Hôm nay,  

Truy Tầm Ung Thư Nhiếp Hộ Tuyến Cho Quý Ông

2/17/200100:00:00(View: 28974)
Đàn ông chết vì ung thư nhiếp hộ đứng hàng thứ 2 tại Mỹ. Phần lớn bị bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến từ 50 tuổi trở lên, nhưng 75 phần trăm bệnh xuất hiện trên 65 tuổi. Lý do bị chết vì ung thư nhiếp hộ tuyến nhiều như vậy một phần cũng là do sự khó khăn khi tìm bệnh.

Nhiếp hộ tuyến là gì"
Là tuyến sinh dục của đàn ông. Tuyến có kích thước bằng trái táo tầu nhỏ hay củ hạt dẻ (walnut) nằm ngay dưới bọng đái, ngay đằng trước ruột già (rectum). Nhiếp hộ tuyến bao quanh ống dẫn tiểu (urethra).

Vì sao bị ung thư nhiếp hộ tuyến"
Đây là bệnh ung thư tiến triển chậm, nẩy sinh từ những tế bào ung thư trong nhiếp hộ tuyến. Tế bào ung thư có thể lan truyến ra ngoài nhiếp hộ tuyến, tới nhiều bộ phận khác trong cơ thể.
85 phần trăm đàn ông bị ung thư nhiếp hộ tuyến chết trong vòng 5 năm. 63 phần trăm kéo dài đời sống tới 10 năm. Nhưng nếu ung thư đã lan qua khỏi nhiếp hộ tuyến thì tử vong trong thời gian 5 năm lên tới 100 phần trăm.

Nguyên nhân ung thư nhiếp hộ tuyến"

Chưa được rõ chính xác. Chỉ biết rằng:
. Tuổi càng cao càng dễ mắc ung thư nhiếp hộ tuyến.
. Đồ ăn nhiều mỡ động vật có liên hệ gây ung thư nhiếp hộ tuyến.
. Gia đình nếu có người bị ung thư nhiếp hộ tuyến sẽ dễ mắc bệnh hơn người bình thường. Có tính chất di truyền do vài thứ gen, khoảng 10 phần trăm.

Nhưng quan trọng hàng đầu vẫn là phải truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến. Có 2 cách truy tầm:
. khám hậu môn bằng ngón tay.
. và thử máu PSA (prostate-specific antigen).

Nếu chỉ khám bằng ngón tay có thể kiếm được bệnh chừng 55 tới 69 phần trăm. Nhưng nếu đã rờ được ung thư bằng ngón tay rồi thì chính xác lên tới 89-97 phần trăm. Ít ra 40 phần trăm khi biết được bằng đầu ngón tay thì ung thư đã lan truyền ra khỏi ngoài tuyến nhiếp hộ tuyến. Khám bằng tay coi là cách giản dị nhất để truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến. Nhưng không may, bệnh nhân lại ít thích khám nhiếp hộ tuyến bằng tay. Khảo cứu gần đây cho biết khám ung thư bằng ngón tay còn phòng ngừa khỏi chết vì ung thư nhiếp hộ tuyến, lên tới 50-70 phần trăm.

Truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến bằng siêu âm qua hậu môn:


Truy tầm thêm bằng siêu âm sẽ dễ dàng hơn trong việc truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến. Trong trừơng hợp nghi ngờ khi khám bằng tay hay lúc thử máu PSA, bác sĩ thường dùng siêu âm để xác định thêm bệnh trạng. Nhờ siêu âm còn biết thêm ung thư nhiếp hộ tuyến sẽ nằm ở giai đoạn phát triển nào. Cũng nhờ siêu âm sẽ giúp thử nghiệm sinh thiết (biopsy), lấy mô tế bào để truy tầm bệnh được chính xác hơn.

Thử máu PSA: là cách truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến trong giai đoạn đầu. Thử PSA có nhậy cảm truy tầm bệnh lên tới 90-95 phần trăm. Dưới 4ng/mL trước đây coi là bình thường, nhưng trong một khám phá mới nhất gần đây cho biết khi PSA lên tới 2ng/mL cũng phải coi chừng. Từ 4ng/mL trở lên tới 10 ng/dl là trong vòng nghi ngờ (borderline)ung thư nhiếp hộ tuyến. Trên 10ng/mL càng phải nghi ngờ nhiều hơn.

