Hôm nay,  

LGBT

29/09/202300:00:00(Xem: 2643)

LTS:  Có thể khẳng quyết, trong dòng văn học Việt Nam viết bằng chữ quốc ngữ, chắn chắn Song Thao là nhà văn viết Phiếm uyên bác  và mạnh mẽ. Ông đi nhiều, đọc nhiều, viết chuyên cần. Chỉ trên mười năm ông đã trình làng 31 tập Phiếm, mỗi tập trên 300 trang.

Đề tài của ông đa dạng, bao quát, từ cây kim sợi chỉ đến vũ trụ bao la với lỗ đen, mặt trăng, sao hỏa, phi thuyền…, đến chuyện đời thường, những địa danh ông từng đặt chân đến.

Chúng ta sẽ còn được đọc nữa những tập Phiếm sẽ ra trong tương lai.

 

***

 

Chủ Nhật 13/8 vừa qua, thành phố Montreal chúng tôi nhộn nhịp sắc cầu vồng. Đó là cuộc diễn hành hàng năm lần thứ 17 của cộng đồng đồng tính. Có cả thảy 15.500 người tham gia, không kể hàng ngàn khán giả bên đường. Bà Thị Trưởng Valerie Plante cùng tất cả đại diện các đảng phái đều hiện diện đầy đủ. Không có mặt có mà mất phiếu bầu! Ông (bà?) Simon Gamache, chủ tịch tổ chức đồng tính Montreal Pride tuyên bố: “Tại sao chúng tôi có mặt ở đây ngày hôm nay?

 

Trước hết, vì chúng tôi tự hào chúng tôi là ai, và chúng tôi muốn chứng tỏ với mọi người chúng tôi là ai. Ngoài ra chúng tôi cũng muốn đánh dấu cuộc đấu tranh và chiến thắng của chúng tôi trước đây, nhưng đặc biệt vì vẫn còn nhiều bất công đối với cộng đồng LGBT chúng tôi, ở đây cũng như ở những nơi khác”. Một dân đồng tính, ông/bà Rhuys Forgie cũng phát biểu: “Một khi tôi chấp nhận tôi là ai, cả thế giới rộng mở trước tôi. Và nói thiệt, tôi cảm thấy vui sướng hơn bao giò hết. Chúng tôi phải cho thế giới biết chúng tôi có mặt, chúng tôi tự hào và chúng tôi hạnh phúc”.

 

Không hiểu sao họ có mặt đông đảo như vậy. Trước đây có thấy mặt mũi ông bà nào đâu. Họ chỉmới ra công khai vào năm 1973 khi Hiệp Hội Tâm Thần Mỹ (American Psychological Association) không còn coi đồng tính luyến ái là một bệnh tâm thần nữa. Tiếp đó, Hiệp Hội Tâm Lý Học Mỹ cũng kết luận tương tự vào năm 1975. Ngày 17/5/1990, Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO cũng đã chính thức loại bỏ đồng tính luyến ái ra khỏi danh sách bệnh tâm thần. Bốn năm sau, năm 1994, đồng tính luyến ái không còn bị coi là bệnh. WHO xác định đó là một xu hướng tính dục, theo đó một người có cảm xúc yêu đương và ham muốn với người cùng giới tính. Tại Việt Nam, mãi tới năm 2022, Bộ Y tế mới có công văn số 4132/BYT-PC gửi các cơ sở y tế xác định không coi đồng tính là bệnh. Như cái đầu đề đánh đố của bài này, LGBT là bốn loại được coi là đồng tính. Lesbien (đồng tính nữ), Gay (đồng tính nam), Bisexual (lưỡng tính) và Transgender (chuyển giới).

 

