Hôm nay,  

Cuộc Chiến Sinh Tử

30/05/201700:00:00(Xem: 12523)

...“Nói chuyện” hay cho là “thông đồng” gì gì đi nữa thì cũng vẫn không là tội hình sự...

Thế giới truyền thông dòng chính (TTDC) sôi sục vì vụ điều tra Nga đã can dự như thế nào vào cuộc bầu cử tổng thống vừa qua. Trong thời gian mấy tháng qua, mở bất cứ tờ báo nào, hay xem bất cứ tin tức trên đài TV nào, thì cũng đều thấy những cái tít khổng lồ về chuyện điều tra này. Kèm theo không biết cơ man nào những lời bàn ngoài lề của hàng trăm, hàng ngàn Mao Tôn Cương, bất kể đúng hay sai, bất kể biết chuyện hay không biết chuyện.

Ta thử nhìn lại diễn biến câu chuyện vô lý này.

Tháng Sáu năm ngoái, ngay khi hai chính đảng chuẩn bị họp đại hội tuyển lựa ca sĩ đại diện ra tranh cử tổng thống thì bất thình lình, Ủy Ban Quốc Gia của đảng DC la hoảng “Nga đã thâm nhập vào hệ thống emails của Ủy Ban”. Không đưa ra bất cứ bằng chứng cụ thể nào nên chẳng ai hiểu thực sự Nga đã làm gì, có tác động như thế nào vào cuộc bầu cử. Ít lâu sau, Wikileaks xì ra cho báo chí hàng chục ngàn emails của Ủy Ban. Tốt, xấu, đủ loại.

Đảng DC mau mắn tố Nga là thủ phạm lấy tin, đưa cho Wikileaks để hại bà Hillary. Vẫn không bằng chứng. Cả Nga lẫn Wikileaks đều cải chính. Không ai biết gì hơn. Chuyện ghê gớm quá, cần phải điều tra? Không, lạ lùng thay, chính quyền Obama, kể cả các cơ quan trực thuộc như FBI, CIA, NSA, im ru bà rù, không điều tra gì ráo, cho dù khi đó TT Obama và tất cả quan chức của ông đều vẫn còn ăn lương đầy đủ, tức là vẫn còn job, còn trách nhiệm điều tra và bắt những kẻ gian khi chuyện gian trá xẩy ra. Tại sao? Vì hai lý do: không muốn làm khó Nga quá, sau này bà tổng thống Hillary sẽ khó nói chuyện với Putin, và không muốn có điều tra quy mô vì sợ khui lại vụ emails riêng của bà Hillary xem Nga có thâm nhập vào đó không. Rồi câu chuyện chìm xuồng.

Báo Washington Post đặt câu hỏi tại sao bây giờ vụ Nga can thiệp lại nổ đùng lại? Rồi cũng chính WaPo trả lời: vì tất cả những đổ thừa khác để diễn giải cái thất bại của bà Hillary đều vô hiệu, chẳng ai để ý, trong khi việc tố Nga can dự thu được nhiều chú ý hơn. Nói trắng ra, câu chuyện Nga can dự tự nó chẳng có ý nghiã hay hậu quả gì, chẳng có gì đáng nói, cho đến khi bà Hillary thất cử, vì đó là cái cớ duy nhất còn lại với ít căn bản để giải thích việc bà Hillary thất bại. Do đó, cần phải tiếp tục khai thác lá bài này, bất cần bằng chứng. Chính trị khác xa với luật pháp vì chính trị không bao giờ cần bằng chứng.

Mà ngay cả câu chuyện Nga can dự cách nào cũng du di theo thời gian, tùy theo cái điểm nào ăn khách đáng tin, điểm nào không ăn khách đáng ngờ.

Mới đầu thì tố Nga giúp gian lận phiếu, có thể sửa máy bầu cử. Nhưng sau khi biết mấy chục ngàn máy bầu cử Mỹ không có kết nối vào trang mạng, do đó Putin từ Mạc Tư Khoa không thể điều khiển máy được thì cái lý này chìm xuồng.

Quay qua tố Putin chui vào các hệ thống emails của DC để lấy tin bất lợi cho bà Hillary xì ra cho thiên hạ, khiến bà mất hậu thuẫn. Khi không chứng minh được quan hệ giữa Putin và Wikileaks thì câu chuyện lại phải đổi hướng.