Vậy khi nào sẽ thử PSA"
Nhiều khảo cứu khuyến cáo nên khám phá sớm ung thư nhiếp hộ tuyến để điều trị bệnh sớm. Nhờ vậy có thể giúp kéo dài phần nào cho tuổi thọ đàn ông. Một khảo cứu khác ở Quebec cho biết tỉ lệ chết vì ung thư nhiếp hộ tuyến, trong khoảng 8 năm, có sự cách biệt giữa bệnh nhân được truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến sớm (chết 15 phần 100,000 bệnh nhân) và bệnh nhân truy tầm bệnh trễ (chết 48.7 phần 100,000 bệnh nhân).

Sau đây là vài lời khuyên giảm nguy cơ ung thư nhiếp hộ tuyến cho phái nam:
. Tránh ăn mỡ động vật, như mỡ heo, mỡ gà v..v..
. Nên ăn nhiều rau, trái cây, nhân hột (nuts) v..v..
. Nên ăn cà chua, bưởi, dưa hấu vì có nhiều chất lycopenes giúp DNA đỡ bị hư hại, giảm nguy cơ ung thư nhiếp hộ tuyến.
. Tới tuổi 50, cần truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến bằng cách thử máu PSA và khám hậu môn bằng đầu ngón tay.
. Đàn ông thuộc trường hợp có nhiều nguy cơ bị bệnh như người da đen, hay gia đình có người bị ung thư nhiếp hộ tuyến, cần truy tầm bệnh sớm hơn, 45 tuổi.
. Bệnh nhân đàn ông cần hỏi bác sĩ gia đình xin tài liệu tìm hiểu nguyên nhân, tìm hiểu cách truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến cho kịp thời. Tất nhiên, cũng nên tìm hiểu thêm cách chữa ung thư nhiếp hộ tuyến. Vì lỡ một ngày nào đó, nếu không may, bệnh ung thư này có thể sẩy ra cho chính bản thân mình.

