Ảnh: Bruce Springteen trên sân khấu Manchester, Vương Quốc Anh vào ngày 14 tháng 5 năm 2025 trong chuyến lưu diễn Châu Âu "Land of Hope and Dreams Tour". (Ảnh cắt từ Youtube Bruce Springteen)
Bruce Springsteen là một ca sĩ nhạc rock, nhạc sĩ và guitarist nổi tiếng vào bậc nhất của Mỹ. Gắn liền với ban nhạc E Street Band từ năm 1972, Springsteen đã phát hành 21 album trong suốt sáu thập niên. Theo Wikipedia, Bruce Springsteen là người tiên phong của dòng nhạc rock heartland, kết hợp nhạc rock với lời ca mang tính thi ca, có ý thức xã hội, phản ánh cuộc sống của tầng lớp lao động Mỹ. Album “Born in the U.S.A.” phát hành vào năm 1984 đã trở thành album thành công nhất về mặt thương mại của Bruce là album bán chạy thứ 23 mọi thời đại tính đến năm 2024.
Hiện nay, Bruce Springsteen và E Street Band đang trong tour lưu diễn "Land of Hope and Dreams Tour", bắt đầu vào tháng 2 năm 2023. Chuyến lưu diễn sang Châu Âu bắt đầu vào ngày 14 tháng 5 năm 2025, và sẽ kết thúc vào ngày 3 tháng 7 năm 2025 tại Milan, Ý.
Tạp chí Rolling Stone đưa tin ngay trong ngày trình diễn đầu tiên ở Châu Âu, Bruce Springteen đã lên tiếng chi trích tổng thống Trump. Ông tuyên bố trên sân khấu Manchester, Vương Quốc Anh vào ngày 14 tháng 5: “…Nước Mỹ mà tôi yêu, nước Mỹ mà tôi đã viết về, nơi đã từng là ngọn hải đăng của hy vọng và tự do trong suốt 250 năm, hiện đang nằm trong tay một chính quyền tham nhũng, bất tài và phản quốc… Nước Mỹ mà tôi đã hát cho các bạn nghe trong suốt 50 năm qua là có thật. Và bất chấp những lỗi lầm hiện tại, đó vẫn là một đất nước vĩ đại với những con người vĩ đại. Và chúng ta sẽ vượt qua được thời điểm này…”
Tất nhiên, một kẻ “thù dai” và tính khí hung hăng như tổng thống Trump không bao giờ bỏ qua việc này. Hai ngày sau phát biểu của Bruce Springsteen, Trump đã lên Truth Social chê Bruce là "một gã nhạc rock khô héo" có "làn da teo tóp". Trump cảnh báo Bruce nên im miệng lại cho đến khi trở về Mỹ. Vẫn theo phương cách dùng quyền lực để bịt miệng những người bất đồng chính kiến, Trump tuyên bố sẽ mở một cuộc điều tra Kamala Harris đã trả bao nhiêu cho Bruce Springsteen trong chiến dịch tranh cử tổng thống 2024. Trump cũng yêu cầu điều tra Taylor Swift, Beyoncé, Oprah Winfrey. Trump còn tung ra một video giả, trong đó ông đánh một quá bóng golf vào Bruce Springsteen!
Việc Trump khó chịu và đối đầu với Bruce Springteen, Taylor Swift, Beyoncé, Oprah Winfrey cho thấy ông là một nhân vật nổi tiếng cực kỳ nhạy cảm với sức mạnh của những người nổi tiếng khác. Dù đã thắng hai cuộc bầu cử, nhưng Trump vẫn phải đối mặt với thực tế khó chịu rằng văn hóa đại chúng vẫn còn lâu mới hoàn toàn bị MAGA hóa.
