Hôm nay,  

Đa Thê Ngay Ở Mỹ

29/11/201700:00:00(Xem: 9643)
TT Thành, WA

 
Trước đây khi nghe ai nói có chuyện đa thê ở Mỹ này tôi liền cươì lớn và nói là, thôi đi ông, thôi xạo vừa vừa chứ!  Mới hôm qua đây tôi mới thấy là mình đúng là “ ếch ngồi đáy giếng … Mỹ”!

Số là mỗi ngày tôi thường vào thư viện để lên internet để xem tin tức, đọc và trả lời emails.  Lần nào tôi cũng đi đến góc thư viện nơi những người hảo tâm đến bỏ những sách báo cũ mình đã đọc rồi để người khác tìm đọc.  Hôm đó tôi thấy có một chồng nguyệt san rất uy tín của Hội Điạ lý Quốc gia, National Geographic Society, tôi liền xem qua coi có số nào có đề tài mình thích đọc không.  Mắt tôi sáng lên khi tìm thấy số tháng Hai năm 2010, có bài viết với tựa đề là “Polygamy in America” (xin tạm dịch là “Đa thê ở Mỹ”) do ký giả Scott Anderson và nữ nhiếp ảnh gia Stephanie Sinclair bỏ ra cả năm trời sống trong cộng đồng của giáo phái này cung cấp chính xác với những hình ảnh và dữ liệu.  Nhìn hình bìa của một trưởng lão giáo phái tám mươi tám tuổi tên Joe Jessop chụp với năm bà vợ và 46 đứa con và 239 [hai trăm ba mươi chín] cháu chắt, tôi đem về đọc ngay.

Trước tiên xin phép được nói sơ qua về giáo phái cho phép đa thê này.  Trong khoản những năm 1840 thì giáo chủ sáng lập ra “đạo Mormon” ( Latter-Day Saints  hay LDS) [người Việt ta có người gọi là “”đạo Mặc môn”) tên là Joseph Smith  ở tiểu bang Utah với chủ trương đa thê để theo lời dạy của Bề  Trên là  cưới nhiều vợ  để  “nhân nhân số, làm sinh sôi con người trên trái đất.”  Sau đó ông Smith bị những người chống đối giết chết.  Người giáo chủ kế tiếp là ông Brigham Young có 5 người vợ và 57 đứa con.  Vì bị luật pháp cấm đoán và có biện pháp mạnh nên đạo Mormon từ bỏ chế độ đa thê.  Tuy nhiên có một nhóm tín đồ ly khai và thành lập chi phái gọi tên là Fundamentalists Latter –Day Saints hay FLDS ( xin tạm dịch là Những Người nồng cốt của các Vị Thánh Ngày sau) và vẫn giữ chế độ đa thê.

Vai trò của đàn ông trong cộng đồng của giáo phái này rất khiêm nhường kém hẵn so với các bà.  Trong một gia đình có ba bà thì bà thứ nhứt lo việc nấu ăn, bà nhì lo dạy học cho con cái (trẻ con thường được dạy học tại nhà không đến trường), bà thứ ba thì lo việc may vá.  Phụ nữ ăn mặc rất giản dị và theo cung cách cổ kính, váy dài tới gót, không kiểu cọ, tóc thì phía mái trước chảy bồng ngược lên phía trên theo kiểu thời xưa.  Trẻ con cũng ra đồng trồng trọt, không cho xem tv, không ăn qùa vặt và không bị ảnh hưởng bởi những xu hướng của xã hội bên ngoài.  Họ có tinh thần tương trợ rất cao.  Đám tang của một người sẽ được cả ngàn người đến dự dù đó là đám của một trẻ em.  Đám tang của người vợ đầu của giáo chủ Merril Jessop có đến năm ngàn tín hữu đến dự tại Colorado City.  Họ cùng giúp nhau xây dựng một căn nhà mới từ nền đến nóc chỉ trong một ngày.  Có người chỉ trích lối sống này là “lạc hậu”, là thụt lùi và bị áp lực chi phối của những người cầm đầu.  Nhà cầm quyền đã từng bố ráp trang trại tên là FYX Ranch của giáo phái này và giải tán  cộng đồng ở đó. Giáo chủ kế tiếp là ông Merille Jessop đã từng tuyên bố là: “Tuân theo luật đa thê để xây dựng Vương Quốc của Thượng Đế.”  Ở cộng đồng Hilldale Colorado, các tín đồ sinh sống bằng việc tự trồng các loại cây ăn trái, có người sống bằng nghề điều hành khách sạn hay làm việc trong các nhà máy chế tạo.


