Hôm nay,  

Tại Sao Nhiều Người Lại Thích Bẻ Khớp Kêu Rôm Rốp? Liệu Đó Có Phải Là Thói Quen Xấu?

31/05/202400:00:00(Xem: 2506)

be khop
Bẻ các khớp cho kêu rôm rốp không gây ra bệnh viêm khớp như nhiều người vẫn nghĩ. Nhưng bẻ khớp ở những vùng quan trọng như cổ, cột sống mà không đúng cách có thể gây ra những tác hại khôn lường. (Nguồn: pixabay.com)

Cảm giác từ việc bẻ các khớp ngón tay cho kêu rôm rốp có thể rất khác nhau tùy theo từng người. Có người thấy rất ‘đã,’ thậm chí là bị ghiền, cũng có người thấy khó chịu hoặc sợ hãi. Dù việc bẻ khớp thường được nhiều người coi là một thói quen không tốt, nhưng nếu có thể hiểu được cơ chế hoạt động đằng sau việc bẻ khớp, ta sẽ hiểu tại sao lại có nhiều người ‘ghiền’ đến vậy.
 
Tại sao việc bẻ khớp lại mang lại cảm giác thỏa mãn cho một số người?
 
Âm thanh ‘rôm rốp’ mà chúng ta nghe bị bẻ các khớp ngón tay thực ra không phải là âm thanh khớp bị bẻ, bị nứt như nhiều người lầm tưởng. Toàn bộ khớp được bọc trong bao khớp (joint capsule), bên trong phần bao khớp có một loại dịch lỏng gọi là hoạt dịch (synovial fluid). Phần hoạt dịch này có chứa bọt khí (hay bong bóng khí), chủ yếu là carbon dioxide và nitơ. Matthew Cavanaugh, một bác sĩ chỉnh hình làm việc tại Lafayette, Louisiana, giải thích: “Khi ta bẻ khớp, việc kéo căng bao khớp đến giới hạn chuyển động cuối cùng sẽ tạo ra một loại áp suất thấp bên trong bao khớp, giống như môi trường chân không, khiến các bọt khí bị bể ra. Tốc độ bẻ khớp là một yếu tố quan trọng trong việc tạo ra âm thanh rôm rốp. Khi ta bẻ khớp nhanh, giống như các chuyên gia chỉnh hình thường làm, áp lực được tạo ra trong bao khớp nhanh chóng, làm cho các bong bóng khí bể nhanh hơn.”
 
Nếu chỉ là bọt khí bị bể thôi thì sao lại… đã ghiền đến thế? Rojeh Melikian, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình cột sống tại Trung tâm DISC Sports and Spine Center ở California, cho biết, việc bẻ khớp thực sự có thể tạo ra một cảm giác giải phóng về mặt vật lý, tạm thời giảm căng thẳng và cảm giác cứng nhắc trong khớp và tăng khả năng vận động của khớp. Một lý thuyết phổ biến là động tác bẻ khớp một cách bất ngờ cũng có thể kích thích các dây thần kinh xung quanh khớp, giúp giải phóng hoocmon endorphin và giảm đau. Tuy nhiên, lý thuyết này vẫn chưa được chứng minh.
 
Nhưng cảm giác của việc bẻ khớp không chỉ là về sinh lý học, mà còn có một khía cạnh tâm lý. Hành động bẻ khớp có thể trở thành một thói quen gây ra hiệu ứng giống với giả dược, khiến người ta thấy thoải mái dù không có bằng chứng khoa học chứng minh. Một số người chỉ thích nghe âm thanh rôm rốp từ việc bẻ khớp chứ không nhất thiết phải tự bẻ các khớp ngón tay của chính mình. Họ thường tìm xem các clip ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response, xin tạm dịch là phản ứng kích thích cảm giác tự động, các loại âm thanh hay hiện tượng khiến người ta cảm thấy dễ chịu, thoải mái) trên TikTok về bẻ khớp.
 
Vậy, bẻ khớp có hại không?
 
Bẻ khớp không làm tăng nguy cơ bị bệnh viêm khớp, dù quý vị vẫn thường nghe người ta truyền tai nhau về những cảnh báo này. Theo các nghiên cứu từ năm 1998, không có mối liên quan đáng chú ỳ nào giữa thói quen bẻ khớp ngón tay và bệnh viêm xương khớp ở tay.
 
Melikian cho biết thêm: “Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thói quen bẻ khớp ngón tay có thể khiến người ta bị sưng phù tay nhiều hơn và sức cầm nắm yếu hơn,” dù vẫn chưa rõ lý do vì sao sức cầm nắm lại bị ảnh hưởng.
 
