Hôm nay,  

Giới thiệu sách mới: Văn-Học Quốc-Ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh

02/06/202115:56:00(Xem: 6645)

Giới thiệu sách mới:
 
Văn-Học Quốc-Ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh

qua vài nhận định, biên khảo của
Nguyễn Vy Khanh

.
nhà Nhân Ảnh xuất bản tháng 5-2021
.
Amazon.com và lulu.com phát hành


blank  
Buổi bình-minh của văn-học chữ Quốc-ngữ đã bừng lên từ nửa cuối của thế-kỷ XIX, nay đã trở thành quá khứ nhưng đã là sỏi đá nền móng! Hơn 150 năm sau, đất nước cũng như con người Việt-Nam đã trải qua biết bao dâu bể, biến suy, chưa biết bao giờ sẽ có thể sống hòa hợp lại được như thời thịnh trị và an bình như tổ tiên xưa. Chúng tôi thiển nghĩ cần có một cái nhìn lại, "ôn cố tri tân" như thường nghe, việc vốn không dễ vì dù chấp nhận hậu sinh là kẻ "phê bình" tối hậu của mọi nền văn học đã qua, nhưng chúng ta hôm nay không thể đọc lại các tác phẩm văn học các thời trước như người thời đó. Các thời đại văn chương đã qua đi và chúng ta có nhìn lại thì mới thấy chúng chỉ là những hiện tượng xuất hiện một thời nhưng không chết, không mất, vì chúng đắp lối, dọn ngõ cho các thế hệ đến sau.
.
Văn-học Miền Nam trong tuyển tập này một phần được giới hạn ở tính "miền Nam lục-tỉnh". Tìm hiểu và nêu lên những đặc-tính nhưng không so sánh và xếp loại theo nghĩa địa phương. Với biên khảo này, chúng tôi có một số nhận định như sau:
 
- Văn-học chữ quốc-ngữ đã khởi đầu từ Miền Nam Lục-tỉnh (Nam kỳ, Cochinchine), từ 1869 với Gia Định Báo - là tờ báo chữ Quốc-ngữ đầu tiên ở Việt-Nam, từ ngày 15-4-1865.
- Nền văn-học chữ quốc-ngữ này xuất hành từ báo chí: các truyện kể, truyện ngắn, thơ, vè, bút ký, nghị luận đã xuất hiện trên các báo thời đầu này trước khi được xuất bản và được gọi là tác phẩm văn học:
- Tác phẩm văn xuôi mang tính văn học đầu tiên được xuất bản là Chuyện Đời Xưa của Trương Vĩnh Ký năm 1866, 74 văn bản bằng chữ Quốc-ngữ, sau đó đến tác phẩm của Trương Minh Ký và Huình Tịnh Của;
- Tiểu-thuyết chữ Quốc-ngữ đầu tiên được xuất bản là truyện Thầy Lazaro Phiền của tác giả tiên phong Nguyễn Trọng Quản vào năm 1887;
- Văn bản kịch nói đầu tiên được xuất bản là Tuồng Joseph của Trương Minh Ký, vào năm 1887;
- Thể loại tự truyện xuất phát với Chơn Cáo Tự Sự (1910) của Michel Tinh.
  
Nhân đây cũng xin xác nhận chúng tôi không phân biệt Nam Bắc vì quan niệm muốn thông-cảm và giải quyết một số vấn nạn lịch-sử, sự hiểu biết tường tận là điểm khởi đầu thiết yếu. Văn-học là một phần quan trọng của văn-hóa và lịch sử một dân tộc và phê bình, nghiên cứu đặc tính địa lý được nhiều nhà phê bình văn học Âu Mỹ xem trọng. Cho nên khi nói đến một số nhà văn thơ – mà không là tất cả những vị đã nổi tiếng, chúng tôi làm công việc văn-học sử, mục-đích phân tích và nhận định, chớ không nhắm kỳ thị địa phương hay đề cao, hạ giá tác-giả nào cả! Tất cả các nhà văn thơ đều thuộc văn-học sử Việt-Nam.
 


Mặt khác, những ảnh-hưởng lên văn-học Việt-Nam nếu có cũng cần được nghiên cứu, ví dụ như nếu Anh quốc hay Tây-ban-nha, Bồ-đào-nha xâm chiếm, đô hộ miền Nam rồi cả nước thay vì thực dân Pháp, thì sinh hoạt văn-hóa và việc nghiên cứu văn-học đã khác chăng? Văn-học dân gian (folklore/oral literature) sẽ được chú tâm hơn? Và ảnh-hưởng trên văn-học bác học?
 
