Hôm nay,  

Sơn Tây Ba Chầu Vái

09/12/201400:00:00(Xem: 4429)

Nhân có Nhà văn Phạm Đình Trọng, Nhà văn đi đâu cũng có người kèm, từ Sài Gòn ra thăm nhà thơ Bành Thanh Bần (hai anh trước đấy đều là bộ đội thuộc binh chủng Thông tin) tại thị xã Sơn Tây mà nhà dân chủ hàng đầu thời kỳ đổi mới Nguyễn Thanh Giang; Nhà báo Nguyễn Đình Ấm, người vừa lập chiến công trên công luận dẫn đến đất nước có “Lời giã biệt cho sân bay Long Thành”; Nhà giáo Vũ Mạnh Hùng và Phạm Thành tôi, người vừa đá bóng với CAHN ở tháng trước, được bám càng lên Sơn Tây thăm thú hồ Tiên Sa và du lịch vài địa danh ở thị xã Sơn Tây, nay thuộc Hà Nội. Đặc biệt đoàn được nhà thơ Bành Thanh Bần là bạn của 5 chúng tôi cùng đi và sắm vai hướng dẫn viên du lịch cho cả đoàn.

Hồ Tiên Sa đẹp khỏi phải nói. Đồi núi trập trung, cây lá bốn mùa xanh tươi, nước hồ lúc nào cũng trong xanh, huyền ảo, kiêu sa. Dưới hồ luôn có cá nhiều loại, muốn ăn chỉ cần buông vài sợi câu là có mồi nhậu. Mùa Đông ở đây thì ấm áp, mùa Hè thì mát, nhiệt độ thường thấp hơn các khu vực lận cận tới vài độ C.

Sơn Tây sáng ngày 4. 12 trời đẹp. Buổi sáng có lất phất mấy giọt mưa lạnh đầu Đông, nhưng đến 9 giờ thì trời hửng nắng, lại được gió nhẹ heo may làm cho những con đường trong thị xã nhanh chóng khô giáo. Trời từ âm u, lãng mây đen trôi bỗng cao xanh hẳn lên.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Sáu người bệ đít trên hai chiếc xe con 4 chỗ màu tím đen bóng lộn, cùng hai tài xế trẻ măng, hào hoa thuộc Công ty du lịch Hồ Tiên Sa, thông thạo đường đất Sơn Tây, điều khiển đưa lối cho chúng tôi đến các điểm chầu.

Không gian của trời xanh, lá xanh chạy theo hai bên đường như cổ vũ reo vui, trải thảm cho lòng người đang háo hức hoài niệm về vùng đất cổ.

Chỉ một loáng đoàn đã có mặt tại khu Thành cổ Sơn Tây. Thành này được xây dựng từ thời nhà Nguyễn. Có bốn cửa chia về bốn hướng: Nam, Bắc Tây, Đông. Không có mấy khách du lịch đến thăm thành trong dịp này. Vì vậy mà đoàn thoải mái quan sát. Thấy trong thành cây cối râm rạp, có nhiều cây to, cao với độ tuổi hơn cả trăm năm, cành lá sum xuê tỏa bóng. Thành này có vị trí quan trọng chỉ sau Thành Thăng Long trong hệ thống thành bảo vệ Thành Thăng Long. Hoàng Kế Viêm cùng Lưu Vĩnh Phúc thủ lĩnh quân Cờ đen đã đóng binh tại đây để chống quân Pháp trong những ngày đầu đánh chiếm Hà Nội. Quân Hoàng Kế Viêm và Lưu Vĩnh Phúc đã tổ chức mai phục tại Cầu Giấy và giết đại úy Pháp tại đây. Tay đại úy này sau này được Tam nguyên Yên Đỗ Nguyễn Khuyến làm thơ điếu theo yêu cầu của Pháp có những câu thơ chửi Pháp thật tài tình: “Cúng ông, gà một con, trứng một ổ…”.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Điện Kinh Thiên phục dựng lại

