Cả BQ.1 và BQ.1.1 đều là hậu duệ của BA.5, một biến thể phụ của Omicron, hiện đang chiếm khoảng 11% số ca nhiễm mới ở Hoa Kỳ. (Nguồn: pixabay.com)
HOA KỲ – Trước nguy cơ một đợt gia tăng số ca nhiễm COVID-19 xảy ra đột ngột, các chuyên gia đang tập trung sự chú ý vào một cặp biến thể mới đang lây lan: BQ.1 và BQ.1.1. Sau đây là một số điều cần chú ý:
Cả BQ.1 và BQ.1.1 đều là hậu duệ của BA.5, một biến thể phụ của Omicron hiện đang chiếm khoảng 68% số ca nhiễm COVID-19 ở Hoa Kỳ. Nhưng ‘họ hàng’ của BA.5 đang nhanh chóng chiếm được vị thế.
Theo dữ liệu từ Cơ Quan Kiểm Soát Và Phòng Bệnh Hoa Kỳ (CDC), BQ.1 và BQ.1.1, mỗi biến thể chiếm 5.7% các ca nhiễm COVID-19 mới ở Hoa Kỳ trong tuần kết thúc vào ngày 15 tháng 10; tổng cộng là khoảng 11% số ca nhiễm mới trên toàn quốc. Ở New York và New Jersey, cặp đôi BQ.1 và BQ.1.1 chiếm gần 20% số ca nhiễm COVID-19. Vài tuần trước, các biến thể này hầu như không xuất hiện trong danh sách theo dõi của CDC, cho nên, có thể thấy chúng có thể lây lan nhanh chóng.
Bác sĩ Eric Topol, nhà sáng lập Scripps Research Translational Institute và là người theo dõi chặt chẽ nghiên cứu về COVID-19 cho biết, trong cặp biến thể mới, thì BQ.1.1 được quan tâm nhiều hơn. Cả hai biến thể đều có một số đột biến liên quan đến BA.5, nhưng BQ.1.1 “chỉ có những đột biến rắc rối” có thể “đe dọa đến phản ứng của hệ thống miễn dịch.”
Nếu có bất kỳ ‘điều lạc quan’ nào về BQ.1 và BQ.1.1, thì đó là về việc tiêm phòng. Các mũi vắc xin tăng cường mới được thiết kế để nhắm mục tiêu vào các biến thể BA.4 và BA.5 của Omicron, và nghiên cứu sơ bộ cho thấy chúng tạo ra phản ứng miễn dịch khá hiệu quả. Cố vấn y tế Bạch Ốc, Bác sĩ Anthony Fauci cho biết, vì BQ.1 và BQ.1.1 đều là ‘hậu duệ’ của BA.5, nên các mũi vắc xin tăng cường mới sẽ “hầu như chắc chắn” mang đến một số biện pháp bảo vệ chéo. Đó là một lý do để chúng ta nên đi tiêm vắc xin mũi tăng cường; hiện nay có không tới 10% người dân Hoa Kỳ tiêm đầy đủ các mũi tăng cường.
Vẫn còn quá sớm để nói chính xác mức độ hiệu quả của các mũi vắc xin tăng cường đối với các chủng vi rút mới như BQ.1 và BQ.1.1, nhưng Bác sĩ Topol khuyến khích bất kỳ ai đủ điều kiện nên đi tiêm ngay. Ông nói: “Đó là điều tốt nhất quý vị có thể làm ngay bây giờ để chống lại bất kỳ biến thể mới nào trong số này. Quý vị cần giữ cho hệ thống miễn dịch luôn ở trạng thái tốt nhất và sẵn sàng nhất có thể.”
BQ.1 và BQ.1.1 cần phải được nghiên cứu thêm nữa, nhưng một nghiên cứu được đăng trực tuyến vào tháng 10 (chưa được đánh giá) đã cảnh báo rằng “khả năng miễn dịch cộng đồng hiện nay và các liều vắc xin tăng cường nhắm vào BA.5 có thể không cung cấp đủ khả năng bảo vệ trước sự lây lan rộng rãi của vi rút” khi nó vẫn tiếp tục phát triển và tiến hóa. Các chuyên gia nghiên cứu phát hiện ra rằng BQ.1.1 có thể ‘né’ được các kháng thể từ các trường hợp đã từng bị nhiễm BA.5, điều này cho thấy nó cũng có thể ‘lách’ qua sự bảo vệ của vắc xin. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng các loại thuốc kháng thể đơn dòng – bao gồm Evusheld, được sử dụng để bảo vệ những người bị suy giảm hệ thống miễn dịch – kém hiệu quả hơn đối với BQ.1.1, so với các biến thể trước đó. Gần đây, FDA cũng đã cảnh báo các phòng khám rằng Evusheld có thể không vô hiệu hóa được tất cả các biến thể của SARS-CoV-2.
Mặc dù vắc xin và vắc xin tăng cường mà chúng ta đang có vẫn là công cụ tốt nhất để chống lại COVID-19, nhưng sự xuất hiện của các biến thể BQ là bằng chứng cho thấy chúng không đủ để bảo vệ chúng ta khỏi bệnh. Nếu một biến thể như BQ.1 hoặc BQ.1.1 lây lan rộng rãi trong mùa đông này, mà một số tuyến phòng thủ lại kém hiệu quả hơn, thì sẽ phải áp dụng đến các biện pháp phòng ngừa khác như đeo khẩu trang và tránh tụ tập ở các khu vực đông đúc để có thể bảo vệ chúng ta.
Gửi ý kiến của bạn
