Vụ Tòa án quốc tế lên án Milosevic là tội phạm chiến tranh làm trở ngại tiến trình hòa bình. Trong mấy ngày qua không thiếu gì những lời bàn như vậy từ những phía ủng hộ Nam Tư như Nga và mấy anh độc tài, lại có cả một vài dư luận Mỹ, đặc biệt trong số này có cựu Ngoại trưởng Mỹ Henri Kissenger, khi lên tiếng trên đài truyền hình BBC. Kissenger là người cùng Lê Đức Thọ được giải thưởng hòa bình Nobel về Việt Nam.
Nghe những lời bàn này tôi thấy ngậm ngùi cho hòa bình vô cùng. Té ra muốn có hòa bình người ta phải nhắm mắt quên đi những tội ác tày trời về chiến tranh. Cái giá của hòa bình sao mắc quá vậy" Tội ác của Milosevic và 4 nhân vật cầm đầu chính quyền và quân đội Serb là có thật. Tòa án quốc tế về tội phạm chiến tranh là do LHQ thiết lập, với sự đồng ý của Hội đồng Bảo an, trong đó có 5 cường quốc thường trực là Anh, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc. Hiển nhiên nó không phải là tay sai của Mỹ, và càng không phải là dụng cụ của NATO.
Tôi cũng muốn nói thêm về bà Louise Arbour, Chánh Công tố của LHQ, người đã công bố bản cáo trạng. Bà là một luật gia có uy tín và được trọng vọng của Gia Nã Đại, sắp được ngồi vào ghế Tối Cao Pháp viện của nước này. Những ông bà tòa quốc tế là những người đã được LHQ trao cho một sứ mạng. Họ không có động cơ chính trị, họ chỉ có bổn phận của các phán quan là phải hoàn tất sứ mạng đúng theo luật lệ quốc tế quy định. Có dư luận cho rằng bà Arbour ra trát truy nã 5 tội phạm Nam Tư mà không có cách nào bắt được họ để đem ra tòa xử. Điều này rất đúng, nhưng thử hỏi lỗi tại ai. Các ông bà tòa quốc tế không có lỗi mà chỉ có LHQ và cộng đồng thế giới có lỗi đã không cấp cho tòa có đủ khả năng và phương tiện thi hành trát truy nã.
Vụ kết tội Milosevic không làm cản trở tiến trình hòa bình mà trái lại chỉ làm tăng thêm áp lực thúc đẩy hòa bình. Sự kết tội Milosevic và đồng bọn là một sự chứng minh cụ thể về mặt pháp lý quốc tế cho các vụ oanh tạc của NATO là đúng. Nó dồn Milosevic đến thế kẹt, chỉ còn nước lùi. Ngay sau vụ kết tội Milosevic, đặc phái viên Nga Chernomyrdin đã đến Belgrade và được Milosevic tiếp. Nếu găng, Milosevic đã không thèm tiếp ông này để trả đũa vụ tòa quốc tế buộc tội. Sau cuộc hội kiến, Nam Tư đã ra một tuyên bố chấp nhận những nguyên tắc căn bản do G-8 đề ra mới đây để thực hiện hòa bình Kosovo, trong đó có những điều khoản như chấm dứt bạo lực và đàn áp ở Kosovo, quân Nam Tư triệt thoái, bố trí lực lượng an ninh quốc tế, thiết lập nền hành chính lâm thời và cho phép người tị nạn an toàn trở về Kosovo.
Sự thật lời tuyên bố này chẳng có gì mới lạ. Nó chỉ có nghĩa là Milosevic muốn có chấm dứt oanh tạc để thương thuyết. Nhưng rắc rối là câu hỏi "thế nào là lực lượng an ninh quốc tế". Nam Tư muốn có lực lượng dân sự quốc tế võ trang thật nhẹ, đưa vấn dề ra LHQ và tẩy chay mọi sự can thiệp của NATO. Còn NATO nói lực lượng an ninh quốc tế phải có võ trang mạnh và quân NATO vẫn đóng vai trò chủ chốt. Một khi NATO đã ngưng oanh tạc. Đem điều khoản này ra ra thương thuyết thì đến Tết Congo cũng chưa xong. Đó chính là nước cờ của Milosevic. Nó chẳng lừa bịp được ai. Trong kế hoạch hòa bình của Nga đã ghi rõ "lực lượng quốc tế chủ chốt là quân NATO" và có một số quân Serb được ở lại phụ giúp vào vấn đề giao thông ở Kosovo. Nhưng Nam Tư không đề cập đến khoản này, vì vậy NATO vẫn tiếp tục oanh tạc dữ dội như trước, coi như không có gì thay đổi. Tình hình cho đến cuối tuần qua là như vậy.
