Hôm Chủ Nhật, 16 tháng 10, Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 tại Đại Lễ Đường Nhân Dân ở Bắc Kinh. (Nguồn: YouTube)
HONG KONG – Trong hai nhiệm kỳ đầu tiên trên cương vị chỉ huy quân đội lớn nhất thế giới, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đưa ra những thay đổi sâu rộng về cấu trúc, thế trận và sức mạnh của đội quân này, theo Reuters đưa tin ngày Chủ Nhật, 16 tháng 10 năm 2022.
Trong 10 năm đó, Trung Quốc đã nhanh chóng mở rộng và nâng cao lực lượng hải quân và hỏa tiễn, thanh trừng hàng ngàn sĩ quan tham nhũng, cải tổ các hoạt động chỉ huy và xây dựng các căn cứ nằm sâu trong lòng biển của Đông Nam Á.
Tiếp theo đây là các bước khó khăn đối với Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc (China Central Military Commission): thực hiện những thay đổi sâu rộng đối với ban lãnh đạo, những người chỉ huy lực lượng 2 triệu quân nhân thường trực của Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân Trung Quốc (PLA), có khả năng siết chặt gòng kìm của Tập đối với quân đội và hiện đại hóa quân đội.
Quân Ủy Trung Ương là cơ quan lãnh đạo cao nhất về quân sự của Trung Quốc. Cơ cấu hiện tại của Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc gồm 7 thành viên và 15 đơn vị trực thuộc nhưng điều này không phải luôn như vậy. Đó là kết quả của quá trình cải tổ và là một phần của quá trình cải cách quân đội của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Hôm Chủ Nhật, 16 tháng 10, Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20, trong đó dự kiến sẽ nêu tên những người thay thế cho 4 người sắp về hưu, trong số 6 sĩ quan cấp cao của ông Tập trong Quân Ủy. Trong số những người dự kiến về hưu có 2 phó chủ tịch Quân Ủy, Tướng Xu Qiliang và Zhang Youxia, cả hai đều đã 72 tuổi. Ông Zhang được nhiều người coi là đồng minh thân cận của Tập.
Theo 8 tùy viên quân sự và 7 chuyên gia phân tích an ninh Châu Á và phương Tây, những người thay thế sẽ phải tích hợp các lực lượng ngày càng phức tạp, một bước quan trọng chuẩn bị cho cuộc xâm lược Đài Loan, đáp ứng yêu cầu bấy lâu nay của ông Tập rằng quân đội phải có thể “bách chiến bách thắng.”
Các thách thức ngoại giao cũng đang gia tăng, khi quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc đối đầu với sự thống trị chiến lược của Hoa Kỳ ở Đông Á.
Các đặc phái viên quân sự và 3 chuyên gia phân tích nói rằng Quân Ủy sẽ vừa phải đảm bảo việc tiếp cận căn cứ và cảng nước ngoài cho hạm đội hải quân đang mở rộng, vừa phải giải quyết các áp lực từ bên ngoài quốc tế muốn ‘nhúng tay’ vào kho vũ khí hạt nhân của họ. Nền kinh tế bị chững lại cũng có thể làm phức tạp thêm quá trình hiện đại hóa.
Trước tất cả những thách thức đó, thì hầu hết những tướng lĩnh mới có thể thiếu một yếu tố: kinh nghiệm chiến đấu.
Tướng Zhang và tướng Li Zuocheng, những người dự kiến sẽ nghỉ hưu, là một trong hai sĩ quan cuối cùng còn lại đã chiến đấu trong cuộc xung đột biên giới đẫm máu với Việt Nam năm 1979 – 1980.
Những người thay thế tiềm năng có thể sẽ là những chỉ huy từ Chiến Khu Tây Bộ và Chiến Khu Đông Bộ đã được cải cách; họ chịu trách nhiệm về Đài Loan và biên giới Ấn Độ. Hoặc người được đề bạt cũng có thể sẽ là từ Chiến Khu Nam Bộ, nơi có các căn cứ hải quân trọng yếu.
Ai được chọn sẽ chỉ ra các ưu tiên quân sự của ông Tập. Mọi sự lựa chọn gần như chắc chắn phải được đề bạt bởi chính ủy, để đảm bảo vai trò của quân đội là phục vụ cho Đảng Cộng Sản chứ không phải cho đất nước.
