Hôm nay,  
“Đối thoại Thế kỷ: Donald Trump và Khổng Tử – về Nghệ thuật Lãnh đạo và Trị nước.” Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, một tổng thống Mỹ và một nhà hiền triết Trung Hoa được “mời” xuất hiện cùng lúc — một người trở về từ thế kỷ thứ sáu trước Công Nguyên, người kia từ mạng xã hội X (trước gọi là Twitter).Khổng Tử bước lên, áo dài màu tro, tóc bạc hiền, tay cầm chén trà. Trump đến sau, vest xanh đậm, cà vạt đỏ chói, tay cầm ly rượu vàng óng. Hai người ngồi xuống. Cả hội trường nín thở như chờ tiết mục khai mạc của hư vô. Trump nâng ly, nở nụ cười kiểu người vừa thắng cử:“Thưa ngài Khổng Tử, tôi nghe nói ông là người sáng lập cái gọi là Confucianism. Tôi tôn trọng điều đó, nhưng nước tôi không cần triết học, chúng tôi có chiến dịch tranh cử. Ở nước tôi, ai nói hay nhất là người trị nước giỏi nhất.” Khổng Tử mỉm cười, hơi cúi đầu:“Ở nước tôi, ai nói nhiều quá, người ta sợ nhất.”Cả hội trường cười khẽ.
BÀI MỚI
“Đối thoại Thế kỷ: Donald Trump và Khổng Tử – về Nghệ thuật Lãnh đạo và Trị nước.” Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, một tổng thống Mỹ và một nhà hiền triết Trung Hoa được “mời” xuất hiện cùng lúc — một người trở về từ thế kỷ thứ sáu trước Công Nguyên, người kia từ mạng xã hội X (trước gọi là Twitter).Khổng Tử bước lên, áo dài màu tro, tóc bạc hiền, tay cầm chén trà. Trump đến sau, vest xanh đậm, cà vạt đỏ chói, tay cầm ly rượu vàng óng. Hai người ngồi xuống. Cả hội trường nín thở như chờ tiết mục khai mạc của hư vô. Trump nâng ly, nở nụ cười kiểu người vừa thắng cử:“Thưa ngài Khổng Tử, tôi nghe nói ông là người sáng lập cái gọi là Confucianism. Tôi tôn trọng điều đó, nhưng nước tôi không cần triết học, chúng tôi có chiến dịch tranh cử. Ở nước tôi, ai nói hay nhất là người trị nước giỏi nhất.” Khổng Tử mỉm cười, hơi cúi đầu:“Ở nước tôi, ai nói nhiều quá, người ta sợ nhất.”Cả hội trường cười khẽ.
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.
Theo tổng hợp của New York Times, CNN, NPR và Politico, cuộc bầu cử ngày 4 tháng 11 đã khép lại với loạt thắng lợi vang dội cho Đảng Dân Chủ tại các tiểu bang chủ chốt, trong khi Đảng Cộng Hòa chật vật giữa làn sóng phản ứng đối với các chính sách của Tổng thống Donald Trump.
Donald Trump rời Busan với nụ cười của kẻ thắng cuộc. Ông tự đánh giá cuộc hội kiến với Tập là “thành tựu mười hai trên mười.” Thiên hạ thở phào: ít nhất, bản đồ chung chưa bị thiêu hủy, Đài Loan cũng chưa bị đặt lên thớt. Nhưng cái bắt tay ấy, như từng thấy trong lịch sử, một kiểu Hòa Ước Nam Kha* của kỷ nguyên thương chiến và công nghệ. Trung Quốc thuận thế, đồng ý hoãn hạn chế xuất khẩu đất hiếm trong một năm. Mỹ tạm ngưng thuế trăm phần trăm và các lời đe trừng phạt mới nhắm vào các doanh nghiệp phương Đông. Song phương mỗi bên lùi một bước, giữ nguyên thế thủ. Bắc Kinh hứa mua lại đậu nành; Washington đáp bằng việc giảm nửa thuế phạt hai mươi phần trăm, coi như thưởng công kiểm soát nguyên liệu ‘Fentanyl’. ‘Chip’điện tử tầm trung được phép lưu thông, song dòng ‘chip’ cao cấp vẫn bị khóa chặt – thứ chìa khóa vàng của thế kỷ 21.
