Hôm nay,  

Phận Người

02/11/201900:00:00(Xem: 3926)

Những ngày mùa đông thời tiết thất thường, khi lạnh khi không, có hôm tuyết đổ. Cố quận đang những ngày rộn ràng tấp nập chuẩn bị đón xuân sang. Mấy ai biết rằng cái kết thúc laị là cái mở ra, điểm cuối cùng laị là điểm khởi đầu. Dòng thời gian bất tận vô thuỷ vô chung thì biết đâu là điểm đầu hay điểm cuối. Phận người cũng vô thường sanh - tử vô biên, cái chết ấy laị là mở ra phận mới.

 Đã sanh ra ở đời thì phận người đa số đều phải vất vả mưu sinh, chỉ trừ một thiểu số ít ỏi không làm vẫn sống trong hoan lạc tháng ngày. Văn chương trong đạo ngoài đời khi nói đến con người vẫn thường dùng: kiếp người, phận người, cuộc trăm năm... dù nói gì thì nói, nó vẫn gói gọn trong trăm năm, trăm năm ấy thì vui ít buồn nhiều, sướng ít khổ nhiều, phước ít hoạn nạn nhiều... Nhưng người được cái tính hay quên, nhờ vậy mà người mới có thể sống được với đời! Phận người trăm năm nhưng phải vất vả vì ba cái: ăn, mặc, ở. Ba cái này nó chi phối toàn bộ cuộc đời, từ kiếp này sang kiếp khác; chết đi rồi tái sanh laị cũng vẫn vất vả vì ba cái món này! chỉ có những ông tăng thật sự buông xả thì nó mới không còn chi phối nữa. Phận người ở đời tranh đua, cấu xé nhau vì: tài, sắc, danh, thực, thuỳ mà quên rằng cuộc trăm năm có thể gãy gánh bất cứ lúc nào, vì đâu có ai ký khế ước với vua Diêm Vương. Người cứ ngỡ sẽ sống đủ trăm năm hay hơn nữa nên đánh nhau chí tử để giành cho được cái phần lẽ ra nó chẳng phải của mình. Thiên hạ vẫn xôn xao cho rằng hổ dữ, hổ dữ có ăn thịt người thì xưa nay cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay, còn người ăn thịt người thì từ cổ chí kim thì đếm sao cho xuể!

 Phận người vốn khác nhau vì cái phước phần khác nhau nhưng đều giống nhau ở điểm kỳ thị, hễ giống mình thì cho là phải, khác mình thì cho là trái; mặc dù mình có thể hoàn toàn sai! thuận mình thì cho là đúng, nghịch mình thì cho là bậy! bởi vậy nên thế gian này khổ đau vẫn tràn lan, máu lệ vẫn chảy ròng. Có những cái đau phơi bày còn thấy được nhưng có lắm cái đau âm ỉ bào mòn phận con người: kỳ thị chủng tộc, giới tính, quan điểm, quyền lợi, tôn giáo, quốc gia... muôn ngàn lý do! xem ra thế giới loài người cũng không khác mấy thế giới tự nhiên. Mạnh được yếu thua! có chút khác là có những xứ văn minh, pháp luật mạnh và nghiêm nên khắc phục được phần nào. Những xứ lạc hậu, kém văn minh, vô pháp vô thiên thì sự mạnh được yếu thua, sự kỳ thị… vô cùng khắc nghiệt.

 Phận người trăm năm nhưng người đến trăm năm xem ra không bao nhiêu, cái phận ấy có thể cắt ngang ở bất cứ thời điểm nào bởi vậy mới bảo đời vô thường. Đã làm người thì ai cũng muốn có công danh. Năm xưa Khổng Tử viết ( chữ viết nghĩa tiếng Tàu là nói chứ không phải là ghi chép như nghĩa Việt)

Tam thập nhi lập

Tứ thập nhi bất hoặc

Ngũ thập tri thiên mệnh

Lục thập nhi nhĩ thuận

Thất thập cổ lai hy

 Ba mươi lập nên công danh sự nghiệp, điều này rất đúng ở Phương Tây. Người trẻ rất giỏi, ba mươi đã là chính khách, triệu phú, tỷ phú, khoa học gia...

 Bốn mươi không còn nghi ngờ gì nữa, ôi chao! những kẻ qua bốn mươi rồi mà vẫn như ta thì quả thật không còn nghi ngờ gì nữa. Ngày tháng còn laị cũng chỉ là kéo lê lết cho nó hết, sống cũng chẳng cơm cháo gì, sống mòn, sống vật vờ. Nói như mấy thầy ngộ đạo rồi thì là:" hoạt trung tử" sống trong mồ, chết chưa chôn mà thôi! qua bốn mươi mà những tâm nguyện dù nhỏ, dù lương thiện, dù đẹp... mà không làm được thì quả là những kẻ " hoạt trung tử"!

 Phận người trăm năm đi trên con đường " Mùa xuân phiá trước miên trường phiá sau"- Bùi Giáng, vẫn đau đáu " Laị thương hoa lạnh ngoài đồng thiết tha"- Phạm Thiên Thư. Dù phận người mong mang vẫn mang mang thương nhớ " em ở đâu chẳng về đây đếm lá"- Du Tâm Lãng Tử, đếm lá để mà chi? phải chăng đếm những đến đi, buồn vui của cuộc tình, của cuộc đời, của phận người. Em về đây không cầm tay, không nói năng mà lặng lẽ ngồi đếm lá. Ôi cuộc tình này, cuộc đời này đẹp đến nao lòng!

 Phận người trăm năm mấy ai thoã mãn, đạt chí trong cuộc đời naỳ? chắc không bao nhiêu, đaị đa số đều ôm phận, ôm lòng, ôm niềm đau, ôm nỗi hờn, ôm mối sầu... mà đi cho hết phận người, hết phận rồi vẫn ôm để rồi tái sanh sang một thân phận khác và laị tiếp tục lang thang đi tìm nhau. Tử- sanh bất tận, thời gian không cùng, sơn hà đaị địa mênh mông mà phận người mong manh giữa hai làn hơi thở, thở ra mà không vào hay thở vào mà không ra là lập tức đổi phận rồi!

 Tháng ngày qua đi không trở laị bao giờ. Em có về đây đếm lá? em có về ngồi bên bếp lửa nhìn tuyết bay phơ phất bên trời? gã du tử vẫn mang mang ở bên đời! Ngài Tuệ Sĩ- thiền sư, thi sĩ, học giả từng viết:

Anh ôm chồng sách cũ

......

Mệnh yểu thế mà hay.

 Sao laị ôm chồng sách cũ? yểu mệnh ai cũng sợ nhưng sao laị là hay? ôi chao! quả là tuyệt cú! yểu mệnh ngay taị giây phút này! phận người trăm năm bị cái thân sai xử, o bế, cung phụng nó, nô lệ cho nó nhưng rồi một ngày nó tan hoaị đi thì cái tâm chịu hết! thế là cái tâm laị lang thang đi tìm một hình hài mới. May mắn thì trở laị làm người và tiếp tục phận trăm năm mới.

 Cố quận chuẩn bị vào xuân, trời phương ngoaị vẫn còn phơ phất tuyết. Em ở đâu trong cuộc đời này? em ở đâu trong thân phận hình hài nào? Ta vẫn lang thang phận người trong cuộc đi về giữa nhân gian này.

 

Tiểu Lục Thần Phong

Ất Lăng thành, mùa xuân cũ

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.