
Phỏng vấn của BBC với các bà mẹ của các binh sĩ Nga mới nhập ngũ, bị đưa vào cuộc chiến Ukraine cho thấy sự kiên nhẫn của họ sắp cạn kiệt, theo báo DN Thụy Điển ngày 17 tháng 7 năm 2022.
Trước đây Nga đã có truyền thống rằng các bà mẹ của binh sĩ có thể lên tiếng phản đối Điện Kremlin. Nhưng họ đã gặp khó khăn hơn kể từ khi Nga đóng cửa các tổ chức nhân quyền, truyền thông độc lập, bỏ tù những công dân bình thường khi họ lên tiếng chỉ trích, và ban hành luật độc tài.
Đài BBC của Anh đã tiếp xúc với một người mẹ đã mất con trai trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Bà cho rằng quân đội Nga đã chủ động nói dối bà. Quân đội Nga khiến bà tin rằng con trai bà đang đóng quân tại một căn cứ huấn luyện gần biên giới với Ukraine. Thực tế, người con trai đã chết trên đất Ukraine vào ngày 23/2.
“Người chỉ huy nói với tôi rằng các cậu ấy không sao, rằng họ vẫn tiếp xúc với nhau hàng ngày. Chúng tôi vẫn giữ liên lạc trong suốt tháng 3 và ông ta tiếp tục nói với tôi rằng mọi việc vẫn bình thường,” người mẹ muốn giấu tên và được BBC gọi là Valja cho biết.
Sự thật về số phận của cậu con trai chỉ được đưa ra ánh sáng khi Valja nhận được tin nhắn từ một người đàn ông tự nhận là bạn của cậu con trai.
“Anh ấy nói với tôi rằng chân của con trai tôi đã bị đứt lìa và nó đã chết. Tôi đã gọi điện nhiều lần và cố gắng gặp gỡ một quan chức. Nhưng không ai muốn nói với tôi bất cứ điều gì,” bà ấy nói.
Cuối cùng, Valja gặp được hạ sĩ quan mà bà đã từng tiếp xúc trước đó. Ông xác nhận cái chết của con trai mình và xin lỗi. Để tìm hiểu rõ hơn, Valja đã nhiều lần viết thư cho đơn vị của con trai mình, văn phòng quân khu và Bộ Quốc phòng nhưng đều không nhận được câu trả lời.
Một người mẹ khác của hai người con trai nhập ngũ đã mất liên lạc với các con trai cùng ngày khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu. BBC gọi người phụ nữ là Marina, vì bà ấy muốn giấu tên trong cuộc phỏng vấn được thực hiện vào tháng Năm. Marina đến căn cứ nơi các con trai được cho là đang huấn luyện nhưng không tìm thấy họ. Sau khi làm dữ, bà được thông báo chỗ ở của các con trai.
“Họ nói dối thẳng vào mặt tôi. Lúc đầu, họ nói dối rằng các con trai của tôi không ở Ukraine. Sau đó, họ nói dối về việc ký hợp đồng. Sĩ quan nói dối, hạ sĩ quan nói dối. Sau đó, có người nói cho tôi biết rằng họ không được phép nói sự thật.” Bà ấy nói với BBC rằng không thể tin được.
Marina đã viết thư cho văn phòng công tố Nga.
“Tôi đã nói với họ rằng tôi chắc chắn là các con trai tôi chưa bao giờ ký hợp đồng quân sự. Các bà mẹ khác cũng viết,” bà ấy nói.
Marina đã may mắn đưa ra bằng chứng rằng các con trai bà không ký bất kỳ hợp đồng nào. Bà ấy nói với BBC rằng các con trai bà đã được về lại Nga - mặc dù họ đã trở thành hai con người hoàn toàn khác.
Theo nhà nghiên cứu người Nga Carolina Vendil Pallin tại Cơ quan Nghiên cứu Quốc phòng Thụy Điển, FOI, làm như Marina và Valja và tìm kiếm thông tin về những người con trong quân đội Nga là một mạo hiểm ở nước Nga ngày nay.
“Bất cứ điều gì bạn thu thập về thông tin liên quan đến các hoạt động quân sự đều là bất hợp pháp. Các luật này nghiêm cấm việc tìm kiếm thông tin có thể liên quan đến an ninh của đất nước. Nếu bạn thực sự không may mắn, bạn có thể bị kết tội gián điệp,” Carolina Vendil Pallin nói.
Nga đã đưa ra các luật khiến bất cứ điều gì nói về cuộc chiến ở Ukraine có thể bị trừng phạt. Mọi dấu hiệu "làm mất uy tín" lực lượng vũ trang Nga đều có thể bị phạt tiền hoặc từ 5 đến 15 năm tù.
Đồng thời Tổng thống Vladimir Putin đã cố gắng xoa dịu những lo lắng của các bà mẹ. Nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 năm nay, ông đã trực tiếp ngỏ lời với các bà mẹ của các chiến sĩ. Putin tuyên bố rằng không có người lính trẻ nào được gửi đến Ukraine.
“Tôi biết các bà mẹ đang lo lắng cho những người thân yêu của mình. Bạn có thể tự hào về chúng. Putin nói, chỉ có những quân nhân chuyên nghiệp mới chiến đấu với nhiệm vụ mà họ được giao.”
“Toàn là dối trá. Carolina Vendil Pallin nói: Tôi không tin rằng Bộ Quốc phòng nói với Putin rằng không có những binh lính trẻ mới nhập ngũ”.
Một cuộc khảo sát do ban biên tập BBC tiếng Nga thực hiện hồi tháng 4 cho thấy cuộc chiến của Nga ở Ukraine phần lớn do những thanh niên đến từ những vùng nghèo của đất nước và thường thuộc các dân tộc thiểu số.
“Tôi nghĩ rằng chính phủ Nga nhận thức rõ về sức mạnh tiềm tàng của các bà mẹ nếu họ đoàn kết. Trong các xã hội gia trưởng - mà Nga chắc chắn là ở thời điểm này - các bà mẹ rất được tôn trọng. Trong tình trạng tuyệt vọng của họ hiện nay, rất khó để làm lơ,” Carolina Vendil Pallin nói.
“Nếu các bà mẹ có thể tập hợp lại, đó sẽ là một sức mạnh chính trị tại Nga," bà nói tiếp
Valja cho rằng việc Nga không công bố con số chính thức về số binh sĩ Nga thiệt mạng trong cuộc chiến ở Ukraine là một tội ác. Bà ấy nói rằng bà đã tiếp xúc với mẹ của những người lính trên khắp nước Nga. Theo bà, sự im lặng của Điện Kremlin về số phận của những người lính chỉ làm cho những câu hỏi của các bà mẹ - cũng như sự khinh bỉ - ngày càng lớn.
“Họ ghét chính phủ. Họ ghét Putin. Tấ cả đều muốn cuộc chiến này kết thúc.. Nếu tất cả các bà mẹ, tất cả những người mẹ của những người lính chiến đấu, và tất cả những người mẹ đã mất con trai, nếu tất cả cùng đứng dậy, họ sẽ làm được điều đó. Sự kiên nhẫn của họ sẽ có lúc phải kết thúc.” Bà nói với BBC.