Kamala Harris kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza. Hình chụp lại từ Youtube.
Đứng trên vòm cầu Edmund Pettus ở Selma, Alabama, trong buổi lễ kỷ niệm 59 năm Ngày Chủ nhật Đẫm máu, Kamala Harris cho biết bà cảm thấy cần phải bắt đầu bài phát biểu của mình bằng cách đề cập đến thảm họa nhân đạo ngày càng tồi tệ hơn ở Gaza.
“Người dân ở Gaza đang chết đói. Các điều kiện và hoàn cảnh tại đây thật vô nhân. Và lòng nhân đạo chung của chúng ta buộc chúng ta phải hành động”, phó tổng thống nói, sau đó tuyên bố: “Với quy mô lớn của mức độ khổ nạn bao trùm Gaza hiện tại, phải có lệnh ngừng bắn ngay lập tức.” Tiếp theo là những tràng pháo tay lớn và kéo dài, trước khi Bà nói thêm, sau một khoảng im lặng: “It nhất phải sáu tuần.”
Bạch Ốc nhanh chóng lưu ý rằng những nhận xét này của Bà là những lời lặp lại lời của Tổng Thống Joe Biden nói với một phóng viên vài ngày trước đó và chúng phản ánh những nỗ lực hiện tại của chính quyền nhằm thúc đẩy sự gián đoạn tạm thời trong cuộc tấn công của Israel, cho phép thả con tin và viện trợ nhân đạo là điều thiết để hỗ trợ Israel tiến vào lãnh thổ bị bao vây. Dù vậy, nhiều người Mỹ tức giận với Biden vì liên minh của ông với Israel, lại nghe và cảm nhận được từ Harris những gì họ cảm thấy còn thiếu ở tổng thống.
Lời phát biểu của Bà mang tính khẩn cấp - được đưa ra theo bước chân của những người tuần hành vì dân quyền, những người đã bị giẫm đạp, xịt hơi cay và đánh đập bằng roi và dùi cui khi họ cố gắng băng qua cầu - điều đó đã gây được tiếng vang. Bối cảnh dường như thừa nhận phong trào những người trẻ tức giận với tổng thống coi quyền của người Palestine như một phần mở rộng của phong trào công lý chủng tộc. Bà chỉ trích gay gắt việc Israel hạn chế dòng viện trợ vào Gaza và bày tỏ lòng thương xót đối với thường dân Palestine đang sống giữa đống đổ nát bên bờ vực nạn đói.
Khi cuộc tổng tuyển cử năm 2024 bắt đầu, Harris đã nổi lên như một sứ giả cho các cử tri Đảng Dân chủ, những người đã không hài lòng với Biden kể từ khi đưa ông vào Bạch Ốc vào năm 2020. Trong vài tháng qua, Bà đã bắt đầu một chuyến công du toàn quốc để nêu bật những mối đe dọa đối với quyền sinh sản do chính quyền Donald Trump thứ hai đặt ra - một vấn đề mà Biden đã bị chỉ trích vì né tránh. Giờ đây, khi Harris áp dụng giọng điệu mạnh mẽ hơn ở Gaza, bà cũng đang trở thành tiếng nói hàng đầu về ngoại giao Trung Đông.
Cả hai vấn đề này đều sẵn sàng đóng một vai trò quan trọng, nếu không nói là mang tính quyết định, trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 năm nay. Cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ ngày càng giảm trong các khu vực bầu cử cốt lõi của đảng Dân chủ trong bối cảnh thất vọng lan rộng về nền kinh tế, lo ngại về tuổi tác của Biden và sự giận dữ của cánh tả trước cách chính quyền xử lý cuộc chiến ở Gaza.
Đối với các đảng viên Đảng Dân chủ, việc nhắc nhở cử tri về mối đe dọa mà Đảng Cộng hòa vẫn đặt ra đối với quyền phá thai có thể là cách tốt nhất để tiếp thêm sinh lực cho giới trẻ đồng thời giành được sự ủng hộ của những người độc lập và phụ nữ ngoại ô. Sự phẫn nộ đối với Roe được cho là đã ngăn chặn “làn sóng đỏ” hứa hẹn về những chiến thắng của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022. Các cuộc trưng cầu dân ý về bỏ phiếu liên quan đến phá thai cũng đã nhiều lần giành chiến thắng ngay cả ở các bang có truyền thống đỏ như Kansas, Kentucky và Ohio.