Trong tám mươi năm người Pháp cai trị Việt Nam, thành Sơn Tây vẫn còn nguyên vẹn với ba cơ cấu thành quách chính: bốn cửa thành: Nam – Bắc – Tây Đông, khu trại lính, Điện Kính Thiên và dinh Tổng Đốc Sơn Tây. Thành chịu kiếp nạn ở năm 1946 khi chính phủ của ông Hồ Chi Minh cướp được chính quyền từ chính phủ của ông Trần Trọng Kim và thực hiện “Tiểu thổ kháng chiến. Bốn cổng, khu trại lính, dinh tổng đốc và Điện Kính đã bị phá tan tành. Suốt một thời gian dài sau đó, Thành cổ Sơn Tây trở lên tan hoang, cỏ dại um tùm mọc, trâu bò quần thảo trở nên hoang phế, cho đến cách đây độ mười năm thì có chủ trương của nhà nước khôi phục lại, nhưng chỉ khôi phục được Điện Kính Thiên, ba cổng thành và cột cờ. Những hạng mục công trình khác nhà nước coi như vĩnh viễn không có.

“Tiểu thổ kháng chiến” là một chủ trương lớn của chính phủ ông Hồ Chí Minh. Ở bất kỳ địa phương nào cũng có hiện tượng này xảy ra. Ở Thanh Hóa, Hạc Thành có từ thời nhà Nguyễn với quy mô hoành tránh, bề thế, to lớn chỉ sau kinh thành Huế, cũng bị thiêu trụi, đập phá và san phẳng đến một viên gạch trồi trên mặt đất cũng không còn nhìn thấy trong chính sách tiêu thổ kháng chiến này. Các nhà nghiên cứu lịch sử ít công khai nói đến sự kiện tàn phá kinh thiên, động địa này. Nhưng, trong dân Thanh Hóa hiện vẫn có nhiều người nhớ và còn tiếc. Họ ngậm ngùi mà than rằng, giá Hạc Thành không bị “Tiêu thổ kháng chiến”, còn đến ngày nay, hẳn sẽ được thế giới công nhân là Di sản Văn hóa vật thể của thế giới vì sự đồ sộ, cổ kính, nguy nga của nó, vì Hạc Thành ở mọi phương diện chỉ đứng sau kinh thành Huế.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Tôi cứ ngậm ngùi, ray rứt mãi trong lòng về chủ trương “Tiêu thổ kháng chiến” này của ông Hồ Chí Minh. Không biết sự phá hoại các công trình có giá trị về văn hóa, kinh tế, quân sự này giúp được bao nhiêu phần trăm cho công cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược trở lại? Mà người Pháp đâu phải là một đội quân vô văn hóa, chỉ thích tàn phá? Người Pháp trong tám mười năm độ hộ, tôi chưa bao giờ nghe dân ta ta thán về họ trong hành xử vô văn hóa với các công trình văn hóa. Ông Hồ Chí Minh đã từng là đảng viên đảng Xã hội Pháp, học chữ Pháp, sống trong lòng nước Pháp, ăn bơ sữa của người Pháp, há lại không biết người Pháp luôn có thái độ trân trọng những công trình văn hóa, kiến trúc như thế nào sao? Một nghịch lý nữa, ông Hồ Chí Minh kêu gọi dân chúng ủng hộ vàng đem đút lót cho Tầu để quân Tàu vui vẻ rút về nước và nhất định chọn Pháp làm đối thủ trong cuộc kháng chiến trường kỳ 9 năm, sao ông ta lại còn đề ra chính sách “Tiêu thổ kháng chiến” kỳ quái này?

