Hôm nay,  

Kẻ Ngu, Người Trí

07/10/200900:00:00(Xem: 5638)

KẺ NGU, NGƯỜI TRÍ


Huệ Trân
Lời dạy của Đức Phật về kẻ ngu, người trí, có thể rất lạ lẫm với nhân thế đời-thường, nhưng ngược lại, rất rõ ràng đối với các đệ tử của Ngài.
Đức Phật từng dạy:
“Này các vị tỳ kheo, có hai hạng người được xem là kẻ ngu. Đó là những kẻ không biết hành động sai trái của mình là phạm lỗi, và kẻ không biết mở lòng từ bi rộng lượng để tha thứ cho kẻ đã biết nhận lỗi.
Này các vị tỳ kheo, cũng thế, có hai hạng người được xem là người trí. Đó là những người biết hành động sai trái của mình là phạm lỗi, và người biết mở lòng từ bi rộng lượng để tha thứ cho người biết nhận lỗi.”
Lời dạy này khai triển từ một lời dạy khác, cô đọng hơn:
“Trên đời có hai hạng người đáng quý. Hạng thứ nhất là những người chưa bao giờ phạm lỗi. Hạng thứ hai là người phạm lỗi mà biết thành tâm sám hối những tội lỗi đã phạm.”
Suy ngẫm, chúng ta thấy hạng người thứ nhất thật quá hiếm hoi vì giữa cõi uế trược, dù cố ý hay vô tình, ai lại có thể chưa bao giờ phạm lỗi. Do đó, hạng người thứ hai chính là đối tượng mà Đức Phật muốn dạy chúng ta phải suy xét.
Thời Phật tại thế, chúng ta đã thấy hạng người này.
Tiêu biểu là vua A Xà Thế, kẻ đã giết cha để soán ngôi. Đây là tội trọng, khó thoát ngục Vô Gián A Tỳ. Nhưng không bao lâu sau, lòng tham sân si mù quáng tới mức che mờ lương tri đã lắng, thì vua A Xà Thế thực tình ăn năn hối cải. Sự sám hối này được thể hiện qua giáo pháp, do y sỹ Jivaka dẫn dắt nhà vua gặp Đức Phật để được chỉ giáo. Rồi nhà vua phát tâm làm tất cả những gì có thể làm cho dân, cho nước, để chuộc tội.
Lịch sử đã ghi lại, vào thời đó, không ai có thể là nhà Hộ Pháp nhiệt tình và thành tâm hơn nhà vua, mà bao di tích của những công trình lớn lao đó còn để lại trên Đất Phật, cho đến ngày nay.
Một sự kiện khác, lòng hối cải vì được nghe lời Phật giáo hóa, thể hiện kỳ diệu và nhanh như lằn chớp, là trường hợp một tên sát nhân.  Angulimala gây kinh hoàng cho dân chúng với lời nguyền, giết, rồi chặt ngón tay, xâu thành chuỗi! Hắn ta đã giết 99 người, và đang trên đường tìm nạn nhân thứ 100 cho đủ lời nguyền.
Người thứ 100 mà Angulimala gặp chính là Đức Phật.
Angulimala không ra tay ngay như 99 lần trước chỉ vì hắn sửng sốt ngạc nhiên, sao lại có người, gặp hắn không chạy trốn, mà vẫn điềm nhiên cất bước. Tưởng nạn nhân tương lai này không biết hắn là ai nên hắn đã quát to:


- Ta là Angulimala đây! Đứng lại!
Hắn kinh ngạc khi vị đó vẫn vừa khoan thai bước, vừa nói:
- Angulimala, ta đã dừng lâu rồi. Chỉ có anh là vẫn bước mà thôi!
Chính câu trả lời lạ lùng này đã tạo cho kẻ sát nhân cơ duyên được nghe lời chỉ dạy, thế nào là dừng bước tham sân si, của bậc đạo sư Giác Ngộ. Và chỉ một đoạn đường ngắn ngủi, kẻ sát nhân đã quỳ xuống, buông dao và khóc nức nở xin Đức Phật nhận làm đệ tử.
Sau đó không lâu, Angulimala đắc A La Hán, vì thực tâm sám hối mà nghiêm túc hành trì Lục Độ Ba La Mật.
Trong tinh thần lời dạy về kẻ ngu, người trí này, Đức Phật cũng gợi ý cho chúng ta về lòng tha thứ.
Kẻ phạm tội biết nhận tội và hối cải, ta sẵn lòng mở tâm từ bi tha thứ. Nhưng, nếu chỉ ngừng ở sự tha thứ thì ta và kẻ phạm tội kia đã bỏ lỡ cơ hội có thể cùng mở những cánh cửa làm đẹp xã hội và thăng hoa dân sinh.
Điều này có thể xảy ra nếu sau khi tha thứ và được tha thứ, cả hai cùng thực lòng và thiện chí nhìn lại những căn duyên bất đồng.
Nhưng trước hết, để được là người trí, hãy biết nhận lỗi và tha thứ.
Sự cố đang diễn ra cho tăng thân Bát Nhã, ở Lâm Đồng đã cho cả người trong cuộc lẫn ngoài cuộc, cái nhìn bi quan về Kẻ Ngu, Người Trí.  Dư luận khắp nơi đã lên tiếng bênh vực 400 nạn nhân bị áp bức; cũng như không ai có thể phủ nhận những hành động áp bức đó là tàn nhẫn, man rợ giữa thế kỷ thứ hai mươi mốt này.
Nhưng những kẻ gây ra vẫn nhởn nhơ leo thang bạo động. Cho tới giờ phút này, máu đã đổ, lửa đã cháy mà họ vẫn chưa có một dấu hiệu nhỏ nào về sự biết mình đã phạm tội, như A Xà Thế biết tội giết cha, như Angulimala biết tội giết người!
Kẻ phạm tội chưa bước qua ranh giới của biết nhận tội, thì thiện chí cải tổ một xã hội tốt đẹp còn xa vời!
Nhưng sự tha thứ thì vẫn luôn sẵn có trong lòng những người con Phật.
Với Tâm Từ, bốn trăm nạn nhân trực tiếp của bạo hành vẫn không ngừng cất lời cầu nguyện và tha thứ cho những kẻ gây nghiệp, xin Đức Thế Tôn xót thương, gia hộ và chuyển hóa họ, để trang sử Phật Giáo hôm nay được có những A Xà Thế, những Angulimala, cùng nếm được vị giải thoát khỏi ràng buộc chập chùng của vô minh để tự độ rồi độ tha.
Đáng thương thay, nếu ngày nay những kẻ phạm tội chẳng đủ phước duyên để được chuyển hóa.          
Huệ Trân   
Tháng 10/2009

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Chủ quyền tại Biển Đông là một vấn đề tranh chấp lâu đời và phức tạp nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây sẽ còn là một thách thức trọng yếu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong nhiều thập niên tới. Hiện nay, dù tình hình Biển Đông vẫn âm ỉ căng thẳng nhưng chưa bùng phát thành xung đột nghiêm trọng, song tình trạng cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang ngày càng gia tăng...

Ngay chính cái tên “Tôi, Không Là Của Ai” đã là một tiếng kêu vừa thẳng thắn, vừa đau đớn. Tôi không là của ai trong cuộc đời này. Tôi không là con của cha tôi. Nhà văn, ký giả Amy Wallace từng lên tiếng, Virginia cũng từng bị chính cha mình ức hiếp khi cô 7 tuổi. Cô khước từ cái quyền sở hữu của những kẻ đã lạm dụng mình. Cô bị khước từ quyền được sống và được làm người, dù đó là những ngày hạnh phúc muộn màng của hơn 20 năm sau ngày cô thoát khỏi Jeffrey Epstein và Ghislaine Maxwell. Khi Virginia viết cuốn tự truyện này là lúc cô đã được hưởng 22 năm tự do. Tự do khỏi Epstein, Maxwell, đường dây mua bán tình dục trẻ em mà cô là một trong những nô lệ tình dục của Epstein. Hai mươi hai năm đó, cô tự thú, “không dễ dàng chút nào.” Không bao giờ có vết thương nào không để lại vết sẹo. Không bao giờ có sự hồi phục nào không để lại trầm tích.

Trump tắt CNN lúc ba giờ sáng. Không phải vì tức giận, mà vì ông vừa nảy ra ý tưởng điên rồ nhất đời mình. “Alexa, triệu tập Washington.” Câu lệnh vang lên trong bóng tối Phòng Bầu Dục như tiếng thần chú của một pháp sư già gọi linh hồn của quá khứ về để chứng minh rằng mình vẫn còn đúng. Thanksgiving năm nay, ông sẽ không ăn gà tây thật. Ông sẽ ăn ký ức. Phòng Bầu Dục rực ánh xanh lam – thứ ánh sáng lạnh của công nghệ và tự mãn. Trên bàn, con gà tây hologram vàng óng, chín hoàn hảo, không mùi, không khói, không có thịt thật. Một con gà tây ảo cho thời đại ai cũng sợ máu thật. Mọi thứ được lập trình để hoàn hảo: bàn tiệc dài, ly rượu đầy, bốn vị lập quốc hiện ra – George Washington, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, James Madison – được tái tạo bằng toàn bộ diễn văn, thư từ, và những câu họ chưa bao giờ nói. Bốn AI hoàn hảo.

