BUTLER, PENNSYLVANIA – Ngày 13 tháng 7: Cơ quan Mật vụ bảo vệ ứng cứ viên tổng thống đảng cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump trên sân khấu, sau khi ông bị đạn sượt qua tai tại một cuộc vận động tranh cử ngày 13 tháng 7 năm 2024 ở Butler, Pennsylvania. (Photo của Anna Moneymaker/Getty Images)
Cánh tả cho rằng vụ nổ súng chỉ là một màn trình diễn; cánh hữu cho rằng đây là một kế hoạch nội bộ. Liệu sự thật có quan trọng?
“Chính trị Mỹ thường là đấu trường cho những tâm hồn giận dữ,” nhà khoa học chính trị Richard Hofstadter đã viết cách đây 60 năm trong bài tiểu luận kinh điển của mình. Tuy nhiên, qua nhiều thời đại, những luận điệu về “sự cường điệu, nghi ngờ và tưởng tượng âm mưu” này phần lớn đã diễn ra ở bên lề. Ngày nay, mạng internet khiến mọi người có thể tiếp cận với chúng, khuếch đại sự bất hòa và thông tin sai lệch.
Trong những giờ đầu tiên sau vụ ám sát gây sốc chống lại Donald Trump vào chiều thứ Bảy, những nhà tạo hình ảnh và bình luận trên mạng và những người có ảnh hưởng ở cả cánh tả và cánh hữu đã nhanh chóng đồng ý một điều: vụ nổ súng chắc chắn đã được dàn dựng. Một số người cánh tả mô tả đây là một hoạt động giả mạo được dàn dựng để khiến ông Trump trông bất khả chiến bại và củng cố triển vọng thắng cử của ông. Họ chỉ ra cách ông Trump dừng lại để tạo dáng chụp ảnh với nắm đấm giơ lên và máu chảy dài trên má là bằng chứng cho thấy cuộc tấn công chắc chắn đã được dàn dựng bởi chính những người tạo hình ảnh của ứng cử viên.
Những người thuộc cánh hữu — và thậm chí cả một số dân cử chính quyền — cho rằng nỗ lực giết ông Trump trông giống như một kế hoạch nội bộ. Chỉ vài phút sau vụ nổ súng, ông trùm truyền thông Elon Musk đã tuyên bố ủng hộ ông Trump và sau đó gợi ý với 190 triệu người theo dõi trên trang mạng xã hội của ông rằng việc Sở Mật Vụ không ngăn chặn kẻ xả súng có thể là do "cố ý". Mike Collins, nghị sĩ Đảng Cộng hòa đến từ Georgia, khẳng định “Joe Biden đã gửi mệnh lệnh”.
Các thuyết âm mưu về một thất bại thể chế gây sốc thường được áp dụng khi một sự giải thích khác – ở đây là khả năng kém cỏi – không thỏa đáng đầu óc thiên vị của họ. Kẻ tấn công ông Trump, được FBI xác định là một người thanh niên Pennsylvania 20 tuổi tên là Thomas Matthew Crooks, đã trèo lên một mái nhà gần đó với khẩu súng trường kiểu ar-15 trong tay mà không bị cảnh sát chặn lại. Điều này được Sở Mật vụ ghi nhận là một thất bại đáng kinh ngạc trong hoạt động chuyên môn; Tổng thống Joe Biden đã hứa sẽ mở cuộc điều tra độc lập tìm hiểu chính xác những gì đã xảy ra. Tuy nhiên, trên các phương tiện truyền thông cánh hữu, việc không ngăn chặn được kẻ xả súng được coi là bằng chứng của âm mưu kế hoạch có chủ ý. Tin đồn lan truyền nhanh chóng trên Instagram rằng Alejandro Mayorkas, Bộ trưởng An ninh Nội địa, người đã bị đảng Cộng hòa chỉ trích vì cách xử lý biên giới phía nam, đã từ chối yêu cầu của chiến dịch Trump để được bảo vệ tốt hơn.
Những quan điểm như vậy không chỉ giới hạn trên Reddit từ những người quá khích cả đêm ngồi gõ vào bàn phím của họ; chúng là quan điểm thường tình của nhóm “MAGA” bình thường. Sandra Chase, một đại biểu Đảng Cộng hòa từ Brooklyn đang tham dự Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa ở Milwaukee tuần này, nói rằng cô ấy nghĩ vụ ám sát là một kế hoạch chủ ý nội bộ và FBI sẽ che đậy tội ác thực sự. Cô ấy và những người hoài nghi có cùng quan điểm có thể sẽ có nhiều ý kiến khi họ tranh luận về lý thuyết của mình trong những ngày tới. Hôm Chủ Nhật, FBI đưa tin rằng tay súng Crooks có vẻ như đã hành động đơn phương, một công bố không đi kèm với các bằng chứng chứng minh cho điều này.