Với việc triệt hạ đến tận viên đá cuối cùng ở thành Hạc Thành – Thanh Hóa, Thành Cổ – Sơn Tây và những Công trình văn hóa, kiến trúc ở khắp đất nước trong chính sách “Tiêu thổ kháng chiến” của chính phủ ông Hồ Chí Minh, tôi lại thấy nó có gì đó giống với giặc Tầu mỗi khi xâm chiếm nước ta. Đó là triệt hạ những công trình có giá trị về quân sự đã đành mà chúng còn thường trực trong ý thức là phải tiêu diệt đến tận gốc rể những gì là văn hóa, liên quan đến văn hóa Việt, không chỉ ở những công trình kiến trúc bằng gạch, đất, đá, vôi vữa mà chúng còn săm soi, moi móc, đốt phá và tịch thu đem về Tàu Quốc những sách vở thơ văn, sách vở khoa học, tâm linh và cả những sách vở ghi những bài thuốc chữa bệnh. Mục đích của chúng là quyết tâm xóa bỏ văn hóa của người Việt, để người Việt mãi mãi chỉ là người man di không có văn hóa riêng của mình, để đến một ngày nào đó người Việt không con văn hóa của mình sẽ phải phụ thuộc hoàn toàn vào văn hóa Tàu, thành công dân của Tầu.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Người định ra chủ trương này liệu có biết điều này? Phải chăng, để che đậy nó, người ta đã dùng chiêu bài chống Pháp (ngăn bước tiến quân Pháp, không để lại gì cho quân Pháp, nhằm gây khó khăn cho quân Pháp…) là để che đậy mục đích làm cho người Việt mình không còn văn hóa Việt như người Tầu đều thực hiện trong bất kỳ cuộc xâm lược Việt Nam nào?

Đang tâm tư buồn nản, may mà được anh Bành đưa đến thăm một ngôi chùa, có tên gọi là Chùa Mía. Chùa nằm khuất nẻo về phía Bắc Thành Sơn Tây, vẫn còn nguyên vẹn, đủ đầy. Theo phả chùa, chùa này được xây dựng từ năm 1632 do một cung phi của triều đình về đây ở và dựng lên. Cột nhà, mái nhà và những tượng thờ còn nguyên từ thời đó. Nó có Chính điện, Hậu điện, Hành lang điện. Chính điện thờ Phật Thích ca mâu ni. Hậu điện thờ Phật Nam hải, Quan âm Thị Kính bồ tát và những Phật khác. Mỗi Phật có am riêng, cũng được dựng lên từ những năm 1632. Đặc biệt hai bên hành lang, từ Chính điện xuống Hậu điện, mỗi bên có 9 vị La hán béo tốt trong tư thế ngồi Phật thành hàng, dẫn lối xuống Hậu điện. Có thể nói, Chùa Mía còn la liệt Phật cổ trong Chùa, đủ hình mẫu cho những ai muốn bày tỏ tâm linh và về đây nghiên cứu văn hóa Việt.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Tiếc là một chùa cổ như vậy, nhưng phía mặt trước của chùa, đường xá còn lem nhem, nham nhở, người xe, quán xá … lộn nhộn làm cho sự trang nghiên của ngôi chùa cổ này như bị xúc phạm.

Đoàn tham quan có chạnh buồn vì cái không gian phía trước chùa không trang nghiêm như vậy. Nhưng trong buồn lại vớt vát được nỗi vui vì nó vẫn còn nguyên vẹn, không bị xóa dấu vết như nhiều nhà chùa khác mà trong chính sách “Tiêu thổ kháng chiến”, trong chủ trương bài trừ văn hóa phong kiến thực dân của chính phủ ông Hồ Chí Minh đã thực hiện. Hoặc như các chùa triền mới xây dựng, Tàu- Tây- Ta lẩn lộn; Phật- Đời bát nháo xen canh.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Như thế là chúng tôi đã qua hai chầu vái.

Chầu vái thứ 3 là chầu vái cụ Ngô vương Quyền, người con rể của làng tôi (xã Thiệu Long, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thành Hóa) đã thực hiện được ý nguyện của người cha vợ Dương Đình Nghệ, đánh đuổi được quân Nam Hán dựng nền độc lập tự chủ đầu tiên cho nước Việt ta (năm 938). Khi viên tịch, cụ Ngô Vương Quyền được quân dân nước Việt đem ông quàn tại chính mảnh đất riêng của nhà ông.

