Hôm nay,  

Thói Đời

04/09/201000:00:00(Xem: 9766)

Thói Đời 

Mây-Cao-Nguyên
Vào tháng Năm 1931, tên sát nhân chuyên sử dụng một lần hai cây súng đã bị bắt-với một lực lượng cảnh sát thật hùng hậu, 150 người, đầy đủ súng ống và lựu đạn cay- Cảnh sát trưởng Mulrooney tuyên bố hắn ta là một trong những tội phạm nguy hiểm nhất trong lịch sử Nữu Ước. Tên hắn là Crowley, nhưng hắn đã tự nhận mình là con người như thế nào ". Trong khi lực lượng cảnh sát bắn vào chung cư của hắn đang ở, hắn đã viết một đoạn thư ngắn với nội dung: “Gửi cho người liên hệ- Dưới lớp áo khoát của tôi là một trái tim mòn mỏi, nhưng rất tử tế- Một tấm lòng chưa bao giờ làm hại đến ai”. Trước đó không lâu, Crowley đang tham dự một buổi tiệc nhỏ trên con đường tại Long Island. Bất chợt một cảnh sát viên tiến đến chiếc xe đang đậu và nói: “Xin ông cho xem bằng lái xe”.
Không nói lấy một lời, Crowley rút súng ra và bắn viên cảnh sát chết ngay tại chỗ.
Crowley đã bị xử ngồi ghế điện. Khi hắn được đưa đến phòng xử tử Sing Sing, bạn có nghĩ rằng hắn nói: “Đây là điều tôi phải lãnh vì tội giết người"” Không, hắn đã nói: “Đây là điều tôi phải lãnh chịu vì tự vệ”.
Điểm chính ở câu chuyện này là: Tay súng đôi Crowley đã không tự trách mình về bất cứ gì. Đây có phải là thái độ bất thường trong đám tội nhân". Theo sự giám sát và nghiên cứu của những cấp có thẩm quyền tại các trại giam đều cho rằng: “Rất ít tội nhân tự coi mình là những thành phần xấu. Đa số tự biện minh cho những hành động tội ác chống lại xã hội của chúng, không đáng phải bị cầm tù”.
Nếu những tội nhân trong bốn bức tường của nhà tù không tự quở trách mình vì những tội ác của chúng đã gây ra- Như vậy, đối với thường nhân mà bạn và tôi đang có những sự liên hệ hàng ngày thì sao". Trong một trăm người, đã có đến 99 người chưa bao giờ tự chỉ trích mình về bất cứ gì, cho dù hắn ta có sai quấy đến đâu, luôn luôn tự cho mình phải, mình đúng…
Bạn quí mến,
Mọi điều chúng ta làm bị ảnh hưởng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp do chính thái độ của chúng ta. Thay đổi thái độ có thể ảnh hưởng hầu như về mọi điều khác trong cuộc sống của con người. Nếu bạn có con cái còn đang đi học thì bạn mới thấy đúng. Một sự thay đổi thái độ có thể đem đến kết quả cho con cái của bạn về điểm, về cách ăn mặc, thói quen và bạn bè.
Thái độ càng tốt, kết quả càng đem đến khả quan hơn gần như bất cứ mọi điều mà chúng ta làm. Bởi vì thái độ ảnh hưởng đến cảm giác và cảm giác ảnh hưởng đến công ăn việc làm, có được thái độ lạc quan, yêu đời đó là một yếu tố quyết định cho sự thành công hay thất bại của chúng ta. Thái độ của chúng ta rất quan trọng! Không có những thái độ đúng đắn chúng ta sẽ không bao giờ có được chìa khóa chính yếu để mở cánh cửa hạnh phúc và sự thành công mà chúng ta khao khát ao ước trong cuộc sống ngắn hạng này.
Ở đời thật có lắm điều khiến cho chúng ta lấy làm tức giận. Nguyên nhân của sự tức giận là vì chúng ta chỉ biết có người, trách người mà không biết tự trách mình. Mời bạn đọc phương cách để làm cho khỏi tức giận của người xưa như sau: “Người ta ở đời, đối với loài người mà gặp phải kẻ xử với mình một cách ngang ngược, thì nên coi như đi trong bụi rậm, áo vướng phải gai, chỉ nên thong thả đứng lại, gỡ dần ra mà thôi. Cái gai góc kia có biết gì mà đáng giận"”.