Bà Chase cho biết bà thuộc một nhóm “chat” trên mạng với lo ngại từ một góc độ khác: rằng quy định về sự đa dạng trong Cơ quan Mật vụ đã buộc cơ quan này phải thuê nhiều phụ nữ làm việc kém hiệu quả, điều này làm tăng thêm mối nguy hiểm mà ông Trump phải đối mặt. Những bức ảnh trên mạng về vụ tấn công cho thấy các nữ điệp viên nhỏ con hơn ông Trump vội vàng che chở cho ông đã bị các nhà báo mạng biến thành những hình ảnh kỳ thị phụ nữ trên các nền tảng mạng xã hội.
Dựa trên những bằng chứng có sẵn cho đến nay, động cơ và quan điểm chính trị của tay súng Crooks phần lớn vẫn là một điều bí ẩn. Các hãng tin tức đưa tin rằng anh ta đã ghi danh thuộc Đảng Cộng Hòa nhưng vào tháng 1 năm 2021 anh ta đã quyên 15 đô la cho một ủy ban có tên gọi là Progressive Turnout Project. Anh ta dường như lớn lên trong hoàn cảnh trung lưu và không gây ấn tượng gì với các bạn cùng trường.
Tuy nhiên, phe cực hữu trực tuyến đã tạo ra một hồ sơ cá nhân về anh ta phù hợp với thế giới quan của họ. Vài phút sau khi nhà chức trách công bố danh tính của kẻ xả súng, vô số tài khoản Instagram giả mạo đã xuất hiện dưới tên anh ta với tiểu sử bịa đặt mô tả Crooks là người chuyển giới, người Do Thái và là người ủng hộ Black Lives Matter. Họ và những nhà gây ảnh hưởng trên mạng khác trích dẫn một bình luận được cho là do chính ông Biden đã đưa ra trong một cuộc gọi riêng tới các nhà tài trợ vào tuần trước: “Chúng ta đã nói đủ về cuộc tranh luận, đã đến lúc đưa Trump vào thế khó.”
Các nhà thông tin giả này kỳ vọng những câu chuyện như vậy sẽ tiếp tục lan rộng, ngay cả khi các chi tiết về động cơ và lý lịch của kẻ xả súng đã được công bố chính thức rõ ràng hơn. Thông tin mới khó có thể thay đổi suy nghĩ của những người đã tin rằng bên này hay bên kia đã lên kế hoạch cho vụ ám sát. Jonathan Stray của Đại học California, Berkeley cho rằng: “Đặc điểm nổi bật của các thuyết âm mưu là chúng giải thích mọi thứ, vì vậy chúng nghe khá vừa ý và thuyết phục”.
Sự cố ý gây nhầm lẫn kiểu đánh lận con đen này sẽ gây ra những tai hại gì? Cho đến nay, nền dân chủ Mỹ bằng cách nào đó đã vượt qua được các cuộc khủng hoảng, dù điều gì xảy ra rồi sẽ phải xảy ra. Sự việc lần này có vẻ đáng lo ngại hơn thường lệ vì tính chất bạo lực gây ra cho ông Trump và việc bình thường hóa chấp nhận những hành động cực đoan như vậy trên mạng. Một số người cấp tiến giận dữ than thở rằng viên đạn sượt qua tai ông Trump chỉ hụt hộp sọ của ông có vài milimet. Destiny, một nhà bình luận mạng xã hội cánh tả, nói với 250.000 người theo dõi trên mạng X của mình rằng ông Trump và những người ủng hộ ông sẽ “gặt những gì họ đã gieo, và tôi ở đây chờ xem thu hoạch”. Trong khi đó, phía cánh hữu, một bài đăng trên kênh Telegram của Florida Proud Boys mô tả ông Trump với đôi mắt đỏ rực với dòng chữ phía trên: “SẼ CÓ CHIẾN TRANH!!!”
Cung Đô biên dịch
Nguồn: Bài của tạp chí The Economist, “The attack on Donald Trump unleashes a flood of misinformation”.
Gửi ý kiến của bạn
