Một cậu bé ngồi lặng trong lớp, ánh mắt lạc ra cửa sổ. Bữa tối hôm qua của em chỉ là một lát bánh mì khô. Sáng nay, em đến trường với bụng rỗng. Cảnh ấy không diễn ra ở Gaza, mà ở ngay nước Mỹ – giữa một xứ luôn tự hào là hùng mạnh bậc nhất thế giới.
Ở Kentucky, giáo viên và học trò âm thầm bỏ thức ăn vào hộp “Blessing Box” để bạn bè, hàng xóm không bị đói. Ở Rhode Island, một cô giáo gom sữa chua, táo, phô mai, sữa tươi từ khay ăn thừa để thành bữa ăn chiều cho những đứa trẻ đến lớp bụng lép. Những sáng kiến nhỏ ấy là phao cứu sinh – nhưng giờ, ngay cả phao cứu sinh cũng chực bị rút đi.
Ngày 4 tháng 7 năm 2025, Tổng thống Donald Trump ký đạo luật thuế mới – “One, Big Beautiful Bill” – với sự ủng hộ gần như tuyệt đối của các nghị sĩ Cộng Hòa. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, luật này cắt khoảng 186 tỉ Mỹ kim từ chương trình Trợ cấp Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) trong 10 năm – mức cắt lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ – đe dọa quyền ăn trưa miễn phí của khoảng 18 triệu học sinh.
Các khoản cắt này đẩy gánh nặng sang các tiểu bang, vốn đã chật vật với ngân sách eo hẹp và còn bị siết Medicaid. Hai mươi ba thống đốc cảnh báo hàng triệu người Mỹ sẽ mất trợ cấp thực phẩm. Vùng nông thôn và miền Nam chịu nặng nhất: Texas có gần 3,4 triệu học sinh – gần hai phần ba – đủ điều kiện bữa trưa miễn phí hoặc giảm giá; ở Mississippi, 439.000 em, tức 99,7% toàn bộ học sinh.
Khảo sát toàn quốc với 1.000 giáo viên cho thấy, ba phần tư thầy cô giáo từng thấy học trò đến lớp trong tình trạng đói. Bà Becky Pringle, Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục Quốc gia (NEA), kể rằng bà có học trò từng bỏ bữa sáng để nhường cho em, cáu gắt vì đói, hoặc mệt lả sau cuối tuần không có bữa nào đủ no. Nhiều thầy cô phải tự bỏ tiền mua bánh, sữa, trái cây cho trò.
Nghiên cứu của Food Research & Action Center chứng minh: ăn sáng tại trường giúp cải thiện hành vi, điểm số và giảm đi học trễ. Nhưng theo bà Pringle, nay nhiều em phải học trong cảnh đói “không phải vì nước Mỹ thiếu khả năng, mà vì những người lớn ở Washington chọn dùng tiền ấy giảm thuế cho giới siêu giàu.”
Những cắt giảm này không chỉ lấy mất bữa ăn. Chúng nằm trong kế hoạch rộng hơn của chính quyền Trump và cánh hữu cực đoan, nêu trong Project 2025: giải thể Bộ Giáo dục, chuyển ngân sách sang trường tư, áp đặt cấm sách và kiểm duyệt bài giảng. NEA cùng 3 triệu nhà giáo trở thành mục tiêu vì bảo vệ giáo dục công. Tháng trước, sức ép từ giới giáo chức và đồng minh buộc chính quyền giải ngân 7 tỉ Mỹ kim quỹ giáo dục mà họ định giữ lại.
Những cắt giảm này không chỉ lấy mất bữa ăn. Chúng nằm trong kế hoạch rộng hơn của chính quyền Trump và cánh hữu cực đoan, nêu trong Project 2025: giải thể Bộ Giáo dục, chuyển ngân sách sang trường tư, áp đặt cấm sách và kiểm duyệt bài giảng. NEA cùng 3 triệu nhà giáo trở thành mục tiêu vì bảo vệ giáo dục công. Tháng trước, sức ép từ giới giáo chức và đồng minh buộc chính quyền giải ngân 7 tỉ Mỹ kim quỹ giáo dục mà họ định giữ lại.
Luật Bữa Ăn Trưa Cho Trường Học Quốc Gia 1946 đặt nền tảng: trường công ở Mỹ phải bảo đảm học sinh được ăn sáng và trưa miễn phí hoặc giá rẻ. Nguyên tắc từng được cả hai đảng giữ gìn suốt nhiều thập niên, nay đang bị xé bỏ.
Có thể con cái của quý vị may mắn không phải nhịn bữa sáng hay chia phần ăn cho em. Nhưng hàng triệu đứa trẻ khác không có may mắn đó. Chúng sống trong cùng một đất nước, học chung trường công, và sẽ lớn lên để làm việc, sống, quyết định tương lai cùng con quý vị.
Theo Feeding America, gần 20% trẻ em trên toàn quốc sống trong gia đình thiếu ăn; ở nhiều hạt nông thôn, con số này tới 50%. Năm 2023, Cục Nghiên cứu Kinh tế USDA ghi nhận 13,8 triệu trẻ em không đủ ăn và 13,5% tổng số gia đình Mỹ – tương đương 47,4 triệu người – phải chạy lo bữa tiếp theo. Đây không phải những con số xa vời; đó là thực tế ngay lúc này.
Cơn đói có thể không gõ cửa nhà bạn hôm nay, nhưng nó đang gõ cửa hàng triệu gia đình khác – và để lại vết thương trong lớp học, phòng y tế, và tương lai của cả nước. Nếu chưa thể san sẻ miếng bánh hay hạt gạo với những em nhỏ kém may mắn, điều tối thiểu mỗi người có thể làm là cất tiếng nói chống lại những chính sách đặt lợi ích giới giàu lên trên bữa ăn của trẻ em.
Bởi khi một đứa trẻ Mỹ phải đi học với cái bụng rỗng, cái đói không chỉ ảnh hưởng đến thân thể của em, mà còn hằn trên danh dự của cả quốc gia.
Nguyên Hòa tổng hợp
Tham khảo: Time, Washington Post, School Nutrition Association, hồ sơ luật liên bang, CBPP, AP, Reuters.
Gửi ý kiến của bạn



