Tuý Kiều Phú
Bản quốc ngữ QN 2015
(phiên âm và chỉnh sửa theo tài liệu xưa)
Nguyễn Văn Sâm thực hiện
(03) Nàng Túy Kiều là con viên ngoại,
Lúc sanh thành ở tại Bắc Kinh,
Thuở Túy Kiều còn niên thiếu ấu sinh,
Ba chị em xúm xít ngồi chơi trước cửa.
05 Tên đâu lạ bất tường hương sở,
Xưng rằng thầy tướng sĩ du phương.
Vừa ngẫu nhiên bước tới gặp nàng,
Đứng dừng lại mới xem qua tài tướng.
Như nàng nầy là:
Dung nghi đến thiên kim vạn lượng,
10 Uổng cho nàng tuyết nguyệt phong hoa.
Tiết thanh minh trong lúc tháng ba,
Chị em rủ nhau đi tảo mộ.
Tiếng lạc ngựa chàng Kim tới đó,
Gặp Túy Kiều lại với Túy Vân,
15 Vương gặp Kim vội vã chào mừng.
Người bạn học Khổng môn đồng nhứt mạch.
Bóng hầu xế vó câu nhẹ tếch,
Ba chị em xe ngựa ra về.
Đoái xa xem kìa ngọn tiểu khê,
20 Bên đường thấy nấm mồ vô chủ.
Vương Quan dẫn sự xưa tích cũ,
Rằng Đạm Tiên là (04) gái nhà trò.
Biết mấy nơi sông hẹn núi hò,
Nay chín suối mồ vô nhân chủ.
25 Kiều nghe mấy lời xưa tích cũ,
Nước mắt đầy nhỏ giọt dầm khăn.
Túy Vân mới buông lời dức[1] chị rằng:
‘Hơi đâu khóc những người bạc mệnh.’
Kiều nghe mấy lời dùn dằn ở nán,
30 Thương thân người khác thể thân ta
Đốt chút hương khấn vái gọi là
Linh hồn hưởng của ta hành lộ
Vừa dứt tiếng bỗng đâu trận gió,
Hồn Đạm Tiên ngọn cỏ gót hài.
35 Kiều làm thơ từ tạ một bài,
Rút trâm vạch da cây cổ thọ,
Đêm nằm thấy Đạm Tiên tỏ rõ,
Trao mười bài thơ nọ dặn rằng:
Sông Tiền Đường là chốn mãn căn,
40 Tuần huờn trải mười lăm năm lưu lạc.
Kiều tỉnh giấc nghĩ thôi bát ngát |,
Dựa hiên ngồi than thở năm canh,
Mẹ thức nghe bèn hỏi sự tình,
Kiều rằng thấy Đạm Tiên mách bảo.
Ôi thôi thôi:
45 Ngậm ngùi nghĩ thâm ơn vị báo,
Nghĩ (05) thân con còn có ra gì.
Mẹ dức rằng con chớ sầu bi,
Giải lòng trẻ thiệt là mộng mị[2].
Bỗng đâu đáo Xuân qua Hạ chí,
50 Kim quyết tình kết chỉ xe dây,
Mướn phố người tạm ở gần đây,
Trước ôn cố sau vầy cang lệ,
Kiều thương Trọng tấm lòng đáo để,
Trọng thương Kiều tấc dạ bâng khuâng,
55 Trời khiến xui đôi lứa nợ[3] nần,
Khiến cho Kiều ra chơi non bộ,
Kim chợt thấy buông cầm, lại đó[4].
Kiều hổ ngươi lật đật liền vào.
Bỗng dắt trâm nơi chốn vườn đào,
60 Nẻo cội thọ chàng Kim xảy đặng.
Bước lỡ bước nên chàng dùn thẳng[5].
Đứng trông Kiều ra kiếm, trả cho.
Gặp mặt nhau đôi lứa hẹn hò,
Một lời nguyện trăm năm tơ tóc.
