Bạn thân,
Ông bà mình ăn Tết ra sao? Tất nhiên là nhiều lễ hội, nhiều bánh, nhiều mứt, nhiều hoa quả, nhiều cúng lễ...
Nhưng cũng có những nơi ông bà mình ăn Tết với phong tục đầy chất nông dân, như một nơi ở Thanh Hóa: Tết đến là rủ nhau tát ao, lưới cá...
Xin đừng nghĩ phong tục này có tính thuần kinh tế. Báo Lao Động đã ghi lời một ông cụ nơi có phong tục này, nói về triết lý hòa đồng làng xóm...
Phong tục này được kể qua bài “Xem tát ao, đánh cá dịp Tết,” qua lời phóng viên báo Lao Động:
“Điều kiện kinh tế - xã hội ngày càng phát triển mạnh mẽ, hiện đại kéo theo đó là các phong tục truyền thống diễn ra những ngày áp tết vốn tồn tại từ ngàn xưa đang dần bị mai một.
Cách đây nhiều năm về trước, mỗi dịp xuân đến, tết về nhà nào cũng gói bánh chưng, giã giò, gói nem; vài ba gia đình chung nhau mổ lợn giết thịt hay tát ao chia cá... Nhưng đến ngày nay, những phong tục đó chỉ còn được lưu giữ chủ yếu ở một số làng quê xa trung tâm đô thị.
Chiều 29-30 tết, người tiêu dùng đi một vòng ra chợ hoặc siêu thị mua sắm, vậy là xong. Bánh chưng mua ngoài hàng, cá thịt mua ở chợ, giò chả đặt... vậy là đủ đầy ăn tết. Qua nhiều làng quê thực tế có ít nơi còn lưu giữ được những giá trị truyền thống của cha ông.
Thật hiếm hoi PV ghi nhận được hình ảnh người dân tát ao, đánh cá chuẩn bị ăn tết. Tại thôn Eo Lê, xã Vĩnh Quang, huyện Vĩnh Lộc, gia đình anh Nguyễn Quốc Trị đang tổ chức kéo cá dưới ao trong điều kiện thời tiết rét mướt. Mấy anh thanh niên kéo lưới hào hứng kể: “Cả năm vất vả làm lụng, nuôi thả con cá để mong có ngày thu hoạch. Giờ tết đến, xuân về nên tổ chức kéo cá rồi nhốt vào lưới để tết ăn dần”. Tại huyện vùng chiêm trũng Nông Cống, cũng có hàng chục người đang nô nức lội xuống bùn truy tìm con tôm, con ếch, chú lươn, con trạch. Họ “thu hoạch” xong sẽ đổ dồn lại rồi mới chia đều cho từng gia đình.
Ông “tổ trưởng” tổ tát ao cho biết: Phong tục tát cá ở làng quê ông có từ lâu đời và đến nay vẫn được gìn giữ. Việc tát ao không đơn thuần chỉ để bắt cá ăn tết mà nó còn mang ý nghĩa tạo sự đoàn kết, vui vẻ, hòa đồng chan chứa tình cảm xóm giềng; khích lệ tinh thần phấn chấn tạo động lực để khi bước sang năm mới sẽ nỗ lực nhiều hơn, chăm chỉ hơn trong công việc mùa màng, đồng áng.”
Thế đấy, ai bảo ông bà mình ăn Tết chỉ là chuyện vui Xuân, chỉ là chuyện đoàn tụ gia đình, chỉ là cúng lễ, chỉ là du xuân ngắm hoa... Phong tục tát ao, lưới cá đã cho thấy một triết lý đậm đà bọc trứng trăm con vậy.
Gửi ý kiến của bạn