Hôm nay,  

Putin Sẽ Hết Thời

09/08/201400:00:00(Xem: 7170)
Chuyến bay MH17 bị bắn đã rơi trúng đầu Vladimir Putin

Chuyến bay MH17 của Hàng không Malaysia bị bắn hạ tại Ukraine chiều ngày 17 Tháng Bảy là một thảm kịch vì khiến 298 thường dân tử nạn. Nhưng biến cố này cũng đánh dấu ngày tàn của một nhân vật tới nay vẫn được coi là có bản lãnh và mưu lược, Tổng thống Vlaimir Putin của Liên bang Nga....

Chúng ta hãy đi từ tin tức thời sự vào tận cốt lõi của vấn đề. Vấn đề ấy là hồ sơ Ukraine.

* * *

Cuối Tháng Bảy vừa qua, khi lãnh tụ phe ly khai tại Donetsk của Ukraine là Alexander Borodai qua thăm viếng Moscow, tin tức thời sự cho biết người tạm thời xử lý công vụ của "Cộng hòa Nhân dân Donetsk" là Vladimir Antyufeyev.

Nếu đào sâu hơn thời sự, chúng ta biết cái nước Cộng hoà giả hiệu này có một Phó Chủ tịch là Andrei Purgin, người Ukraine sống tại tỉnh Donetsk ở miền Đông. Còn Vladimir Antyufedev lại là người Siberia của Nga, từng là Bộ trưởng An ninh của khu vực ly khai Transdniestra của Cộng hoà Moldovia.

Vladimir Putin khuynh đảo các nước Đông Âu và Trung Âu qua việc hỗ trợ các nhóm ly khai rồi chỉ định tay chân gốc Nga vào vị trí trọng yếu tại các nước "Cộng hoà Ly khai". Antyufedev thuộc diện đó. Mà đây không là một trường hợp cá biệt.

Trong vụ khủng hoảng Ukraine do Putin tiến hành một cách lạnh lùng và khốc liệt, người ta cần phân biệt hai thành phần nhân sự.

Trước hết là những nhóm được gọi là dân quân Ukraine, gồm đám thanh niên trai tráng, có khi là du đãng, người Ukraine thân Nga và muốn xứ này trở thành một chư hầu của Nga. Ngoài các thủ lãnh ở trên, đa số trong nhóm dân quân này là người trẻ, ít kinh nghiệm về tổ chức hay tác chiến nhưng tương đối am hiểu tình hình địa phương vì sinh sống tại chỗ.

Thành phần kia là cán bộ an ninh, quân báo hay sĩ quan Nga, tương đối lớn tuổi hơn, có trình độ nghiệp vụ cao và ý thức được vai trò chính trị của mình. Nhưng vì đến từ nước Nga hay các vùng ly khai do Liên bang Nga chỉ đạo, họ thiếu tin tức về tình báo và phải dựa vào hậu cần của đám dân quân Ukraine vừa thiếu tay nghề vừa ít kỷ luật.

Sau khi chuyến bay dân sự của Malaysia bị bắn hạ, Putin lặng lẽ tăng cường vai trò lãnh đạo của Nga trong lực lượng ly khai tại Ukraine. Có thể là để tránh một tai nạn bất ngờ như vụ MH 17.

Chúng ta có thể mường tượng ra chuyện ấy khi nhớ tới việc Liên Xô đảo chánh lãnh tụ thân Nga tại Afghanistan, hoặc việc Hà Nội gia tăng kiểm soát hoạt động du kích của Mặt trận Giải phóng Miền Nam qua Trung ương cục "R". Nhưng thực chất là Putin lún sâu hơn vào hồ sơ Ukraine và gặp kết quả Xô viết tại Afghanistan năm 1989 hơn là thành quả của Hà Nội vào năm 1975.

Vì vậy, ta cần tìm hiểu hồ sơ Ukraine của Putin.

* * *

Với Liên Xô hay Liên bang Nga, Ukraine là chuyện sinh tử ở hai mặt âm dương, quân sự và kinh tế.

