Hôm nay,  

Truy Tầm Ung Thư Nhiếp Hộ Tuyến Cho Quý Ông

17/02/200100:00:00(Xem: 28971)
Đàn ông chết vì ung thư nhiếp hộ đứng hàng thứ 2 tại Mỹ. Phần lớn bị bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến từ 50 tuổi trở lên, nhưng 75 phần trăm bệnh xuất hiện trên 65 tuổi. Lý do bị chết vì ung thư nhiếp hộ tuyến nhiều như vậy một phần cũng là do sự khó khăn khi tìm bệnh.

Nhiếp hộ tuyến là gì"
Là tuyến sinh dục của đàn ông. Tuyến có kích thước bằng trái táo tầu nhỏ hay củ hạt dẻ (walnut) nằm ngay dưới bọng đái, ngay đằng trước ruột già (rectum). Nhiếp hộ tuyến bao quanh ống dẫn tiểu (urethra).

Vì sao bị ung thư nhiếp hộ tuyến"
Đây là bệnh ung thư tiến triển chậm, nẩy sinh từ những tế bào ung thư trong nhiếp hộ tuyến. Tế bào ung thư có thể lan truyến ra ngoài nhiếp hộ tuyến, tới nhiều bộ phận khác trong cơ thể.
85 phần trăm đàn ông bị ung thư nhiếp hộ tuyến chết trong vòng 5 năm. 63 phần trăm kéo dài đời sống tới 10 năm. Nhưng nếu ung thư đã lan qua khỏi nhiếp hộ tuyến thì tử vong trong thời gian 5 năm lên tới 100 phần trăm.

Nguyên nhân ung thư nhiếp hộ tuyến"

Chưa được rõ chính xác. Chỉ biết rằng:
. Tuổi càng cao càng dễ mắc ung thư nhiếp hộ tuyến.
. Đồ ăn nhiều mỡ động vật có liên hệ gây ung thư nhiếp hộ tuyến.
. Gia đình nếu có người bị ung thư nhiếp hộ tuyến sẽ dễ mắc bệnh hơn người bình thường. Có tính chất di truyền do vài thứ gen, khoảng 10 phần trăm.

Nhưng quan trọng hàng đầu vẫn là phải truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến. Có 2 cách truy tầm:
. khám hậu môn bằng ngón tay.
. và thử máu PSA (prostate-specific antigen).

Nếu chỉ khám bằng ngón tay có thể kiếm được bệnh chừng 55 tới 69 phần trăm. Nhưng nếu đã rờ được ung thư bằng ngón tay rồi thì chính xác lên tới 89-97 phần trăm. Ít ra 40 phần trăm khi biết được bằng đầu ngón tay thì ung thư đã lan truyền ra khỏi ngoài tuyến nhiếp hộ tuyến. Khám bằng tay coi là cách giản dị nhất để truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến. Nhưng không may, bệnh nhân lại ít thích khám nhiếp hộ tuyến bằng tay. Khảo cứu gần đây cho biết khám ung thư bằng ngón tay còn phòng ngừa khỏi chết vì ung thư nhiếp hộ tuyến, lên tới 50-70 phần trăm.

Truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến bằng siêu âm qua hậu môn:


Truy tầm thêm bằng siêu âm sẽ dễ dàng hơn trong việc truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến. Trong trừơng hợp nghi ngờ khi khám bằng tay hay lúc thử máu PSA, bác sĩ thường dùng siêu âm để xác định thêm bệnh trạng. Nhờ siêu âm còn biết thêm ung thư nhiếp hộ tuyến sẽ nằm ở giai đoạn phát triển nào. Cũng nhờ siêu âm sẽ giúp thử nghiệm sinh thiết (biopsy), lấy mô tế bào để truy tầm bệnh được chính xác hơn.

Thử máu PSA: là cách truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến trong giai đoạn đầu. Thử PSA có nhậy cảm truy tầm bệnh lên tới 90-95 phần trăm. Dưới 4ng/mL trước đây coi là bình thường, nhưng trong một khám phá mới nhất gần đây cho biết khi PSA lên tới 2ng/mL cũng phải coi chừng. Từ 4ng/mL trở lên tới 10 ng/dl là trong vòng nghi ngờ (borderline)ung thư nhiếp hộ tuyến. Trên 10ng/mL càng phải nghi ngờ nhiều hơn.

Vậy khi nào sẽ thử PSA"
Nhiều khảo cứu khuyến cáo nên khám phá sớm ung thư nhiếp hộ tuyến để điều trị bệnh sớm. Nhờ vậy có thể giúp kéo dài phần nào cho tuổi thọ đàn ông. Một khảo cứu khác ở Quebec cho biết tỉ lệ chết vì ung thư nhiếp hộ tuyến, trong khoảng 8 năm, có sự cách biệt giữa bệnh nhân được truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến sớm (chết 15 phần 100,000 bệnh nhân) và bệnh nhân truy tầm bệnh trễ (chết 48.7 phần 100,000 bệnh nhân).