Hoạt động từ một tòa nhà chỉ huy bệ vệ ở phía tây Bắc Kinh và ‘một con ruồi cũng không lọt qua nổi,’ trên danh nghĩa, nó trực thuộc Ủy Ban Trung Ương của Đảng, nhưng trên thực tế nó hoạt động dưới sự quản lý chặt chẽ của Ủy Ban Thường Vụ Bộ Chính Trị. Ông Tập đứng đầu cả hai cơ quan.
Alexander Neill, một chuyên gia phân tích quân sự cho biết: “Các sĩ quan cấp cao trong quân đội Trung Quốc đều thuộc nằm lòng câu thần chú ‘bách chiến bách thắng’ của ông Tập, nhưng vấn đề của PLA là nhiều người trong số đó thiếu kinh nghiệm thực chiến.”
James Char, một học giả về an ninh tại Trường S. Rajaratnam School of International Studies của Singapore, cho biết PLA đã mắc phải “những thiếu sót” trong các hoạt động kết hợp vũ khí và tập trận chung.
LÒNG TRUNG THÀNH
Lòng trung thành tuyệt đối dành cho ông Tập là một yếu tố rất quan trọng.
Ai được chỉ định đại diện cho Quân Ủy Trung Ương sẽ tiết lộ chiến lược của Trung Quốc về Đài Loan. Các chuyên gia quan sát dự kiến Đô Đốc Hải Quân Miao Hua (Miêu Hoa), người đứng đầu Phòng Công Tác Chính Trị Của Ủy Ban, sẽ được đề bạt lên làm Phó Chủ tịch.
Nếu thế, Miao sẽ được cân bằng bởi một chỉ huy tác chiến nhiều hơn, có thể là tướng Lục quân Liu Zhenli.
Hai sĩ quan gần đây được thăng chức vào các vai trò tham mưu cũng đang được theo dõi, các chỉ huy khu vực phía Đông và phía Tây là He Weidong và Xu Qiling. Xu Qiling cũng có kinh nghiệm trong các hoạt động tại Đài Loan.
Các cuộc tập trận hồi tháng 8 xung quanh Đài Loan sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đến Đài Bắc cho thấy khả năng của PLA vẫn còn một số hạn chế trong việc phối hợp toàn diện các lực lượng của mình theo mệnh lệnh – được gọi là “đồng lòng” mà ông Tập mong muốn thúc đẩy.
Các viên chức cấp cao của Ngũ Giác Đài gần đây đã nhắc lại những đánh giá rằng họ không nghĩ Trung Quốc sẽ phát động xâm lược Đài Loan trong hai năm tới, hay thậm chí cho đến năm 2027.
HẠT NHÂN
Đối với một số nhà ngoại giao và học giả, tầm quan trọng ngày càng tăng của PLA được nhấn mạnh bởi lực lượng hạt nhân của Trung Quốc, mà Ngũ Giác Đài đánh giá là đang mở rộng với tốc độ nhanh hơn dự kiến.
Trong nhiệm kỳ 5 năm thứ 3 của ông Tập, Trung Quốc dự kiến sẽ có tới 700 đầu đạn hạt nhân có thể chuyển giao, và đạt tới 1,000 đầu đạn hạt nhân vào năm 2030, theo báo cáo thường niên mới nhất của Ngũ Giác Đài về hiện đại hóa quân đội của Trung Quốc.
Nhiều vũ khí trong số đó dự kiến sẽ được đặt ở trạng thái sẵn sàng cao độ trong các hầm chứa hiện đại hóa. Báo cáo lưu ý rằng Trung Quốc hiện đang vận hành một “Bộ Tam” hạt nhân, có khả năng phóng hỏa tiễn từ đất liền, máy bay và tàu ngầm.
Christopher Twomey, một học giả an ninh tại Trường U.S. Naval Postgraduate School ở California, cho biết điều quan trọng là phải nối lại các trao đổi quốc tế để có thể hiểu rõ hơn về thuyết hạt nhân mà Bắc Kinh đang phát triển, bất chấp vai trò ngày càng tăng của các ủy viên hay hoài nghi.
Gửi ý kiến của bạn