Chuyển qua tố quan hệ đặc biệt giữa Trump và Putin, đại khái Putin giúp đưa Trump vào Toà Bạch Ốc để Trump làm con rối của Putin để điều khiển cả nước Mỹ theo lệnh của Putin. Các giao dịch giữa doanh gia Trump với tài phiệt Nga từ mấy chục năm trước bị bới ra, coi như bằng chứng quan hệ đặc biệt giữa Trump và Mafia Nga do Putin lãnh đạo. Cái mà lập luận “quên” nhắc tới, là Trump có quan hệ kinh doanh với hơn hai tá quốc gia trên thế giới, qua gần 150 công ty, chứ không phải chỉ có quan hệ với Nga. Như vậy cũng hơi khó để tìm hiểu xem Trump là con rối của nước nào.

Sau khi TT Trump đánh bom Syria, là con đẻ của Putin, lại phải đổi hướng. Lôi ra quan hệ giữa Putin và đám cận thần của TT Trump. Vừa rớ vào thì được tặng ngay món quà vĩ đại: TT Trump cất chức tướng Flynn vì ông này nói láo với PTT Pence về việc ông đi gặp đại sứ Nga. Trúng số Power Ball! Bằng chứng cụ thể nhất Trump móc nối với Putin qua các đệ tử của cả hai ông.

Bây giờ, ta giả dụ là tướng Flynn thực sự đại diện cho ông Trump đi gặp đại sứ Nga, thông đồng chuyện gì đó. Thế thì sao? Trong luật bầu cử Mỹ, có một điều khoản ghi rõ tuyệt đối cấm các ứng viên chính trị nhận tiền yểm trợ vận động từ ngoài nước. Cho đến nay, chưa có một tin nào nói Trump đã nhận tiền của Nga, trực tiếp hay gián tiếp. Người nhận tiền –bạc triệu- từ ngoại quốc chính là bà Hillary qua cái Quỹ Clinton Foundation. Chỉ những người ngu ngơ nhất hay phe đảng nhất mới nghĩ những bạc triệu này thực sự là tiền các tay độc tài khát máu trên thế giới giúp ông bà Clinton làm chuyện phước thiện, không dính dáng gì đến việc giúp bà thành tổng thống để sau này được nhờ.

Ngoài việc cấm nhận tiền thì luật Mỹ không ghi gì khác. “Nói chuyện” hay cho là “thông đồng” gì gì đi nữa thì cũng vẫn không là một tội hình sự đáng bị bắt hay trừng phạt gì. Không có luật nào cấm các ứng viên hay phụ tá có quyền liên lạc với một chính khách nước ngoài để xin giúp đỡ khi còn đang vận động tranh cử. Ứng viên Obama khi đang vận động tranh cử năm 2008 đã liên lạc và điều đình với chính quyền Đức để cho ông được đi đọc diễn văn tranh cử trước bức tường Bá Linh, mang hình ảnh cả chục ngàn dân Âu Châu ủng hộ ông để kiếm hậu thuẫn tranh cử trong nước, phá bớt hình ảnh một anh tổ chức cộng đồng địa phương lờ mờ.

Đó có phải là những móc nối để một chính quyền ngoại quốc giúp thắng cử không? Không một ai khiếu nại việc chính quyền Đức giúp Obama hết. Tại sao ông Obama vẫn làm tổng thống mà không mất job vì những quan hệ này? Vì chẳng có gì là phạm pháp hết. Tất cả đều là kỹ thuật tranh cử bình thường, như GS Hiến Pháp thiên tả Dershowitz đã phân tích rõ rệt, nhưng với TT Trump, TTDC bóp méo thành một xì-căng-đan vi phạm đủ thứ luật, không khác gì Watergate.

Theo bà Thượng Nghị Sĩ Dianne Feinstein và ông Adam Schiff, hai lãnh tụ khối DC trong tiểu ban An Ninh của Thượng Viện và Hạ Viện, bất kể những tố cáo tràn ngập trên báo chí, cả hai đều chưa thấy có bất cứ bằng chứng nào là đã có sự thông đồng bất chính giữa Trump và Putin.

Mà nếu không phải là phạm tội gì thì điều tra chuyện gì? Để làm gì? Nhất là khi DC biết không có lý do pháp lý để lột chức, mà cho dù lột chức được thì cũng sẽ là đại hoạ cho DC. TT Trump bị lột chức và PTT Pence lên thay thế, bảo đảm sẽ là món quà lớn nhất DC có thể tặng cho CH, khiến CH đoàn kết lại sau lưng một tổng thống ít gây tranh cãi, DC và TTDC sẽ hết chuyện để đánh và sẽ tự diệt. Hy vọng hạ Trump năm 2020 chiếm lại Toà Bạch Ốc cũng thành mây khói.