65 Chiếc kim xuyến giao cho bạn ngọc,
Vuông khăn nầy nắm lại trao tay.
Bỗng ngoại gia sanh nhựt đến ngày.
Song thân với hai em qua đó,
Kiều sắm sửa lễ mừng chúc thọ.
70 (6) Rảnh việc nhà rồi lại lén qua,
Kim gặp Kiều trò chuyện dan ca[6],
Đàn mãn tiệc mới sang qua nghề vẽ[7],
Cô nó ôi:
Biết mấy khi đặng chung tình lặng lẽ[8],
Tấm trăng mành chỉ thệ non sông.
75 Ngoài cửa nghe khua tiếng tiểu đồng,
Thơ thúc phụ Liêu Dương đã tới.
Trời nỡ khiến kẻ trông người đợi.
Vì chữ tang nên dứt chữ tình,
Nay dừng cương còn ở Bắc Kinh,
80 Mai giục vó Liêu Dương ngàn dặm.
Mối sầu trải một ngày một thẳm,
Tấc đường đưa càng bước càng xa.
Đưa ơn nhơn một đỗi quan hà,
Cùng bạn ngọc cho phỉ tình ân ái.
85 Kim dời gót rồi Kiều trở lại,
Tấm trăng Đoài thỏ bạc lân la[9],
Sanh nhựt xong cha mẹ về nhà,
Song thân với hai em vô cửa.
Bỗng đâu đến đầu trâu mặt ngựa,
90 Thằng bán tơ gieo họa thình lình,
Việc tưng bừng ai nấy đều kinh,
Song thân với một (07) em chịu lụy,
Bởi vậy cho nên:
Kiều mới dứt tình chung thủy,
Bán mình nầy chuộc tội cho cha.
Như tôi giờ:
95 Lươn lấm đầu bao quản xấu xa,
Đem thân bán cho Giám Sanh họ Mã,
Ai dè mắc phải tay độc quá,
Bị Tú Bà đày đọa tấm thân,
Bởi Sở Khanh gia hại phong trần,
100 Trao tích việt bởi tin nên mắc.
Xúm nhau lại bày mưu khổ khắc.
Ép uổng Kiều, đày đọa tấm thân.
Trời khiến may gặp mối Châu Trần,
Đem thân dựa nhờ nơi chàng Thúc,
105 Mới bợ ngợ[10] chưa tường trong đục,
Đơn thúc ông khống tử quan nha,
Nhờ lịnh trên phân xử giải hòa,
Bề ăn ở cũng đà yên phận,
Hay đâu nỗi con Hoạn thư cừu hận,
110 Đã đốt nhà lại rưới thuốc mê,
Sai Khuyển, Ưng sang bắt đem về
Khiêng bỏ trước dinh quan Lại Bộ.
Kiều tỉnh giấc mặt nhìn tứ cố,
(08) Nhà cửa đâu lầu gác nào đây,
115 Quân giáo nghiêm hầu hạ đông tây,
Biển trủng tể liêu quan[11] treo tỏ rõ.
Giường bát bửu một bà ngồi đó.
Quở vang vầy bốn phía dạ rân,
Quân ra oai đều tuốt kiếm trần,
120 Kiều khấp khởi[12] hồn nương mây bạc,
Trên lớn tiếng nhiều điều quở phạt.
Dưới cúi đầu sống thác nào hay,
Quân liêu hoàn roi trước[13] ra tay.
Đá cũng nát huống chi là xương thịt.
125 Rồi lại cắt theo quân gia dịch,
Đày tấm thân tóc quấn, da chì.
Lầu Hoạn Thư có một mụ dì,
Thương Kiều mới dạy điều hơn sự thiệt.
Kiều than thở thân ôi thảm thiết,
130 Tấm thân nầy đày đọa bằng hai.
Trời sanh chi những kẻ sắc tài,
Mà nỡ để lầm tay quá ngặt,
Thứ nầy là thứ Hoạn Thơ trở mặt.
