Hôm nay,  

Tự Phát Đấu Tranh

08/09/200700:00:00(Xem: 10421)

Xưa, Trần Quốc Toản, một thiếu niên đời Trần, đã bóp nát trái cam lúc nào không biết vì căm phẫn trước tình trạng đất nước bị giặc Nguyên xâm lăng, và cũng vì anh chưa đến tuổi trưởng thành để tham dự hội nghị Bình Than hầu góp phần đánh giặc. Đó không chỉ là cảm xúc xuông vô dụng. Tình cảm yêu nước ấy và ý thức trách nhiệm với quê hương thúc đẩy anh sáng kiến ra cách hành động. Dù còn nhỏ, anh tự phát đứng lên rủ bạn bè, người thân, lập nhóm chiến đấu. Giặc đến là tự phát xông trận. Cảm phục lòng yêu nước và tính tự phát ấy, nhiều bạn trẻ hưởng ứng tham gia. Từ từ nhóm phát triển thành một đội quân, một đoàn quân, rồi sáp nhập vào đại quân nổi tiếng của Trần Hưng Đạo. Mục đích ban đầu, "phá cường địch, báo hoàng ân", đã trở thành động lực cứu nguy toàn dân tộc.

Không chờ đợi ai hay tổ chức nào kêu gọi mới chiến đấu. Lòng yêu nước và cảnh dân chúng đau thương trước mắt thúc đẩy anh phải làm một cái gì cho đất nước. Anh không câu chấp vào quan niệm chung của xã hội bấy giờ là phải tới tuổi trưởng thành mới được tham gia việc nước. Tình trạng nguy cấp của đất nước và tình yêu đối với dân tộc buộc anh phải vượt khỏi thông lệ bình thường ấy. Anh đã tự phát lập nhóm chiến đấu, tạo nhiều chiến công hiển hách, khiến giặc Nguyên khốn đốn, khiếp sợ, thua xiểng niểng.

Chính lòng yêu nước và tinh thần tự phát ấy đã thúc đẩy người hùng Lý Tống sáng kiến ra một phương cách hành động táo bạo và độc đáo. Ngày 7/11/2000, ông từ Thái Lan bay về Sàigòn, thả trên 50.000 tờ truyền đơn xuống thành phố thúc giục toàn dân nổi dậy đấu tranh cho tự do dân chủ. Trở về Thái Lan, ông bị tòa án tại đấy kết án 7 năm tù.

Đó không phải lần duy nhất ông làm công việc anh hùng ấy. Trước đó, năm 1992, ông đã thực hiện một chuyến bay tương tự, cũng tại Sàigòn, bị CSVN bắt và kết án 20 năm tù, nhưng kết cục ông chỉ bị tù 6 năm rồi được thả. Đầu năm 2000, ông lại bay từ Florida sang thủ đô Havana thả truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba tranh đấu cho dân chủ. Lần này ông bị thẩm vấn nhưng được trắng án. Những hành động can đảm ấy khiến người Việt và người Cuba từng tranh đấu cho dân chủ coi ông là anh hùng. Không ít người phê bình ông thế này thế kia. Riêng tôi, tôi rất cảm phục tinh thần yêu nước, lòng can đảm, nhất là tinh thần tự phát tranh đấu của ông.

Tất cả các nhà tranh đấu hiện nay như HT Thích Quảng Độ, TT Thích Tuệ Sỹ, TT Thích Không Tánh, Lm Nguyễn Văn Lý, Lm Phan Văn Lợi, Ks Đỗ Nam Hải, nhà báo Nguyễn Khắc Toàn, Ls Nguyễn Văn Đài, Ls Lê Thị Công Nhân, anh Nguyễn Ngọc Quang, doanh nhân Phạm Bá Hải, nhà văn Trần Khải Thanh Thủy, sinh viên Nguyễn Tiến Trung, sinh viên Nguyễn Hoàng Lan, v. v...; mới đây có thêm Ks Phạm văn Trội, nhà giáo Vũ Hùng, ký giả Trương Minh Đức, sinh viên Vũ Hùng, cựu tình báo viên Võ Văn Nghệ, các chị Vũ Thanh Phương, Lê Thị Kim Thu, Lữ Thị Thu Duyên, Hồ Thị Bích Khương, Lữ Thị Thu Duyên, Cao Quế Hoa, Lê Thị Nguyệt, và nhiều nhà tranh đấu mới khác; rồi đến hàng chục ngàn công nhân đình công, hàng chục ngàn dân oan biểu tình... Tất cả đều là tự phát, được thúc đẩy bởi lòng yêu nước, lương tâm và ý thức trách nhiệm trước tình hình đất nước đang bị giặc nội xâm tàn phá khiến dân tình đau khổ, đất nước tụt hậu.

Trong những người tranh đấu ấy, rất nhiều người chẳng tài giỏi, đặc sắc hay ưu tú trong xã hội. Biết bao người khác vượt trội hơn họ về đức độ, tài năng, học vấn, tầm ảnh hưởng, khả năng lên tiếng... Nếu những người này cũng can đảm tranh đấu như họ thì cục diện đất nước đã thay đổi nhanh chóng! Nhưng nếu cứ chờ đợi người này người kia giỏi hơn mình dấn thân trước đã như đại đa số các trí thức, thanh niên, sinh viên hiện nay đang chờ thì sẽ chẳng có ai tranh đấu cả. Mọi cuộc tranh đấu hầu hết đều tự phát, không ai chờ ai! Tại sao phải chờ đợi ai đó tranh đấu trước đã" Tại sao chính ta không phải là người ấy" Những người hiện đang tranh đấu kia họ có chờ ai đâu" Lòng yêu nước thúc đẩy họ sáng kiến ra phương cách hành động, giúp họ vượt thắng sợ hãi để cấp bách cứu nước cứu dân.