Những bài viết trong tập sách đánh dấu một quãng thời gian viết của chúng tôi. Một cố gắng chủ quan, rời rạc, về một số vấn đề của văn-học bầng chữ Quốc-ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh, không hẳn có tính cách hệ thống. Bài Miền Nam Khai Phóng là bài đầu tiên đánh dấu sự quan tâm và nghiên cứu của chúng tôi với quan niệm “Kiến thức cũng như nghề nghiệp chính thức và nghiệp dư, sau nhiều thập niên hoạt động, cho chúng tôi tâm niệm và ý chí, trong khả năng khiêm tốn và khả thể, đi tìm sự thực và ghi lại cho các thế hệ sau, với hy vọng rằng chỉ có thống nhất nhân tâm và địa lý khi nào những khúc mắc và vấn nạn lịch sử đã được nhìn nhận và giải tỏa”. Bài đã gây tiếng vang về vấn đề, từ khi được xuất hiện trong tuyển tập 1 Văn-Học Nghệ-Thuật Liên Mạng (1996). Một số bài trong tập đã được in trong các tuyển tập biên khảo và một số đã được phổ biến trên các tạp chí cũng như các trang liên-mạng internet. Chúng tôi giới hạn thời gian văn học từ năm 1865 đến 1954, tuy trong vài bài, vì mạch văn hoặc muốn đầy đủ, chúng tôi đi qua lằn ranh thời gian đó, hoặc lặp lại một số chi tiết, sự kiện.
 