Xử được như thế, thì tâm mình không phiền não mà bao nhiêu nỗi oán hận cũng tiêu tan được ngay. Cổ nhân có câu nói: “Ta nên coi những sự ngang ngược phạm đến ta như chiếc thuyền không lỡ đâm phải ta, như cơn gió dữ lỡ tạt phải ta, ta nghĩ cho cùng, có gì mà đáng giận”.
Ba câu tự phản (ba câu tự mình hỏi mình, xét lại mình đã thật là nhân hậu chưa, đã thật là lễ độ chưa, đã thật là khôn ngoan chưa) của ông Mạnh Tử, thật là cái phép để giữ thân, cái phương để nuôi tính vậy. Vì nếu ta chỉ một mực thấy cái trái của người, thì ngay như anh em, vợ con, bè bạn, tôi tớ cho đến con gà, con chó trong nhà, thật cũng có nhiều lúc đáng làm cho ta bực.
Nếu ta việc gì cũng biết tự phản thì sự tức giận mười phần giảm ngay năm phần. Thật chẳng khác nào như người đang phải bệnh nóng sốt mà được uống thuốc thanh lương (thuốc giải nhiệt) vậy.
Xin gửi hầu bạn những điều sau đây để bạn suy gẫm:
*Tôi không tin, người ta bao giờ cũng yêu thích bạn trừ phi bạn thật sự yêu thương người khác. Ngay cả bạn nuôi con chó, con mèo chúng cũng biết khi nào bạn yêu thích chúng. Khi nó thấy bạn, nó chồm và bấu hai chân trước vào người bạn và mừng rỡ, nó nhìn bạn với đôi mắt thật trìu mến, xinh đẹp như muốn nói: “Tôi đây này”.
*Đời sống trên quả đất tuyệt vời và thích thú này không tồn tại lâu dài. Sinh, lão, bệnh, tử. Sống rày, chết mai, vì vậy bạn hãy cảm tạ Trời, Phật đã sinh ta ra. Cuộc đời có tốt đẹp tùy theo cái cung cách mà bạn đối xử với nó. Yêu thương cuộc đời và cuộc đời sẽ yêu thương bạn lại. Đó gần như là một quy luật.
*Chúng ta là con người thường thường gắn bó vào trong cái tiến trình bi thảm trong việc dựng lên những khó khăn thuộc về tinh thần quá cỡ và vì vậy trở nên sợ hãi chúng. Chúng ta tự cho rằng chúng ta chiến bại trước khi chúng ta khởi đầu và không chịu tiếp tục cố gắng. Đây chính là lúc phải thả ra người khổng lồ đang ngủ say trong con người của bạn. Có như vậy bạn mới trở nên một con người vĩ đại như y’ bạn mong muốn. Bạn sẽ chiến thắng thay vì đau khổ. 
*Một lần, trong một tiệm ăn, người ta hỏi ông vua xe hơi Henry Ford, “Ai là người bạn tốt nhất của ông"”. Ford suy nghĩ một chốc, rồi rút bút ra viết hàng chữ lớn trên tấm khăn trải bàn: “Người bạn tốt nhất là người nói lên được những điều tốt đẹp nhất về bạn”.
*Một vị bác sĩ kể lại một bệnh nhân đã chết về bệnh “thù hận”- Sự ghét bỏ đời đời kiếp kiếp về một người khác. Điều lành mạnh nhất là loại bỏ nó đi, những sự hận thù đó, vì chúng ít khi làm cho người khác đau đớn nhưng chúng có thể làm cho bạn bệnh hoạn.
*Về lâu, về dài, mỗi một người trong chúng ta tự ghép mình đúng như con người của mình. Nếu bạn muốn biết cuộc đời sẽ mang lại cho bạn những gì, tất cả điều bạn cần phải làm là tự phân tích lấy con người của mình.