Giờ học hôm nay lớp Đại Dương học đọc bài hát Việt Nam! Việt Nam! của nhạc sĩ Phạm Duy. Cô giáo cắt nghĩa những chữ khó bằng tiếng Việt, học trò thay phiên nhau lên bảng viết tiếng Việt và dịch ra tiếng Đức. Trong bài hát, học trò làm quen với những chữ dùng phép ẩn dụ (Metapher) như “vành nôi”, “xương máu”... Học trò đã học “đất” là Erde, “nước” là Wasser. Giờ đây học trò hiểu thêm, khi nói chung, hai chữ “đất nước” nghĩa là quê hương, là tổ quốc. Cô giáo hỏi học trò có những ấn tượng gì sau khi đọc và hiểu nội dung bài hát. Một trò phát biểu: “Việt Nam là đất nước đẹp. Việt Nam muốn sống trong hòa bình.” Cô giáo khen trò giỏi, vì trò đã hiểu câu hát: “Việt Nam không đòi xương máu.” Trò khác nói: “Con thích nhất câu: Việt Nam! Việt Nam! Nghe từ vào đời/ Việt Nam hai câu nói bên vành nôi”. Có mấy trò lại thích câu: Tình yêu đây là khí giới/ Tình thương đem về muôn nơi.
Chính quyền Trump đã xem thời gian chính phủ đóng cửa như một dịp để làm điều mà từ lâu người ta vẫn tránh nói thẳng: chấm dứt vai trò giám sát liên bang đối với việc dạy dỗ hơn tám triệu trẻ em khuyết tật trên đất nước này. Giữa cơn rối loạn ấy, Bộ Giáo dục tìm cách sa thải gần như toàn bộ nhân viên còn lại của Văn phòng Giáo dục Đặc biệt – những người từng chịu trách nhiệm trông coi cách các tiểu bang đối xử với học sinh yếu thế nhất. Họ bị loại đi âm thầm, như thể chỉ là vài dòng ngân sách thừa. Các khoản tài trợ cho giáo viên, cho phụ huynh, cho các chương trình huấn luyện cũng bị hủy. Bộ nói họ sẽ “tái cấu trúc” và “hợp tác thêm với các cơ quan khác.” Nói trắng ra, họ đang rút lui. Và với sự rút lui ấy, nước Mỹ chính thức buông tay khỏi lời hứa rằng mọi đứa trẻ đều xứng đáng có cơ hội học hành.
Giữa lúc chính phủ Hoa Kỳ bị tê liệt sang tháng thứ hai, Tổng thống Donald Trump đang gây áp lực buộc đảng Cộng Hòa trong Thượng viện hủy bỏ quy tắc filibuster – điều mà giới nghị trường gọi là “lựa chọn hạt nhân” (nuclear option), vì nó làm thay đổi tận gốc cách biểu quyết của Thượng viện. Trump viết trên Truth Social: “Hãy chấm dứt filibuster, không chỉ vì vụ đóng cửa này mà cho tất cả những việc khác. Chúng ta sẽ thông qua mọi chính sách hợp lý và làm nước Mỹ vĩ đại trở lại.” Ông cáo buộc đảng Dân Chủ “sẽ làm điều đó ngay khi có cơ hội”, và hối thúc Cộng Hòa – đang nắm đa số – ra tay trước. Trong khi hai đảng vẫn giằng co về ngân sách và trợ cấp y tế, Dân Chủ yêu cầu gia hạn các khoản hỗ trợ theo đạo luật Affordable Care Act vốn sắp hết hạn cuối năm.
Sau nhiều năm khả năng đọc viết gần như giậm chân tại chỗ, kỹ năng đọc của học sinh Hoa Kỳ đang có dấu hiệu suy giảm rõ rệt. Theo phúc trình mới nhất từ Chương trình Thăm Dò Tiến Bộ Giáo Dục Quốc Gia (National Assessment of Educational Progress, NAEP) trực thuộc Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ, điểm trung bình môn đọc của học sinh lớp 12 năm 2024 đã giảm 3 điểm so với năm 2019.
Từng là một trung tâm thương mại sầm uất và biểu tượng cho niềm hy vọng đang dâng cao về tương lai dân chủ trong khu vực, Hồng Kông hiện đang đối mặt với các biện pháp kiểm soát ngày càng siết chặt của chính quyền Bắc Kinh. Từ năm 2019 cho đến nay, khoảng hơn 200.000 người đã ra đi để cố thoát khỏi bầu không khí chính trị ngày càng ngột ngạt. Với việc áp dụng Luật An ninh Quốc gia, quyền tự trị của Hồng Kông từng được cam kết trong mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đã bị gần như hoàn toàn xoá bỏ. Xu hướng toàn trị của chính quyền Trung Quốc không những ảnh hưởng trực tiếp đến số phận nghiệt ngã của Hồng Kông mà còn gián tiếp đến trào lưu dân chủ hoá của Việt Nam.