Bắt Kiều về làm mọi hoa nô.
135 (09) Thúc sanh về chàng mới bước vô,
Hoạn Thơ bắt Kiều ra thết đãi.
Đày cho đến rồi làm mặt phải,
Cho ra chùa thủ tự chép kinh,
Sanh thương Kiều lén tới trần minh.
140 Hay đâu nỗi con Hoạn Thơ toan hại!
Kiều biết trước lánh mình đã phải.
Lén cắp đồ chuông khánh hộ thân.
Đêm tách mình qua ngọn đông lân,
Trời hừng sáng thiền môn tới đó.
145 Giác Duyên mới sự tình chưa rõ.
Hỏi nàng Kiều. - Người ở Bắc Kinh?
Cho tạm đây chờ đợi sư huynh,
Xin hỉ cúng chuông vàng khánh bạc.
Chịu hẩm hút Kiều cùng vãi Giác,
150 Khi kệ kinh nhờ bữa tương dưa,
Vãi Giác thấy Kiều thông tuệ vừa ưa,
Lần hồi ở nhờ chùa sáu tháng,
Số Kiều hỡi còn nhiều hoạn nạn,
Xui cho người đất Việt sang chơi,
155 Giở đồ xem chuông khánh vừa rồi,
Nhìn thiệt của Hoạn Thơ quả quyết..
(10) Vãi nghe nói ngay gian chữa biết,
E lửa thành họa tới cá ao,
Thương để lòng biết liệu làm sao,
160 Khuyên Kiều hỡi kiếm nơi ẩn dạng.
Kiều từ giã Phật môn lánh nạn,
Bước ra ngoài cảnh lạ bơ vơ,
Phải kiếm nơi khuya sớm cậy nhờ.
Lần hồi nẻo Đồng quan cõi lạ.
165 Chim lánh ná tìm cây mà đổ,
Nào hay đâu mắc phải Bạc Bà.
Mụ khoe rằng mụ có cháu nhà,
Buộc Kiều kết duyên cùng Bạc Hạnh.
Nghĩ Kiều đặng buồm loan nhẹ cánh.
170 Đem Kiều về qua bán Châu Thai.
Cửa lầu xanh cứ nghiệp cũ hoài.
Tiếc bấy thế mua hoa bán nguyệt!
Kiều than thở thân ôi thảm thiết,
May đâu người Từ Hải sang chơi.
175 Kiều bước ra tiếp khách chào mời.
Từ thấy vậy thỏa lòng mong ước.
Duơn xảy gặp kết nghì mai trước.
(11) Huờn kim ngân đem Túy Kiều về,
Ngô đồng vừa gặp phụng hoàng thê.
180 Kíp cất dinh cho nàng Kiều ở đó.
Rồi Từ Hải bôn ba thượng lộ,
Kéo đem về mười vạn tinh binh.
Lúc Kiều về nhờ chữ hiển vinh,
Ơn oán thảy một tay phân xử.
185 Rồi Từ Hải cử đồ đại sự.
Phân hùng binh trực chỉ đế kinh.
Tử vi hùng gia nội triều minh,
Chiếm ải ngạc anh hùng cự quyết.
Tay khuấy rối đất trời oanh liệt,
190 Những trên đầu nào có biết ai.
Rạch sơn hà văn võ chia hai,
Cõi Nam thảy năm tòa tiêu đỗ.
Bởi nghe thiếp đêm khuyên ngày dỗ.
Trung kia tròn hiếu nọ đặng đền[14].
195 Nghe lời Kiều, Tử thất cơ binh.
Dễ đâu Hải lầm tay hạ sĩ[15].
Gái quốc sắc khiến anh hùng phải lụy.
Lâm trận đồ hà úy tử sanh,
Bát hướng hồi, Tôn Hiến phục binh.
200 Sa tử tại Lâm Tri thử xứ
Yên hùng tử tráng hùng nào tử,
Vững như trồng nhứt trụ kình thiên.