*Mỗi một người trong chúng ta đều có quyền sống một cuộc đời tuyệt diệu; tuy nhiên có người sống trong khốn khổ một cách không cần thiết. Chúng ta phải tự hỏi chúng ta đã làm gì với những tài năng và khả năng mà Đấng Hóa Công đã ban phát cho chúng ta. Mỗi chúng ta hãy nhìn sâu vào nội tâm của mình và cảm tạ một cách chân thành Trời, Phật là chúng ta chưa có dùng đến hết sức mạnh của chúng ta có sẵn- và bắt đầu đem ra mà xử dụng.
Những mẫu mực, cung cách cư xử là những biểu lộ ngoại tại về cá tánh của bạn. Một người với một cá tánh cương quyết có thể đương đầu với những hoàn cảnh khác nhau trong cuộc sống và biết cách hành xử để ứng phó một cách có hiệu quả. Thật vậy, trong sự sinh hoạt của loài người đầy những phiền toái, bất trắc, lo âu, giận dữ, khinh thị….từ nơi làm việc, ngoài xã hội đến ngay cả trong gia đình đã từng làm cho đầu óc của bạn bị căng thẳng, sầu khổ, trằn trọc, thao thức…. những vấn đề đó của bạn không những không giải quyết được mà còn không thể chịu đựng nổi, bạn cảm thấy chán nản gần như tuyệt vọng. Bạn đâm ra sợ hãi và xa lánh thế nhân. Nhưng bạn đi đâu bây giờ" Không lẽ đi tu" Đi tu chưa chắc sẽ đưa bạn về cõi phúc. Bạn có biết tại sao những phiền toái đã biến tâm trí của bạn trở nên thất điên, bát đảo hay không" Bởi vì bạn đã dồn đống chúng lại và nhảy tọt vào giữa ngồi một cách ngon ơ. Nếu bạn để cho những sự lo âu, phiền muộn đóbao phủ lấy con người của bạn, chúng sẽ chế ngự con người của bạn.
Nói một cách khác, nếu bạn tách chúng ra từng vấn đề một và tuần tự giải quyết một cách cương quyết, bạn sẽ tìm thấy câu trả lời đúng đắn cho mỗi vấn đề. Bóp chết nó đi khi vấn đề vừa chớm nở, đừng đợi “nước đến trôn mới nhảy” bạn sẽ bị chết đuối ngay.
Thật là lạ lùng, con người hình như có khuynh hướng chần chừ, hoãn lại về những hành động quan trọng. Nếu họ có chiếc xe hơi bị trục trặc máy móc, họ lập tức đem đến cho thợ sửa chữa ngay. Nhưng họ có những gì sai quấy họ luôn luôn chờ đợi. Bản chất của con người là vậy. Khi đi đến một bữa tiệc, bạn ngồi chung với một số người lạ mặt, bạn cảm thấy lạc lỏng, áy náy, khó chịu hoặc không biết làm cách nào để điều chỉnh thái độ cư xử cho đỡ bị ngột ngạt, đây không phải là dấu hiệu chứng tỏ sự bấn loạn về cá tính và cũng không phải là ly’ do bạn tránh né không muốn gặp họ. Những cảm giác khó chịu trỗi dậy từ sự kiện thực tế là bạn chưa quen với đời sống giao tế, và cũng không học hỏi được cách thức làm thế nào để cư xử với những khuôn mặt mới mẽ nầy.
Để học hỏi “biết làm cách nào” và đem ra thực tập thì dễ dàng hơn và đáng tưởng thưởng hơn là ngồi bất động từ đầu cho đến cuối bữa tiệc trong cô đơn chất ngất.
Căn bản mà nói, con người là những sinh vật thích hợp đàn. Họ cần kết bạn với nhau. Chỉ thiếu sự dạy dỗ đúng đắn từ thuở còn bé hoặc sự huấn luyện thích đáng đã xô đẩy con người vào trong những ốc đảo riêng tư. Trẻ con ở đây chúng không có được tuổi thơ, vì những bất trắc, tội ác luôn luôn chực chờ. Một bước đi ra khỏi nhà cha mẹ phải đi kèm. Không được trò chuyện, trả lời với những người lạ mặt. Sự dạy dỗ và huấn luyện con trẻ theo kế hoạch đã được đặt ra, như vậy, khi chúng bước vào ngưỡng cửa cuộc đời điều cần phải làm để đương đầu với thực tế là chúng phải tái điều chỉnh lại cá tính của chúng.