Nhà ông, một ngôi nhà gỗ ba gian xinh xinh, nơi ông ở, nay làm thành đền thờ cho chính ông, khiêm tốn, giản dị.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Một ngôi mộ quàn thân thể ông được xây dựng vừa đủ tôn nghiêm, nằm trên một vạt đồi thoai thoải xuôi theo hướng Nam. Quanh mộ ông có bốn mùa thoảng mát với những cây xanh. Xa hơn hơn một chút về phía Tây Bắc là rặng duối nghìn tuổi uy nghiêm trùm bóng. Tương truyền hàng cây duối này được người anh hùng dân tộc Ngô Vương sử dụng để buộc ngựa, voi. Phía đỉnh mộ ông nằm là một khoảng trời cao xanh, đủ xa rộng cho mắt ông phóng vút tầm nhìn về phía Nam xa ngút. Không gian thoảng đảng, ấm áp, thỉnh thoảng nghe trong cây lá có tiếng lảnh lót hót của chim hay tiếng lao xạo truyền cành của chúng.

Đoàn có cảm giác như cụ Ngô Vương Quyền vẫn còn tươi nguyên ở trong mộ. Những cọc đóng trên sông Bạch Đằng vẫn còn mới và nhọn hoắt. Nhà thơ Bành Thanh Bần tâm sự, lần nào đến viếng mộ cụ Ngô Vương Quyền, hễ ông sờ vào cọc lim Bạch Đằng là người như thấy có điện từ cọc lan tỏa vào cơ thể ông, cứ như hào khí Bạch Đằng truyền sức mạnh cho ông vậy.

Chúng tôi, từng người, rồi cả đội xếp thành hàng thắp hương vái cụ. Mỗi người đều có những tâm sự riêng với cụ. Nhà giáo Vũ Mạnh Hùng, nhà báo Nguyễn Đình Ấm như không kìm nỗi xúc động nói lên thành lời: “Cụ ơi, cụ có biết non sông của cụ đã bị chúng nó dâng cho kẻ thù của cụ như thế nào không?”. Tôi cũng la lớn: “Cụ ơi, cụ hãy tỉnh dậy đi, nước Việt đang cơn nguy biến. Kẻ thù của cụ, của dân Việt đã vào tận nhà mình rồi”.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Nhà thờ cụ Ngô Vương Quyền

Nhà thơ Bành Thanh Bần có kể câu chuyện: Cụ Ngô Vương linh thiêng lắm. Những kẻ nuôi mộng bán nước Việt cho Tàu, hễ đem cây đến vườn cụ trồng, các cây đó đều tự nhiên héo cành, rụng lá và chết hết cả. Cây chết, những cọc ghi tên người trồng đã phải nhổ đi, xếp thành một bó ở phía sau đền thờ cụ Ngô Vương.

Thật ấm lòng. Những kẻ nuôi mộng bán nước cho Tàu hãy đến đền thờ cụ Ngô Vương Quyền mà xem, để rồi bọn bay nhận ra một sự thật, các người có thể lừa được người sống chứ không thể lừa được thần linh nước Việt.

blank
Hình ảnh chuyến đi Sơn Tây.

Ba chầu khấn vái, thành kính, trang nghiêm của đoàn chúng tôi kéo dài tới 11h30 thì kết thúc. Và để cho chuyến du lịch có hậu, nhà thơ Bành Thành Bần đưa chúng tôi vào làng cổ Đường Lâm ăn một bữa cơm với rau rền, cà pháo và uống rượu đựng trong bình cổ.

Tại đây, lần đầu được nghe, nhà dân chủ hàng đầu trong thời kỳ mới TSKH Nguyễn Thanh Giang bộc bạch, ông đã có hàng chục lần bị công an tổ chức đến khám nhà, mấy chục lần, công an từ cấp phường đến cấp bộ triệu tập lấy khẩu cung và Tạp chí Tổ Quốc của ông vẫn còn xuất bản đều đều cả ngàn số mỗi kỳ.

Cảm ơn nhà thơ Bành Thành Bần, một hướng dẫn viên du lịch ngoại hạng, đã cho chúng tôi một tua du lịch thật bổ ích.

P.T

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.