Chúng tôi quyết định xuất-bản tuyển tập biên-khảo vào lúc này, dù chúng tôi vẫn muốn cập nhật và đặt lại một số vấn-đề, nguồn cơn. Trong thời gian biên soạn, tập nhận định và biên khảo này, đã được quí thân hữu và văn hữu góp ý và phê phán. Chúng tôi mong tiếp tục được quí độc giả chỉ giáo những sai lầm và thiếu sót cũng như sẵn sàng thảo luận về những quan điểm đưa ra trong tập sách. (NVK)
.
Sách gồm 20 tiểu luận và biên khảo mới hoặc đã được cập nhật:
- Văn-Học chữ quốc-ngữ thời đầu
- Miền Nam khai phóng
- Miền Nam đạo lý
- Văn-học yêu nước
- Tiếng Việt qua một số tác-phẩm chữ quốc-ngữ thời đầu
- Báo-chí từ thời bình minh văn-học chữ quốc-ngữ đến buổi qua phân 1954
- Về Nguyễn Đình Chiểu và lý-luận văn-học
- Trương Vĩnh Ký và các tác-phẩm văn xuôi tiền-phong
- Huình Tịnh Paulus Của
- Trương Minh Ký
- Nguyễn Trọng Quản, Hồ Biểu-Chánh và Ảnh hưởng Âu-Tây trong thể-loại tiểu-thuyết thời đầu
- Thể-loại Tự truyện với Chơn Cáo Tự Sự
- Lê Hoằng Mưu, nhà tiểu-thuyết tiền phong
- Nhìn lại sự-nghiệp hiện-đại hóa của Nguyễn Văn Vĩnh
- Nỗ lực hiện đại hóa tiểu-thuyết của Hồ Biểu-Chánh
- Ngôn-ngữ của tiểu-thuyết Hồ Biểu Chánh
- Nguyễn Thị Manh-Manh
- Hồ Văn Hảo và Thơ Mới hiện-thực
- Thi ca yêu nước của Vũ Anh Khanh
- Đôi nét về Văn-học Công Giáo Việt Nam ​
. ​
Mua sách, liên lạc NXB Nhân Ảnh: Ông Lê Hân
[email protected] - (408) 722-5626
.
Mua online qua Amazon bìa mềm $40:
https://www.amzn.com/1667100106 
.
bìa cứng $45:
https://www.amzn.com/1483499448 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
PHÂN ƯU Nhận được tin buồn Cụ Ông DOÃN QUỐC SỸ Pháp Danh HẠNH TUỆ Sinh ngày 17 tháng 2 năm 1923 tại Hạ Yên Quyết, Hà Đông, Hà Nội Đã qua đời vào lúc 10:05 am ngày 14 tháng 10 năm 2025 tại Anaheim CA Hưởng thọ 103 tuổi Xin thành thật chia buồn cùng toàn thể tang quyền. Nguyện cầu hương linh Cụ Ông Doãn Quốc Sý Pháp Danh HẠNH TUỆ sớm tiêu diều miền tiên cành.
J291. Bhadra-Ghata Jātaka -- Câu chuyện về cái tách ước nguyện Tóm tắt: Một người cháu trai của Anāthapiṇḍika mất hết tiền bạc được cho và chết trong cảnh khốn khổ. Đức Phật kể lại một câu chuyện từ tiền kiếp, trong đó người cháu này được Sakka tặng một cái tách may mắn nhưng lại bất cẩn làm vỡ nó, và sau đó chết trong cảnh nghèo khó.
- Nợ Quốc Gia Hoa Kỳ Vượt 38 Ngàn Tỷ Đô La – Tốc Độ Tăng Nhanh Nhất Ngoài Thời Kỳ Đại Dịch. - Thay Mẹ Đã Chết Bỏ Phiếu Cho Trump, Phụ Nữ Minnesota Bị Buộc Viết Bài Luận Về Quy Trình Dân Chủ.. - Michael Wolff Kiện Melania Trump: 'Vỏ Quýt Dày Móng Tay Nhọn'. - Kremlin Tố Trump Thực Hiện “Hành Vi Chiến Tranh” Nhắm Vào Nga. - Trump Siết Nga, Âu Châu Theo Bước Mở Làn Sóng Trừng Phạt Mới. - Tòa Liên Bang Gia Hạn Lệnh Cấm Triển Khai Vệ Binh Ở Chicago Vô Thời Hạn, Trong Khi Tối Cao Pháp Viện Chưa Quyết Định. - Nhóm Dân Biểu Lưỡng Đảng Kêu Gọi Trump Hủy Bỏ Phí 100.000 Đô La Cho Đơn Xin Visa H-1B. - New York Phản Đòn ICE: Mở Cổng Thu Thập Chứng Cứ Sau Cuộc Đột Kích Chinatown Bắt Nhầm 4 Công Dân Mỹ. - Nhóm Bảo Vệ Quyền Di Dân Kêu Gọi Ngưng Giam Giữ Phụ Nữ Mang Thai. - Westminster Mall Sẽ Đóng Cửa Vĩnh Viễn Sau Nhiều Thập Niên Gắn Bó Với Cộng Đồng.
(PARIS, ngày 22 tháng 10, Reuters) – Chỉ vài ngày sau khi bắt đầu thụ án tại nhà tù La Sante ở Paris, cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đã bị một phạm nhân dọa giết. Văn phòng Công tố Paris hôm Thứ Tư cho biết đã mở cuộc điều tra về sự việc này.
(NEW YORK, ngày 22 tháng 10, Reuters) – Cơ quan lập pháp tại North Carolina (do Đảng Cộng Hòa kiểm soát) hôm Thứ Tư đã thông qua bản đồ bầu cử mới, nhằm bảo đảm có thêm một ghế tại Hạ Viện Hoa Kỳ cho Cộng Hòa trong các kỳ bầu cử tới.
Trong một hành động cực kỳ giống Trump, một số cơ quan của các tiểu bang xanh đã bắt đầu đăng tải những thông báo mang tính đảng phái, cáo buộc Đảng Cộng hòa gây ra tình trạng thiếu hụt ngân sách liên bang, vốn đã bước sang ngày thứ 22 vào thứ Tư và chưa thấy hồi kết.