Nhưng Harris có những việc cần làm. Cũng như Biden, Harris bị đánh giá không mấy thiện cảm trong phần lớn nhiệm kỳ của mình.
Antonio Arellano, người phát ngôn của NextGen, một chương trình giáo dục và ghi danh cử tri phi đảng phái tập trung vào giới trẻ trên toàn quốc, đã gọi Harris, 59 tuổi, là “người kết nối” giữa chính quyền và các bộ phận của đảng Dân chủ vốn rất quan trọng đối với chiến thắng năm 2020 của Biden nhưng giờ đây giữ sự dè dặt về Ông. Theo Antonio Arellano, với chuyến tham quan khuôn viên trường đại học và chuyến vận động cho quyền sinh sản của mình, Harris đã giúp nâng cao các vấn đề được các cử tri trẻ tuổi tiến bộ và đa chủng tộc quan tâm hàng đầu.
Arellano nói: “Bà ấy mang đến một nguồn năng lượng mạnh mẽ và hứng khởi cho cuộc bầu cử mà tôi nghĩ những người trẻ tuổi có thể thực sự bị thu hút khi có lẽ sự nhiệt tình đang thiếu ở những nơi khác”.
Harris nhảy vào cuộc chiến phá thai ở Hoa Kỳ trong vòng một ngày sau khi phán quyết của tòa án tối cao Hoa Kỳ lật ngược vụ Roe v Wade bị lộ tin.
.
Trong bài phát biểu vào tháng 5 năm 2022 tại hội nghị của Emily's List, tổ chức nhằm bầu ra những phụ nữ Đảng Dân Chủ ủng hộ quyền phá thai, Harris đã có một bài phát biểu nảy lửa trong đó Bà liên tục hỏi: "Sao họ dám?"
“Sao họ dám nói với một người phụ nữ những gì cô ấy có thể và không thể làm với cơ thể của chính mình?” Harris hỏi. “Sao họ dám ngăn cản cô ấy tự quyết định tương lai của mình? Sao họ dám từ chối quyền và tự do của phụ nữ?”
Harris đã trải qua vài tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ phó tổng thống của mình với sự thất vọng trước những chỉ trích về sự thiếu định hướng rõ ràng của bà, sự ra đi của nhân viên và những sai sót không đáng có. Các đồng minh và chuyên gia từ lâu đã nhìn thấy sự phân biệt giới tính và phân biệt chủng tộc trong sự giám sát của công chúng đối với Harris, người phụ nữ đầu tiên và người phụ nữ da màu đầu tiên nắm giữ chức vụ dân cử toàn quốc. Họ nói, những lời chỉ trích có vẻ đặc biệt không công bằng, vì các phó tổng thống thường bị coi nhẹ trong lịch sử.
Andra Gillespie, phó giáo sư khoa học chính trị tại Emory College, cho biết: “Tôi không nói rằng không nên chú ý đến trách nhiệm quản lý, đặc biệt là khi bạn chứng kiến những vụ nghỉ việc ở những chức vụ cấp cao. Nhưng tôi nghĩ vẫn còn đó câu hỏi liệu mọi người có chú ý đến Bà ấy nhiều hơn hay không và liệu công chúng có phản ứng gay gắt hơn với Bà ấy vì chủng tộc và giới tính của Bà ấy hay không.”
Nhưng khi nói đến cuộc chiến về quyền sinh sản phụ nữ thì giới tính, chủng tộc, tuổi tác và kinh nghiệm làm công tố viên của Harris kết hợp mang lại cho Bà lợi thế xác thực mà Biden thiếu trong một vấn đề ngày càng quan trọng đối với cử tri. Nhiều bang trong số 16 bang đã ban hành gần như toàn bộ lệnh cấm phá thai không có ngoại lệ đối với tội hiếp dâm hoặc loạn luân sau khi Tòa lật ngược phán quyến Roe, một tình trạng mà Harris gọi thẳng là “vô đạo đức”.
“Thứ nhất, với cương vị là người cùng thuyền với Biden và là người phụ nữ đầu tiên là Phó Tổng Thống và một phụ nữ da màu, và thứ hai, với cương vị là một công tố viên, Bà mạnh mẽ nhất trong công việc đấu tranh và khởi tố vụ án. Mọi người thực sự thích cương vị này của bà.” Celinda Lake, chiến lược gia của Đảng Dân chủ và là người dẫn đầu cuộc thăm dò ý kiến trong chiến dịch Biden năm 2020, cho biết. “Bà ấy không chút ngần ngại khi nói đến từ ‘phá thai’. Bà thoải mái và dứt khoát khi vào đề và vạch rõ những hậu quả của nó.”
