Ngày 24 tháng 3 là Ngày Lao Phổi Quốc Tế. Lao Phổi là một trong những bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Có đến 13 triệu người tại Hoa Kỳ đang sống chung với nhiễm Lao tiềm ẩn. Nếu không được chữa trị, 5-10% sẽ tiến triển thành bệnh Lao Phổi. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tưởng rằng Lao Phổi không còn là một vấn đề đáng quan tâm nữa.
So với các cộng đồng khác, bệnh lao phổi ảnh hưởng nhiều hơn đến cộng đồng Châu Á, đặc biệt là những người sinh ra ở hoặc đến đến từ những nơi phổ biến bệnh lao. Tỷ lệ trường hợp mắc bệnh lao đang hoạt động ở người Châu Á cao hơn 33 lần so với người Da trắng không phải gốc Tây Ban Nha ở Hoa Kỳ. Các ước tính cho thấy rằng khoảng 93% các trường hợp lao phổi đang hoạt động ở người Châu Á là do sự kích hoạt của bệnh lao tiềm ẩn từ lâu trong cơ thể.
Lao Phổi là một căn bệnh phức tạp và thường bị hiểu lầm. Vi khuẩn Lao Phổi có thể sống trong cơ thể nhiều năm mà không có triệu chứng gì. Đây gọi là Lao Phổi không hoạt động hay Nhiễm Lao tiềm ẩn. Lao Phổi không hoạt động có thể chuyển thành bệnh Lao Phổi bất kỳ lúc nào và khiến quý vị trở bệnh. Ước tính có 13 triệu người tại Hoa Kỳ đang sống với Lao Phổi không hoạt động, nếu không được chữa trị có thể chuyển thành bệnh Lao Phổi. Một số sự thật cần được hiểu rõ về bệnh lao phổi để chúng ta có thể bảo vệ bản thân và gia đình.
SỰ THẬT: Vi khuẩn Lao có thể duy trì trạng thái không hoạt động trong cơ thể nhiều năm mà không gây triệu chứng, và có thể trở nên hoạt động bất kỳ lúc nào.
Khi nhắc đến Lao Phổi, đa số nghĩ đến các triệu chứng như ho và khó thở. Mặc dù các triệu chứng này đúng cho bệnh Lao Phổi, bệnh nhân nhiễm Lao Phổi không hoạt động không có triệu chứng và không cảm thấy “bệnh”. Cách duy nhất để biết chắc quý vị có nhiễm Lao Phổi không hoạt động hay không là đi thử nghiệm.
Nếu không được chữa trị, 1 trong 10 người nhiễm Lao Phổi không hoạt động sẽ trở bệnh, chuyển thành bệnh Lao Phổi, bắt đầu có thể lây bệnh cho người khác, và có nguy cơ tử vong. Nguy cơ chuyển sang bệnh Lao Phổi hoạt động cao hơn nhiều lần nếu người bệnh có hệ miễn dịch yếu hoặc những người có bệnh tiểu đường, ung thư, và HIV.
SỰ THẬT: Vi khuẩn Lao Phổi lây lan qua không khí từ người sang người.
Vi khuẩn Lao Phổi lây lan qua không khí khi người nhiễm bệnh Lao Phổi ho, nói chuyện, hay hát. Những người gần đó có thể hít vào vi khuẩn Lao Phổi và nhiễm bệnh.
Lao Phổi KHÔNG lây qua: • dùng chung bàn chải • nước bọt khi hôn • bắt tay • chạm khăn trải giường hoặc toilets • ăn chung, uống chung, hay dùng chung muỗng nĩa Lao Phổi thường dễ lây nhất đối với những người tiếp xúc với người mắc bệnh Lao Phổi như gia đình, bạn bè, hay đồng nghiệp.
SỰ THẬT: Quý vị có thể bị nhiễm Lao Phổi dù đã từng tiêm vắc xin ngừa Lao Phổi.
Một trong những lầm tưởng phổ biến là quý vị hoàn toàn miễn nhiễm Lao Phổi nếu đã tiêm vắc-xin ngừa Lao Phổi (còn gọi là vắc-xin bacille Calmette-Guérin hay vắc-xin BCG). Nhưng thực tế là tác dụng của vắc xin ngừa Lao Phổi giảm dần theo thời gian.
Nếu quý vị đã từng tiêm vắc-xin ngừa Lao Phổi, hãy báo với bác sĩ, nhất là khi quý vị sẽ làm thử nghiệm kiểm tra nhiễm khuẩn lao.
SỰ THẬT: Cho dù quý vị đã được thử nghiệm lao phổi trong quá trình làm thủ tục nhập cư, quý vị vẫn có thể đã nhiễm Lao không hoạt động mà không hay biết.
Bệnh Lao Phổi có ở khắp nơi trên thế giới, nhưng nếu quý vị sinh ra tại Á Châu, Phi Châu, hoặc Mỹ La-tinh, quý vị có nguy cơ nhiễm Lao Phổi cao hơn vì có nhiều người mắc bệnh Lao Phổi hơn ở những khu vực này. Một số người nghĩ rằng bởi vì họ đã được thử nghiệm lao phổi trong quá trình làm thủ tục nhập cư vào Hoa Kỳ, nên họ không nhiễm Lao Phổi. Tuy nhiên, cho đến 2019, các thử nghiệm cho người nhập cư chỉ chú trọng vào bệnh Lao Phổi hoạt động. Quý vị vẫn có thể nhiễm Lao Phổi không hoạt động mà không hề biết.