Ukraine phải là vùng trái độn quân sự để bảo vệ nước Nga từ hướng Tây vì các nước Âu Châu mà muốn vào tới Moscow thì phải vượt qua lãnh thổ Ukraine. Trong thế thủ với tinh thần bi quan và đa nghi, việc kiểm soát Ukraine bằng quân sự là chiến lược phòng thủ tích cực.

Song song, Ukraine cũng là vựa lúa và trạm trung chuyển năng lượng của Nga bán cho Âu Châu. Khi Putin muốn dùng võ khí năng lượng với Âu Châu sau vụ tấn công Georgia vào Tháng Tám năm 2008, thì đầu năm 2009, Ukraine bị Putin khống chế về khí đốt để qua đó gây sức ép kinh tế với các nước Âu Châu.

Đấy là các yếu tố thuộc địa dư chiến lược. Thuộc lãnh vực chính trị thì có lẽ ta phải đào sâu hơn vào quá khứ.

Sau khi Liên Xô tan rã năm 1989 và cáo chung vào năm 1991, thì Liên bang Nga đã kế thừa di sản Nga-Xô viết. Di sản Xô viết là khủng hoảng kinh tế do sự phi lý của hệ thống kinh té cộng sản. Di sản Nga là niềm mơ ước canh tân khi học theo Âu Châu (và Tây phương nói chung) xen lẫn nỗi lo là sẽ lại bị Âu Châu tấn công như đã từng bị trong quá khứ, vì Napoléon của Pháp hay Hitler của Đức.

Người nhận lãnh di sản này là Tổng thống Boris Yeltsin đã gặp cả hai vấn đề.

Năm 1998, Liên bang Nga bị khủng hoảng tài chánh và vỡ nợ, do cái nhân là hệ thống kinh tế Nga trong buổi giao thời và cái duyên là vụ khủng hoảng Đông Á năm 1997-1998. Năm 1999 thì Nga thấy quân lực NATO vào tới Cộng hoà Serbia thân tín của Nga, không tập lực lượng Serbia tại Kosovo, rồi các nước Âu Châu tách riêng khu vực Kosovo của Serbia thành một quốc gia độc lập. Biến cố ấy góp phần cho việc Vladimir Putin được Boris Yeltsin đưa lên cầm quyền rồi lãnh đạo nước Nga kể từ năm 2000.

Là người gian hùng có bản lãnh, Putin tập trung quyền lực bên trong và chấn chỉnh nội tình nước Nga để sẽ mở cuộc phản công khi có thực lực.

Đấy là lúc ông ta lo ngại sự bành trướng của Tây phương qua hai mặt hỗ tương và song hành. Về quân sự là tấm khiên của Minh ước NATO tiếp tục lăn về hướng Đông rồi kết nạp các quốc gia xưa kia nằm trong quỹ đạo Xô viết hoặc thuộc về Liên bang Xô viết khiến lãnh thổ Nga nằm dưới tấm đạn của Tây phương. Về chính trị là cuộc cách mạng muôn màu dân chủ lan rộng từ Đông Âu tới Trung Á khiến nổi khát khao dân chủ có thể khiến dân Nga cũng muốn thay đổi và đòi hỏi một chế độ cởi mở hơn.


Nỗi lo của Putin kết tinh vào Ukraine.

* * *

Trong cuộc bầu cử năm 2004, nhân vật thân Nga là Viktor Yanukovych ra tranh cử Tổng thống và đắc cử nhờ gian lận. Phản ứng chống đối của dân chúng Ukraine dẫn tới cuộc Cách mạng màu da cam và sự thắng thế của các lãnh tụ thân Tây phương, như Tổng thống Viktor Yuschenko hay Thủ tướng Yulia Tymoshenco. Chính biến cố ấy khiến Putin phản công tại Georgia vào năm 2008 khi đã có thực lực, rồi dùng võ khí năng lượng để khống chế Ukraine và để hóa giải sức ép của Âu Châu.

