quốc cho các quản trị viên đại học Mỹ. Đây không phải là những bổng lộc có thể bỏ qua, đặc biệt là đối với các trường đại học nhỏ hơn, và đó là tất cả những gì đang được mong muốn nhiều hơn vì sự tài trợ của chính phủ Mỹ suy giảm 47 phần trăm cho việc huấn luyện ngôn ngữ và các chương trình nghiên cứu khu vực trong những năm gần đây.

Hơn nữa, đối với các trường đại học do chính phủ tiểu bang tài trợ, có thể có sự phụ thuộc vào Trung Quốc một cách gián tiếp nhưng quan trọng, trong chừng mực khi tiểu bang của họ có mối liên hệ thương mại đáng kể với nước Cộng hòa Nhân dân thì sẽ thật không khôn ngoan nếu gây nguy hiểm cho mối quan hệ đó bằng những khiếu nại về tự do học thuật hay lời mời Đức Đạt Lai Lạt Ma. Năm 2009, khi Đại học North Carolina – nơi mà VKT đã được thành lập hai năm trước đó – đã phải bắt buộc hủy một chuyến thăm được sắp xếp từ trước của Đức Đạt Lai Lạt Ma vì, ông hiệu trưởng nói, không có đủ thời gian để chuẩn bị cho một vị khách đáng kính như thế, ông giám đốc điều hành, Warwick Arden, cho rằng có những cân nhắc khác. "Tôi không muốn nói rằng chúng tôi không nghĩ về việc phải chăng có chủ ý," ông nói. "Dĩ nhiên là có. Trung Quốc là một đối tác thương mại lớn của tiểu bang North Carolina”. Giám đốc VKT ở Đại học North Carolina nói với giám đốc quản trị rằng chuyến viếng thăm của Đức Đạt Lai Lạt Ma có thể phá vỡ “quan hệ mạnh mẽ mà chúng ta có với Trung Quốc". Một viện Khổng Tử, Arden nhận xét, đưa tới một "cơ hội cho các áp lực và xung đột tinh tế".

Trong nhiều năm, chỉ có những trường cao đẳng và đại học nhỏ hơn của Mỹ - cũng như hệ thống trường công lập Chicago – ký hợp đồng với các viện Khổng Tử. Nhưng gần đây, các trường đại học nghiên cứu lớn như Michigan, UCLA, Columbia, Stanford và Chicago đã tham gia chương trình VKT. (Một ngoại lệ là trường Đại học Pennsylvania, đã từ chối nỗ lực của Hanban để lập một Học viện Khổng Tử ở đó.) Như được mong đợi, các trường này đạt được các hợp đồng ngọt ngào hơn các trường kém danh tiếng ban đầu. Dù sao, bằng cách trả 1 triệu USD trong 5 năm cho đại học Columbia và số tiền ban đầu $200,000 cho Đại học Chicago, Trung Quốc đã kiếm được một giá hời về quảng cáo, nếu không phải điều gì khác. Thật khó hiểu tại sao Chicago và Columbia bằng lòng với khoản tiền khiêm tốn như vậy, ngoại trừ có thể họ là những nhà lãnh đạo mất phương hướng của các trung tâm học thuật quan trọng ở ngoại quốc mà họ đang thiết lập ở Bắc Kinh.

Stanford trội hơn hẳn cả hai trường đại học trong việc thương lượng với Hanban, để được một khoản thanh toán 4 triệu USD: 1 triệu cho các hội nghị, 1 triệu cho học bổng sau đại học, và 2 triệu USD cho hiệp hội giáo sư. Một giáo sư Stanford chỉ ra rằng điều này "thuận tiện cho tất cả mọi người liên quan" với lý do hội giáo sư chỉ định được giao cho nghiên cứu lĩnh vực thơ ca cổ điển Trung Quốc, "một cái gì đó không gây tranh cãi trong bất kỳ đường lối chính trị đương đại nào". Vị khoa trưởng của đại học Stanford, người đã thương lượng hợp đồng, Richard Saller, cũng từ chối một đề nghị của Trung Quốc về việc học viện tránh thảo luận về Tây Tạng. Saller, là một học giả đáng kính nể về thời cổ Rome, sau đó trở thành người đứng đầu viện Khổng Tử ở Stanford, mặc dù các quy định trong điều luật hướng dẫn của Hanban nói rằng các giám đốc VKT nên "có sự hiểu biết sâu rộng về các vấn đề quốc gia của Trung Quốc hiện nay". Tuy nhiên, theo cách riêng của mình , Saller đủ hiểu về các vấn đề quốc gia hiện tại của Trung Quốc để nhận ra rằng Hanban sẵn sàng đối xử với Stanford một cách hào phóng và thận trọng vì họ muốn dùng sự tham gia [vào chương trình VKT] của một trường đại học có uy tín cho các mục đích lớn hơn của riêng họ; mối liên hệ của họ với Stanford quá quý giá đến nỗi không thể để bị nguy hại. Các quan chức Hanban "rất quan tâm đến việc tìm một chỗ đứng tại Stanford", Saller nói. Ông nghĩ rằng chính vì người Trung Quốc muốn tạo dựng một Stanford University và Silicon Valley của riêng họ.

Thậm chí nếu Saller đúng, sự liên kết của Đại học Stanford và các đại học tương đương với các VKT có các lợi thế khác cho chính phủ Trung Quốc: đó là, khuyến khích các trường khác tham gia. Theo báo The GW Hatchet, tờ báo sinh viên của Đại học George Washington, sau khi so sánh một cách sơ sài viện Khổng Tử với Hội đồng Anh, cơ sở không có sự hiện diện ở các trường đại học, vị khoa trưởng người đã thương thảo việc thiết lập VKT tại George Washington đã đề cập tình đoàn kết với các trường đại học khác. Khi cô nói với Hatchet, "Tôi nghĩ rằng chúng tôi thấy các trường đại học hàng đầu khác chấp nhận VKT, và điều đó làm tăng mức độ yên tâm của chúng tôi." Cô trích dẫn Chicago như là một ví dụ.

(còn tiếp)

• Doanh Thu Bán Lẻ Tháng 3 Tăng Mạnh Nhất 18 Tháng
• Bw Toons Aug 18 2003
• Vài Hàng Tiểu Sử: Nhạc Sĩ Ngô Mạnh Thu
• Chủ Tịch Đảng DC: Yêu Cầu Thị Trưởng San Diego Từ Chức, Vì 4 Phụ Nữ Tố Thị Trưởng San Diego Filner Tấn Công Tình Dục