Kiều than Từ khôn xiết lụy liên.
Bởi nghe thiếp nên ra thể ấy.
(12) Từ vương ôi!
205 Duơn tưởng vậy nào hay đâu vậy[16]!
Tấm lòng nầy phải quấy Trời hay.
Duơn thấm duơn chưa bấy nhiêu ngày,
Nghĩa mặn nghĩa tôi còn mang ơn đó.
Tiếc là tiếc trăm trận nên oai võ,
210 Nay chẳng khác ngọn đèn xao dưới gió.
Uổng là uổng trăm năm công khó.
Từ giả như bọt nước chảy dòng sông[17].
Lời khuyên chồng té ra lẽ tôi giết chồng.
Mặt mũi nào tôi đứng trong vòng trời đất.
215 Từ nghe mấy lời nàng than dứt.
Dào mặt nhìn giọt lụy ngã xiêu
Hồ sai quân ra rước nàng Kiều.
Vào dinh nội cho ông phân hơn thiệt.
Giúp lời đặng ơn nàng, ta cũng biết.
220 Vững miếu đường cơ nghiệp vầy nên.
Quân bây ôi:
Chén rượu đào quân bây rót mời khuyên.
Nầy nầy:
Châm chuốc đờn chơi vài chập[18].
Kiều vưng dạy nhỏ dòng lụy ngọc.
Trổi khúc đàn nghe thấu về đâu.
225 Rao một câu gió thảm mưa sầu,
Bốn dây chảy máu đầu năm ngón.
Hồ nghe tiếng Kiều đàn ngành ngọn.
Ờ! Ờ !
Hèn chi Từ thác cũng là biêu.
Xét ra lực tam quân bây thua giọng nàng Kiều.
230 Xô chẳng rúng nàng than mà ngã.
Tiêu dắng dỏi đêm thanh Cai Hạ.
Đệ tử sầu rời rã bát thiên,
Lúc Ngu Cơ tự vận hoàng tuyền,
Thuở Hạng Võ đầu trao cho Đình Trưởng.
235 (13) Gái quốc sắc như con sóng lượn,
Mặt anh hùng như chiếc thuyền cây,
Lúc hồng nhan mỏng mảnh mấy nhiêu ngày.
Tài tình nhứt phiến như thiên cổ lụy.
Hồ đương lúc chén say không kịp nghĩ,
240 Bắt Kiều đòi thổ lộ trăng hoa,
Kiều hẵn hòi cượng lý phân qua,
Nại ra:
Tôi đã giết chồng rồi lấy chồng sao cho phải,
Hồ tỉnh giấc biết mình làm phi ngãi.
Đem Kiều về tra cán thổ quan,
245 Đưa Kiều về tới sông Tiền Đường,
Kiều xem thấy minh mông đại hải
Kiều mới hỏi, quân chèo thuyền bẩm lại:
‘Sông tiền Đường là tại chốn nầy.’
Kiều mới vái hồn Đạm thị cố tri,
250 Hẹn hò với trước sao sau vậy.
Vừa dứt tiếng gieo mình chốn ấy,
Tiên đưa Kiều vào chống giang tân[19].
Thuyền Giác Duyên ngừa đón thi ơn,
Giữ lời dặn đạo cô Tam hợp.
255 Qui kỳ đại thàng ngày giải giáp.
Kết thuyền chài hai chiếc giăng sông,
Vớt đặng nàng nhờ đức Ngư ông,
Rồi chở thẳng nàng lên am tự,
Từ (14) Kim Trọng qui tang hồi xứ,
260 Mấy năm chầy nay mới sang đây,
Thuở xưa kia, nhà cửa chỗ nầy.
Nay dời đổi chỗ nào không biết.
Hỏi lân lý cho tường hơn thiệt,
Do lão ông từng biết cổ kim,
265 Trọng nghe qua phăng mối kiếm tìm,
Kim, Vương gặp anh em mừng rỡ,
Ông Vương ngoại vợ chồng than thở.