Dân số LGBT ngày càng đông đảo. Nhiều người ngoại cuộc tự hỏi sao cái dân số này lại phình ra một cách nhanh chóng như vậy. Tôi cũng ngơ ngác. Nhưng tới khi có giới trẻ trong họ hàng của tôi ra công khai đồng tính, tôi mới hiểu. Cha mẹ của chúng phải chấp nhận. Biết sao được, khi ngay cả Đức Giáo Hoàng cũng phải gật đầu. Năm 2013, trả lời một cuộc phỏng vấn, Giáo Hoàng Francis I đã nói: “Có người đã từng hỏi theo cách kích động rằng phải chăng tôi chấp nhận đồng tính luyến ái. Tôi trả lời bằng một câu hỏi: ‘Hãy nói tôi nghe, khi Chúa nhìn vào một người đồng tính thì Chúa chấp nhận sự tồn tại của người đó bằng tình thương hay chối bỏ và buộc tội người đó’”. Sau đó Ngài xác nhận: “Nếu có người nào là đồng tính và tìm đến với Thượng Đế thì tôi là ai mà có quyền phán xét?” Ngài nhắc nhở các bậc cha mẹ không bao giờ đuổi ra khỏi nhà những đứa con đồng tính. Ngài nói: “Kết án một người như thế là một tội lỗi. Việc hình sự hóa những người có xu hướng đồng tính luyến ái là một sự bất công. Họ cũng là con của Thiên Chúa. Thiên Chúa yêu thương họ. Thiên Chúa đồng hành với họ”. Mới đây, Đức Giáo Hoàng đã tới dự Đại Hội Giới Trẻ tại Lisbon, Portugal, được tổ chức từ ngày 1 đến 6 tháng 8 năm 2023. Trên máy bay từ Portugal về lại Vatican sau Đại Hội, phóng viên của Reuter tháp tùng cho biết Ngài đã xác nhận: Giáo hội Công Giáo mở rộng cửa cho tất cả mọi người, kể cả cộng đồng LGBT. Ngài nhấn mạnh Giáo hội có nhiệm vụ đồng hành trên con đường tâm linh với từng cá nhân trong cộng đồng LGBT nhưng mọi việc cần thực hiện trong khuôn khổ giáo luật. Ngài muốn nói giáo luật chưa cho phép cử hành bí tích hôn nhân cho giới đồng tính.

 

Các cặp đồng tính chưa được phép nói “I do” trong nhà thờ Công giáo La Mã nhưng tại nhà thờ của một giáo phái Do Thái giáo họ đã được chịu phép hôn phối. Một nhóm thuộc Anh giáo cũng đã nhận một mục sư đồng tính.

 

Giới âm nhạc đã mở rộng vòng tay với giới đồng tính. Những ca nhạc sĩ như Cher, Madonna, Lady Gaga, Christina Aguilera, Cyndi Lauper đã đưa chủ đề đồng tính vào những sáng tác do họ trình diễn để bày tỏ sự ủng hộ.

 

Giải bóng đá World Cup nữ đang diễn ra tại Úc và New Zealand được nhiều người dán mắt vào màn hình mỗi khi các cặp giò bay nhảy trên sân cỏ. Mấy ông bạn Luân Hoán, Hồ Đình Nghiêm, Quan Dương thức đêm thức hôm coi, không biết coi banh hay coi giò. Có phụ nữ là có thi hoa hậu. Các nàng còn mải chơi với banh nên chẳng có thời giờ dự thi. Mặc kệ, không thi các ông nhà báo vẫn cứ bầu. Các ký giả của các báo thể thao đã chấm được chục nàng nhan sắc mặn mòi nhất. Đoạt vương miện là trung phong Lina Hurtig, 27 tuổi, của đội Thụy Điển. Các ông này tinh mắt gớm. Nhìn hình là thấy mê liền. Nhưng mê chỉ để đấy, nàng không thích mấy anh, chỉ thích mấy chị. Nhân tiện cũng kê thêm vài nàng lesbian trong giải: Megan Rapinoe của đội Mỹ, Sam Kerr của đội Úc, Alba Redondo của Tây Ban Nha. Đó là những cặp giò có tên tuổi. Theo báo mạng Outsports thì trong số 730 cầu thủ tranh tài tại World Cup nữ năm nay có tới 96 nàng đồng tính hoặc lưỡng tính. Kỳ tranh tài trước vào năm 2019 chỉ có 41 nàng. Trận chung kết giữa hai đội Anh và Tây Ban Nha năm nay, trên sân sẽ có 8 nàng không thích các anh giai kể cả nàng thủ quân Ivana Andrés của Tây Ban Nha. Cô nàng này mới lấy vợ năm ngoái.