Câu trả lời kẻ này xin tạm đưa ra: điều tra xem Nga đã làm gì, không phải để kết tội hay đàn hặc TT Trump đâu, chỉ là để trước hết gây khó khăn, tai tiếng cho Trump, sau đó để hy vọng tìm ra một móc nối nào đó, một cái bằng cớ Nga can thiệp giúp giải thích cái thua đau của bà Hillary. Giải an ủi.

Có một chuyện thật sự đáng và cần điều tra: đó là những tin bí mật trong hậu trường đang bị xì ra cho TTDC để làm khó dễ chính quyền Trump.

Chưa khi nào trong lịch sử chính trị Mỹ lại có chuyện tin hậu trường bị xì ra kiểu thác lũ như hiện nay. Lẫn lộn trong khối tin bị xì là tin thật, tin giả, tin dựng đứng, tin diễn giải, tin bóp méo, tin phóng đại, tin bí mật an ninh quốc gia, tin với hậu quả chết người, tin diễu dở,... Danh sách quá dài cho khuôn khổ bài báo này. Hình như đám quan chức còn xót lại của chính quyền Obama chỉ còn là một nhóm người bất mãn, tìm mọi cách đánh phá tân chính quyền để bớt tức tưởi vì thua đậm, bất kể quyền lợi quốc gia, bất kể giúp khủng bố, bất kể đe dọa mạng sống người dân, bất kể... tất.

Trong khi đó thì TTDC chộp lấy những tin bị xì ra như hổ đói vì 99,9% những tin bị xì đều bất lợi cho TT Trump, có thể khai thác tối đa để đánh ông ta, bất kể sự thật vì không thể kiểm chứng, và cũng bất kể mọi hậu quả tốt hay xấu. TTDC đã bỏ cái áo “thông tin trung thực” từ lâu rồi, tinh thần trách nhiệm của người cầm bút cũng đã bye-bye lâu rồi, để bây giờ khoác cái áo “bộ đội xung phong” trong cuộc chiến đánh một tổng thống tuy được bầu chính danh và hợp pháp, nhưng không được họ chấp nhận.

Ta nhìn qua vụ thảm sát trẻ con tại Manchester bên Anh mới đây. Qua điều tra sơ khởi, họ nghi ngờ thủ phạm là khủng bố ISIS, nhưng giữ bí mật không loan báo ra cho công chúng, chỉ chia sẻ tin này với các cơ quan an ninh Mỹ và đồng minh NATO. Ngay sau khi an ninh Mỹ nhận được tin của Anh chia sẻ, hai đài CNN và CNBC đã được “thông báo” và mau mắn xì ngay tin “cảnh sát Anh cho biết đây là đánh bom tự sát của ISIS”. Tin chính xác chứ không phải tin phiạ. Nhưng cảnh sát Anh nổi đoá vì cái tin này bị xì ra có tác động bứt giây động rừng, nhóm khủng bố tiếp tay với tên tự sát biết là tông tích bị lộ, lo tẩu thoát hay phá hủy ngay chứng tích. Ngay sau đó, chính phủ Anh loan tin tạm ngưng hợp tác chia sẻ tin tức với tình báo và an ninh Mỹ, trong khi bà thủ tướng Anh chính thức nêu vấn đề với TT Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO.

Điều này cực kỳ tai hại cho cuộc chiến chung chống khủng bố toàn cầu khi các nước không còn có thể hợp tác, chia sẻ tin tức cho nhau nữa. Chưa kể uy tín của cả nước Mỹ bị vỡ tan từng mảnh. Không ai còn dám tin tưởng, chia sẻ tin bí mật an ninh, hay tin nhạy cảm chính trị nào với Mỹ nữa.

Điểm đáng nói là CNN loan tin chính phủ Anh chấm dứt chia sẻ tin tức tình báo an ninh với Mỹ, tuyệt đối không đả động đến việc chính mình là cơ quan ngôn luận đầu tiên xì tin tối mật này lên đài TV, mà chỉ ghi lại việc New York Times đã đăng hình một cái hộp máy mà cảnh sát Anh nghi ngờ là loại bom được dùng tại Manchester để dẫn chứng việc Mỹ xì tin khiến Anh bực mình, hiển nhiên với hàm ý NYT chính là cơ quan xì tin bí mật. Chẳng những CNN giả dối mà còn không mấy can đảm, mau mắn nhẩy ra xiả tay vào anh đồng chí NYT để chạy tội của chính mình.

