Sự Chọn Lựa Ngọt Ngào
Trần Đông Đức
(LTS: Tác giả Trần Đông Đức là phóng viên tự do với nhiều bài trên đài BBC. Ông cư ngụ ở Miền Đông Hoa Kỳ, và đã bay về Quận Cam tuần này để quan sát các cuộc bầu cử giữa kỳ. Bài này kể về suy nghĩ của ông và nhóm bạn của ông, hiện chia làm hai -- bên ủng hộ bà Loretta Sanchez, bên ủng hộ Trần Thái Văn -- và vềø lưạ chọn của ông. Dưới đây là quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ảnh quan điểm Việt Báo.)
Do Dự Giữa Tự Do
Cuộc bầu cử năm nay ở Quận Cam không còn là chính trị địa phương mà thu hút sự quan tâm của toàn nước Mỹ. Đặc biệt đây là lần đáng ghi nhớ trong bản đồ chính trị khi có một nhân vật gốc Việt, dân biểu tiểu bang Trần Thái Văn đã làm các chính khách danh tiếng thuộc hạng nhất nhì thế giới như cựu tổng thống Bill Clinton, Sarah Palin phải lưu tâm vận động.
Đối với người Việt khắp nơi trên đất Mỹ và có lẽ cả Việt Nam , cuộc bầu cử này tạo nên một sự thu hút đặc biệt vì tên tuổi bà đối thủ Loretta Sanchez là một nhân vật gần như mang tính tiêu biểu cho những vấn đề liên quan giữa Mỹ và Việt Nam.
Ở Việt Nam , báo chí không nhắc nhiều về câu chuyện bầu cử với yếu tố Việt Nam rất lớn vì những phương diện khách quan. Còn ở Mỹ một số tổ chức cộng đồng của người Việt lại lâm vào thế giữa “tự do trong do dự” không thể cất lên một tiếng nào để chọn bên.
Xét cho cùng, cộng đồng Việt Nam như một người phải chọn ăn một trong hai cái kẹo, chỉ được chọn một thôi nhé! Lúc đầu ai cũng tưởng là như thế. Thế nhưng gần cuối chương trình, hai viên kẹo so găng đấu nhau kịch liệt. Tuy mất đi chút hương vị ngọt ngào nhưng trận đấu Trần vs. Sanchez đang tới hồi kịch liệt: “viên kia đắng hơn, viên nào ngọt hơn"”.
Tôi không được đầu phiếu ở California nhưng hàng ngày dán mắt vào màn hình và hộp thư đọc hoài không hết. Nhiều người cho là chính trị dơ bẩn, nhưng nếu bạn là người đầu phiếu thì phải càng biết rõ từng ứng cử viên thì càng có sự lợi ích trong lựa chọn. Bẩn bây giờ mà lôi ra được thì tránh được những cái bẩn về sau. Về mặt lý thuyết như thế là tốt rồi. Cũng có người nói rằng, người đi bỏ phiếu nếu cho phép cử tri cũng muốn biết đến từng centimet trong cuộc sống (hay trên thân thể) của từng ứng cử viên trước khi bầu chọn mới là thoả đáng.
Chọn ai bây giờ"
Tôi có cơ hội biết đến hai ứng cử viên Trần Thái Văn và Loretta Sanchez và những nhân vật trong xã hội liên quan tới họ. Đối với tôi, cả hai đều là sự lựa chọn ngọt ngào nhưng bảo phải chọn dứt khoát một trong hai thì lại đâm ra do dự, không muốn nói thật lòng.
Điều đáng tiếc là phải bỏ đi một trong hai người đó.
Tôi có một lý do riêng về mặt cá nhân. Những lúc làm ký giả tự do "hóng hớt" cho đài BBC về những phóng sự sinh hoạt người Việt ở Mỹ, với danh nghĩa ký giả tôi có một số cơ hội tiếp xúc với bà Loretta Sanchez. Phải nói là bà dân biểu rất ngọt ngào và có sự quan tâm rất chân thành và sâu sắc đối với những vấn đề Việt Nam . Từ những vụ luật sư Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung và những nhà bất đồng chính kiến bị bắt bà đã nhanh chóng ra thông cáo báo chí gây tiếng vang về mặt quốc tế và thúc đẩy bộ ngoại giao Hoa Kỳ có phản ứng lập tức.
Bà không ngần ngại tuyên bố những việc bà đã làm và sẽ làm ở quốc hội trong những tiếng đồng hồ sau. Đối với phong trào đấu tranh cho dân chủ đây là sự khích lệ lớn. Về mặt người đưa tin, tôi được ưu thế đưa ra những dự đoán mà bà đã cho biết. Vô hình trung bà Loretta Sanchez cho tôi sự chuyên nghiệp.
Trưởng ban Việt Ngữ đài BBC, ông Nguyễn Giang có lần nói với tôi bí quyết làm một ký giả độc lập hay là càng đứng xa chính trị gia thì càng tốt. Tôi ghi nhận câu nói này vì tính nguyên tắc và chuyên nghiệp rất cao. Nhưng nếu đứng quá xa thì lúc cần chuyện muốn phỏng vấn thì rất khó sắp xếp. Dù sao họ cũng là nhân vật lớn, sức thu hút và quyền lực rất bao đồng. Đứng xa như vậy thì tiếc cho những mối liên hệ cá nhân quá! Tôi chỉ đứng ở trạng thái vừa xa vừa gần với văn phòng bà Sanchez và luôn cảm thấy rất quý hóa và trân trọng những việc làm của bà cho cộng đồng và cả những nhà bất đồng chính kiến đang bị giam cầm ở Việt Nam . Vì những tâm trạng này, tôi vẫn cảm thấy mình là một nhà hoạt động xã hội hơn là một nhà báo.