Nhắc chuyện rồi đi tới nhà xưa,
Vịn vai chàng nước mắt như mưa,
270 Kim qua đó Kiều đà đi mất.
Nghe biện bạch mấy lời giao tất[20],
Cả nhà đều lụy ngọc nhỏ sa.
Nghĩ từ cơn đòi đoạn xót xa,
Nhớ nhiều nỗi, ngùi ngùi thảm thiết.
275 Kim, Vương đọc lời Kiều từ biệt.
Nước mắt dầm không xiết lòng đây.
Đưa duơn em kết chỉ xe dây.
Trả duơn chị sơn minh hải thệ.
Đôi kim xuyến em còn dành để,
280 Tấm gương nguyền với bức tờ mây
Vuông khăn là còn để lại đây,
Chàng thấy đó thời tường tâm sự,
Đồ giao ước, của kia còn giữ,
Duơn Châu Trần nghĩa nọ tạc ghi,
285 Kim nguyện cùng thiên chiếu địa tri:
‘Tôi còn, cũng gặp nàng có thuở!’
Biển dầu cạn lòng Kiều còn nhớ,
Non dầu mòn tình Trọng chẳng quên,
Dây cát đằng tưởng đã vầy nên,
290 Nhờ bóng (15) mát bá tòng che chở.
Duơn chẳng gặp thôi thời đã lỡ,
Mối tơ ai kia gỡ cho xong.
Thời lai đà gặp hội mây rồng,
Bảng trời mở khôi khoa Nhâm Ngọ,
295 Kim, Vương kịp phó kinh tại đó,
Ngư đắc tấn cửa Võ thành long,
Chiếm khoa đầu huynh đệ đồng tâm,
Thang mây bước cung trăng chiết quế,
Quải kim bảng xuân quang cập đệ,
300 Cửa thảo phùng cam võ rất xinh.
Lưỡng Trạng Nguyên phong giữa trào đình,
Nơi ngọc các yến diên thết đãi,
Long vân hội quân thần thiên tải.
Nay thỏa tình đăng hỏa thập niên.
305 Rồi chỉ sai ra trấn Hà biên,
Vương quan lãnh Chiết Giang Phước Kiến,
Kim Trọng trấn Nam Bình biên cảnh.
Hội nhứt trường lưỡng Trạng vinh qui,
Đồng lên xe giục ngựa khởi kỳ,
310 Phút đã tới cố hương quê ở,
Ông viên ngoại vợ chồng mừng rỡ,
Tế, nhi nhờ lưỡng lộ hoàng ân[21].
Hiệp một đoàn phụ tử dời chơn,
Đường ngàn dậm quan san đã tới,
315 Kim Trọng luống rày trông mai đợi,
Mối tơ hồng bối rối lòng đây,
Thương nàng Kiều khôn nỗi làm khuây,
Mong treo ấn từ quan, bộ bộ.
Sông cùng suối chẳng (16) nài lao khổ,
320 Bụi cùng bờ sống thác cũng ưng.
Nẽo Châu Thai ngàn dặm xa chừng,
Đường xa tít[22] muôn trùng dịu vợi[23].
Lâm Thanh với Lâm Truy cũng tới,
Người một nơi tầm túi một nơi.
325 Thấy mênh mông góc biển chơn trời,
Bề thương nhớ lòng đinh dạ sắt,
Ngành ngọn hỏi cho tường tin tức,
Sông Tiền Đường là mộ hồng nhan,
Giờ phải qua cho tới Tiền Đường,
330 Lập úy tế hiền nương tại đó.
Người chin suối tấm lòng chưa tỏ,
Nguyện linh hồn một độ siêu thăng.
Tống tờ mời chu tự chúng tăng,
Các tích việt đạo ni cô vãi,
335 Trung vưu đã đặng ngày tế xấu
Đợi Tý thời kích cổ khởi chung.
Hương án bày màn trướng tứ tung.