Hơn 80% những người mắc bệnh Lao Phổi hoạt động tại Hoa Kỳ hàng năm chuyển biến từ Bệnh Lao Phổi không hoạt động mà không được chữa trị. Lao Phổi không hoạt động có thể chuyển thành bệnh Lao Phổi sau nhiều năm hoặc cả nhiều thập kỷ. Đó là lý do tại sao tham khảo với bác sĩ của quý vị để được thử nghiệm là rất quan trọng.
SỰ THẬT: Lao Phổi không hoạt động có thể được chữa trị để ngăn ngừa bệnh Lao Phổi.
Dù quý vị không có triệu chứng gì khi nhiễm Lao Phổi không hoạt động, quý vị vẫn có thể trở bệnh, chuyển sang bệnh Lao Phổi, có thể lây cho người khác, và có nguy cơ tử vong nếu không được chữa trị. Hiện đã có phương pháp chữa trị để giúp quý vị và người thân ngăn ngừa tiến triển thành bệnh Lao Phổi và trở bệnh.
Nếu quý vị nhiễm Lao Phổi không hoạt động, việc hoàn tất quá trình điều trị là rất quan trọng để ngăn ngừa tiến triển thành bệnh Lao Phổi. Hãy tham khảo với bác sĩ về các phương thuốc, và tham khảo các nguồn trợ giúp từ cộng đồng để được hỗ trợ trong thời gian hoàn thành điều trị.
Theo khuyến khích của CDC, những người có nguy cơ nhiễm khuẩn Lao Phổi cần đi thử nghiệm. Cách tốt nhất để bảo vệ bản thân là tham khảo với bác sĩ về việc thử nghiệm. Đây là bước đầu tiên.
Sau đây là một câu chuyện của một bệnh nhân lao phổi
Câu chuyện của Thu
Thu đã được xét nghiệm bệnh lao (TB) khi cô đến Hoa Kỳ với tư cách là một du học sinh từ Việt Nam. Cô được chẩn đoán nhiễm lao tiềm ẩn và được đề nghị điều trị. Nhiễm lao tiềm ẩn là tình trạng một người bị nhiễm vi khuẩn lao, nhưng hiện không mắc bệnh lao khởi phát. Những người bị nhiễm lao tiềm ẩn không có các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lao và không thể lây lan vi khuẩn lao cho người khác.
Tuy nhiên, nếu những vi khuẩn này khởi phát và sinh sôi, nhiễm trùng lao tiềm ẩn có thể phát triển thành bệnh lao. Vào thời điểm đó, khả năng tiếng Anh của cô còn hạn chế và cô không hiểu được thông tin từ bác sĩ của mình.
“Tất cả những gì tôi biết là tôi có một lựa chọn để không thực hiện các phương pháp điều trị. Khi còn trẻ, tôi không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào nên tôi quyết định không điều trị nữa”, Thu kể lại.
Thu bên tấm biển chương trình Cao đẳng Dược của mình
Thu được xét nghiệm lao lần thứ hai trước khi kết hôn, như một phần của quá trình nhập cư. Lần này, cô được chẩn đoán mắc bệnh lao. Nhìn lại, cô nhớ mình đã cảm thấy thực sự mệt mỏi trong ngày và sụt cân.
“Khi được chẩn đoán, tôi dự định tổ chức đám cưới tại Việt Nam vào tháng 12. Tôi phát hiện bệnh vào tháng 10 nên đám cưới của tôi phải hoãn lại cho đến khi tôi điều trị xong”, chị Thu nói.
Chị Thu đánh giá cao sự hỗ trợ của sở y tế địa phương trong quá trình điều trị lao.
“Tôi đã có một trải nghiệm thực sự tốt với trung tâm kiểm soát bệnh lao. Khi lần đầu tiên được chẩn đoán mắc bệnh lao, tôi vẫn đang đi học và đi làm đồng thời. Tôi không có ô tô và trung tâm kiểm soát bệnh lao luôn cập nhật lịch trình của tôi và có mặt ở nơi tôi làm việc hoặc ở trường và thời gian thuận tiện để tôi điều trị– phương pháp điều trị cần thiết và tôi thực biết ơn vì điều đó”, Thu cho biết.
Nhìn lại, cô ước mình sẽ hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc điều trị bệnh lao tiềm ẩn của mình để ngăn ngừa bệnh lao phát triển.
“Tôi chia sẻ câu chuyện của mình vì tôi muốn mọi người nhận ra rằng việc điều trị bệnh lao tiềm ẩn là rất quan trọng. Tôi ước rằng khi tôi phát hiện ra tôi bị lao tiềm ẩn, có một nhân viên y tế địa phương nói được tiếng Việt hoặc nếu tôi có thể tiếp cận dịch vụ thông dịch. Trong một số trường hợp, để giúp tôi dịch sang tiếng Việt, tôi có thể đã đổi ý để điều trị căn bệnh lao tiềm ẩn”, Thu nói.
Thu đã hoàn thành đợt điều trị bệnh lao và có thể tổ chức đám cưới tại Việt Nam.
“Bệnh lao hoàn toàn có thể chữa khỏi và việc điều trị có thể khó khăn nhưng sau khi điều trị xong bạn có thể sống một cuộc sống bình thường”, Thu nói.
Gửi ý kiến của bạn