Nhưng sự phân hóa của hai lãnh tụ dân chủ thân Tây phương của Ukraine – bài học cho Việt Nam sau này – đã tạo cơ hội cho Yanukovych trở về thi hành một chánh sách tương đối trung lập, kéo Ukraine về hướng Đông cho gần Liên bang Nga hơn, mà vẫn không gián đoạn luồng trao đổi với hướng Tây là các nước Âu Châu. Việc bất ngờ là Yanukovych thất bại từ Tháng 11 năm ngoái khi hủy bỏ hiệp ước kinh tế với Âu Châu trong Thượng đỉnh tại Vilnius của Lituania. Rồi Yanukovych bị dân chúng lật đổ sau ba tháng biểu tình.

Dưới con mắt của một trùm mật vụ như Putin, thì đấy là do CIA: mọi cuộc vận động dân chủ đều chỉ là nghiệp vụ tình báo Tây phương dưới bình phong là các tổ chức phi chính phủ NGO!

Chúng ta có một vấn đề về ấn tượng perception, qua cách tường thuật narrative và sự lượng định lạnh lùng của thực tế, dưới cái nhìn của những người chuyên nghiệp về chánh sách.

Với dư luận Tây phương thì vụ Ukraine là kết quả của một phong trào dân chủ và tự quyết của dân Ukraine, Với Putin thì 10 năm sau khi can dự vào vùng cấm địa Ukraine của Nga qua cuộc cách mạng màu da cam năm 2004, CIA và các thế lực thù nghịch Tây phương lại can thiệp để đánh đuổi Yanukovych về Nga vào đầu năm 2014!

Với dư luận Tây phương thì việc Putin phản công tại đất Crimea rồi xúi giục phong trào ly khai ở miền Đông để khuynh đảo chính quyền Kyiv (Kiev, theo cách viết và gọi của Nga) là một biểu hiện của chủ nghĩa bành trướng truyền thống của Nga - và đi ngược trào lưu dân chủ của nhân loại. Với Putin, đây là một phản ứng tự vệ chính đáng sau khi hàng loạt quốc gia Đông Âu đã theo Tây Âu gia nhập Liên hiệp Âu châu rồi còn cầm súng cho Minh ước NATO. Nếu Ukraine cũng lại tiến về Tây Âu và đẩy tấm khiên NATO tới sát biên giới Nga thì tổ quốc lâm nguy!

Trong năm (5) tháng liền kể từ Tháng Hai, Vladirmir Putin coi như thắng lớn nhờ nhiều lợi thế:

Chính quyền mới của Ukraine tại thủ đô Kyiv bị khủng hoảng kinh tế và chẳng giữ được bán đảo Crimea mà còn mất nhiều địa phương tại miền Đông. Các nước Tây phương bị phân hóa vì mâu thuẫn giữa đạo lý chính trị và quyền lợi kinh tế nên chỉ phản ứng cầm chừng và khá rời rạc, với tinh thần thụ động leo thang biện pháp trừng phạt để trả đòn theo đà lấn lướt của Putin.

Và trong khi quần chúng Nga ủng hộ Putin với tỷ lệ áp đảo là hơn 80% thì hậu thuẫn của Tổng thống Barack Obama lại tuột dốc hàng tuần và nay chỉ bằng phân nửa của Putin. Là siêu cường lãnh đạo toàn khối Tây phương, Hoa Kỳ bị tê liệt vì những vấn đề nội bộ và khủng hoảng ở nhiều nơi khác nên chỉ có thể chống đỡ từng bước tiến công của Putin mà thôi.

Nhưng hình như ông trời có mắt!

* * *

Chuyến bay MH17 bị hỏa tiễn bắn hạ khiến cả thế giới rà soát lại cách giải trình hay tường thuật.

Đám dân quân ô hợp tại Donetsk không thể có loại hỏa tiễn đã bắn hạ một phi cơ dân sự trên cao độ 10 cây số. Họ có thể được Nga cung cấp, và huấn luyện về kỹ thuật sử dụng, mà vụng về bắn lầm vào máy bay dân sự. Giả thuyềt kia là chính binh lính Nga đã thi hành việc giết người hàng loạt như vậy bằng hỏa tiễn của Nga. Trong cả hai trường hợp, Liên bang Nga đều chịu trách nhiệm và Putin phạm tội ác với nhân loại. Chủ nghĩa ái quốc của Nga ngụy trang cho tội ác và Putin mất chính nghĩa.

