Hôm nay,  

Mỹ-hoa Mậu Chiến

18/03/201000:00:00(Xem: 9899)

Mỹ-Hoa Mậu Chiến

Mai Vân RFI - Nguyễn Xuân Nghĩa

Từ Lũng Đoạn Ngoại Hối đến Chiến Tranh Mậu Dịch...

Liệu một trận chiến mậu dịch giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể bùng nổ không" Lý do là năm Nghị sĩ Mỹ vừa đệ nạp một dự luật được chín Nghị sĩ khác ủng hộ nhằm gây sức ép với Bắc Kinh về tỷ giá đồng Nhân dân tệ được họ coi là định giá quá thấp để cạnh tranh về mậu dịch. Dự luật được đưa ra Thượng viện hôm Thứ Ba 16 sau khi 130 Dân biểu Hạ viện gửi lá thư hôm Chủ Nhật 14 yêu cầu bộ Ngân khố điều tra nạn lũng đoạn ngoại hối và đòi bộ Thương mại áp dụng thuế biểu trả đũa nhằm bảo vệ doanh nghiệp chế biến Hoa Kỳ.Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa phân tích vấn đề nói trên với Mai Vân của đài RFI như sau:
Mai Vân: Xin kính chào anh Nguyễn Xuân Nghĩa. Thế là sau lá thư của 130 Dân biểu Hạ viện hôm 14, thì 14 Nghị sĩ Thượng viện Hoa Kỳ đã nêu vấn đề về đồng Nhân dân tệ của Bắc Kinh hôm 16. Nói chung là Quốc hội Mỹ có đạt được sự nhất trí hiếm hoi của cả hai đảng để đòi Hành pháp của Tổng thống Barack Obama phải điều tra và xác định xem Trung Quốc có thao túng chế độ ngoại hối nhằm ghìm giá đồng Nhân dân tệ thật thấp để dễ bán hàng qua Mỹ hay không. Anh theo dõi chuyện này thì thấy nội dung dự luật do năm Nghị sĩ cả Dân chủ và Cộng hoà cùng bảo trợ có thể tấn công Trung Quốc như thế nào"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Đây là chuyện "bên tung bên hứng" giữa Lập pháp và Hành pháp Mỹ để Quốc hội đòi Chính quyền phải có biện pháp mạnh với Trung Quốc.
- Nội dung dự luật của Thượng viện là đòi bộ Ngân khố, tức là bộ Tài chính Mỹ, phải xác định hiện tượng ngoại hối gọi là "có sự lệch lạc cơ bản" căn cứ trên nhiều tiêu chuẩn hẳn hoi. Nếu như có, Thượng viện đòi hỏi bộ Thương mại phải làm nốt phần vụ còn lại là đưa ra biện pháp trừng phạt, thí dụ như nâng thuế biểu nhập nội để trung hoà hay hoá giải việc cạnh tranh bất chính bằng tỷ giá ngoại hối quá thấp. Còn Hạ viện Mỹ thì chuẩn bị cuộc điều trần về hồ sơ này vào ngày 24 tới đây và chờ đợi Hành pháp phải có quyết định từ nay đến giữa tháng Tư. Dự luật Thượng viện thì không nêu đích danh xứ nào cho có vẻ khách quan, nhưng khi thông báo dự luật với báo chí, các Nghị sĩ bảo trợ đều gọi tên thủ phạm là Trung Quốc.
Mai Vân: Nhưng tại sao anh lại nói rằng đây là chuyện "bên tung bên hứng" giữa Lập pháp và Hành pháp Hoa Kỳ"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Vì Thứ Năm 11 vừa qua, khi tới dự hội nghị của một bộ phận khuếch trương xuất cảng là Ngân hàng Xuất Nhập cảng Hoa Kỳ hay Export-Import Bank tại thủ đô Hoa Kỳ, Tổng thống Obama thông báo kế hoạch gia tăng xuất khẩu. Dịp này chính ông đã kêu gọi Trung Quốc nên có một chính sách ngoại hối ông gọi là "gần với quy luật thị trường hơn". Tức là Hành pháp Mỹ cũng chuẩn bị gây sức ép với Bắc Kinh vì một lý do rất dễ hiểu của nước Mỹ. Cho nên đề nghị của Lập pháp dễ được thông qua để các chính khách tranh thủ lá phiếu cử tri vào tháng 11 này.
Mai Vân: Nhưng lý do đó là gì mà anh gọi là dễ hiểu"