Sự uyển chuyển về cá tính: Một ngày mùa hè, sau khi cắt cỏ xong, tôi đang ngồi nhâm nhi ly rượu chát đỏ và đĩa lươn xào lăn do nhà tôi nấu- Ông bạn Tây hàng xóm chạy qua đưa trả cho tôi cái kéo tỉa cây- Thấy tôi đang ăn lươn ông nhăn mặt, nhíu mày hỏi: “Ông ăn cái giống gì ghê quá vậy"” Tôi đã trả lời một cách nhỏ nhẹ: “Ông có bao giờ thử món này chưa"” Ông ta trả lời một cách giận dữ: “dĩ nhiên là chưa”. “Như vậy tại sao ông lại có y’ kiến không tốt về cái món mà tôi đang ăn"”. Tôi bắt thêm ghế, rót cho ông ta một ly rượu chát đỏ và mời ông ta ăn thử. Kết quả" ..ông van xin tôi cho ông một đĩa lớn lươn xào lăn.
Phản ứng loại này đối với những điều chưa biết là đặc tính của hầu hết con người. Bản chất “quơ đũa cả nắm”, thành kiến, ác y’ về phong tục, tập quán, văn hóa, tôn giáo….không cần biết đúng hay sai và cứ khư khư bám lấy nó. Cho nên, tôi khuyên bạn khi đi du lịch đến bất cứ quốc gia nào trên mặt đất này, đừng nên phán đoán vội, bạn phải tìm hiểu về ngôn ngữ, phong tục, tập quán, văn hóa và con người của xứ đó để tránh sự hiềm khích, ác cảm, phẫn nộ, buồn khổ…. Nói một cách khác, nếu bạn vứt đi tấm vải tưởng tượng đang che mắt, cỡi mở với những kinh nghiệm mới mẽ, và trở nên quan tâm đến những người khác, cá tính uyển chuyển đừng nên quá khe khắt bạn sẽ gây được thiện cảm.


Coi chừng những sự so sánh, bắt chước, chúng chỉ làm cho bạn tự ti mặc cảm: Đến đây tôi lại nhớ câu chuyện xưa: “Bắt chước nhăn mặt” xin kể hầu bạn: Nước Việt có nàng Tây Thi nổi tiếng đẹp một thời. Nàng có chứng đau bụng, mà khi nào đau, ôm bụng nhăn mặt, thì lại càng đẹp lắm.
Có người đàn bà ở cùng làng thấy mặt nhăn mà đẹp, muốn bắt chước, về nhà cũng ôm bụng mà nhăn mặt. Người làng trông thấy, tưởng là ma quỉ; nhà giàu thì đóng cửa chặt không dám ra, nhà nghèo thì bồng bế vợ con mà chạy trốn.
Chỉ biết nhăn mặt là đẹp. Không biết nét mặt phải thế nào thì nhăn mới đẹp. Thực là đáng tiếc! Kẻ quên phận mình, chỉ muốn bắt chước người thì có khác gì người xấu muốn bắt chước nàng Tây Thi nói trong truyện này không" Ôi! Bắt chước là một cái hay, nhưng nếu không chịu suy nghĩ cứ nhắm mắt bắt chước liều như con lừa thổi sáo, con nhái muốn to bằng con bò, thì chỉ làm trò cười cho thiên hạ, chẳng những không được lợi gì mà lại thiệt đến thân.
Bệnh tự ti mặc cảm là một hiện tượng thuộc về cảm xúc. Một tâm bệnh truyền nhiễm từ người này sang người khác, dân tộc này sang dân tộc khác. Tuy nhiên, nghe có vẻ hơi lạ lùng, những con vi trùng của loại tâm bệnh này không bao giờ sinh sản do những người gây ra nó, chỉ có những người bị đau khổ vì nó. 