Một nhóm sử gia, thủ thư và tình nguyện viên đang gấp rút chạy đua với thời gian – và với chính quyền Trump – để giữ lại những mảnh ký ức của nước Mỹ.Từ hình ảnh người nô lệ bị đánh đập, các trại giam người Mỹ gốc Nhật trong Thế Chiến II, đến những bảng chỉ dẫn về biến đổi khí hậu ở công viên quốc gia, tất cả đều có thể sớm biến mất khỏi tầm mắt công chúng. Trong vài tháng gần đây, hơn một ngàn sáu trăm người – giáo sư, sinh viên, nhà khoa học, thủ thư – đã âm thầm chụp lại từng góc trưng bày, từng bảng giải thích, để lập ra một kho lưu trữ riêng tư. Họ gọi đó là “bản ghi của công dân” – một bộ sưu tập độc lập nhằm bảo tồn những gì đang tồn tại, trước khi bị xoá bỏ bởi lệnh mới của chính quyền.
Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài Tái Chiếm Cổ Thành Quảng Trị (UBXDTD) vừa công bố một văn thứ gởi đến Hàn Lâm Viện Điện Ảnh Hoa Kỳ để phản đối bộ phim Mưa Đỏ của Cộng Sản Việt Nam. Đây là một nỗ lực tuyên truyền quy mô, có kế hoạch của nhà cầm quyền CSVN nhằm bóp méo sự thật, thay đổi lịch sử để đầu độc dư luận thế giới cũng như những thế hệ sinh sau cuộc chiến Việt Nam. Bức thư do Luật Sư Trần Thái Văn soạn thảo thay mặt cho UBXDTD gởi đến Hàn Lâm Viện Điện Ảnh để phản đối việc tham dự tuyển chọn dự Giải Oscar trong phân loại phim ngoại quốc nêu ra những lý do chính
Ngày 19 tháng 9 năm 2025, Tổng thống Trump đã ký ban hành quy định yêu cầu một số hồ sơ xin chiếu khán H-1B mới phải nộp thêm khoản phí 100,000 Mỹ kim. Quy định này có hiệu lực từ ngày 21 tháng 9 năm 2025. Ngày 20 tháng 10 năm 2025, Sở di trú đã ban hành hướng dẫn làm rõ những ai phải nộp và không phải nộp khoản phí này.
AZCMENU Cloudbase: Giải pháp TV Menu thông minh, tiện lợi, chuyên nghiệp!
AZCMENU Cloudbase: Giải pháp TV Menu thông minh, tiện lợi, chuyên nghiệp!
Năm nào cũng vậy, tháng 7 tháng 8, mùa mưa, mùa lũ lụt lại về trừng phạt quê hương Việt Nam. Từ rất xa xôi, người Việt khắp nơi thấp thỏm buồn rầu và lo sợ cho cảnh ngập lụt, bão tố hoảng loạn ở nhà, không riêng chỉ miền Trung mà cả miền Nam cũng lụt, miền Bắc và Bắc trung phần bị càn quét dữ dội do bão Bualo, rồi kế đến là bão Matno. Miền Bắc và cả thủ đô Hà Nội mưa bão trước chưa kịp khô, lại ngập nước, đường phố hóa thành sông do vỡ đập nước Lạng Sơn, nước sông dâng cao đỉnh điểm, tại thành phố còn có một số tổ chức cứu trợ, nhưng kẹt là ở các tỉnh miền cao, nước lên quá mau, đa số dân cư phải leo vội lên trú trên những mái nhà cao hơn. Cũng tại xả nước các đập thủy điện nữa v.v…
Giờ học hôm nay lớp Đại Dương học đọc bài hát Việt Nam! Việt Nam! của nhạc sĩ Phạm Duy. Cô giáo cắt nghĩa những chữ khó bằng tiếng Việt, học trò thay phiên nhau lên bảng viết tiếng Việt và dịch ra tiếng Đức. Trong bài hát, học trò làm quen với những chữ dùng phép ẩn dụ (Metapher) như “vành nôi”, “xương máu”... Học trò đã học “đất” là Erde, “nước” là Wasser. Giờ đây học trò hiểu thêm, khi nói chung, hai chữ “đất nước” nghĩa là quê hương, là tổ quốc. Cô giáo hỏi học trò có những ấn tượng gì sau khi đọc và hiểu nội dung bài hát. Một trò phát biểu: “Việt Nam là đất nước đẹp. Việt Nam muốn sống trong hòa bình.” Cô giáo khen trò giỏi, vì trò đã hiểu câu hát: “Việt Nam không đòi xương máu.” Trò khác nói: “Con thích nhất câu: Việt Nam! Việt Nam! Nghe từ vào đời/ Việt Nam hai câu nói bên vành nôi”. Có mấy trò lại thích câu: Tình yêu đây là khí giới/ Tình thương đem về muôn nơi.