Theo một bài bình luận đăng trên New York Times vào ngày 25/05/2025, cuộc đối đầu giữa Trump và Bruce Springteen thực ra đã âm ỉ bắt nguồn từ nửa thế kỷ trước. Từ những năm 1980s, Bruce Springsteen đã sáng tác những bài hát với một tầm nhìn về một nước Mỹ đa văn hóa, và ý nghĩa của việc trở thành người Mỹ. Tầm nhìn đó được xem là sự mở rộng của New Deal, những chương trình xây dựng lại nước Mỹ sau thời kỳ đại khủng hoảng kinh tế của Tổng Thống Franklin Roosevelt. Đó là sự công nhận phẩm giá và niềm tự hào của người lao động chân chính, tôn trọng sự khác biệt về văn hóa, giới tính, chủng tộc giữa người với người. Đó là tầm nhìn về sự hợp nhất có thể được tóm tắt trong cụm từ mà Bruce Springsteen hay sử dụng để kết thúc các buổi trình diễn: "Không ai chiến thắng trừ khi tất cả mọi người đều chiến thắng". Khi Bruce Springsteen nói "tất cả mọi người", ông bao gồm cả những người di cư chưa có giấy tờ và nhân viên tuần tra biên giới; những bà mẹ chưa kết hôn và những người cha xa cách và vô trách nhiệm; những nạn nhân da đen của sự bạo hành và những cảnh sát hối hận vì đã bắn họ; những cựu chiến binh Việt Nam bị tổn thương tâm lý và những người tị nạn chiến tranh cố gắng biến nước Mỹ thành ngôi nhà mới của mình.
Những năm 1980s cũng chứng kiến sự trỗi dậy của một tầm nhìn khác về nước Mỹ, một tầm nhìn tìm cách phá bỏ những gì còn sót lại của New Deal. Ví dụ điển hình là Donald Trump, với ý tưởng có thể tóm tắt là: “Tôi chỉ thắng nếu mọi người khác thua.”
Ngày nay, ông Trump đang là tổng thống Hoa Kỳ, tức giận Bruce Springsteen vì dám chỉ trích mình tại buổi biểu diễn mở màn ở Châu Âu. Không gì khiến ông Trump khó chịu bằng sự thiếu tôn trọng của một người nổi tiếng. Nhưng còn hơn thế nữa. Bruce Springsteen, 75 tuổi, và Trump, 78 tuổi, xét về nhiều khía cạnh là hai bộ mặt đối lập của nước Mỹ hiện đại. Họ hứa hẹn với những người hâm mộ về một tương lai nước Mỹ hoàn toàn khác nhau.
Ông Trump có thể lo lắng rằng một thông điệp yêu nước đơn giản, trực tiếp tấn công vào cá nhân ông, được đưa ra từ một ngôi sao nhạc rock được yêu thích vào bậc nhất của Hoa Kỳ sẽ khiến ảnh hưởng đến những người hâm mộ mình. Sức ảnh hưởng của cả Trump lẫn Bruce đều rất mạnh. Họ chỉ cách nhau ba tuổi. Theo cách của riêng mình, họ cho thấy mình có thể đứng trên những biến động của thời cuộc. Bởi vì cả hai hiện đều rất giàu có, trong khi vẫn tự nhận là mình đang hướng đến và đại diện cho những người thuộc tầng lớp lao động Mỹ, những người sống dựa vào đồng tiền lương ít ỏi hàng tháng. Những người không bao giờ có thể kiếm đủ tiền để mua thẻ thành viên Mar-a-Lago trong suốt cuộc đời. Những người không thể mua nổi vé để đi xem chương trình ca nhạc "Springsteen on Broadway". Quan trọng nhất, cả hai đều là hiện thân cho những tầm nhìn đối nghịch về giấc mơ Mỹ hiện đang gây tranh cãi rất nhiều.