Nguyễn Xuân Nghĩa: - Hoa Kỳ bị khiếm hụt mậu dịch, bị nhập siêu, tức là nhập cảng nhiều hơn xuất cảng, tới hơn 800 tỷ đô la và bị nặng nhất là với Trung Quốc. Hiện nay, Hoa Kỳ cũng bị thất nghiệp rất cao là 9,7%. Trong bài diễn văn về Tình hình Liên bang vào đầu năm nay, Tổng thống Obama thông báo sáng kiến xuất cảng với chỉ tiêu là tăng xuất cảng gấp đôi từ nay đến năm 2015, cụ thể là tăng 14% một năm trong năm năm tới, nghĩa là bán thêm hàng hóa dịch vụ được 15 tỷ đô la một năm, nhằm tạo thêm hai triệu việc làm cho dân Mỹ. Năm nay là năm Hoa Kỳ có bầu cử và các dân biểu nghị sĩ cũng phải chứng tỏ là mình quan tâm đến việc làm của dân và quyền lợi của doanh nghiệp. Cho nên, hai bên đều có cùng mục tiêu là nâng sức cạnh tranh của Mỹ và ngăn ngừa nạn cạnh tranh bất chính của Trung Quốc bằng hối suất giả tạo và quá thấp làm cho hàng Trung Quốc thành quá rẻ và dễ bán vào Mỹ.
Mai Vân: Nhưng thật ra, Trung Quốc có chủ trương lũng đoạn ngoại hối như vậy không"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Tất nhiên là có, vì đó là chuyện sinh tử của lãnh đạo Bắc Kinh. Trung Quốc cần thắt lưng buộc bụng người dân để xuất cảng bằng mọi giá rất rẻ hầu tạo ra việc làm và nhà nước thu ngoại tệ về làm dự trữ tới 2.500 tỷ đô la để tung hoành.
- Dưới thời Tổng thống Bush, Quốc hội Mỹ từng đả kích chính sách ngoại hối của Bắc Kinh và đòi nâng thuế suất thêm 27,5% trên hàng hoá Trung Quốc. Vì vậy, từ tháng Bảy năm 2005 đến đầu năm 2008 Bắc Kinh tiệm tiến nâng tỷ giá hay hối suất đồng Nguyên của họ lên được 20% so với tiền Mỹ. Thế rồi tiền Mỹ lại mất giá và vụ tổng suy trầm xảy ra năm 2008 nên Bắc Kinh lại giàng giá đồng Nguyên vào tiền Mỹ với tỷ giá thật thấp để dùng xuất cảng làm đầu máy tăng trưởng và nay thì gây vấn đề cho một nước Mỹ đang cần xuất cảng và hạn chế nhập cảng.
Mai Vân: Thế thì một cuộc chiến mậu dịch có thể bùng nổ giữa hai nước hay không"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Tôi nghĩ rằng nhiều phần là có.
- Về phía Mỹ, đảng Dân Chủ vốn dĩ chủ trương bảo hộ mậu dịch do sức ép của các nghiệp đoàn, lại trong một năm có bầu cử mà đảng này đang thất thế. Vì vậy tranh chấp về mậu dịch đã xảy ra với Bắc Kinh vì vỏ bánh xe hơi Trung Quốc. Thứ hai, sáng kiến khuếch trương xuất cảng do ông Obama công bố hôm 11 dẫn tới một cơ chế tập trung đẩy mạnh xuất cảng với sức yểm trợ của chính quyền. Tức là từ nay xuất cảng sẽ trở thành mục tiêu của ngoại giao và chính trị. Thứ ba, trong chuyến công du Á châu tuần tới, ông Obama sẽ đẩy mạnh việc thành hình khu vực tự do mậu dịch Thái bình dương giữa Hoa Kỳ với các đối tác như Úc, Tân Tây Lan, Peru, Chile, Singapore, Brunei và Việt Nam để trung hoà thỏa ước tự do mậu dịch mà Trung Quốc đã ký với 10 nước Đông Nam Á trong Hiệp hội ASEAN.
- Phần mình, Bắc Kinh cũng e sợ động loạn nội bộ nếu xuất khẩu không tăng. Và vốn dĩ mắc bệnh tự kỷ ám thị, họ càng sợ là nhân lúc này Hoa Kỳ nêu lý cớ xuất cảng để mở ra chiến lược bao vây với hàng loạt quyết định mà họ cho là có ác ý như khi Mỹ tranh thủ khối Đông Nam Á, bốn nước trong lưu vực sông Mekong, hoặc bán võ khí cho Đài Loan, v.v.... Ngay sau khi Quốc hội kết thúc phiên họp kỳ ba của khoá 11 vào ngày 14 vừa qua, Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã nói tới ý chí sắt thép của Trung Quốc về các vấn đề Tây Tạng, Đài Loan và cho rằng chính Hoa Kỳ mới cần bày tỏ thiện chí thay vì gây mâu thuẫn về mậu dịch hay tỷ giá đồng Nguyên.
- Kết luận là cả hai nước đều bị động lực nội bộ đẩy tới chỗ đối đầu. Và có lẽ trong trận này, Âu châu sẽ sát cánh với Mỹ vì cũng cần xuất cảng để ra khỏi suy trầm, lại bị thiệt hại về hối suất quá thấp của đồng Nhân dân tệ và về chủ trương bảo hộ mậu dịch của Bắc Kinh, như Ngoại trưởng Anh đã phát biểu hôm Thứ Hai 15 ngay tại Thượng Hải.
Mai Vân: Xin cám ơn anh Nguyễn Xuân Nghĩa.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước2345678Trang sauTrang cuối

Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.

Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.

Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.

Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.

Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.

Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.

Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.

Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.

Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.
Trang đầuTrang trước2345678Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.