Làm cách nào họ đã sinh sản loại vi trùng này" Bằng cách tập bắt chước, so sánh đủ thứ. Đủ các giai cấp trong xã hội đều mắc tâm bệnh này. Tôi có một ông bạn thương gia ông luôn luôn so sánh với những thương gia giàu có khác, ông cảm thấy chán nản, xao lãng hết mọi công việc hàng ngày cho đến khi ông gần như bị phá sản. Đã hai lần ông ta thất bại về vấn đề kinh doanh. Một lần trong cơn chán nản và lần khác, người hùn hạp hại ông. Cả hai lần ông đều làm trở lại. Hai lần ông đều bán cửa tiệm để trả nợ. Nhưng điều đó có làm cho ông ta chùn bước hay không" Không đời nào “sự thất bại chỉ là đối cực của sự thành công”, ông đã thôi không còn so sánh về sự thành công của những người khác và bắt đầu tập trung hết năng lực và sự khôn ngoan vào chính sáng kiến, giải quyết mọi vấn đề đâu ra đó, chú tâm vào chính cuộc đời, tương lai, gia đình, vợ con của chính ông ta. 
Ngày nay, ông trở nên một thương gia giàu có và thành công.
Làm việc không có nghĩa chỉ làm việc cho sự thành công về tài chánh. Bạn phải làm việc đủ mọi thứ mà bạn muốn có hoặc đạt cho bằng được trên mọi lãnh vực.
Trên phương diện giao tế cũng vậy. Bạn phải thay đổi cá tánh của mình để thích hợp với bạn bè, phải uyển chuyển, đừng nên tự so sánh với những người thành công về phương diện đánh bạn chỉ xô đẩy bạn vào trong ốc đảo cô đơn. Phải vui vẻ, cỡi mở, chân tình, không bắt bẻ, hạch sách, tránh tranh luận, vị tha, vô vị lợi, hòa đồng với họ, mến trọng… Bạn có thể tự huấn luyện những cá tánh đó, bạn sẽ thành công trên phương diện đánh bạn.
Bước tiên khởi đối với sự giao tế là bạn đừng để y’ đến sự thành công của những người khác. Đừng tự mình so sánh với bất cứ ai. Tập trung một cách nghiêm minh vào sự tiến bộ của chính bạn. Bạn phải nhận thức rằng con người cần lẫn nhau. Không những bạn cần họ, họ cũng cần đến bạn vậy. Một nhu cầu thiết yếu trong đời sống tinh thần của mỗi con người của chúng ta. Tôi còn nhớ mang máng một vài câu trong bài tập đọc do ông Nguyễn Bá Học viết: “Chim có đàn cùng hót, tiếng hót mới hay. Ngựa có bạn cùng đua, nước đua mới mạnh. Huống gì người lại chẳng có bạn để cùng nhau tranh đua về việc học hành ư"....”. Sự giao tế là một thú tiêu khiển vui vẻ và đơn giản nếu bạn biết rằng tất cả mọi người đều mong thấy bạn ăn mặc gọn ghẽ, sạch sẽ, cử chỉ, thái độ đàng hoàng, và có lối nói chuyện duyên dáng, bặt thiệp (đặc biệt đối với phái nữ: đừng chê họ già, mập, xấu…sẽ bị ăn guốc cao gót ngay).