Kẻ viết này thiển nghĩ không biết đã đến lúc nước Mỹ này bắt buộc phải ra luật cấm hay giới hạn việc truyền thông xì tin bí mật một cách hoàn toàn vô trách nhiệm, đe dọa đến an ninh quốc gia, hay đe dọa đến mạng sống của người dân hay không. Tự do ngôn luận cần phải chấp nhận một giới hạn để bảo vệ mạng sống của người dân vô tội.

Có thể nào sau vụ này, những quan chức xì tin và TTDC đăng tin sẽ cảm thấy đã đi quá xa, sẽ ngừng xì và đăng tin bí mật nữa không? Kẻ này không tin họ sẽ thay đổi cách hành xử. Trái lại, họ sẽ thấy đây là cách gây khó dễ cho TT Trump hữu hiệu nhất, khiến ông sẽ gặp thất bại tứ phiá, bất kể những hậu quả tai hại như thế nào cho quyền lợi và an ninh nước Mỹ, cho cuộc chiến chống khủng bố Hồi giáo cuồng tín. Do đó, cần phải tiếp tục.

Cần tiếp tục vì đây là cuộc chiến sinh tử của cái “trục” mới Cấp Tiến-Dân Chủ-TTDC chống TT Trump. TTDC đang bắn tiểu liên, trung liên, đại liên đủ cỡ để hạ TT Trump bằng mọi giá.

Ta nhìn vào cuộc viếng thăm Ả Rập Saud của TT Trump. Đây là cuộc viếng thăm lịch sử với những ý nghiã cũng lịch sử không kém khi lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một tổng thống phá lệ không chọn hai nước láng giềng Canada hay Mexico, hay các nước đồng minh Âu Châu, mà lại lựa Ả Rập Saud là nước đi viếng thăm đầu tiên.

Thông điệp của TT Trump rất rõ rệt, sinh viên năm thứ nhất đại học Cầu Kho cũng hiểu, chỉ có lãnh tụ khối DC tại Hạ Viện, cụ bà Nancy Pelosi, lên TV than phiền bà không hiểu tại sao TT Trump lại đi Ả Rập Saud, vì theo bà, đa số mấy tên khủng bố vụ 9/11 là dân Ả Rập Saud. Trong khi DC và TTDC chỉ trích TT Trump đồng hoá khủng bố Hồi giáo cực đoan với tất cả dân Hồi giáo, thì bà Pelosi đồng hoá một tá tay khủng bố 9/11 với tất cả dân Ả Rập. Đây là thông điệp của TT Trump:

- Ông coi cuộc chiến chống khủng bố Hồi giáo cuồng tín là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trump.

- Ông nhìn Ả Rập Saud, người anh cả của thế giới Ả Rập, như là đồng minh cần thiết và quan trọng nhất trong cuộc chiến này.

- Ông cũng muốn gửi một thông điệp quan trọng nhất cho các ông toà cấp tiến tại Mỹ là ông không có “hậu ý” kỳ thị Ả Rập hay Hồi giáo gì hết khi ông ký các sắc luật tạm giới hạn việc nhập cảnh vào Mỹ của dân tỵ nạn vài xứ Ả rập.

Trong khi đó, thông điệp của Ả Rập Saud cũng rõ rệt không kém. Quốc Vương 81 tuổi đích thân tới cầu thang máy bay để nghênh đón TT Trump, rồi sau đó lần đầu tiên trao tặng huân chương cao quý nhất nước cho một tổng thống Mỹ. Chưa hết, quốc vương còn tổ chức hội nghị thượng đỉnh Hồi giáo với sự tham dự của lãnh đạo 50 quốc gia Hồi giáo trên thế giới đến họp mặt nghe TT Trump nói chuyện. So sánh như thế nào với sự tiếp rước TT Obama là người đã khom lưng xin lỗi Ả Rập và Hồi giáo?

Ả Rập Saud đã nói rõ họ không coi TT Trump như người kỳ thị Ả Rập hay Hồi giáo, mà trái lại, đã là người đang tìm cách diệt khủng bố Hồi giáo thật sự, giúp bạch hoá uy tín của đạo Hồi đang bị nhóm khủng bố cuồng tín làm hoen ố, cũng như giúp diệt ISIS là nhóm đã giết cả chục ngàn dân Hồi giáo và Thiên Chúa giáo tại Trung Đông.

