Bài của Alicia A. Caldwell/The Wall Street Journal
Lê Quốc Tuấn dịch Việt Ngữ
Những người Mỹ gốc Việt đến Hoa Kỳ tị nạn hơn 40 năm trước và con cái của họ đang vận động để giúp đỡ những người Afghanistan mà họ thấy cùng chia sẻ một quá khứ vào thời điểm kết thúc hỗn loạn một cuộc chiến kéo dài khác ở châu Á.
Một nhóm ở Seattle đang nhắm đến việc tìm 75 gia đình người Mỹ gốc Việt để đón các gia đình Afghanistan đến. Giámđốc một công ty phụ tùng xe ô tô ở Ohio cho biết ông muốn thuê những người tị nạn mới đến. Những người khác đang tổ chức để cung cấp nhà ở và quyên góp tiền mặt.
Những người tham gia cho biết họ coi những nỗ lực tổ chức lỏng lẻo này là một cách để trả ơn sự giúp đỡ mà người Mỹ đã dành cho họ và gia đình họ nhiều thập kỷ trước.
Nguyễn Nam Lộc, một cựu tị nạn đã di tản khỏi Sài Gòn năm 1975, cho biết: “Tình hình ở Afghanistan nhắc nhở những người tị nạn Việt Nam rằng nhiều người đã giúp họ đến đây.”
Do hậu quả cuộc Chiến tranh Việt Nam, đã có nhiều nỗ lực di tản, bao gồm các chuyến bay vào phút chót sau khi Sài Gòn thất thủ vào năm 1975 mà một số người Mỹ gốc Việt cho biết đã nhắc nhở họ về tình hình gần đây ở Kabul.
Đến năm 1979, một nỗ lực riêng đã được đưa ra dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc, để cuối cùng đã dẫn đến việc tái định cư của hơn 450.000 người tị nạn Việt Nam tại Hoa Kỳ.
Hiện tại, hàng nghìn người Afghanistan đã làm việc trực tiếp với chính phủ Hoa Kỳ trong chiến tranh đang được tái định cư theo chương trình Thị thực Nhập cư Đặc biệt của chính phủ. Họ sẽ được đối xử như những người tị nạn và được cấp quyền cư trú hợp pháp và sẽ đủ điều kiện để được nhập quốc tịch. Trong khi đó, họ có đủ điều kiện để nhận hỗ trợ của chính phủ, bao gồm nhà ở và chăm sóc sức khỏe trong vài tháng. Họ có thể làm việc hợp pháp gần như ngay lập tức.
Những người khác, bao gồm nhiều người làm việc với các nhóm viện trợ của Mỹ, các cơ quan truyền thông và các cơ quan phi chính phủ khác, cũng đã được di tản và cuối cùng có thể được tái định cư ở Mỹ. Chính quyền Biden cho biết có khoảng 50.000 người Afghanistan sẽ được phép đến Mỹ mà không cần thị thực, cho phép nhập cảnh vào nước này vì lý do nhân đạo.
Quốc hội đã phân bổ 500 triệu đô la để giúp những người di cư đó định cư ở Hoa Kỳ, nhưng họ không được bảo đảm các quyền lợi của chính phủ và có thể sẽ phải dựa vào các nhóm cứu trợ cộng đồng nhiều hơn.
Ông Nguyễn, người đã 41 năm làm việc về tái định cư cho người tị nạn với Tổ chức Từ thiện Công giáo ở Los Angeles, cho biết ông đã gửi lời kêu gọi giúp đỡ bắt đầu từ đêm Kabul rơi vào tay Taliban. Thông qua danh sách email và các trang web tin tức của Việt Nam, ông khuyến khích những người tị nạn cũ làm bất cứ điều gì có thể để giúp đỡ hàng chục nghìn người Afghanistan dự kiến sẽ được tái định cư trong những tuần và tháng tới.
“Tôi đã khóc khi nhìn chuyến bay cuối cùng rời sân bay Kabul,” ông Nguyễn, 77 tuổi, thành viên duy nhất trong gia đình rời khỏi được Việt Nam, nói. “Những ký ức về chiếc trực thăng cuối cùng rời Sài Gòn 46 năm trước đã ùa về trong tôi.”
Trong số những người đã đáp lại lời kêu gọi của ông Nguyễn có Daklak Cao Do, chủ tịch công ty Advanced Engineering Solutions Inc., một nhà sản xuất các bộ phận tự động và hàng không vũ trụ ở ngoại ô Dayton, Ohio. Ông Do, 64 tuổi, cho biết ông đã đề nghị thuê 15 người Afghanistan mới đến và giúp bảo lãnh gia đình của họ.
“Tôi nhìn thấy những người rơi khỏi máy bay và những người đang chạy theo sau máy bay. Đó đúng là những gì đã xảy ra với gia đình tôi, "ông Do nói. Năm năm sau cuộc di tản năm 1975, ông Do rời Việt Nam bằng thuyền cùng với anh trai và một con trai 12 tuổi.
Ông Do cho biết cuối cùng ông và gia đình đã đến Ohio, nơi một người anh họ đã tái định cư. Ở đó, họ được một gia đình người Mỹ bảo trợ, những người đã giúp họ tìm được chốn ở và giúp ông đăng ký vào một trường cao đẳng cộng đồng, tìm được việc làm tại một nhà hàng Bob Evans ở địa phương. Ông tiếp tục lấy bằng kỹ sư cơ khí tại Đại học Dayton.
Ở Seattle, Thanh Tan, con gái của những người tị nạn Việt Nam đi bằng thuyền vào năm 1978, đang theo dõi sự hỗn loạn đang diễn ra ở Kabul hai tuần trước khi một người bạn bắt đầu một nhóm nhắn tin với một thông điệp đơn giản: “Chúng ta phải làm điều gì đó”.
Nhà làm phim kiêm nhà báo cho biết bà và các bạn bè quyết định cố gắng tìm 75 gia đình người Mỹ gốc Việt để bảo lãnh cho số gia đình tị nạn Afghanistan tương tự. Bà Tân cho biết nhóm của họ, được gọi là dự án Viets4Afghans, gần như lập tức đã nhận được hàng chục yêu cầu và hiện đang làm việc để kết nối các gia đình với các cơ quan tái định cư ở khu vực Seattle.
Cho đến nay, một gia đình đã liên hệ với nhóm của bà Tân và đã nhận một gia đình người Afghanistan, bà nói.
Nhóm cũng đang thực hiện một nỗ lực dài hạn nhằm cung cấp hỗ trợ tài chính và giúp những người tị nạn học tiếng Anh và thích nghi với văn hóa Mỹ.
Bà Tân nói: “Tôi lớn lên trong một cộng đồng người Việt Nam với làn sóng người tị nạn liên tục đến và tôi đã chứng kiến những gì đã xảy ra.”
https://www.wsj.com/articles/
Gửi ý kiến của bạn