Hội nghị khí hậu Liên Hiệp Quốc lần thứ ba mươi COP30 ở Belém, diễn ra trong bầu khí quyển nặng trĩu: trái đất nóng dần, còn các cường quốc vẫn cãi nhau về “mục tiêu” và “cam kết”. Biểu mức phát thải, phần trăm, hạn kỳ — tất cả lặp lại như những mùa họp cũ. Nhưng đằng sau lớp từ ngữ ấy, trật tự năng lượng của thế giới đã chuyển hướng. Cái trục quyền lực của thời đại đã dời khỏi phương Tây. Từ Tô Châu đến Quảng Đông, những nhà máy nối dài đã âm thầm định giá tương lai của mặt trời và gió. Trung Quốc không nói nhiều. Họ làm. Đến cuối năm 2024, Bắc Kinh vượt sớm mục tiêu 2030, đạt hơn một ngàn bốn trăm gigawatt gió và mặt trời — gấp bốn lần toàn Liên hiệp Âu châu. Tám phần mười chuỗi cung ứng quang điện nằm trong lãnh thổ của họ. Pin và xa điện xuất khẩu hàng chục tỉ Mỹ kim, kéo giá năng lượng sạch xuống một mức không còn cần trợ cấp.

Việc đình trệ gọi thầu dầu hỏa hai năm từ 1971 phải chờ qua 1973 rút cục đã giết chết chương trình tìm dầu của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) và theo đó đã đốt cháy một cơ may lớn lao có nhiều triển vọng cứu vãn, duy trì và phát triển miền Nam. VNCH đã tìm được dầu hỏa ở Mỏ Bạch Hổ trong tháng Hai năm 1975. Thật nhiều dầu mà lại thật quá trễ.

“Tôi từ chức để có thể lên tiếng, ủng hộ các vụ kiện tụng và hợp tác với các cá nhân và tổ chức khác tận tâm bảo vệ pháp quyền và nền dân chủ Mỹ. Tôi cũng dự định sẽ bảo vệ những thẩm phán không thể công khai lên tiếng bảo vệ chính mình. Tôi không thể chắc chắn rằng mình sẽ tạo ra sự khác biệt. Tuy nhiên, tôi nhớ lại những gì Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy đã nói vào năm 1966 về việc chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi: “Mỗi khi một người đứng lên vì một lý tưởng, hoặc hành động để cải thiện cuộc sống của người khác, hoặc chống lại sự bất công, người đó sẽ tạo ra một đợt sóng hy vọng nhỏ bé.” Khi những đợt sóng nhỏ bé này hội tụ đủ, lúc đó có thể trở thành một cơn sóng thần.

Khi lịch sử bị xem nhẹ, nó không ngủ yên mà trở lại, nghiêm khắc hơn. Và mỗi khi nước Mỹ bước vào thời kỳ chia rẽ sâu sắc, tiếng vọng ấy lại dội về – nhắc rằng ta từng đi qua những năm tháng hỗn loạn, và vẫn tìm được lối ra. Robert A. Strong, học giả tại Đại học Virginia, cho rằng để hiểu nước Mỹ hiện nay, ta nên nhìn lại giai đoạn giữa hai đời tổng thống Ulysses S. Grant và William McKinley – từ năm 1876 đến 1896. Hai mươi năm ấy là một bài học sống động về cách một nền dân chủ có thể trượt dài trong chia rẽ, rồi chậm chạp tự điều chỉnh để tồn tại.

Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) đang nổi lên như trung tâm chiến lược của thế kỷ XXI, nơi giao thoa lợi ích của các cường quốc hàng đầu thế giới. Với 60% dân số toàn cầu, hơn một nửa GDP thế giới, và các tuyến hàng hải trọng yếu nhất hành tinh, khu vực này giữ vai trò quyết định trong ổn định an ninh, thương mại và năng lượng quốc tế...

Washington vừa bật sáng lại sau bốn mươi ngày tê liệt. Nhưng cái cảm giác “ổn rồi” chỉ là ảo giác. Đằng sau cái khoảnh khắc “chính phủ mở cửa trở lại” là câu chuyện nhiều tính toán, mà trung tâm của cuộc mặc cả chính là Obamacare – chương trình từng giúp hàng chục triệu người có bảo hiểm y tế – nay trở thành bệnh nhân bị đặt lên bàn mổ của chính quyền Trump, với con dao ngân sách trong tay Quốc hội.

Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.