Hôm nay,  

Thèm (!)

10/11/200700:00:00(Xem: 9967)

Kết thúc cuộc chiến, tôi có diễm phúc hơn mọi người sớm được xuống các thị xã, thành phố ở Miền Nam. Nơi chúng tôi được đặt chân tới thị xã, thành phố đầu tiên là Quảng Ngãi, Đà Nẵng. Tôi ở bán đảo Sơn Trà 3 tháng, học để tiếp thu chuyên đề học thuyết Mác - Lê nin, được đi thăm Ngũ Hành Sơn. Trước khi trở về đơn vị, tôi được đi thực tế vào Quy Nhơn, Sài gòn, Vũng Tàu, Bình Dương, Tây Ninh v.v. Đi đến đâu chúng tôi đều thấy đẹp, cảnh quan thanh lịch, phồn vinh, tình người lúc đó sao mà xao xuyến đến thế. Quá trình đi thực tế, được chiêm ngưỡng đầy cảnh thú vị, tôi đem những chuyện tận mắt mình nhìn thấy, tay mình sờ thấy kể cho mọi người cùng nghe, đến tai chính uỷ chúng tôi bị phê bình là:

Tại sao các đồng chí tiếp thu tư tưởng của chủ nghĩa thực dân mới, chủ nghĩa hiện sinh, chủ nghĩa đớp muôn năm, những tàn dư của chế độ TBCN đang ở thời kỳ dẫy chết nhanh như thế. Tất cả những thứ các đồng chí ca ngợi đều là phồn vinh giả tạo, chủ nghĩa thực dân mới nó rất thâm độc...(!). Đấy, các đồng chí xem: rổ rá hoa quả cái gì cũng bằng nhựa, ông cha ta ăn chuối nhựa, hoa quả nhựa... nó làm như vậy là muốn triệt tiêu các nghề thủ công truyền thống của dân tộc chúng ta vốn tồn tại từ ngàn đời nay... Chiến tranh cứ kéo dài có lẽ cây tre Việt Nam nay mai cũng trở thành vô nghĩa v.v và v.v.... Nghe Chính uỷ phê bình, chúng tôi sợ không giám ca ngợi những gì tốt đẹp mà chúng tôi mới tiếp cận, bây giờ ngẫm lại thấy thèm. Cái tôi thèm khát nhất là ngành giáo dục thời Việt Nam Cộng Hoà:

Tôi vốn là người rất ham học nên hay đến các chỗ có trường học để ngắm nhìn và ao ước được quay lại ghế nhà trường như lớp trẻ. Vừa bước chân vào cửa lớp, tôi nghe tiếng hô nghiêm, cả lớp đứng dậy hô to: "Chúng cháu chào chú bộ đội". Tôi ngượng tái mặt, vội vàng trấn tĩnh, rồi chào lại các cháu. Cả lớp ngồi xuống, các cháu tập trung nhìn tôi. Thầy giáo tạm dừng, rời bục giảng bước ra nhẹ nhàng, thầy nói: "thưa quý chú, quý chú có việc gì ạ". Tôi trả lời: "không, tôi không có việc gì cả, tôi chỉ đến thăm các cháu học thôi." Thấy vậy, thầy mời tôi vào lớp dự giờ, tôi khước từ. Thầy giáo lại nhẹ nhàng nói "thưa quý chú, tôi xin phép quý chú tiếp tục vào bài ạ!". Thấy mình đã làm phiền thầy giáo và các cháu học sinh, tôi cũng chào thầy giáo và các cháu ra về. Sau lần ấy, tôi rất say mê ngắm nhìn các cháu mỗi khi tan lớp. Những cái mà các cháu thực hiện hàng ngày, ngoài sự tưởng tượng và là niềm mơ ước của tôi. Cả một thập kỷ, tôi ngồi dưới mái trường xã hội XHCN nhưng chưa bao giờ chúng tôi làm được, đó là:

Với các cháu tiểu học, tất cả đều được mặc đồng phục nhìn rất đẹp. Mỗi khi tan học ra đường, các cháu đi thành hàng, thành lối rất tử tế. Khi qua các đường lớn tôi thấy hai cháu, mỗi cháu một biển chạy ra đặt biển giữa đường, lập tức các phương tiện tham gia giao thông, kể cả người đi bộ đều dừng lại nhường đường cho các cháu. Khi các cháu qua đường an toàn, hai cháu chạy ra thu biển, lúc đó các phương tiện tham gia giao thông mới tiếp tục hoạt động. Tôi nghĩ: đó là nếp sống văn hoá, văn minh, thật tuyệt vời. Khi tôi nhìn thấy những hình ảnh đó, tôi chưa được đọc các khẩu hiệu: "Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai" hoặc "Chúng ta hãy dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em". Thật đau lòng, những nơi họ không đề ra được những khẩu hiệu hay như thế thì họ lại làm tốt vậy, còn những nơi đề ra nhiều khẩu hiệu hay như "rồng leo", nhưng không bao giờ có được những hình ảnh như tôi đã mô tả (!")

Với các cháu phổ thông cơ sở: Các cháu cũng ăn mặc đồng phục, con trai mặc quần soóc xanh - áo sơ my trắng, con gái mặc zíp xanh - áo sơ my trắng, trên ngực cháu nào cũng lấp lánh một tấm thẻ học sinh, khi tan học ra đường các cháu đi hàng đôi nhìn đội hình như một đoàn quân áo trắng. Hình như các cháu rất tự hào khi các cháu được đứng vào các hàng ngũ ấy. Gặp chúng tôi, các cháu khoanh tay chào rất lễ phép, tôi cho đó cũng là một nếp sống văn hoá rất đẹp. Một số đồng đội của tôi không đồng ý, họ cho đó là lễ giáo phong kiến của chế độ cũ để lại không thể chấp nhận được, thế mới biết ở đời khó quá!

Với các cháu Trung học phổ thông, cũng ăn mặc đồng phục, con trai com lê, con gái áo dài, ngực cũng đeo thẻ học sinh. Ôi! nhìn cứ như các diễn viên cả, làm tôi càng khao khát cảnh học trò. Cứ tưởng nơi đô thị như vậy" Không, tất cả các cháu ở nông thôn đi học cũng đều như vậy cả!

Sau ba thập kỷ, nhìn lại cảnh học trò hiện tại và chất lượng giáo dục hiện nay nó khác nhau một trời một vực. Từ tiểu học cho đến trung học phổ thông, mỗi khi tan học ra khỏi cổng trường cảnh lộn xộn còn hơn cả chợ. Chất lượng học tập hiện nay cả thế giới đã biết. Điều thật kỳ lạ là: học tới lớp 9 rồi mà chữ cái cắn làm đôi không biết(!) Hỏi ra mới biết, chỉ vì thành tích nên các thầy, cô giáo cứ phải đùn lên, cá biệt có những phụ huynh đến tận nhà thầy, cô giáo lậy lục cho con mình lưu ban lại cũng không được. Nếu nghe phụ huynh, giải quyết theo ý của phụ huynh để các cháu lưu ban lại thì các thầy, cô mất tiên tiến, mà đã mất tiên tiến là mất tiền lại còn bị phê bình, chỉ trích nữa chứ. Trong khi các thầy, cô đang phải sống bằng những đồng lương chết đói. Điều khó tin nữa là: Có những cán bộ tay cầm bằng "tiến sỹ" nhưng phép chia số nguyên không thạo, thậm chí không biết phép giao hoán là gì, số đo góc thì mù tịt v.v.và v.v... (!).

Ôi! hai chế độ, hai nền giáo dục khác nhau. Sống ở một chế độ bao năm dưới mái trường xã hội XHCN lại được "Đảng" lãnh đạo dìu dắt mà chưa bao giờ tôi được ngắm nhìn những cảnh tượng của các cháu học sinh các cấp như tôi và nhiều đồng đội của tôi đã từng được ngắm nhìn những cảnh tôi miêu tả trên. Nghĩ lại mà thèm!

Tự do - Dân chủ - Nhân quyền Muôn năm!

Dân tộc Việt Nam bất diệt!

Tổ Quốc Việt Nam Muôn năm!

Ngày 05 tháng 11 năm 2007

Trần Anh Kim

Uỷ viên Trung Ương Đảng Dân Chủ Việt Nam

Kiên quyết đấu tranh đòi quyền Tự do - Dân chủ - Nhân quyền

Cho Dân tộc Việt Nam.

Địa chỉ liên lạc: SN: 502, tổ 10, phố Trần Hưng Đạo, phường Quang Trung - Thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình, Việt Nam

Tel: 036642818.

Mobile: 0936669296.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.