Một nghiên cứu năm 2017 trên tạp chí Hand Surgery & Rehabilitation đã so sánh 35 người thường xuyên bẻ khớp ngón tay (ít nhất 5 lần mỗi ngày) với nhóm người không bẻ, và phát hiện rằng trong khi những người thường xuyên bẻ khớp có phần sụn đầu xương bàn tay (phần sụn xung quanh các khớp trên các đốt ngón tay) dày hơn những người không bẻ, nhưng sức cầm nắm của họ lại không bị ảnh hưởng tiêu cực.
 
Tuy nhiên, việc bẻ khớp không phải là không có tác hại gì. Các khớp lớn hơn, chẳng hạn như cổ và cột sống, cần được thực hiện một cách cẩn thận. Các vùng này rất phức tạp và dễ bị chấn thương cũng như hiệu ứng phụ, chẳng hạn như đau đầu, cảm giác tê rần, châm chích ở chân tay và chóng mặt nếu không được thực hiện đúng cách. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thao tác bẻ khớp ở phần cột sống cổ thậm chí có thể dẫn đến hiện tượng phình tách động mạch (arterial dissection), hay thành động mạch bên trong bị rách, có thể dẫn đến đột quỵ.
 
Tự bẻ khớp, nếu sử dụng lực quá lớn hoặc làm không đúng cách, có thể gây tổn thương cho dây chằng, cơ bắp hoặc dây thần kinh, vì các khu vực như cổ và cột sống là “những cấu trúc phức tạp, thường xuyên phải chịu nhiều áp lực và căng thẳng.” Cột sống cũng bao quanh phần tủy sống rất nhạy cảm, tập trung nhiều dây thần kinh. Nên nếu tự mình vặn, bẻ cột sống, có thể gây nguy hiểm cho tủy sống và các dây thần kinh xung quanh. Để giảm thiểu nguy cơ tổn thương, chúng ta nên áp dụng “lực đẩy tốc độ cao, biên độ thấp” – tức là một động tác vặn mình nhẹ nhàng, nhanh chóng và chỉ vặn vừa vừa, không quá căng.
 
Vấn đề quan trọng khi tự bẻ khớp là nguy cơ sử dụng lực không đúng hoặc vặn, đẩy khớp sai hướng. Miễn là chúng ta thực hiện theo các chuyển động tự nhiên của khớp, thì tự bẻ khớp là khá an toàn. Thí dụ như khi bẻ khớp đốt ngón tay, các ngón tay không xoắn ốc mà chỉ uốn cong, nên khi bẻ khớp ta không được xoắn, vì có thể khiến dây chằng bị căng quá mức, gây tổn thương và viêm khớp. Nếu tự bẻ khớp mà thấy bất kỳ đau đớn nào, hãy ngừng bẻ ngay lập tức và đi khám bác sĩ.
 
Mặc dù phần lớn các nghiên cứu đã chỉ ra thói quen bẻ khớp ngón tay không có bất kỳ ảnh hưởng nghiêm trọng nào về lâu dài, nhưng nhiều người vẫn giữ quan điểm rằng thói quen này là không tốt. Có thể là do họ lo ngại về những tác hại tiềm ẩn chưa được phát hiện của việc bẻ khớp.