Emilys List, tổ chức lần đầu tiên ủng hộ Harris cách đây 20 năm khi bà được bầu làm luật sư quận San Francisco, trước đó đã cam kết chi hơn 10 triệu USD để hỗ trợ Harris trong cuộc bầu cử năm 2024, theo báo cáo từ Politico; Jessica Mackler, chủ tịch mới của Emily's List, nói rằng kế hoạch hỗ trợ Harris của họ không có gì thay đổi. Mackler nói: “Hỗ trợ phó tổng thống là một phần quan trọng trong các ưu tiên bầu cử của chúng tôi.”
So với người cùng thuyền với mình, “thành tích” gần đây của Biden về việc phá thai gặp nhiều chú ý. Là một người Công giáo sùng đạo, Biden đã nói rằng ông “không quan tâm” đến việc phá thai và, trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang hôm thứ Năm, Ông đã nói rất dài dòng về thủ tục này mà không bao giờ dám đề cập trực tiếp đến tên gọi thực sự của nó. Thay vào đó, ông nói về tầm quan trọng của “tự do sinh sản” và hứa sẽ “khôi phục Roe v Wade như Luật của Quốc Gia.
Khi nói đến cuộc chiến Israel-Gaza, Harris đã bắt đầu đóng một vai trò rõ ràng hơn và có vẻ như ở đây, Bà cũng có thể đang vượt ra ngoài vùng an toàn của Biden.
NBC News đưa tin rằng Hội Đồng An Ninh Quốc gia đã cắt giảm bớt những phần trong bài phát biểu ở Selma của Harris vốn “gay gắt hơn” đối với Israel. Văn phòng phó tổng thống phủ nhận rằng bài phát biểu của bà đã bị giảm chất lượng.
Vào thứ Hai sau bài phát biểu của mình, Harris đã gặp Benny Gantz, một thành viên trong nội các của Israel, người đã tới Washington trái với mong muốn của Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Khi bước vào cuộc họp, Harris phủ nhận bất kỳ mâu thuẫn nào giữa Bà và tổng thống Biden về cuộc chiến này.
Bà nói: “Tổng thống và tôi đã liên kết và nhất quán ngay từ đầu.”
Nhiều nhà hoạt động phản chiến cho rằng nhận xét của Harris về Gaza vẫn là quá ít và quá muộn. Tuy nhiên, những người khác lại coi đó là dấu hiệu của sự tiến bộ - rằng chiến dịch gây áp lực của họ đang có tác động. Gần 100,000 đảng viên Đảng Dân Chủ ở Michigan đã bỏ phiếu không cam kết trong cuộc bầu cử sơ bộ gây áp lực cho Biden, được tổ chức chỉ vài ngày trước bài phát biểu của bà.
Khalid Omar, người tổ chức thay mặt cho chiến dịch “không cam kết” ở Minnesota cho biết: “Họ đang cảm thấy áp lực và chúng tôi muốn họ cảm thấy áp lực đó”. “Chúng tôi muốn họ (ý nói Biden) biết rằng điều này là không thể chấp nhận được.”
Chiến dịch tranh cử chung đầu tiên của Biden và Harris vào năm 2024 là một cuộc biểu tình ở Virginia, nhằm tập trung vào quyền sinh sản – nhưng thay vào đó, nó lại bị chệch hướng bởi sự tức giận về cuộc xung đột ở Gaza. Sau khi Harris và một phụ nữ Texas, người vừa bị từ chối phá thai lên tiếng về tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền này, Biden đã lên sân khấu. Ông gần như bị gián đoạn ngay lập tức bởi một người biểu tình hét lên: “Joe diệt chủng, Ông đã giết bao nhiêu đứa trẻ ở Gaza? ... Palestine là một vấn đề nữ quyền!”
Người biểu tình đó đã bị đưa ra khỏi khán phòng. Một người khác nhanh chóng hét lên: “Israel giết chết hai bà mẹ mỗi giờ!”
Những người quan sát nhiệm kỳ phó tổng thống của Harris cho rằng sự chú ý gần đây là sự ghi nhận công việc mà bà đã làm trong nhiều tháng - cả về các vấn đề chính sách đối nội và đối ngoại.
Donna Brazile, đồng minh của Harris và là chiến lược gia kỳ cựu của Đảng Dân Chủ, người dạy nghiên cứu về phụ nữ và giới tính tại Đại học Georgetown, cho biết: “Đã đạt đến mức độ rằng Harris đã tìm thấy tiếng nói của chính mình, đó là vì cuối cùng mọi người đã lắng nghe”.