Thượng bài vị Túy Kiều trong đó.
Giác Duyên thấy sự tình chưa rõ.
340 Kiều nào còn Kiều thác nào đây,
Lưỡng nguyên nghe mới thốt lời nầy,
Bèn đòi hỏi cho tường tâm sự.
Vãi rằng thấy danh đề tánh tự,
Túy Kiều còn ở tại am thanh,
345 Hay là người trùng (17) tánh trùng danh.
Vãi thấy vậy buông lời mới hỏi,
Ông viên ngoại vợ chồng nghe nói,
Vội vã mừng thăm hỏi ni cô.
Từ phân tay kẻ Hán người Hồ,
350 Mấy năm chẳn mẹ Nam con Bắc,
Vãi nghe nói tuông hàng nước mắt.
Thương thân người lưu lạc mấy lâu,
Muốn bây giờ cho gặp mặt nhau,
Theo cùng vãi am mây lên đó.
355 Cha cùng mẹ rễ con thượng lộ,
Đồng ra đi xe ngựa rần rần,
Hiệp một đoàn thẳng tới am vân,
Vừa tới đó Giác Duyên kêu cửa,
Kiều lật đật chạy ra mở cửa,
360 Hiệp mặt rồi mừng rỡ mẹ con,
Cách mấy năm muôn trượng[24] sơn hà.
Lẽ trời gặp tan rồi lại tụ,
Ấy Kim Trọng là người nguyền cũ,
Vương Quan đây cốt nhục đồng bào.
365 Vậy chẳng hay người ấy người nào,
Kiều chưa biết hỏi rằng ai đó.
Vãi mau miệng nói cho Kiều rõ,
Nầy là chồng (18) nầy mẹ nầy cha,
Vương Quan đây cốt nhục ruột rà[25],
370 Em dâu đó vốn là người ấy.
Kiều cũng đã lâu ngày quên đấy,
Mặt nhìn tường dường thể chiêm bao,
Mười lăm năm xiết kể ngùi nào,
Thân tưởng đã gởi xương cho đất khách.
375 Cha với mẹ nghe phân biện bạch,
Biết lòng nào xiết kể lòng thương,
Ơn cô ni[26] thiên cữu địa trường,
Nghĩa sư trưởng hoàn sanh cãi tử,
Hiệp một đoàn trực khứ Triết Giang,
380 Tấm lòng Kiều bịn rịn chưa an,
Đã tẩy sạch trần duơn lánh tục,
Dĩa dưa muối đã cam một lúc,
Quyết tu trì cho hết tiếng thị phi.
Nghĩ thân nầy còn có ra gì,
385 Tưởng đã gỡi thân cho cây cỏ,
Mẹ phân lại thủy chung con rõ,
Kim cựu nguyền nghĩa nọ ngày sau.
Vãi mở mang lời nói ngọt ngào,
Trời dành để tại do nợ trước,
390 Người tốt phước nên còn hậu phước,
Căn nợ còn nên một gặp nhau.
(19) Ngỡ mấy lâu chếch mác sóng đào,
Nay hội ngộ sự do tiền định,
Nghe lời vãi Kiều dừng bịn rịn,
395 Cơ hội nầy tại máy thiên cơ,
Kiều cúi đầu tạ chốn dưỡng xưa,
Giã cửa Phật về theo cha mẹ.
Ơn nuôi dưỡng sánh tày ơn đẻ,
Cứu tử nầy vẹn vẻ hoàn hai.
Đồng giang tay bái biệt trở giày,
400 Tạ sư trưởng Nam Mô A Di [Đà] Phật.
Xe ngựa chạy rần rần chật đất,
Đạo quân binh rợn rợn tối trời,
Triết Giang thành phút đã tới nơi,
Túy Kiều mới phân lời hơn thiệt,
405 Liêu Dương hỡi Kim Kiều cách biệt,
Nay gặp rồi vầy hiệp giao hoan[27],
Chén quỳnh tương tay rót mời chàng,
Trả lời hẹn, duơn em thế chị.
