Hôm nay,  

Cách dạy con của Hàn Lâm học sĩ Nguyễn Phi Khanh

22/07/201910:09:00(Xem: 4113)

Nói với con


Nguyễn Phi Khanh xoa mái đầu con trẻ

Nhìn xa xăm đường cố quốc mịt mù

Cùm nặng trĩu trên bờ vai nhỏ bé

Vạt áo tù …phơ phất gió biên khu


Nguyễn Trãi con ! Nơi đây là giới tuyến

Trở lại đi ! Về lãnh thổ Nam bang 

Hãy thắp sáng trong lòng muôn ngọn nến

Tạo niềm tin khôi phục lại giang san


Gông cùm cha như xích xiềng sông núi

Muôn dân đen rên siết kiếp tôi đòi

Mong một sớm non sông bừng mỡ hội

Minh chúa ra đời , sao lại đổi ngôi 


Về đi con ! Trời phương Nam vượng khí

Vùng Lam Sơn đất hổ phục long tiềm

Rừng Mê Linh mài gươm rèn tướng sĩ

Dựng cơ đồ khởi nghiệp gót chinh yên


Con yêu quí ! Đây là cầu biên giới

Chia tay đây, rồi lui bước quay về

Nơi đất Bắc cha sẽ chờ tin mới

Cho mắt già bừng ánh nắng sơn khê


Nguyễn Trãi lạy cha nghẹn ngào nước mắt

Thôi cha đi ! Con sẽ quyết vâng lời

Một lạy nầy đền ơn cha dưỡng dục

Một lạy thêm , tạ sông núi đắp bồi


Rồi từ đấy ..mười năm dài khởi nghĩa

Phò minh quân Nguyễn Trãi dựng cờ đào

Sạch quân thù liên hoan mừng hội lớn

Nước thanh bình dân tộc ngẩng đầu cao …


Hồ Thanh Nhã 


Cách dạy con của Hàn Lâm học sĩ Nguyễn Phi Khanh 

Ông Nguyễn Phi Khanh thi đỗ Nhị Giáp Tiến sĩ . Khi Hồ Quí Ly cướp ngôi nhà Trần , ông ra làm quan dưới triều Hồ Hán Thương  và được bổ nhiệm chức Hàn Lâm Học sĩ . Năm 1407 quân nhà Minh xâm lược nước ta , ông và vua quan nhà Hồ bị bắt và giải sang Trung quốc . Nguyễn Trải là con thứ của Nguyễn Phi Khanh khóc , chạy sau  đoàn xe tù theo cha cho đến ải Nam Quan là biên giới Hoa – Việt . Tới cầu biên giới Nguyễn Phi Khanh không cho Nguyễn Trải theo nữa . Ông nhất quyết ra lịnh cho con trai quay về và nuôi chí phục thù , hầu giải thoát đồng bào khỏi ách thống trị tàn bạo của quân xâm lược nhà Minh . Thấy lời dạy nghiêm khắc của phụ thân  và nghĩ đến đại nghiệp giải phóng dân tộc , Nguyễn Trãi lạy cha và trở về . Quyết trả thù cha , đền nợ nước nên ông tìm đường tụ nghĩa ở đất Lam Sơn phò tá minh chủ là anh hùng áo vải Lê Lơi .Sau nầy mới có câu đồng dao ;”Lê Lợi vi quân-Nguyễn Trãi vi thần “ truyền tụng thời đó . 

Nguyễn Trãi (1380-1442 ) , quê ở  Hà Tây , là một tài năng lỗi lạc hiếm có . Nghe tin anh hùng nông dân Lê Lợi khởi nghĩa chống ách đô hộ hà khắc của quân Minh xâm lược , ông đã băng rừng vượt suối vào tận căn cứ Lam Sơn , tụ nghĩa phò minh chúa . Lúc đầu quân kháng chiến còn yếu , bị quân Minh đánh bại nhiều phen , Lê Lợi suýt bị giặc bắt . may nhờ cận tướng là Lê Lai liều mình cứu  chúa , thay đổi long bào nên Bình Định Vương Lê Lợi thoát chết , chiêu mộ thêm nghĩa binh và củng cố lực lượng . Cuộc kháng chiến vô cùng gian khổ suốt mười năm và sau cùng kết thúc thắng lợi , dành lại nền độc lập cho toàn dân Đại Việt . Sau khi kháng chiến thành công , Nguyễn Trãi thay lời cho Bình Định Vương Lê Lợi viết bài hịch thông báo cho toàn quân dân Đại Việt về kết quả cuộc kháng chiến chống quân Minh suốt mười năm đã thành công rực rỡ . Bài hịch nầy có tên là Bình Ngô Đại cáo , được coi như là một bản Tuyên ngôn độc lập của nhà Hậu Lê lúc ấy . Bài cáo nầy gồm có 3 phần , viết bằng chữ Hán vào mùa Xuân năm 1428 . Phần đầu nêu các mục tiêu nhân nghĩa của cuộc  kháng chiến chống quân Minh . Nguyên lý chánh nghĩa , chân lý độc lập và chủ quyền dân tộc đã được Nguyễn Trãi đúc kết trong bài cáo nầy . Vào thế kỷ thứ 15 mà các nguyên lý trên đã được nêu lên, đủ thấy tài năng cực kỳ lỗi lạc của Nguyễn Trãi . Đoạn tiếp theo Nguyễn Trãi giới thiệu từng bước tiến , từng năm về cuộc kháng chiến của vị anh hùng áo vải Lê Lợi . Đoạn thơ cuối cùng là lời tuyên bối khẳng định nền độc lập của dân tộc , chấm dứt vĩnh viễn 3 lần Bắc thuộc quân Tàu ở phương Bắc . Bài hịch Bình Ngô Đại cáo của Nguyễn Trãi quả là một bản Tuyên ngôn độc lập của nước Đại Việt vào thế kỷ 15 vậy .

Ngày lễ Cha 

Ngày lễ cha ( Father day ) là ngày lễ được dùng để tôn vinh người Cha , mối quan  hệ và ảnh hưởng của Cha trong xã hội . Tại Mỹ và nhiều quốc gia khác, ngày lễ Cha được tổ chức vào ngày Chủ nhật tuần thứ ba của tháng 6 dương lịch . Năm 1961 Tổng thống Mỹ Lyndon b. Johnson đã chỉ định ngày  nầy và được Tổng thống Richard Nixon ký thành luật vào năm 1972 , áp dụng trên toàn nước Mỹ ./.                              

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.