 

Tại sao những người đồng tính luyến ái lại rẽ ngang, không theo con đường thông thường của phần lớn nhân loại đã theo từ trước tới nay? Các nhà khoa học chưa rõ nguyên nhân chính xác. Họ đưa ra giả thuyết đó là sự tác động phức tạp của các nhân tố di truyền, nội tiết tố và ảnh hưởng từ sự giáo dục của gia đình, môi trường văn hóa và xã hội chung quanh. Chúng ta thường nghĩ đồng tính luyến ái là do bẩm sinh. Chúng được định hình từ trong bụng mẹ. Năm 2019, trên tạp chí khoa học Science đã công bố một nghiên cứu phân tích gene của 480 ngàn người, theo đó yếu tố di truyền bẩm sinh có tỷ lệ khá nhỏ, từ 8% tới 25%. Hai nhà nghiên cứu Peter Bearman và Hannah Bruckner của Đại học Columbia và Yale đã nghiên cứu các dữ liệu của Trung Tâm Y Tế Quốc gia Vị Thành Niên của Mỹ. Họ cho biết xác xuất cả hai trẻ trong cặp song sinh đều là đồng tính chỉ là 6,7% với nam và 5,3% với nữ. Họ kết luận gene chỉ là một yếu tố nhỏ của nguồn gốc đồng tính luyến ái. Các yếu tố phi di truyền như môi trường, giáo dục, tính cách, sự nuôi dưỡng tác động nhiều tới sự lựa chọn người tình của người đồng tính.

 

Các trẻ em sống ở các đô thị lớn, nơi mà các chuẩn mực đạo đức lỏng lẻo, lối sống cá nhân tự do hơn, có nhiều tác động văn hóa xã hội khó kiểm soát, dễ có khuynh hướng đồng tính hơn. Những xã hội có khuynh hướng chấp nhận đồng tính sẽ có nhiều người có khuynh hướng đồng tính hơn. Nhà nghiên cứu Toni Meyer của Hội Đồng Chính Sách Gia Đình tiểu bang New Jersey cho biết kể từ năm 1994, khi phong trào ủng hộ đồng tính lên cao, số đồng tính nam ở Mỹ đã tăng 18%, và đồng tính nữ đã tăng tới 157%.

 

Yếu tố gia đình cũng góp phần không nhỏ vào sự hình thành đồng tính. Các trẻ em nam quá gắn bó với người mẹ, các trẻ nữ mồ côi mẹ ở tuổi vị thành niên hoặc là con út hoặc là con gái duy nhất trong gia đình khiến tăng khả năng đồng tính. Các trẻ có cha mẹ ly dị hoặc mất sớm có xu hướng đồng tính cao hơn những em có cha mẹ hạnh phúc.

 

Theo nhiều ước tính, tại các nước phương Tây hiện nay có khoảng từ 1% đến 5% là đồng tính và có từ 2% đến 10% đã trải qua vài dạng hành vi tính dục đồng tính trong cuộc đời. Một cuộc nghiên cứu vào năm 2006 tại Úc cho biết có 20% người trả lời từng có cảm giác về tính dục đồng giới nhưng chỉ có 2% tự nhận là đồng tính. Tại Canada một cuộc khảo sát trên 121.300 người trên 18 tuổi cho biết có 1,43% tự nhận là đồng tính hoặc lưỡng tính.

 

Số người đồng tính tại châu Á thấp hơn châu Âu. Lý do là giáo dục gia đình, đời sống văn hóa và xã hội chặt chẽ hơn, ít có điều kiện cho việc hình thành xu hướng đồng tính. Tại Trung Quốc ước tính có khoảng 2 triệu 250 ngàn đồng tính, chiếm từ 0,06% đến 1,5% dân số. Tại Indonesia, Bộ Sức Khỏe ước tính có khoảng 55 ngàn đồng tính nam, chiếm 0,025% dân số. Tại Việt Nam, một nghiên cứu do tổ chức phi chính phủ CARE thực hiện ước tính có khoảng từ 50 ngàn tới 125 ngàn đồng tính, chiếm khoảng 0,06% đến 0,15% dân số.

 

Xã hội càng đô thị hóa số người đồng tính càng tăng, vậy đồng tính có phải là một sản phẩm của thời đại mới không? Câu trả lời có lẽ làm chúng ta ngạc nhiên. Các nhà khảo cổ về thời đại Ai Cập đã tìm thấy ngôi mộ của Khnumhotep và Niankhkhnum và cho đó là cặp đồng tính đầu tiên xuất hiện vào khoảng năm 2400 trước công nguyên. Đó là hai người phục vụ trong hoàng cung dưới triều vua Nyuserre Ini trị vì vào nửa cuối thế kỷ thứ 25 trước công nguyên. Tên của họ được viết bên nhau bằng chữ tượng hình trên ngôi mộ chung được tìm thấy vào năm 1964 tại Saqqara. Hai học giả Thomas Dowson và Greg Reader tin rằng hai người là cặp đồng tính đầu tiên được biết đến trong cổ sử. Họ suy đoán như vậy vì bức phù điêu vẽ hai người đứng chạm mũi và ôm nhau. Nhưng Niankhkhnum là người đã có vợ. Trên một phù điêu khác vẽ quang cảnh một bữa tiệc, hình vợ của Niankhkhnum bị xóa đi. Trên một bức khác nữa, vị trí của người vợ được Khnumhotep trám vào.