Trong trường hợp bạn tình cờ ngồi giữa những ông, bà trí thức như: bác sĩ, kỹ sư, luật sư, giáo sư, hoặc các khoa học gia…Bạn đừng có ngại ngùng rằng sự học thức của mình còn quá non kém đối với họ. Nếu bạn cố gắng đem sự hiểu biết về những ngành nghề chuyên môn của họ, chỉ làm cho họ chán bạn đến rơi nước mắt. Các giới này không thích tranh cãi nhau về những ngành nghề chuyên môn của họ trước đám đông khi họ đi tiêu khiển. Họ khoái nghe được những câu chuyện vui, một cô ca sĩ xinh đẹp, một hoa hậu chân dài, một nhà hàng mới mở với những món ăn độc đáo, giá cả phải chăng…Cũng có những người không thích bạn trở nên một kẻ lão luyện đủ mọi vấn đề khi họ nói chuyện trong suốt buổi họp mặt. Khi bạn hòa nhập với họ cần nói thì nói và cần lắng nghe thì chăm chú mà nghe. Đừng làm tài khôn. Bạn có bao giờ để y’ đến đám con nít ngồi nói chuyện với nhau chưa" Chúng nói huyên thuyên đủ thứ chuyện một cách rất ngây thơ và dễ thương vô cùng. Và đó là điều mà chúng ta phải thực tập. Nói chuyện với người hàng xóm, anh bán thịt, ông gát cửa, người đánh giày, bạn đồng nghiệp và đặc biệt vợ chồng con cái, thân bằng, quyến thuộc trong gia đình. Không phải chỉ chào xã giao một, hai tiếng rồi thôi. Gợi cho họ nói đủ thứ chuyện mà bạn muốn hỏi. Thời tiết, tin tức hấp dẫn trong báo chí hàng ngày, nội dung của một cuốn sách hay của các nhà văn Thanh Ty, Phạm Tín An Ninh, Duy Xuyên, Bạch Tuyết, cuộc đời binh nghiệp của nữ trung tá Phạm Lang..v.v..giá cả sinh hoạt đắt đỏ, giá xăng nhớt, vật giá leo thang…; bất cứ gì cũng có thể để cho bạn gợi chuyện để nói với nhau. Bạn hãy nhớ rằng, đây chỉ là một phần rất nhỏ để bạn thực tập nếu bạn thật sự muốn cho không khí họp bạn được vui vẻ, cỡi mở. Xin bạn ghi nhớ cho điều đó. Thực tập ngay từ bây giờ.
Như tôi đã thưa với bạn như trên, bạn cũng phải tìm cách gợi chuyện với những người trong gia đình như vợ, con và người thân. Điều này sẽ rất hữu ích không những cho bạn, mà còn cho họ, đặc biệt đối với con cái. Chúng sẽ có cơ hội để học hỏi từ lúc ấu thơ phương cách giao tế, thân mật, cỡi mở, và khi trưởng thành chúng không bị bỡ ngỡ trước ngưỡng cửa cuộc đời, chúng sẽ không phải đương đầu với những vấn đề xã hội với một cá tính ngại ngùng như bạn hiện nay. Chỉ có một đề tài duy nhất tôi khuyên bạn là đừng bao giờ đem ra bàn thảo tại nhà, và đó là những vấn đề phiền phức tại sở làm. 
Khi bạn từ văn phòng, hay cơ xưởng trở về, cố gắng quên hết mọi sự, những khuôn mặt nhăn nhó, cau có của bọn chủ, thằng quản ly’, hay thằng bạn đồng nghiệp mắc dịch. Quên và gạt bỏ hết những chuyện đáng ghét đó như bạn bỏ những đống đồ dơ vào máy giặt. Gia đình chính là tổ ấm để bạn thảnh thơi, yên nghỉ. Nhiệm vụ chính yếu của bạn lúc này cố gắng tập: NÓI CHUYỆN.
Xin gửi hầu bạn một câu chuyện xưa khác: “Thư viết cho bạn” đọc chơi giải buồn:
Trong thiên hạ có hai cái khó: lên trời khó, mà cầu cạnh nhờ vả người càng khó hơn.
Trong thiên hạ có hai cái đắng: hoàng liên (một thứ cỏ rễ rất đắng dùng làm vị thuốc) đắng, mà nghèo kiết khốn cùng càng đắng hơn.
Nhân gian có hai cái mỏng, giá mùa xuân mỏng mà thói đời càng mỏng hơn.
Nhân gian có hai cái hiểm: núi sông hiểm mà lòng người càng hiểm hơn.
Biết được cái khó, chịu được cái đắng, quen được cái mỏng, dò được cái hiểm mới có thể ở đời được.
Bài này ngụ y’: biết được cái khó, là người có chí tự lập không làm phiền ai, chịu được cái đắng, là người có tâm kiên nhẫn, cố làm nên việc; quen được cái mỏng là người có bụng đại độ bao dong được đời; dò được cái hiểm là người có trí tinh khôn thấu được nhân tình thế thái. Ở đời mà có được bốn điều ấy, thì giao thiệp với ai mà chẳng được, làm công việc gì mà chẳng nên.