Trời đã dành duơn chị về em,
410 Vậy thôi thời thân phận đã cam,
Còn mang tiếng bụi hồng chi nữa!
Tiếng nhơ nhuốc mấy sông khôn rữa,
Mười lăm năm ong bướm đãi đằng,
Xưa chỉn (20) thề chứng có bóng trăng,
415 Nay lỡ nguyện thấy nhau mà thẹn.
Kim rằng có sông hò núi hẹn,
Lúc gia đình lâm biến biết sao,
Kim gặp cơn bình địa ba đào,
Chữ trinh vẹn sao tròn chữ hiếu.
420 Ơn tình xưa đẹp còn để lại
Huống chi nàng họa gởi tai bay,
Bán mình trả thảo cho thân là phải,
Lòng chẳng nại thiên sơn vạn hải,
Bấy lâu nguyền đáy biển mò kim[28],
425 Lời nhớ nhau vàng đá mà tìm,
Nào phải tưởng trăng hoa chi đó,
Đêm nay đặng gió thanh trăng tỏ,
Ít tiếng đàn, thơ vận vài câu,
Kẻo bấy lâu anh thảm em sầu,
430 Nay xum hiệp vinh huê phú quí,
Kiều vưng dạy cho tròn bề chung thủy,
Trổi tiếng đờn cho hân hỷ sự duyên,
Kim nghe qua hết nỗi ưu phiền,
Đoạn trường đã Tiền Đường rửa sạch.
435 Cùng nhau cạn chén (21) quỳnh biện bạch,
Mười lăm năm hai ngả Sâm Thương,
Kiều thở than bướm chán ong chường,
Lầu xanh đã huê tàn trăng khuyết,
Thân ta vậy xin bày hơn thiệt,
440 Chẳng hổ han trần cấu hay sao?
Bực bố kinh đâu dám dự vào,
Mà mang mặt nhìn cho tường tận,
Hiệp hai bạn chuyện trò phân cạn,
Ác Tây chìm trời rạng vừng đông
445 Kiều phân rằng nghĩa đợi ơn trông,
Trình cha mẹ cùng chàng đặng tỏ,
Vân Am Tự cho con lên đó,
Hậu bạc nầy cho thỏa chí đây,
Phải theo tôi một cuộc xum vầy,
450 Đền ơn đó nghĩa người dưa muối.
Nếu chẳng vậy lòng con thêm tủi,
Chịu ơn dầy khoăn khoái |[29] phía sau,
Đến cửa tiền nàng mới cúi đầu,
Vân Am đó thầy đâu chẳng thấy,
455 Lòng sở nguyện đền bồi nghĩa ấy,
Dạ chí lâm báo đáp ơn sâu,
Giác Duyên sư trưởng hỡi đi đâu,
Bỏ chùa lại cho cỏ sầu huê héo,
Người đi mất khôn phương tin tức,
460 Biết no nao (22) trả đặng ơn thầy,
Nhớ khi chén gạo dĩa rau
Bao nhiêu lúc thảm sầu đoài đoạn,
Bao giờ gặp mặt thầy cho tạn.
Ơn chưa đền nghĩ tới càng thương,
465 Nàng Kiều vốn thiệt hiền lương,
Chẳng qua là:
Trời khiến phải hồng nhan nghiệp chướng,
Lòng hiếu từ thiên cao phũ ngưỡng,
Bán mình nầy trọn thảo với thân[30].
Hai mươi bốn thảo trong trần,
470 Kiều đà chọn một bán mình chuộc cha.
Hết
Nguyễn văn Sâm
(khởi phiên âm 2006 Texas, dò lại trong tháng 09, 2015,
tại nhà họa sĩ LBDNhiên, Lausanne, Thụy Sĩ.)
[1] Dức 弋: Rầy la, rầy rà.
[2] Mẹ nói rằng đó là điềm mộng mị để con khỏi buồn.