 

Từ thuở rất xa xưa, đồng tính đã hiện diện và không hề mai một xuyên suốt lịch sử loài người. Nó có trong mọi nền văn hóa từ những bộ lạc nguyên thủy cho tới các xã hội có tổ chức. Trong một số bộ lạc còn tồn tại trên thế giới cho tới ngày nay, đồng tính là hành động không bị cấm đoán. Một nghiên cứu tại 76 bộ lạc nguyên thủy đã cho thấy có tới 49 bộ lạc coi đồng tính luyến ái là hành vi bình thường. Khi thì đồng tính luyến ái được coi là một tập tục xã hội, khi thì là một nghi lễ, khi thì là mối tương quan trao đổi. Từ buổi hoang sơ tới nay đồng tính luôn có mặt, khi trồi khi sụt. Cho tới khi các định chế pháp lý ở nhiều nước công nhận, đồng tính đã nở rộ như ngọn lửa bùng lên sau thời gian dài bị ém nhẹm.

 

Đồng tính không bất biến. Nó có thể thay đổi trong mỗi con người. Bạn của con tôi, một thanh niên bình thường, lấy vợ, có hai con, Bỗng một ngày đẹp trời anh đổi tính, yêu một thanh niên đồng tính. Anh ly dị vợ và cưới anh thanh niên. Anh đã từ dị tính chuyển sang đồng tính nam. Anh bạn của con tôi không là trường hợp đặc biệt. Rất nhiều người thay đổi như vậy. Thiên hướng tình dục có thể thay đổi theo chiều dài cuộc sống. Hiệp Hội Tâm Thần Mỹ khẳng định: “Một số người tin rằng thiên hướng tình dục là bẩm sinh và cố định, tuy nhiên trên thực tế khuynh hướng tình dục luôn phát triển trong suốt cả đời người. Nhiều người nhận ra họ đã thay đổi, khi là dị tính, đồng tính nam hoặc đồng tính nữ, khi lại là lưỡng tính.”

 

Áp lực xã hội và tôn giáo là hai phạm trù thông thường nhất khiến một số người có thể tự phủ định khuynh hướng đồng tính. Chủ Tịch của Hiệp Hội Tâm Lý Học Mỹ Judith Glassgold đã nghiên cứu nhiều trường hợp bị áp chế này và kết luận những áp chế này không có hại chi.

 

Trên thực tế khuynh hướng tình dục có thể xàng xê từ trạng thái này qua trạng thái khác, nhất là trong độ tuổi dậy thì. Một nghiên cứu ở New Zealand đã chứng tỏ nhận xét này. Trong độ tuổi từ 21 tới 26, có 1,9% nam giới chuyển từ đồng tính thành dị tính trong khi 1% từ dị tính trở thành đồng tính. Cùng độ tuổi, nữ giới có 9,5% từ đồng tính trở lại bình thường và 1,3% từ dị tính trở thành đồng tính.

 

Những nghiên cứu khoa học đứng đắn cho thấy phần lớn xu hướng tình dục không phải là bẩm sinh mà biến đổi tùy thuộc vào yếu tố cá nhân, văn hóa, xã hội, tôn giáo, gia đình, bạn bè và báo chí phim ảnh. Bẩm sinh chỉ chiếm một tỷ lệ khiêm nhường trong việc định hình khuynh hướng tình dục của con người. Chính môi trường sống mới ảnh hưởng nhiều tới đời sống tình dục của cá nhân.

 

Vậy thì chúng ta đã quá bất công với con tạo. Nhân vật thần bí này chưa bao giờ xuất hiện đểchúng ta coi mặt mũi ra sao nhưng với kết luận trên của các nghiên cứu khoa học, chắc  chắn vị chúa tể này sẽ xoa tay mỉm c ười. Trẫm vô can nhé, các ngươi!