Có dư luận cho rằng kết tội Milosvic lúc này là không đúng lúc và nếu nó làm Milosevic kẹt thì nó cũng làm thương thuyết hòa bình kẹt luôn, vì không lẽ NATO ngồi vào bàn thương thuyết với một kẻ đã bị tòa án quốc tế khép tội. Tôi không nghĩ như vậy. Bản kết tội đã phối hợp với các áp lực quân sự và áp lực ngoại giao khiến Milosevic phải lùi bước. Còn việc NATO thương thuyết với NATO thì có sao" Buộc tội là quyền của tòa án và nói chuyện ngưng chiến là quyền của NATO, hai việc này khác nhau, không thể dính với nhau hay lẫn lộn với nhau. NATO không thể ra lệnh "miễn tố" cho Milosevic vì đó là quyền của tòa quốc tế. Còn nếu tòa quốc tế tự nhiên thấy cần phải xé bản cáo trạng để đổi lấy hòa bình thì đó sẽ là một trò khôi hài quá trắng trợn. Nếu làm như vậy thì thà dẹp tòa quốc tế đi cho rồi, cho khỏi làm trò cười cho thiên hạ.
Bản cáo trạng dù sao cũng vô ích vì Milosevic vẫn làm Tổng Thống, vẫn tự do, vẫn cười vào mũi mấy ông bà tòa quốc tế như những kẻ tội phạm diệt chủng ở Bosnia. Nhưng cũng không nên quên trát truy nã sẽ đeo nhằng nhẵng suốt đời. Milosevic sẽ có lúc hết nhiệm kỳ làm Tổng Thống và nếu muốn khỏi xa lưới thì hắn phải tự giam lỏng ở những nơi "an toàn" nào đó trong nước Nam Tư, suốt đời lẩn tránh. Một cuộc sống như vậy có nghĩa là đời tàn.
Tôi nghĩ bản cáo trạng là một biến cố có tình cách lịch sử, không những đối với một ông đương kim Tổng Thống Nam Tư mà còn đối với tất cả những kẻ cầm quyền tàn bạo trên khắp thế giới ngày nay.
Nó báo trước còn nhiều thay đổi cho tình hình quốc tế trước ngưỡng cửa của thế kỷ 21.
Nghe những lời bàn này tôi thấy ngậm ngùi cho hòa bình vô cùng. Té ra muốn có hòa bình người ta phải nhắm mắt quên đi những tội ác tày trời về chiến tranh. Cái giá của hòa bình sao mắc quá vậy" Tội ác của Milosevic và 4 nhân vật cầm đầu chính quyền và quân đội Serb là có thật. Tòa án quốc tế về tội phạm chiến tranh là do LHQ thiết lập, với sự đồng ý của Hội đồng Bảo an, trong đó có 5 cường quốc thường trực là Anh, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc. Hiển nhiên nó không phải là tay sai của Mỹ, và càng không phải là dụng cụ của NATO.
Tôi cũng muốn nói thêm về bà Louise Arbour, Chánh Công tố của LHQ, người đã công bố bản cáo trạng. Bà là một luật gia có uy tín và được trọng vọng của Gia Nã Đại, sắp được ngồi vào ghế Tối Cao Pháp viện của nước này. Những ông bà tòa quốc tế là những người đã được LHQ trao cho một sứ mạng. Họ không có động cơ chính trị, họ chỉ có bổn phận của các phán quan là phải hoàn tất sứ mạng đúng theo luật lệ quốc tế quy định. Có dư luận cho rằng bà Arbour ra trát truy nã 5 tội phạm Nam Tư mà không có cách nào bắt được họ để đem ra tòa xử. Điều này rất đúng, nhưng thử hỏi lỗi tại ai. Các ông bà tòa quốc tế không có lỗi mà chỉ có LHQ và cộng đồng thế giới có lỗi đã không cấp cho tòa có đủ khả năng và phương tiện thi hành trát truy nã.
