
WASHINGTON – Hôm Chủ Nhật (29/12), Donald Trump đã chỉ trích gay gắt thỏa thuận gia hạn mức nợ quốc gia năm 2023, được thống nhất bởi Chủ tịch Hạ viện lúc đó là Kevin McCarthy và Tổng thống Joe Biden, cho rằng đây là “một trong những quyết định chính trị ngớ ngẩn nhất trong nhiều năm qua,” theo Reuters.
Theo thỏa thuận ngân sách năm 2023, Quốc hội Hoa Kỳ đã quyết định tạm ngừng áp dụng mức nợ cao nhất cho đến ngày 1 tháng 1 năm 2025. Bộ Tài chánh Hoa Kỳ có thể tiếp tục thanh toán các khoản chi tiêu trong vài tháng sau thời hạn này; nhưng Quốc hội sẽ phải giải quyết cho xong vấn đề này vào giữa năm để tránh nguy cơ vỡ nợ.
Trên mạng xã hội Truth Social, Trump bực tức cho biết: “Việc gia hạn mức nợ cao nhất bởi một cựu Chủ tịch Hạ viện, một người tốt và cũng là bạn của tôi... sẽ được nhớ đến như một trong những quyết định chính trị ngớ ngẩn nhất trong nhiều năm,” và thêm rằng: “Đảng Dân chủ lẽ ra phải bỏ phiếu về vấn đề nguy hiểm này NGAY BÂY GIỜ, trong nhiệm kỳ của Biden, chứ không phải đến tháng Sáu. ‘Củ khoai nóng’ này thuộc về họ, chứ không phải Đảng Cộng hòa!”
Tuy nhiên, từ ngày 3 tháng 1, Đảng Cộng hòa sẽ kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện. Điều này đồng nghĩa với việc để có thể nâng hoặc loại bỏ mức nợ cao nhất, sẽ cần có sự đồng thuận của ít nhất một số thành viên Đảng Cộng hòa. Đây là điều kiện tiên quyết để thông qua luật liên quan đến vấn đề này.
Nếu không gia hạn mức nợ cao nhất năm 2023, Hoa Kỳ có thể đã phải đối mặt với một cuộc vỡ nợ đi vào lịch sử, gây chấn động thị trường tài chánh toàn cầu. Vỡ nợ không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín tài chánh của quốc gia, mà còn có thể khiến xếp hạng tín dụng của Hoa Kỳ bị hạ bậc, làm tăng chi phí vay vốn đối với các công ty và người dân.
Vào thời điểm đó, một số DB cực hữu trong Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã kêu gọi cắt giảm chi tiêu liên bang nhiều hơn, như một điều kiện để nâng mức nợ cao nhất so với những gì đã được bàn bạc được trước đó.
Khoảng một tuần trước, khi ngân sách hoạt động của chính phủ Hoa Kỳ sắp hết hạn vào ngày 20 tháng 12, Trump nghe lời của Elon Musk, yêu cầu hoặc loại bỏ mức nợ cao nhất hoặc gia hạn cho đến năm 2029 – thời điểm ông kết thúc nhiệm kỳ tổng thống.
Đề nghị này được kèm vào một dự luật gia hạn ngân sách chính phủ đến tháng 3, nhưng nhanh chóng bị bác bỏ bởi một nhóm các DB Đảng Dân chủ và DB cực hữu trong Đảng Cộng hòa (nhiều người trong số họ đại diện cho các khu vực ủng hộ Trump). Cuối cùng, một dự luật ngân sách không bao gồm điều khoản về mức nợ cao nhất đã được thông qua.
Trong tháng tới, Quốc hội mới với đa số thuộc về Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ đẩy mạnh yêu cầu cắt giảm chi tiêu liên bang như một điều kiện để nâng giới hạn vay nợ của quốc gia. Trong khi đó, Đảng Dân chủ cho rằng Trump cứ đòi tăng hoặc loại bỏ mức nợ cao nhất chỉ là để mở đường cho việc cắt giảm thuế một lần nữa; điều này có thể làm giảm nguồn thu ngân sách và gia tăng nợ công.
Hiện tại, nợ công Hoa Kỳ đang ở mức 36.1 ngàn tỷ MK, con số khổng lồ được tích lũy qua nhiều thập niên chi tiêu liên bang và các đợt cắt giảm thuế trước đó.