Nói tóm lại, xin bạn áp dụng những quan niệm sống sau đây, tôi cam đoan bạn sẽ không bao giờ thiếu bạn:
1.-Yêu thương, đối xử tử tế với vợ con và những người thân thích họ hàng trong gia đình trước đã, và đánh bạn ngay với chính mình. Nếu bạn không hành xử được như vậy, bạn không thể nào là người bạn tốt với người dưng, nước lã được. Bạn bè họ sẽ cảm thấy ngay cái bản chất so đo, tính toán lợi hại của bạn nên không mấy nể phục. Họ có thể thông cảm cho những vấn đề của bạn, nhưng lòng thương hại không phải là nền tảng vững chắc cho tình bằng hữu.
2.-Khi ngồi chung với bạn bè, cố gắng tránh né những lời nói có thể làm tổn thương đến tự ái, danh dự của người khác như chê người đối diện: mập, già, xấu, xoi mói đến đời tư, dĩ vãng, nghề nghiệp, lương tiền và con cái của họ…thờ ơ, lãnh đạm khi họ nói chuyện với bạn. Đó là những kẻ thù hung hiểm tàn phá tình bạn.
3.-Bạn hãy tưởng tượng bạn là người khác trong cơn hoạn nạn cần giúp đỡ về phương diện vật chất lẫn tinh thần, cố gắng đáp ứng trong vòng khả năng của bạn như lắng nghe tâm sự thầm kín của họ, giúp đỡ sơn cái hàng rào, bắt hộ giàn máy Karaoke..v..v.. Thỉnh thoảng điện thoại cho nhau hỏi thăm, chuyện trò. Những nghĩa cử cao đẹp đó sẽ làm cho họ nhớ mãi và sẽ có dịp họ sẽ ơn đền, nghĩa trả.
4.-Chấp nhận cá tính của người khác. Con người không ai giống ai hết, đặc biệt khi họ sống thực con người của họ. Đừng cố thay đổi họ! Người khác không phải là bạn; phải chấp nhận con người của họ như vậy đó, đánh bạn được thì đến với họ, còn không rút lui. Một lỗi lầm rất nghiêm trọng trong đời sống giao tế là cố gắng sửa đổi, chỉ trích người khác phải hành xử đúng như y’ thích của mình. Tình bạn không dựa trên nền tảng đó. Bạn chỉ gây thù, chuốt oán mà thôi.
Để kết thúc bài biên khảo này, tôi xin bạn đọc bài “TỰ TỈNH” của Từ-mi-Vân:
Người ta, tối đến, trước khi đi ngủ thử kiểm soát xem trong một ngày:
-Ăn ở với cha mẹ đã hết lòng chưa"
-Đối xử với kẻ dưới đã hay thể tất (đem mình vào địa vị người mà sẵn lòng thương người) chưa"
-Xử với anh em đã hay thỏa thuận chưa"
-Đối với vợ con đã hay yêu quí chưa"
-Chơi với bạn bè đã hay tránh kẻ dở, gần người hiền chưa"
-Nói ra câu gì, đã hay không thẹn với lương tâm chưa"
-Làm công việc gì, đã hay không trái với công ly’ chưa"
-Đãi người ngoài đã hay không thất lễ chưa" 
Hết thảy việc gì, việc gì cũng nghĩ để xử cho chu đáo, ngõ hầu mới xứng đáng làm người mà không xấu hổ. Bài Tự Tỉnh của Mi-Vân rất hay, nói lên đủ mọi hạng người mà chúng ta giao tiếp hàng ngày. Bổn phận của chúng ta phải cố giữ cho thật trọn vẹn những suy nghĩ, nói năng, hành động.
Nếu trước khi đi ngủ, ai ai cũng chịu kiểm soát lại lương tâm của mình để sửa đổi cho hay hơn lên, thì lo chi đời hiếm người tốt mà xã hội mỗi ngày không một bước gần đến nhân đạo, nhân loại mỗi ngày không tiến mãi đến hạnh phúc được.
MÂY-CAO-NGUYÊN

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.