Họ cũng không chờ gia nhập một tổ chức nào trước đã, hay chờ có được sự bảo đảm an toàn nào đã rồi mới đấu tranh. Không! Họ không chờ đợi! Tình cảnh dân chúng bị áp bức đau khổ không cho phép họ chần chờ. Chính khi lên tiếng đấu tranh, họ mới được nhân dân trong và ngoài nước cùng thế giới tự do ủng hộ, lên tiếng bảo vệ. Nếu họ không tự phát đấu tranh, ai biết đến họ để tiếp tay, ủng hộ hay bảo vệ" Đôi khi tình thế cấp bách buộc họ đứng ra lãnh trách nhiệm, chấp nhận đứng mũi chịu sào thành lập các tổ chức đấu tranh. Nhưng đa số tự ghi danh vào các tổ chức đấu tranh khi các tổ chức này lên tiếng mời mọi người gia nhập. Khởi đầu chỉ có những người tự phát đấu tranh, dần dần họ mới liên kết được thành tổ chức, đoàn ngũ để đấu tranh mạnh mẽ và hữu hiệu hơn. Các tổ chức này có bổn phận giúp đỡ các cá nhân đấu tranh, bảo vệ họ, tạo điều kiện để họ tiếp tục đấu tranh.

Tổ quốc hiện nay đang bị giặc nội xâm tàn phá đau thương. Là con dân nước Việt, là thanh niên, thanh nữ, là sinh viên, học sinh, tương lai tổ quốc, rường cột nước nhà... bạn có nghe thấy tiếng rên xiết của bao nhiêu oan khiên, ngang trái chất chồng không" Bạn có xúc động trước tình trạng đau thương của dân tộc hiện nay không" Cảm xúc ấy chỉ là cảm xúc xuông hay sẽ biến thành hành động" Những người đang tranh đấu hiện nay, biết bao người kém bạn về nhiều phương diện, họ tranh đấu được, lẽ nào bạn không" Những người đang tranh đấu hiện nay, nhiều người liễu yếu đào tơ, một con sâu nhỏ cũng làm họ sợ hãi, thế mà họ dám ngang nhiên tranh đấu, lẽ nào bạn không dám" Bản tính bạn mạnh dạn hơn họ, lẽ nào bạn lại hèn hơn" Nhát thì đành chấp nhận, chứ hèn làm sao chấp nhận được, phải không bạn" Hãy sáng kiến và tự phát hành động!

Bạn còn chờ đợi gì và chờ đợi bao lâu nữa" Hãy tự phát làm theo lòng yêu nước của bạn thúc đẩy! Hãy thử bắt đầu bằng một việc rất nhỏ xem. Chẳng hạn đem đến cho một dân oan biểu tình nào đó một gói mì ăn liền, một chai nước, hay một ổ bánh mì, một gói xôi để người ấy no bụng mà tranh đấu và cũng để tỏ tình đồng bào, được không" Thử bộc lộ nỗi bất bình và chia sẻ cảm nghĩ của mình với những bạn đồng học hoặc đồng nghiệp với mình về tình hình đất nước, để gây ý thức yêu nước và trách nhiệm cứu nước nơi họ, được không" Thử tự phát lập thành một nhóm hai ba người để cùng thường xuyên chia sẻ, tìm hiểu xem mình có thể làm gì hữu ích cho đất nước, cho công cuộc đấu tranh đòi tự do dân chủ đang được phát động, có được không" Người nọ người kia làm được, tại sao tôi không"

Hãy dũng mãnh noi gương anh hùng tuổi trẻ Trần Quốc Toản xưa, và bao tấm gương anh hùng trẻ tuổi trước mắt: Nguyễn Văn Đài, Lê Thị Công Nhân chẳng hạn! Hãy bắt đầu hành động dù chỉ bằng một hành động nhỏ. Đừng thấy hành động nhỏ mà coi thường: "gió góp lại thành bão" đấy! Một tiếng nói phản kháng độc tài, một hành động ủng hộ dân chủ, dù nhỏ bé cũng đều góp phần vào quá trình xây dựng tự do dân chủ. Tùy vị thế, hoàn cảnh và sáng kiến, hãy nói cho nhà cầm quyền độc tài biết: "Đủ rồi, thanh niên chúng tôi không thể mãi mãi nhắm mắt làm ngơ cho nhóm nhỏ mấy trăm người của các ông tiếp tục bóc lột nhân dân mãi mãi. Đất nước này do ông cha ta bao đời hy sinh dày công xây dựng, tuyệt nhiên không phải của riêng ai, chắc chắn là không phải của riêng các ông".

Thanh niên ơi! Hãy ra tay cứu lấy đất nước! Hãy tự phát hành động! Hãy thử bắt đầu bằng một việc thật nhỏ xem! Một danh nhân nói: "Hoặc ngay bây giờ, hoặc không bao giờ! " Phải, nếu bây giờ không bắt đầu, thì chẳng bao giờ bắt đầu cả! Hoặc lên tiếng đấu tranh, hoặc im lặng đồng lõa với tội ác. Không có con đường thứ ba!

Canada, ngày 5/9/2007

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.