Trước những thông điệp quan trọng vậy, TTDC nhìn thấy gì? Nếu quý độc giả nghĩ TTDC sẽ bình loạn về quan hệ Mỹ-Ả Rập, tương lai cuộc chiến chống khủng bố, hòa bình tại Trung Đông, vấn nạn dân tỵ nạn Trung Đông, giá dầu hỏa trên thế giới, Ả Rập đầu tư vào Mỹ giúp cải tiến hệ thống đường xá cầu cống Mỹ, hay bất cứ đề tài quan trọng nào khác, thì quý độc giả đã lầm to. TTDC chỉ nhìn thấy:

- Đệ Nhất Phu Nhân không đội khăn chùm đầu để biểu hiện sự tôn trọng văn hoá và tôn giáo nước chủ nhà. Cái thắt lưng áo đầm lớn quá khổ.

- Đệ Nhất Phu Nhân hai lần quạt tay TT Trump, không chịu nắm tay ông.

- TT Trump tham gia vào việc múa gươm với các lãnh tụ bộ lạc Ả Rập, bị chê là một điệu muá thô bỉ của một đám đàn ông hiếu sát, khinh miệt phụ nữ.

- TT Trump cúi đầu để Quốc Vương Ả Rập choàng huân chương qua đầu (TTDC cho đây cũng chẳng khác gì việc TT Obama cúi gập người trước Quốc Vương Ả Rập trước đây, hai hình ảnh và cử chỉ mà chỉ những người đau mắt nặng mới thấy không có gì khác biệt)

Cái chú ý vào tiểu tiết vớ vẩn đó tiếp tục qua chuyến đi Âu Châu khi TTDC chúi mũi vào chuyện TT Trump bắt tay TT Pháp quá mạnh, TT Pháp bắt tay bà thủ tướng Đức trước (ông Tây nịnh đầm?), TT Trump xô thủ tướng Montenegro, cái áo đắt tiền của bà Melania,…

Việc TTDC xiả tay vào những chi tiết vụn vặt chỉ chứng tỏ một chuyện: chuyến đi đầu tiên của TT Trump đã không có “thảm hoạ” nào để khai thác hết. Trong khi TTDC hò hét đòi đàn hặc thì các nhà lãnh đạo từ Ả Rập đến Âu Châu, kể cả NATO, đều đón tiếp TT Trump một cách trịnh trọng và vồn vã gấp bội khi đón TT Obama.

Thật ra, thái độ chống đối của TTDC, cho dù đến mức nhỏ nhen nhất cũng không có gì đáng ngạc nhiên, mà chuyện đáng nói tuần này là CNN –vâng quý độc giả không đọc lộn đâu: CNN!- cho đăng một bài ca tụng TT Trump đã dám làm chuyện TT Obama trước đây không dám làm: thẳng thắn đặt sách lược chống khủng bố Hồi giáo cực đoan với lãnh đạo xứ Ả Rập Hồi giáo mà không khom lưng xin lỗi chuyện gì hết.

Cần nhìn cho rõ: đây không phải là bài xã luận của CNN đâu. CNN chỉ là cho phép một nhà báo bảo thủ người Anh, Timothy Stanley, viết bài này và đăng trong mục Opinions, là mục ý kiến của độc giả và những nhà báo ngoài hệ thống CNN, để nói cho rõ đây không phải là ý kiến của CNN. Dù sao, thì đó cũng là một cuộc cách mạng không đổ máu vĩ đại nhất của CNN. Có lẽ tại vì đã đọc bài nghiên cứu của đại học Harvard cho thấy CNN được hân hạnh đứng đầu trong nhóm truyền thông phe đảng nhắm mắt chống TT Trump với 93% các bài viết tiêu cực chống TT Trump. Một cố gắng phi thường của CNN để chứng minh mình cũng... công bằng, chưa chống TT Trump tới 100%, năm thì mười họa cũng ngừng tay, không đánh Trump.

Cái đau đầu cho đảng CH, cho nội các, cho ông phát ngôn viên xấu số Sean Spicer là tất cả những tấn công chống TT Trump lại được chính ông giúp thổi phồng lên qua cái tính khí và khẩu nghiệp của ông. TT Trump là một chính trị gia không giống bất cứ chính trị gia nào. Ông là người bốc đồng, coi trời bằng vung, luôn phản đòn, ăn nói vung vít, bất cần phải đạo chính trị, không có cái tài “nói láo với một vẻ rất thành thật” như Clinton (I never had sex with that woman!), hay dẻo mép nhún nhường, vuốt ve xin lỗi tám phương tứ hướng như Obama, hay xuề xòa thân thiện như Bush con, cũng chẳng có cái cười quyến rũ của Reagan.

Ông đắc cử một phần nhờ cách xử thế không giả dối, không gượng ép đó, nhưng nếu cái ngông đó có ngày giết ông thì cũng không phải là chuyện lạ. (28-05-17)

Vũ Linh

Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.