Trong cộng đồng kép kín này và theo chế độ đa thê này người đàn bà chấp nhận vai trò của mình vì theo họ thì  “đây là thử thách của Bề Trên” để họ vượt qua sự ganh ghét và lòng kiêu hãnh đối với các bà vợ khác của chồng mình.  Tuy nhiên không phải là không có sự xung đột ngấm ngầm trong nội tâm của họ.  Dù vậy rất hiếm có người ly khai khỏi cộng đồng này để ra ngoài xã hội.  Lý do là họ đã quen cách sống và sinh hoạt vốn được tổ chức chặt chẽ của cộng đồng giáo phái.  Người “bỏ đạo” khi ra ngoài xã hội sẽ bị đặt vào vị thế như bị lạc vào một hành tinh khác vì không quen với những  lề lối và qui luật của xã hội bên ngoài.  Họ sẽ không biết cách nào để tìm việc vì thiếu khả năng chuyên môn.  Có người, theo tác giả bài khào cứu, còn chưa biết cách cân bằng tạp chi phiếu ngân hàng là như thế nào!

 Ông bà  ta thường nói là: “Một vợ nằm giường lèo, hai vợ nằm chèo queo, ba vợ thì ra chuồng heo mà nằm!”  Câu này nếu đem ra áp dụng cho các “sư phụ có râu dê” của giáo phái đa thê này này thì coi như là sai bét!  Tôi tự nhủ là dù cho mình nay sức yếu , tuổi già, tài chánh eo hẹp nhưng thế nào cũng rán một ngày nào đó đế viếng thăm cộng đồng đa thê này.  Tôi sẽ tìm cách gặp các “sư phụ” để học bí quyết làm sao có được nhiều vợ vì có lẽ các ông này đã tìm được phương thuốc hay hơn toa thuốc của vua Minh Mạng ta!  Dù có thế nào đi nữa thì khi nằm liệt giường sẽ có được mấy bà xúm nhau khóc và mầy chục đứa con, hàng lới cháu chắt quỳ mọp kế bên.  Nghỉ ra cho cùng thì có thể nói là giáo phái này đã thực hành đúng như lơì các cụ đã từng xác định là “trai năm thê bảy thiếp, gái chính chuyên chỉ có một chồng”.  Ở khía cạnh này ta thấy tư tưởng Mỹ và Việt đã tay bắt mặt mừng, tâm đầu ý hợp  gặp nhau, có phải vậy không các bạn.  Hồi tối đêm qua mình còn nằm chiêm bao là đã “lên lớp” bà xã là : “ Em thấy không? Mỹ mà họ còn cho có nhiều vợ nữa đó!”  Bả liền nhéo bắt đùi non của mình một cái đau thấu trơì và nói: “Đừng có già mà ham!  Có mình tôi mà ông lo chưa xong bổn phận …bộ muốn lên chầu Trời  sớm phải hông!?”

Nếu bạn nào cùng tuổi và có cùng… chí hướng như mình thì xin liên lạc ngay với mình  đề chúng ta cùng “hành hương” đến miền cực lạc của các “sư phụ” kẻo trể!  Bởi vì:

Trăm năm nào có là bao

Chỉ có một vợ uổng đời nam nhi. /.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.