Dân biểu Trần Thái Văn với tôi cũng có mối quan hệ báo chí như trên nhưng thêm vào đó là tính màu cờ sắc áo. Trần Thái Văn thuộc về một di sản gốc Việt mà cộng đồng khắp nơi cố sức vun bồi cho niềm tự hào dân Việt nói chung. Chứng kiến những lần sang vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, tôi nhận thấy Trần Thái Văn cho những người lớn tuổi thế hệ VNCH một cảm giác thân thiết, một cảm giác thuộc về của họ. Tuy nhiên, ở chức vụ ít ảnh hưởng hơn nên Trần Thái Văn chỉ làm được trong những phạm vi có thể. Trần Thái Văn cũng là người tôi có thể gọi điện bất cứ lúc nào và sẳn sàng trả lời những câu phỏng vấn mang tính "hóng hớt" của tôi để đề tài trở nên sống động và từ đó cũng trở thành mối liên hệ gần nhiều hơn xa.
Cũng phải nói thêm thời Trần Thái Văn Văn tranh chức dân biểu California , ban vận động cũng về thành phố Philadelphia gây quỹ. Tôi cũng là một trong những người trong ban tổ chức và có những kỷ niệm tốt đẹp. Lúc đó, đối thủ của ông là người không ai biết cho nên cộng đồng khắp nơi tha hồ vận động. Báo chí Việt Ngữ phần lớn cổ vũ hết lòng.
Lần này thì khác hẳn, những tờ báo lớn trong làng Việt Ngữ ở California không công khai ủng hộ ai cả mà theo tiêu chuẩn không thiên vị. Nếu ký giả có sự thiên vị thì cũng phải tinh vi không được lộ liễu. Tôi có hỏi một chủ biên của một tờ nhật báo ở Quận Cam, anh ấy bảo rằng ở trên này một số bài tinh vi mà do ban vận động tranh cử đưa ra muốn được đăng là phải trả tiền y như quảng cáo.
Anh ấy còn dự đoán rằng nếu hôm đấy "trời mưa thì Trần Thái Văn thắng, trời nắng thì khó thắng vì dân Mễ (Mexico) đi bầu nhiều. Dân Việt Nam mưa nắng gì cũng đi bầu vì ý chí chính trị có phần quyết liệt hơn." Chung lại, tinh thần sắc tộc cũng đóng vai trò rất lớn qua vụ kỳ bầu cử này.
Anh ấy hỏi tôi ở xa như thế thì ủng hộ ai, bỗng dưng tôi lại đâm ra do dự phòng hờ vì không biết trả lời làm sao để chủ kiến không bị đánh giá vì hiện nay cảm xúc dành cho đảng phái và ứng cử viên ở Quận Cam đang bốc cao quá. Nhưng ngại nhất là sợ anh nghi tôi dùng vai trò ký giả ủng hộ kin kín một cách rất “tinh vi chiến lược” để khỏi mất các quan hệ cá nhân sau này.
Phải chọn một bên thôi
Thế rồi tôi cũng nói ra: "Em ủng hộ anh Văn anh ạ! Em thích bà Sanchez nhưng mà ủng hộ anh Văn thôi. Em nghĩ những thứ bà Sanchez làm được, anh Văn sẽ làm được mà có khi còn hay hơn. Với lại đối với người Việt từ xa thì anh Văn thắng cử đó là kỳ tích cộng đồng... Trần Thái Văn là cả một sự nghiệp phát triển chính trị dòng chính của người Việt ở Mỹ…”
Cũng như bao người Việt không ở Quận Cam, tuy không được đầu phiếu tại địa phương này nhưng gởi sự ủng hộ bằng tài chánh hoặc thời gian tình nguyện. Tôi cũng quyết định như thế.
Đối với tôi, cuộc bầu cử ở Quận Cam quả là một sự đắn đo và do dự về mặt cá nhân vì biết cả hai phe tới mức độ cá nhân. Nhiều người tôi quen biết đã cất giữ sự do dự trong long cho tới thời kết quả.
Và có nhiều người bạn Việt Nam thuộc bên trại Lorreta Sanchez phải nói là hơi phiền lòng về tôi qua vụ này lắm vì họ đã cho tôi những giây phút vinh dự trong văn phòng dân biểu quốc hội Hoa Kỳ chụp hình lưu niệm. Nhưng biết làm sao bây giờ.
Thế là tôi đã chọn phe một cách công khai, cho dù hơi muộn. Tôi rủ một người bạn nữa cuối tuần bay sang Quận Cam xem không khí bầu cử. Tôi cù rằng nếu Việt Nam mà bầu cử tự do thì không khí cũng như thế thôi, xem cho biết.
Hai người hẹn nhau mua vé máy bay sang Quận Cam xem không khí bầu cử mà tôi nâng lên như một lễ hội.
Và cũng như những lần đi vận động (khi tôi chưa làm ký giả tự do “hóng hớt”), tôi để máy nhắn cho trại Trần Thái Văn và báo là cuối tuần này có ủng hộ viên từ bang khác tới. Nếu ban vận động có chương trình cắm bảng hay ra đứng đường vận động nào thì tôi sẽ xin một chân tình nguyện trong hai ngày.
Đó cũng là quyết định rất chính trị của cá nhân tôi.
Sorry! Ms. Lotetta Sanchez
Trần Đông Đức
Send comment