Cung Đô biên dịch
Nguồn: “Why cracking your knuckles is so satisfying—and if it’s really a bad habit” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Bệnh tiểu đường loại 1 (Type 1 Diabetes – T1D) từ lâu đã là một thách thức lớn với y học. T1D là một căn bệnh tự miễn dịch, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các tế bào sản xuất insulin, khiến cơ thể hoàn toàn không thể sản xuất insulin – hormone quan trọng giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Theo thống kê, T1D có thể khiến bệnh nhân mất trung bình 32 năm sống vui khỏe.
Kẹo có cam thảo thật chứa một hợp chất hóa học gọi là glycyrrhizin. Hợp chất này tác động trực tiếp đến thận, ảnh hưởng đến việc điều chỉnh sự cân bằng nước, natri và kali trong cơ thể. Glycyrrhizin ngăn chặn một enzyme quan trọng ở thận, khiến cơ thể giữ lại quá nhiều nước và natri nhưng lại thải ra quá nhiều kali. Mà Kali là một khoáng chất không thể thiếu để cho tim hoạt động bình thường. Nếu mức kali giảm xuống quá thấp, các chức năng của tim bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến nhiều vấn đề nguy hiểm – thậm chí là tử vong.
Hiện nay, có ít nhất bảy loại siêu vi trùng được biết là có thể góp phần vào sự phát triển ung thư ở người, theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Các loại siêu vi trùng này bao gồm siêu vi trùng HPV (Human papilloma siêu vi trùng), siêu vi trùng viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV), Epstein-Barr (EBV), siêu vi trùng Herpes liên quan đến Kaposi’s sarcoma (một bệnh lý ác tính toàn thân thường gặp ở những người bị suy yếu hệ thống miễn dịch, biểu hiện với các tổn thương da, có hoặc không liên quan đến những bộ phận bên trong cơ thể), siêu vi trùng lymphotropic T-cell ở người (liên quan đến một số loại ung thư máu), và siêu vi trùng polyoma Merkel cell.
Đối với nhiều người, thật khó để có đủ đầy năng lượng hoàn thành hết các công việc trong một ngày. Và với một phần ba người trưởng thành bị thiếu chất sắt (iron deficiency) ở Hoa Kỳ, mỗi ngày của họ trôi qua còn mệt mỏi hơn nhiều. Hiện nay, trên toàn thế giới có hơn 2 tỷ người đang bị thiếu sắt theo nhiều kiểu khác nhau. Sắt là một loại khoáng chất rất cần thiết cho nhiều chức năng sinh học quan trọng trong cơ thể. Thiếu sắt thường khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi, khó thở, chóng mặt, đau đầu, và thậm chí có thể ảnh hưởng đến tim mạch.
Gần đây, thuật ngữ “food noise”, hay “tiếng gọi thức ăn” xuất hiện khắp nơi. Nghe qua cụm từ này, nhiều người có thể nghĩ đó là những âm thanh như tiếng giòn khi ta nhai khoai tây chiên, hay tiếng dầu sôi xèo xèo khi nấu ăn. Thực ra, đó là tình trạng khó kiểm soát về thức ăn khi người ta nghĩ hoài về thức ăn khiến đầu óc căng thẳng khó tập trung vào các hoạt động khác. Có thể tạm hiểu “food noise” là ‘sự bận tâm, thèm thuồng về đồ ăn’ hay ‘tiếng gọi của thức ăn.’ Trong một chương trình truyền hình đặc biệt gần đây, Oprah đã nhắc đến hiện tượng này khi nói về các loại thuốc giảm cân như Ozempic và Wegovy.
Kể từ năm 2019, cuộc sống của Edith và Sébastien Pelletier bỗng nhiên bị xáo trộn khi họ phát hiện ba trong số bốn đứa con nhỏ mắc phải một bệnh về mắt hiếm gặp và không thể chữa trị, thường dẫn đến mù lòa. Họ đã bắt đầu chuẩn bị, dạy cho các con những kỹ năng cần thiết để thích nghi với cuộc sống khi lâm vào cảnh mù lòa. Đồng thời, họ cũng tranh thủ đưa các con đi du lịch khắp thế giới để giúp con lưu giữ trong trí nhớ những hình ảnh đẹp đẽ trước khi căn bệnh tiến triển nặng hơn. Hành trình này đã được ghi lại trong bộ phim tài liệu của National Geographic có tên là “Blink,” vừa được ra mắt vào ngày 4 tháng 10.
Năm 2022, vận động viên điền kinh nổi tiếng của Hoa Kỳ Allyson Felix đã công bố một chính sách đổi hàng độc đáo cho thương hiệu giày chạy bộ Saysh của cô: cho phép khách hàng đổi lấy một đôi giày mới nếu sau khi mua giày, chân của họ thay đổi kích cỡ do mang thai.
Bộ não của chúng ta không ngừng sàng lọc thông tin, loại bỏ những kiến thức không còn cần thiết để nhường chỗ cho thông tin mới quan trọng hơn. Tuy nhiên, khi tuổi tác tăng, khả năng này suy giảm, khiến việc tiếp nhận kiến thức mới trở nên khó khăn hơn. Đây là một trong những kết luận quan trọng từ luận án nghiên cứu gần đây của Đại học Örebro, Thụy điển.
Phim kinh dị, ngôi nhà ma ám, và những trò hù dọa nhau vào dịp Halloween thường là các hoạt động giải trí vô hại. Tuy nhiên, nỗi sợ mà chúng tạo ra có thể kích thích phản ứng “chống trả-hay-bỏ chạy” (fight or flight) của cơ thể và gây ra hàng loạt thay đổi sinh lý.
Số trường hợp bị đột quỵ (stroke) ngày càng tăng lên trên toàn thế giới chứ không chỉ ở Hoa Kỳ. Mặc dù ngày càng nhiều người sống sót sau cơn đột quỵ, nhưng điều đáng lo ngại là số ca đột quỵ ở những người trẻ tuổi đang tăng lên nhanh chóng, chứ không chỉ xảy ra chủ yếu ở người cao niên như trước đây. Theo báo cáo từ Cơ quan Kiểm soát và Phòng bệnh (CDC), từ năm 2011 đến 2022, tỷ lệ người sống sót sau cơn đột quỵ ở Hoa Kỳ đã tăng 7.8%, một con số tích cực; nhưng số trường hợp tử vong do đột quỵ ở những người từ 45 đến 64 tuổi lại tăng 7% từ năm 2013 đến 2019. Đặc biệt, vào năm 2021, con số này tăng lên đến 12%.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.