Tháng trước, Biden lại phái Harris đến Hội Nghị An Ninh Munich, nơi nhiệm vụ của Bà là trấn an các đồng minh của Mỹ đang lo lắng trước các cuộc tấn công của Trump vào NATO. Ở đó, Bà đã gặp tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Yulia Navalnaya, vợ của thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny, vài giờ sau khi có tin chồng cô qua đời trong trại tù Bắc Cực.
Chưa đầy một tuần sau, Bà có mặt ở Grand Rapids, Michigan, một điểm trong tour vận động cho quyền sinh sản của mình. Tại đó, Bà bất ngờ dừng chân tại cửa hàng đĩa nhựa vinyl đầu tiên do phụ nữ da đen làm chủ của thành phố và mua một album Miles Davis từ người chủ, người rất vui mừng trước cuộc viếng thăm.
Khi cơ quan lập pháp Tennessee trục xuất hai nhà lập pháp da đen, Bạch Ốc đã cử Harris đến Nashville, nơi Bà cùng họ đưa ra lời kêu gọi nhiệt thành về việc kiểm soát súng. Vào tháng 12, Bà đã tới Dubai để tham dự hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hiệp Quốc, nơi Bà kết hợp chiến lược ngoại giao thời chiến – đưa ra lời bình luận sắc bén nhất vào thời điểm đó so với bất kỳ quan chức chính quyền nào về cuộc chiến của Israel ở Gaza – với chính sách khí hậu.
Joel Goldstein, một nhà sử học của phó tổng thống Hoa Kỳ, cho biết: “Vị trí phó tổng thống của bà ấy rất quan trọng cả về vai trò người phát ngôn cũng như về một số nhiệm vụ ngoại giao quan trọng và rõ ràng mà Tổng thống Biden đã giao cho bà ấy”.
Tuy nhiên, lại có một lý do khác khiến Harris có thể bị giám sát chặt chẽ hơn nữa: đó là tuổi tác của người cùng thuyền của Bà.
Nếu thắng nhiệm kỳ thứ hai, Biden sẽ bước sang tuổi 86 trước khi rời nhiệm sở. Một cuộc khảo sát của New York Times và Siena College cho thấy 73% cử tri đã đăng ký ghi danh tin rằng Biden “quá già” để trở thành một tổng thống hiệu quả. Cuộc thăm dò được tiến hành hơn hai tuần sau khi một công tố viên đặc biệt mô tả ông là một “người đàn ông lớn tuổi, có thiện chí, trí nhớ kém” và “khả năng suy giảm khi tuổi cao”.
“Tuổi tác của cả Biden lẫn Trump sẽ gây sự chú ý tập trung nhiều hơn vào các ứng cử viên phó tổng thống”, Goldstein nói.
Đảng Cộng hòa đã tìm cách tận dụng những lo ngại về sức khỏe tinh thần và thể chất của Biden để chống lại Harris, bôi nhọ bà là một trung úy không vững vàng và không được chuẩn bị tốt để đảm nhận chức tổng thống. Trong những tuần trước khi bỏ cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của Đảng Cộng hòa, Nikki Haley lập luận rằng nếu Trump giành được đề cử của đảng, ông sẽ thua Biden, người sẽ không thể kết thúc nhiệm kỳ thứ hai, dẫn đến nhiệm kỳ tổng thống của Harris. Haley nói, viễn cảnh này “sẽ khiến mọi người ớn lạnh sống lưng”.
Nhưng Harris đang nghiêng về vai chính của mình. Sau Thông Điệp Liên bang, Bà đi về hướng tây đến Arizona, điểm dừng chân tiếp theo trong chuyến hành trình bảo vệ quyền sinh sản. Sau đó, Bà vận động tranh cử với các nhà tổ chức người Latinh ở bang chiến trường Nevada.
Đối với những người nghi ngờ liệu phó tổng thống có thể bước vào chức vụ tổng thống hay không, bà nói thẳng:
“Tôi đã sẵn sàng, nếu cần,” Harris nói với NBC News hôm thứ Sáu. “Nhưng điều này sẽ không cần thiết.”
Việt Báo biên dịch
Nguồn bài gốc từ tạp chí The Guardian: Harris is reaching Democrats where Biden isn’t – on abortion and Gaza, ngày 9 tháng 3.
Gửi ý kiến của bạn