 

Song Thao

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Có lẽ ngày xưa các bậc sinh thành nên đặt tên tôi là Măng mới hợp với lẽ trời. Tôi khoái măng một cách kỳ lạ trong khi thằng con trai tôi lại ghét thậm tệ. Không biết có phải loại hình cha ăn mặn con khát nước không. Măng làm cách chi tôi cũng thích dù chỉ là thứ măng ngâm trong hũ bán đầy chợ. Nhưng món tôi hẩu nhất là món bún măng vịt. Nghe nhà hàng nào có bún măng vịt là tôi tìm tới, như tìm tới nhà người thương. Bún măng vịt với đĩa gỏi thịt vịt nằm xếp lớp trên lớp rau bên cạnh chén nước mắm gừng trông cứ như là Bá Nha của đôi mắt Tử Kỳ là tôi.
Hãy thử kiểm tra lại ký ức của bạn xem. Trong bộ phim kinh điển The Empire Strikes Back, Darth Vader đã nói gì với Luke Skywalker? Bộ sách thiếu nhi về gia đình nhà gấu có tựa đề là Berenstain Bears hay Berenstein Bears? Và trên logo của thương hiệu phô mai Con Bò Cười, liệu con bò có đeo khuyên mũi? Nếu câu trả lời của bạn là “Luke, ta là cha của con,” “Berenstein,” và “Có,” thì xin chia buồn, ký ức đã đánh lừa bạn. Darth Vader thực chất chưa bao giờ nói câu đó; tên của gia đình gấu luôn được viết là “Berenstain”; và con bò trên logo phô mai nổi tiếng chưa từng đeo khuyên mũi.
Giữa lúc tỷ lệ sinh sản (birth rates) tại Hoa Kỳ và nhiều quốc gia trên thế giới liên tục sụt giảm, từ giới công nghệ ở Thung lũng Silicon đến các viên chức tại Tòa Bạch Ốc đều đồng loạt lên tiếng cảnh báo rằng dân số giảm nhanh có thể gây ra những tác động nghiêm trọng cho nền kinh tế. Chính quyền Trump từng tuyên bố đang tìm kiếm các biện pháp để khuyến khích người dân sinh con đẻ cái, nhất là khi tổng sinh suất (Total Fertility Rate, TFR) hiện đã giảm tới 25% so với năm 2007 – xuống mức thấp nhất lịch sử. Tuy nhiên, theo các nhà nhân khẩu học chuyên nghiên cứu về sinh sản, đời sống gia đình và khuynh hướng sinh con: dân số sẽ không giảm ngay, cũng không phải chắc chắn sẽ giảm, và nếu có thì cũng không phải là điều bi đát.
Trong một lần tới thăm Hải Học Viện Nha Trang cách đây khoảng vài chục năm, tôi đã thấy một cặp sam sống trong một lồng kính. Phải thú nhận là tôi rất ngạc nhiên. Chúng dính vào nhau, một con trên một con dưới. “Dính như sam” thì tôi thuộc nằm lòng nhưng không ngờ chúng dính cứng như vậy. Dò hỏi nhân viên của Viện, tôi được cho biết hai con dính vào nhau như vậy suốt ngày đêm. Con đực kính thước chỉ nhỏ bằng nửa con cái luôn nằm dính trên lưng con cái. Cứ như mẹ cõng con đi chơi. Thân nam nhi mà coi bộ lép vế. Đeo dính sát sạt như vậy ngày đêm thì teo tắt là cái chắc. Vết đôi chân con đực bám vào hằn rõ trên mai con cái. Cùng sống chết với nhau như vậy nên ngư dân thường bắt được cả cặp. Nếu chỉ bắt được một con, gọi là sam độc, họ thả trở lại biển. Chẳng phải nhân nghĩa chi nhưng vì họ không bán được cho người ta làm thịt. Thực khách luôn mua làm thịt cả cặp, ăn một con họ tin rằng sẽ bị độc. Vậy sam sống cùng sống, chết cùng chết, lúc nào cũng dính nhau. Như…sam!