Sau đây là vài lời khuyên giảm nguy cơ ung thư nhiếp hộ tuyến cho phái nam:
. Tránh ăn mỡ động vật, như mỡ heo, mỡ gà v..v..
. Nên ăn nhiều rau, trái cây, nhân hột (nuts) v..v..
. Nên ăn cà chua, bưởi, dưa hấu vì có nhiều chất lycopenes giúp DNA đỡ bị hư hại, giảm nguy cơ ung thư nhiếp hộ tuyến.
. Tới tuổi 50, cần truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến bằng cách thử máu PSA và khám hậu môn bằng đầu ngón tay.
. Đàn ông thuộc trường hợp có nhiều nguy cơ bị bệnh như người da đen, hay gia đình có người bị ung thư nhiếp hộ tuyến, cần truy tầm bệnh sớm hơn, 45 tuổi.
. Bệnh nhân đàn ông cần hỏi bác sĩ gia đình xin tài liệu tìm hiểu nguyên nhân, tìm hiểu cách truy tầm ung thư nhiếp hộ tuyến cho kịp thời. Tất nhiên, cũng nên tìm hiểu thêm cách chữa ung thư nhiếp hộ tuyến. Vì lỡ một ngày nào đó, nếu không may, bệnh ung thư này có thể sẩy ra cho chính bản thân mình.

(Ghi chú: bài này viết với mục đích nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liệu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, xin hỏi bác sĩ gia đình).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: [email protected] ; Điện thoại: (714) 547-3915.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Rụng tóc trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh là hiện tượng thường gặp. Một khảo cứu đăng năm 2022 trên Menopause ghi nhận hơn phân nửa phụ nữ từ 50 đến 65 tuổi bị tóc thưa hoặc rụng nhiều. Hiện tượng này thường bắt đầu từ nhiều năm trước khi kinh nguyệt chấm dứt. Khi estrogen và progesterone giảm dần còn androgen giữ ở mức cũ, chu kỳ mọc tóc bị xáo trộn: sợi tóc yếu hơn, thời gian mọc ngắn lại, và tóc mới mọc lên chậm hơn. Bác sĩ da liễu Valerie D. Callender cho biết khi estrogen — vốn bảo vệ nang tóc — hạ xuống, androgen bắt đầu gây ảnh hưởng rõ rệt.
Nhiều phụ nữ không nhận ra rằng những ly rượu, ly bia mà họ thường uống cùng bạn bè, hoặc để thư giãn trong “giờ nhậu của mẹ” (wine mom moment, một số bà mẹ thích nhâm nhi vài ly rượu hoặc lon bia để thư giãn sau khi bận rộn chăm sóc con cái và gia đình) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Tuy điều này có vẻ không vui, nhưng lại là sự thật: Rượu, bia thực sự có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
Cảm giác từ việc bẻ các khớp ngón tay cho kêu rôm rốp có thể rất khác nhau tùy theo từng người. Có người thấy rất ‘đã,’ thậm chí là bị ghiền, cũng có người thấy khó chịu hoặc sợ hãi. Dù việc bẻ khớp thường được nhiều người coi là một thói quen không tốt, nhưng nếu có thể hiểu được cơ chế hoạt động đằng sau việc bẻ khớp, ta sẽ hiểu tại sao lại có nhiều người ‘ghiền’ đến vậy.
Cael là một thiếu niên 15 tuổi bình thường – cho đến khi cậu được phát hiện có cột sống bị cong vẹo bất thường. “Em cảm thấy mình giống như Thằng Gù ở Nhà thờ Đức Bà vậy đó,” Cael nói với CBC News, nhớ lại quãng thời gian hai năm chờ đợi để được phẫu thuật cột sống, đầy cảm xúc và khốc liệt, và trong thời gian đó, đường cong cột sống của cậu đã phát triển lên tới 108 độ.
Vào những năm 1990, sau khi tốt nghiệp trung học ở Bồ Đào Nha, công việc đầu tiên của Ricardo Da Costa là vận động viên ba môn phối hợp (triathlete) chuyên nghiệp – bao gồm bơi lội, đạp xe, và điền kinh. Trong quá trình tham gia các cuộc thi, một trong những vấn đề lớn nhất mà anh và các vận động viên khác phải đối mặt là các vấn đề về tiêu hóa, nhưng không có ai để tâm hoặc tìm cách giải quyết vấn đề này.
Aspirin nổi tiếng với khả năng giảm đau từ các cơn đau cơ và đau đầu; giúp giảm sốt; và liều lượng thấp có thể làm loãng máu, giảm nguy cơ đông máu gây đột quỵ và đau tim. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng Aspirin cũng có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của ung thư ruột kết
Tháng 4 năm 2024, một phụ nữ ở Sacramento, California, Mỹ bị ngộ độc chì nghiêm trọng và tử vong sau khi sử dụng thuốc mỡ trị trĩ của Việt Nam có tên “Cao Bôi Trĩ Cây Thầu Dầu”. Thử nghiệm thuốc mỡ bôi trĩ này cho thấy nó chứa 4% chì (cứ 100 gram thuốc thì có 4 gram chì), đây là lượng rất nguy hiểm. Chì là một chất kim loại nặng độc hại cho cơ thể. Tiếp xúc với bất kỳ lượng chì nào cũng có thể gây hại cho sức khỏe.
Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.
Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”
Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.