Để tưởng niệm một bậc Thạch Trụ Tòng Lâm đã có nhiều cống hiến to lớn đối với Dân Tộc và Phật Giáo Việt Nam, Hội Đồng Hoằng Pháp GHPGVNTN sẽ tổ chức Lễ Đại Tường của Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ vào Thứ Bảy và Chủ Nhật, ngày 29 và 30 tháng 11 năm 2025 tại Tu Viện Đại Bi, 13852 Newland St, Garden Grove, CA 92844.
Gavin Newsom Huy Động Lực Lượng Quân Sự California Giữa Khủng Hoảng Chính Phủ Liên Bang Đóng Cửa
- Trump Cài Người Phủ Nhận Bầu Cử Vào Chính Quyền, Dọn Đường Kiểm Soát Hệ Thống Bỏ Phiếu. - Khẩu Hiệu Biểu Tình “No Kings” Bị Đảng Cộng Hòa Chế Giễu, Nhưng Dân Mỹ Không Cười. - Tòa Án Liên Hiệp Quốc Khiển Trách Israel, Gọi Việc Phong Tỏa Gaza Là Trái Luật Quốc Tế. - Bạch Ốc Phá Cánh Đông Để Xây Đại Sảnh Khiêu Vũ, Gây Làn Sóng Phản Đối. - Xe Đâm Vào Cổng An Ninh Bạch Ốc, Một Người Bị Bắt Giữ. - Tổng Thư Ký NATO Gặp Trump Bàn Về Viện Trợ Ukraine. - Nga Không Kích Nhà Trẻ Và Nhà Máy Điện Sau Khi Trump Hoãn Gặp Putin. - Bạch Ốc Sắp Đạt Thỏa Thuận Với Đại Học Virginia Sau Nhiều Tháng Đối Đầu. - Nhân Viên ICE Nổ Súng Ở Los Angeles, Làm Bị Thương Một Tài Xế Và Một Nhân Viên Liên Bang. - Nữ Du Khách Trung Hoa Bị Bắt Vì Ăn Cắp Vàng Ở Bảo Tàng Paris. - Chính Phủ Liên Bang Đóng Cửa Tuần Thứ Tư. - Ngư Dân Colombia Thiệt Mạng Trong Cuộc Không Kích Của Mỹ. - Bảo Hiểm Y Tế Tiếp Tục Tăng Giá: Người Lao Động Trả Nhiều Hơn, Hưởng Ít Hơn. - Vụ Tù Nhân Bị Đánh Chết Tại New York...
70% người Mỹ được hỏi trong một cuộc thăm dò của tổ chức KFF mới đây cho biết không đủ khả năng chi trả cho dịch vụ y tế.
kể từ khi chúng ta di tản sang Hoa Kỳ, chúng ta đã phải hội nhập vào một xã hội như vừa mới nói ở trên đây nên đã tạo ra một số thảm cảnh hạnh phúc gia đình bị tan vỡ, nâng tỷ lệ ly thân hay ly dị tới một mức độ khá cao, rất đáng lo ngại đối với người Việt Nam của chúng ta tại đây nói riêng.
Báo The Independent loan tin này hôm Thứ Ba, ngày 21 tháng 10 năm 2025. Tổng thống Donald Trump được cho là đang yêu cầu Bộ Tư pháp trả ông 230 triệu đô la tiền bồi thường cho các cuộc điều tra liên bang nhắm vào ông - một thỏa thuận cuối cùng có thể được một trong những luật sư cũ của ông, Thứ trưởng Tư pháp Todd Blanche, chấp thuận.
- Amazon Dự Tính Thay Hơn Nửa Triệu Việc Làm Bằng Robot. - Không Có Thượng Đỉnh Trump–Putin Trong Thời Gian Gần. - Vance Ở Israel: Hoa Kỳ Tránh Đặt Hạn Cho Hamas Trong Hòa Ước Gaza. - Trump Dùng Hình Ảo Để Tấn Công Đối Thủ Và Khuấy Động Đám Đông. - Trump Nhận Giải Xây Dựng Hòa Bình Từ Nixon Foundation. - Kẻ Bạo Loạn Được Ân Xá Bị Truy Tố Vì Dọa Giết Hakeem Jeffries Tại New York. -Thuế Quan Bắt Đầu Gây Ảnh Hưởng Đến Giá Cả Và Doanh Nghiệp, Các Chuyên Gia Kinh Tế Cảnh Báo. - Liên Hợp Quốc Gửi Thư Yêu Cầu Việt Nam Giải Trình Cái Chết Của Lạt Ma Tây Tạng Hungkar Dorje. - Chuyên Gia Pháp: Có Thể Bắt Được Kẻ Cướp Louvre, Nhưng Ngọc Báu Hoàng Gia Khó Lấy Lại.
Từ thời say mê đọc sách trong các năm trung học, tôi đã nhìn thấy chung quanh mình như là một cõi phân đôi: thế giới thần thoại và thế giới đời thường. Cái nhìn đó vẫn theo tôi không rời, và tôi tin thật rằng các nhân vật trong truyện về các nàng Mị Nương, truyện Bích Câu Kỳ Ngộ của Việt Nam vẫn đang đi lại bên các vị thần của cổ tích Hy Lạp bên ngoài hiên nhà của tôi. Hễ tôi hé cửa nhìn ra là họ biến mất, nhưng khi khép cửa lại, tôi nghe được tiếng họ thì thầm như thúc giục tôi mở ra các trang sách để đọc về những cõi rất là thơ mộng.
Giữa biển người lan tỏa tiếng nói phản kháng khắp nước Mỹ cuối tuần qua, một lần nữa, Tổng thống Donald Trump đã biến sự tàn ác thành trò đùa sỉ nhục phẩm giá của hàng triệu người dân Mỹ. Trump đăng tải một video do AI tạo ra, tự mô tả mình là một phi công đầu đội vương miện, mang mặt nạ dưỡng khí, điều khiển chiếc phi cơ chiến đấu, bay lượn trên bầu trời, thả phân lên đầu người biểu tình “No Kings.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.