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Trong tác phẩm Giông Tố của Vũ Trọng Phụng ấn hành năm 1936. Nhân vật chính trong tác phẩm nầy Nghị Hách, đại tư sản giàu có. “Năm trăm mẫu đồn điền trong tỉnh nhà, có mỏ than ở Quảng Yên, ba chục nóc nhà Tây ở Hà Nội, bốn chục nóc nữa ở Hải Phòng. Cái ấp của hắn đồ sộ nhất tỉnh, đến dinh quan công sứ cũng không bằng” (Giông Tố). Trên đường đến làng quê thăm ruộng lúa, trong lúc chờ người sửa chữa cái xe bị hỏng, hắn nhìn thấy cô gái quê xinh đẹp tên Thị Mịch... Thèm nhỏ dãi nên làm ra chuyện “ép liễu nài hoa”!
Quê nội tôi nằm bên cạnh sông Thu Bồn, dòng họ Tộc Trần có 5 phái nên con cháu rất đông, ở dọc theo tả và hữu ngạn sông Thu Bồn, từ Quốc Lộ I, cầu Cao Lâu chạy dài theo hướng Đông xuống các làng ở phía Nam thành phố Hội An. Tên gọi xã Điện Phương hiện nay qua những lần thay đổi thuộc quận Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Ranh giới xã Điện Phương ở phía Tây thành phố Hội An, phía Bắc giáp Tỉnh Lộ 608 (Vĩnh Điện - Hội An), phía Đông của Quốc Lộ 1 (cạnh cầu Cao Lâu) và phía Nam giáp sông Thu Bồn). Điện Phương vẫn giữ tên các làng cũ như Thanh Chiêm, Phước Kiều, Phú Chiêm, Kim Bồng (thời gian thuộc xã Cẩm Kim)... Theo dòng lịch sử thì những làng nầy được hình thành mấy trăm năm về trước thời Nguyễn Hoàng, trong đó có di dân từ Thanh Hóa. Vài làng nơi nầy nổi tiếng nghề đúc đồng từ thời vua Tự Đức. Nghề bánh tráng và mì Quảng nổi tiếng từ xa xưa…
Hầu hết các nước trên thế giới đều sử dụng tiếng lóng ra đời từ rất lâu, thường được lưu truyền trong dân gian. Đó là khẩu ngữ, phương ngữ trong cách giao tiếp bằng loại ngôn ngữ riêng được áp dụng trong nhóm người, địa phương và cả trong cộng đồng… Các loại tiếng lóng thường được lưu truyền thời gian trong xã hội. Xấu hay tốt còn tùy thuộc vào đối tượng sử dụng với nội dung, ý nghĩa muốn truyền đạt là gì. Trong sinh hoạt cuộc sống, mỗi nhóm vay mượn có tiếng lóng riêng giao tiếp hằng ngày…
Một anh bạn học cũ, gốc dân Quảng Ngãi (*), mới lãnh lương dạy kèm mấy giờ Anh ngữ, có nhã ý mời tôi đi ăn một món đặc sản quê anh. Ngại cho túi tiền eo hẹp của bạn, tôi từ chối thì anh nói ngay “Rẻ thôi mà!”. Cái quán xập xệ nằm ở đầu đường Bình Giả, Tân Bình. Chị chủ quán có vẻ trầm lặng, khép kín, không đon đả chuyện trò với khách, nhưng quán của chị khá gây ấn tượng là mấy chữ “Don Quảng Ngãi” được ghi dõng dạc, to nét trên tấm bảng lớn treo trước quán. Rồi hầu như để cho đồng bộ, bên trong quán lại có thêm hai cái bảng khác quảng cáo “Bia Dung Quất – Bia Quảng”. Và, rõ ràng là khiêm tốn hơn, một tấm bảng khác nữa ghi mấy chữ “Cháo gà, vịt – Tiết canh – Hủ tíu”, nét nhỏ hơn nhiều so với chữ “Don Quảng Ngãi”
Trước đây tôi đã viết bài phiếm Cao Nhơn, Nhơn Trị từ thành ngữ “Cao nhân tất hữu cao nhân trị” ghi vài nhân vật ngày xưa kiến thức rộng, giỏi văn chương nên tự phụ “mục hạ vô nhân” nhưng người xưa cho rằng “Nhất sơn hoàn hữu nhất sơn cao” (Núi cao còn có núi cao hơn) để nói về con người suy ngẫm. Vì vậy chuyện “sửa lưng” nói nôm na nhẹ nhàng hơn “phản pháo, đá giò lái” giữa hai nhân vật qua lời nói hay hành động. Người xưa sửa lưng không những chỉ người có quyền thế sửa lưng người thất thế mà ngược lại…


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.