Vụ kết tội Milosevic không làm cản trở tiến trình hòa bình mà trái lại chỉ làm tăng thêm áp lực thúc đẩy hòa bình. Sự kết tội Milosevic và đồng bọn là một sự chứng minh cụ thể về mặt pháp lý quốc tế cho các vụ oanh tạc của NATO là đúng. Nó dồn Milosevic đến thế kẹt, chỉ còn nước lùi. Ngay sau vụ kết tội Milosevic, đặc phái viên Nga Chernomyrdin đã đến Belgrade và được Milosevic tiếp. Nếu găng, Milosevic đã không thèm tiếp ông này để trả đũa vụ tòa quốc tế buộc tội. Sau cuộc hội kiến, Nam Tư đã ra một tuyên bố chấp nhận những nguyên tắc căn bản do G-8 đề ra mới đây để thực hiện hòa bình Kosovo, trong đó có những điều khoản như chấm dứt bạo lực và đàn áp ở Kosovo, quân Nam Tư triệt thoái, bố trí lực lượng an ninh quốc tế, thiết lập nền hành chính lâm thời và cho phép người tị nạn an toàn trở về Kosovo.
Sự thật lời tuyên bố này chẳng có gì mới lạ. Nó chỉ có nghĩa là Milosevic muốn có chấm dứt oanh tạc để thương thuyết. Nhưng rắc rối là câu hỏi "thế nào là lực lượng an ninh quốc tế". Nam Tư muốn có lực lượng dân sự quốc tế võ trang thật nhẹ, đưa vấn dề ra LHQ và tẩy chay mọi sự can thiệp của NATO. Còn NATO nói lực lượng an ninh quốc tế phải có võ trang mạnh và quân NATO vẫn đóng vai trò chủ chốt. Một khi NATO đã ngưng oanh tạc. Đem điều khoản này ra ra thương thuyết thì đến Tết Congo cũng chưa xong. Đó chính là nước cờ của Milosevic. Nó chẳng lừa bịp được ai. Trong kế hoạch hòa bình của Nga đã ghi rõ "lực lượng quốc tế chủ chốt là quân NATO" và có một số quân Serb được ở lại phụ giúp vào vấn đề giao thông ở Kosovo. Nhưng Nam Tư không đề cập đến khoản này, vì vậy NATO vẫn tiếp tục oanh tạc dữ dội như trước, coi như không có gì thay đổi. Tình hình cho đến cuối tuần qua là như vậy.
Có dư luận cho rằng kết tội Milosvic lúc này là không đúng lúc và nếu nó làm Milosevic kẹt thì nó cũng làm thương thuyết hòa bình kẹt luôn, vì không lẽ NATO ngồi vào bàn thương thuyết với một kẻ đã bị tòa án quốc tế khép tội. Tôi không nghĩ như vậy. Bản kết tội đã phối hợp với các áp lực quân sự và áp lực ngoại giao khiến Milosevic phải lùi bước. Còn việc NATO thương thuyết với NATO thì có sao" Buộc tội là quyền của tòa án và nói chuyện ngưng chiến là quyền của NATO, hai việc này khác nhau, không thể dính với nhau hay lẫn lộn với nhau. NATO không thể ra lệnh "miễn tố" cho Milosevic vì đó là quyền của tòa quốc tế. Còn nếu tòa quốc tế tự nhiên thấy cần phải xé bản cáo trạng để đổi lấy hòa bình thì đó sẽ là một trò khôi hài quá trắng trợn. Nếu làm như vậy thì thà dẹp tòa quốc tế đi cho rồi, cho khỏi làm trò cười cho thiên hạ.
Bản cáo trạng dù sao cũng vô ích vì Milosevic vẫn làm Tổng Thống, vẫn tự do, vẫn cười vào mũi mấy ông bà tòa quốc tế như những kẻ tội phạm diệt chủng ở Bosnia. Nhưng cũng không nên quên trát truy nã sẽ đeo nhằng nhẵng suốt đời. Milosevic sẽ có lúc hết nhiệm kỳ làm Tổng Thống và nếu muốn khỏi xa lưới thì hắn phải tự giam lỏng ở những nơi "an toàn" nào đó trong nước Nam Tư, suốt đời lẩn tránh. Một cuộc sống như vậy có nghĩa là đời tàn.
Tôi nghĩ bản cáo trạng là một biến cố có tình cách lịch sử, không những đối với một ông đương kim Tổng Thống Nam Tư mà còn đối với tất cả những kẻ cầm quyền tàn bạo trên khắp thế giới ngày nay.
Nó báo trước còn nhiều thay đổi cho tình hình quốc tế trước ngưỡng cửa của thế kỷ 21.
Gửi ý kiến của bạn