Chẳng những vậy, con người gian hùng đó còn cho thấy sự luộm thuộm khi mở ra một cuộc xâm lược và nay không thể giấu được bàn tay ném đá nên đang tìm cách kiểm soát hồ sơ Ukraina cho chặt chẽ hơn. Và lún sâu hơn vào một vũng lầy chính trị.

Không có chính nghĩa, bị quốc tế trừng phạt, nước Nga của Putin đang bị suy trầm sẽ bị khủng hoảng kinh tế và Putin bị dân Nga oán trách. Các nhân vật trong Bộ Chính trị và hệ thống kinh tài của Putin cũng thấy ra nhược điểm của lãnh tụ và mối nguy cho bản thân, họ sẽ tìm giải pháp khác để cứu lấy nước Nga và quyền lợi riêng. Ngày xưa, trong đám tay chân của Nikita Krushchev, có Leonid Brezhnev đã lên thay sau một cuộc đảo chánh vào năm 1964. Chúng ta sẽ có dịp điểm danh các nhân vật này chung quanh Vladimir Putin.

Kết cuộc thì Putin đã lãnh đạo được 14 năm, với hy vọng có thêm chục năm nữa. Nhưg việc chuyến bay MH17 bị bắn hạ đang cắt ngắn hy vọng này. Kỷ nguyên "Hậu Putin" đã bắt đầu, ta có thể thấy ra điều ấy từ năm 2017 trở đi....