[3] Bản Nôm viết nợ 𡢻 bằng chữ trái 債. Có thể coi như chữ Nôm đọc nghĩa. Lấn cấn trong chữ nầy bản QN đọc thành hai âm: Trời khiến xui đôi lứa trái nợ nần.
[4] Buông đàn, đi tới.
[5] Dùn thằng: Do dự, nửa muốn bước tới nửa không HTC không có mục từ dùn thẳng.
[6] Dan ca : Nói chuyên dông dài không muốn rời, không muốn kết thúc.
[7] Bản Nôm viết chữ nghề 藝 thành ra như chữ yến 燕.
[8] Khó có dịp chỉ hai đứa mình chẳng có người ngoài.
[9] Cô đơn nhìn trăng để trông chờ.
[10] Bợ ngợ 咟𡂂: Còn lạ, chưa hiểu rõ chuyện gì.
[11] Trủng tể liêu quan 冢宰 繚官 đây chỉ có nghĩa là quan lớn
[12] Khấp khởi 㕸𡸈: Mừng lắm. Mầng khấp khởi.
[13] Roi trước: Roi tre, roi trúc, nói theo giọng Nam thời trước như: ghế ỷ trước, nước Thiên Trước…
[14] Chàng được tiếng trung, thiếp được hiếu khi về với cha mẹ.
[15] Hạ sĩ 下仕: Kẻ sĩ hèn hạ, hứa nhăn cuội gạt gẫm đàn bà…
[16] Cái duyên tình của ta tưởng là tròn nhưng bị đứt tang thương.
[17] Sự ra đi và công nghiệp của Từ Hải như bọt nước trên sông, tan biến!
[18] Thêm vào vài ba bản đờn cho vui. Bắt Kiều đờn!
[19] Nhờ tiên làm phép đưa vô bờ.
[20] Thú nhận là Kim giao ước với Kiều.
[21] Rễ con đều nhờ ơn vua.
[22] Xa tít 賒踖: Quá xa. HTC: Xa tít mù | Mù tít mù ti |
[23] Đọc theo bản QN.
[24] Nôm viết chữ trượng bằng trọng 重, theo giọng Nam, quá hay.
[25] Chữ rà 𦚐 sai thành bào 胞
[26] Đây chỉ Giác Duyên. Cô ni, người xưa dịch chữ ni cô.
[27] Nên hiểu từ giao hoan theo nghĩa xưa!
[28] Từ đó đến giờ mãi đi tìm như hi vọng quá ít. Bấy dùng âm phí 费: rất đặc biệt 口費
[29] Khoăn khoái: Luôn tưởng nhớ, từ xưa. Đừng lộn với khoan khoái.
[30] Trọn hiếu với cha mẹ.
.
.
Ý kiến bạn đọc
18/11/201506:07:23
Đặng Văn Tiên
Khách
Rất cám ơn bạn đã đua bài Phú Túy Kiều lên mạng... bạn đã đua tôi về khoảng thời gian gần cuối thập niên 40 của thiên niên kỷ trước. Thuở đó, tôi là cậu bé 5, 6 tuổi, được người cậu bà con xa, một chiến binh của Quân Đội Cao Đài có đồn binh đóng gần (tại ngả ba Hai Châu, phía bắc chợ Trảng Bàng 1.5km) chiều chiều cậu đến uống trà với cha tôi và lên nằm chung vỏng, ru ngủ thằng cháu bằng bài Túy Kiều Phú... Bây giờ khi phải lái xe đường xa, thỉnh thoảng tôi cũng lên giọng.. Nàng Túy Kiều là con viên ngoại, lúc sanh thành.... và tắc tị vào câu 55 của bài phú, có lẻ cậu ngưng đọc vì thằng cháu đã ngủ... Rất cám ơn bạn vì điều tôi mong mỏi lâu nay là muốn đọc tiếp đoạn Phú sau mà không biết hỏi ai.