Lớn lên trong tầng lớp lao động, Bruce Springsteen khởi nghiệp chơi đàn ở những con phố nghèo của Jersey Shore. Để rồi sau đó ông trở thành một biểu tượng cho một nước Mỹ được gợi lên trong "Leaves of Grass" của Walt Whitman, trong bài diễn văn "Four Freedoms" của Franklin Roosevelt, và lời tiên tri "I Have a Dream" của Martin Luther King. Đó là một đất nước trong mơ mà phần lớn thế giới muốn tin rằng thực sự tồn tại bất chấp sự phô trương hiếu chiến của Trump và những người hâm mộ MAGA. Bruce Springsteen thường xuyên xuất hiện tại các ngân hàng thực phẩm cho người nghèo, bệnh viện, câu lạc bộ cựu chiến binh, các cuộc vận động chính trị.
Sự thành công trong kinh doanh của Trump thường dựa trên những thủ đoạn tinh vi; khởi nguồn từ tài sản của cha để lại; ngày nay là một kế hoạch kinh doanh tiền ảo phức tạp. Chúng cũng giống như sự nghiệp ngôi sao truyền hình của Trump; dựa trên sự dàn dựng giả tạo đằng sau hậu trường, và sự tàn bạo trong biểu diễn trước ống kính. Hệ tư tưởng chính trị của ông Trump cũng là một trò lừa bịp: khai thác chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, sự oán giận và nhu cầu thống trị.
Nhiều năm trước, ông Springsteen đã giải thích về sự trưởng thành chính trị của chính mình. “Ý tưởng của tôi vào những năm 1980s là đưa ra một tầm nhìn khác về nước Mỹ mà đảng Cộng Hòa thời Reagan đã đưa ra. Về cơ bản, họ đã cố gắng chiếm đoạt mọi hình ảnh của người Mỹ, bao gồm cả tôi. Tôi muốn khẳng định tuyên bố của riêng mình đối với những hình ảnh đó, và đưa ra những ý tưởng của riêng tôi về chúng.” Ngày nay, phong trào MAGA của ông Trump đang được xây dựng dựa trên ý tưởng thực hiện những điều mà Reagan đã từng làm một lần nữa, nhưng không có được sự lạc quan của thời Reagan.
Joel Dinerstein, một học giả nghiên cứu về nước Mỹ tại Đại học Tulane đã nhận thấy sự thay đổi trong lời hùng biện của Bruce Springsteen trong các buổi hòa nhạc. Ông rời xa ước mơ thời trẻ tuổi là tái hiện giấc mơ Mỹ theo chủ nghĩa cá nhân hướng về sự giàu có về vật chất. Thay vào đó, ông hướng tới giấc mơ Mỹ tập thể hiện thực hóa trong một cộng đồng hỗ trợ lẫn nhau. Giấc mơ Mỹ thay thế này là một nền dân chủ trẻ hóa được giành lại bằng cách đấu tranh cho công lý xã hội.
Sự tấn công của tổng thống Trump không làm Bruce Springteen chùn bước. Trong những đêm biểu diễn tiếp theo, Bruce đã thay đổi danh sách bài hát; chương trình mở đầu bằng "No Surrender" (không đầu hàng). Ông không chỉ lặp lại các lời phát biểu trước đó, mà còn phát hành một bản ghi âm trực tiếp từ đêm lưu diễn, trong đó người ta có thể nghe thấy ông nói: "Tối nay, chúng tôi kêu gọi tất cả những ai tin vào nền dân chủ và những điều tốt đẹp nhất của nước Mỹ hãy cùng chúng tôi đứng lên phản đối chủ nghĩa độc tài, để tiếng nói tự do được vang lên!"
Cũng không rõ sự lên tiếng của Bruce Springteen và những nghệ sĩ Mỹ khác có tác động như thế nào đến vị thế độc tài của tổng thống Trump. Sau hơn bốn tháng cầm quyền với những chính sách làm chao đảo nước Mỹ và thế giới, các cuộc thăm dò cho thấy ông Trump vẫn còn được 40% người dân Mỹ ủng hộ, cộng với lưỡng viện Quốc Hội với thế đa số thuộc đảng Cộng Hòa. Nền dân chủ Hoa Kỳ vẫn sẽ tiếp tục phải trải qua nhiều thử thách trong tương lai.
Việt Báo biên dịch/tổng hợp
Send comment