Ý kiến bạn đọc
09/08/201411:11:37
Khách
Lún chính trị
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Câu hỏi đó thằng nhỏ hỏi mỗi ngày mỗi ngày mỗi ngày, khi đói khát, khi bị đánh đập cấu nhéo, khi phơi trần ra dưới nắng mưa. Khi nó nằm trên mặt đường và kêu khóc khản giọng. Nó hỏi vào đám đông lướt qua nó, hỏi ai đó dừng chân cho nó (chính xác là cho những kẻ chăn dắt nó) chút tiền lẻ. Nó hỏi những kẻ bắt nó nằm lăn lóc kêu khóc trên đường để kiếm tiền, để nhởn nhơ ăn mòn tấm thân bé nhỏ non nớt của nó.
Một đứa trẻ chỉ nên có ba con búp bê, năm cây bút chì, giá trị chưa đến $20. Donald Trump có một phi cơ riêng sơn tên của ông ta trên đó. Với tư cách là tổng thống, hiện ông ta có hai chuyên cơ, Không Lực Một và một chiếc nhỏ hơn để phù hợp với những nơi có sân bay nhỏ, chưa kể chiếc trực thăng Marine One. Đó là ba chiếc phi cơ Trump sở hữu. Đó cũng là con số búp bê mà Trump đề nghị một đứa trẻ ở Mỹ nên có.
Mặc dù chỉ mới ba năm trôi qua kể từ khi bà Merkel rời nhiệm sở, nhưng thế giới đã thay đổi quá nhiều đến mức mà chức thủ tướng của bà đã được cảm thấy như nó thuộc về một thời đại khác. Cuốn hồi ký mới của bà cho thấy bà bình tâm với những quyết định đã đưa ra, bao gồm cả những quyết định bị phê phán nghiêm khắc nhất.
“Việc cắt giảm chăm sóc sức khỏe để trả tiền cho các khoản giảm thuế sẽ là sai về mặt đạo đức và tự sát về mặt chính trị.” TNS Josh Hawley (Cộng Hòa, Missouri)
Từ năm 1949, tháng Năm được chọn là Tháng Nhận Thức Về Sức Khỏe Tâm Thần (Mental Health Awareness Month – MHAM) ở Mỹ. Đây là tháng mang ý nghĩa kêu gọi cùng nâng cao nhận thức, giảm bỏ kỳ thị và thúc đẩy bảo vệ sức khỏe tâm thần. Theo phúc trình năm 2024 của tổ chức Mental Health America ở Alexandria, Hoa Kỳ thật sự đang trong cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần. Cứ năm người trưởng thành ở Mỹ thì có trên một người đang sống chung với bệnh tâm thần, và hơn một nửa không được điều trị. Gần 60 triệu người lớn (23.8%) mắc bệnh tâm thần trong năm 2024. Gần 13 triệu người lớn (5.04%) có ý định tự tử.
Chiến dịch cắt giảm chi tiêu của chính quyền Trump, vốn đã ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực từ nghệ thuật đến nghiên cứu ung thư, nay còn bao gồm cả nỗ lực thực hiện mục tiêu lâu dài của Đảng Cộng Hòa: chấm dứt hoàn toàn nguồn tài trợ liên bang cho hai hệ thống truyền thông phục vụ công chúng lớn nhất nước Mỹ: NPR và PBS. Hiện có khoảng 1,500 đài phát thanh và truyền hình độc lập liên kết với NPR và PBS trên khắp Hoa Kỳ, phát sóng các chương trình nổi tiếng như Morning Edition, LAist, Marketplace, PBS NewsHour, Frontline và Nova... Theo dữ liệu từ các hệ thống này, có khoảng 43 triệu người nghe đài công cộng hàng tuần, và mỗi năm có hơn 130 triệu lượt xem đài PBS.
Ngày 30.04.1975 là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử cận đại của Việt Nam. Nhưng năm mươi năm sau nhìn lại, dân tộc Việt oai hùng, như vẫn thường tự nhận, đã không có đủ khôn ngoan để ngày chiến tranh chấm dứt thành một cơ hội đích thực để anh em cùng dòng máu Việt tìm hiểu nhau, cùng chung sức xây dựng đất nước.Tiếc thay, và đau thay, cái giá tử vong cao ngất của hơn 2 triệu thường dân đôi bên, của hơn 1triệu lính miền Bắc và xấp xỉ 300.000 lính miền Nam đã chỉ mang lại một sự thống nhất địa lý và hành chính, trong khi thái độ thù hận với chính sách cướp bóc của bên thắng trận đã đào sâu thêm những đổ vỡ tình cảm dân tộc, củng cố một chế độ độc tài và đẩy hơn một triệu người rời quê hương đi tỵ nạn cộng sản, với một ước tính khoảng 10% đã chết trên biển cả.
Bằng cách làm suy yếu các đồng minh của Mỹ, chính quyền Trump đã làm suy yếu việc răn đe mở rộng của Mỹ, khiến nhiều quốc gia cân nhắc liệu họ có nên có vũ khí hạt nhân cho riêng mình không. Nhưng ý tưởng về việc phổ biến vũ khí hạt nhân nhiều hơn có thể ổn định dựa trên nền tảng của các giả định sai lầm.
Tạp chí TIMES kết thúc cuộc phỏng vấn với Tổng thống Trump nhân dịp đánh dấu 100 ngày ông ta quay lại Tòa Bạch Ốc (20/1/2025) bằng câu hỏi, “John Adams, một công thần lập quốc, vị tổng thống thứ hai của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ (1797 – 1801) đã nói chúng ta là một quốc gia pháp trị, chứ không phải bất kỳ người nào, Tổng thống đồng ý không?” Donald Trump trả lời: “Chúng ta là một chính phủ do luật pháp cai trị, không phải do con người sao? Ồ, tôi nghĩ vậy, nhưng anh biết đấy, phải óc ai đó quản lý luật pháp. Bởi nên, con người, nam hoặc nữ, chắc chắn đóng một vai trò trong đó. Tôi không đồng ý với điều đó 100%. Chúng ta là một chính phủ mà con người tham gia vào quá trình thực thi luật pháp, và lý tưởng nhất là anh sẽ có những người công chính như tôi.”
Chuyện “Ngưng bắn…” kể cho độc giả Bloomington ngày ấy, đã là chuyện quá khứ. 30 tháng Tư năm sau, cuộc chiến trên đất Việt tàn. Chủ nghĩa Cộng sản, nguyên nhân của nạn binh đao, dìm quê hương tôi trong biển máu hàng thập kỷ, cuối cùng đã hưởng hết 70 năm tuổi thọ. Tưởng chuyện đau thương trong một ngày ngưng bắn của gia đình, vì sự an toàn, phúc lợi của loài người, phải trở thành cổ tích. Vậy mà hôm nay, trong thời đại này, chuyện buồn chiến tranh của tôi đang tái diễn...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.