(Ghi chú: bài này viết với mục đích nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liệu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, xin hỏi bác sĩ gia đình).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: [email protected] ; Điện thoại: (714) 547-3915.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Bộ não con người có thể thay đổi – nhưng thường với nỗ lực rất lớn và diễn ra từ từ, chẳng hạn như khi chúng ta học một môn thể thao hoặc ngoại ngữ mới, hoặc hồi phục sau cơn đột quỵ. Học các kỹ năng mới có tương quan với những thay đổi trong não; điều này đã được nghiên cứu khoa học thần kinh với động vật và quét não chức năng ở người chứng minh. Có lẽ, nếu quý vị thành thạo Giải tích 1 (Calculus 1), thì trong não quý vị sẽ có điều gì đó khác một chút. Các tế bào thần kinh vận động trong não mở rộng và co lại tùy thuộc vào tần suất chúng được vận động – một sự phản ánh của tế bào thần kinh về việc “xài hoặc mất” (use it or lose it).
Chẳng có ai vừa ra khỏi bụng mẹ là đã biết trượt ván, lướt sóng hay thậm chí là đứng kiễng chân. Không giống như các loài động vật hữu nhũ khác, con người không có khả năng giữ thăng bằng khi mới sinh – không có em bé sơ sinh nào vừa đẻ ra là đã biết đi hoặc đứng. Trước khi có được những khả năng đó, trẻ sơ sinh sẽ phát triển thị giác, thính giác, cơ, xương và não. Quá trình này mất nhiều tháng và thậm chí là nhiều năm đối với một số hoạt động.
Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã quyết định trao giải thưởng Nobel về sinh lý học hoặc y học năm 2023 cho hai khoa học gia người Mỹ Katalin Karikó (gốc Hungary) và Drew Weissman hôm nay ngày 2 tháng 10, 2023, vì những khám phá của họ liên quan đến việc biến đổi base của các nucleoside (nucleoside base modifications) cho phép phát triển vắc xin mRNA hiệu quả chống lại COVID-19
Một nhóm các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp mới để nghiên cứu cách các gen có thể gây ra bệnh tự kỷ và các bệnh rối loạn về phát triển não bộ (neurodevelopmental disorders) khác: phát triển các cấu trúc nhỏ tương tự như bộ não trong phòng thí nghiệm và điều chỉnh DNA của chúng.
Trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ CDC vừa đưa ra các khuyến nghị về thuốc chủng ngừa Covid cho mùa thu này sau khi thuốc được Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Thuốc (FDA) của Hoa Kỳ chuẩn thuận hôm thứ hai, ngày 12 tháng 9, 2023. Sau đại dịch Covid mấy năm vừa qua, kiến thức của quần chúng về các bệnh nhiễm, các thuốc chủng ngừa (vắc xin) đã tăng lên nhiều, cũng như óc phê phán và sự nghi ngờ đối với các biện pháp y tế hay phòng ngừa do chính quyền hay các cơ quan như CDC đề xướng, lắm khi gắn liền với lập trường chính trị của mỗi người, có khi tuỳ theo tiểu bang. Bài sau đây chỉ có tính cách thông tin, dựa trên những nguồn tin tức mà người viết nghĩ là đáng tin cậy. Độc giả cần tham khảo với người săn sóc y tế cho mình để đi tới quyết định có nên dùng vắc xin nào hay không. Sau đây là những điểm chính của các thông báo của CDC cho báo chí, kèm theo chú thích để bàn thêm
Vitamin D là chất dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho sức khỏe. Nó giúp xây dựng và duy trì xương chắc khỏe, đồng thời hỗ trợ chức năng cơ bắp và miễn dịch. Nhưng hầu hết mọi người trên thế giới đều bị thiếu vitamin D, khiến cho nó trở thành loại supplement phổ biến nhất trên thị trường
Lập một kế hoạch điều trị trầm cảm có thể là một thách thức khó khăn. Điều này đặc biệt đúng đối với những bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường và đang trải qua các liệu pháp thử nghiệm như kích thích các nhân sâu trong não (Deep Brain Stimulation – DBS). Đối với hầu hết các tình trạng bệnh lý, bác sĩ có thể trực tiếp đo lường bộ phận đang được điều trị, chẳng hạn như đo huyết áp đối với các bệnh về tim mạch. Những thay đổi có thể đo lường đóng vai trò là dấu ấn sinh học khách quan (objective biomarker) của quá trình phục hồi, cung cấp các thông tin đáng giá về cách chăm sóc bệnh nhân.
Theo Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA), khoảng 9 trong số 10 toa thuốc ở Hoa Kỳ có kê thuốc đồng dạng (thuốc generic) của một loại thuốc nguyên gốc (brand name). Tuy nhiên, có thể sẽ có nhiều người không biết là loại thuốc họ mua ở hiệu thuốc là thuốc đồng dạng hay thuốc nguyên gốc. Vậy hai loại thuốc này có gì khác biệt không? Và nếu có, nó có quan trọng không?
Từ hương cỏ mới cắt đến mùi của người thân, các loại mùi hương khác nhau luôn quẩn quanh mọi ngóc ngách trong cuộc sống. Ta không chỉ cảm nhận thấy những mùi hương xung quanh, mà chính bản thân ta cũng đang tạo ra nó. Và quý vị có biết là mùi hương cơ thể chúng ta đặc biệt đến mức có thể dùng để phân biệt mỗi cá nhân?
Mọi người nên thử tập thiền khoảng 45 phút mỗi ngày để giảm áp huyết cao do căng thẳng, theo các hướng dẫn mới cho biết. Những phương cách khác từ Hội Cao Huyết Áp Quốc Tế (ISH) gồm việc dành thời gian nghe nhạc, tập yoga và thực hành chánh niệm.Lời khuyên y khoa – bỏ hút thuốc lá và ăn ít muối – vẫn duy trì. Nhưng các chuyên gia nói rằng các mục tiêu cách sống “thể xác và tinh thần” mới có thể được đề nghị.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.