Vâng, cảm ơn nhà thơ thiền sư Thiện Trí. Ý nghĩa rất minh bạch, rằng hãy về thôi. Về thôi, về mặc Cà Sa / Về thôi cởi áo Ta Bà phong sương... Hiển nhiên, không phải là đổi y phục, mà phải là chuyển hóa nội tâm. Cởi áo Ta Bà không đơn thuần là rời bỏ đời sống cư sĩ hay thế tục, mà là buông bỏ tâm vọng động, tâm phân biệt, tâm chấp ngã vốn đã bị phong sương của sinh tử bào mòn. Mặc áo Cà Sa không nhất thiết là khoác lên mình chiếc áo của người xuất gia, mà là khoác lên tâm từ bi, trí tuệ, và vô ngã.
Donald Trump rời Busan với nụ cười của kẻ thắng cuộc. Ông tự đánh giá cuộc hội kiến với Tập là “thành tựu mười hai trên mười.” Thiên hạ thở phào: ít nhất, bản đồ chung chưa bị thiêu hủy, Đài Loan cũng chưa bị đặt lên thớt. Nhưng cái bắt tay ấy, như từng thấy trong lịch sử, một kiểu Hòa Ước Nam Kha* của kỷ nguyên thương chiến và công nghệ. Trung Quốc thuận thế, đồng ý hoãn hạn chế xuất khẩu đất hiếm trong một năm. Mỹ tạm ngưng thuế trăm phần trăm và các lời đe trừng phạt mới nhắm vào các doanh nghiệp phương Đông. Song phương mỗi bên lùi một bước, giữ nguyên thế thủ. Bắc Kinh hứa mua lại đậu nành; Washington đáp bằng việc giảm nửa thuế phạt hai mươi phần trăm, coi như thưởng công kiểm soát nguyên liệu ‘Fentanyl’. ‘Chip’điện tử tầm trung được phép lưu thông, song dòng ‘chip’ cao cấp vẫn bị khóa chặt – thứ chìa khóa vàng của thế kỷ 21.
“Đây là quan điểm của người viết, không nhất thiết là quan điểm của Việt Báo.”
Một nhóm sử gia, thủ thư và tình nguyện viên đang gấp rút chạy đua với thời gian – và với chính quyền Trump – để giữ lại những mảnh ký ức của nước Mỹ.Từ hình ảnh người nô lệ bị đánh đập, các trại giam người Mỹ gốc Nhật trong Thế Chiến II, đến những bảng chỉ dẫn về biến đổi khí hậu ở công viên quốc gia, tất cả đều có thể sớm biến mất khỏi tầm mắt công chúng. Trong vài tháng gần đây, hơn một ngàn sáu trăm người – giáo sư, sinh viên, nhà khoa học, thủ thư – đã âm thầm chụp lại từng góc trưng bày, từng bảng giải thích, để lập ra một kho lưu trữ riêng tư. Họ gọi đó là “bản ghi của công dân” – một bộ sưu tập độc lập nhằm bảo tồn những gì đang tồn tại, trước khi bị xoá bỏ bởi lệnh mới của chính quyền.
Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài Tái Chiếm Cổ Thành Quảng Trị (UBXDTD) vừa công bố một văn thứ gởi đến Hàn Lâm Viện Điện Ảnh Hoa Kỳ để phản đối bộ phim Mưa Đỏ của Cộng Sản Việt Nam. Đây là một nỗ lực tuyên truyền quy mô, có kế hoạch của nhà cầm quyền CSVN nhằm bóp méo sự thật, thay đổi lịch sử để đầu độc dư luận thế giới cũng như những thế hệ sinh sau cuộc chiến Việt Nam. Bức thư do Luật Sư Trần Thái Văn soạn thảo thay mặt cho UBXDTD gởi đến Hàn Lâm Viện Điện Ảnh để phản đối việc tham dự tuyển chọn dự Giải Oscar trong phân loại phim ngoại quốc nêu ra những lý do chính
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.
Giữa lúc chính phủ Hoa Kỳ bị tê liệt sang tháng thứ hai, Tổng thống Donald Trump đang gây áp lực buộc đảng Cộng Hòa trong Thượng viện hủy bỏ quy tắc filibuster – điều mà giới nghị trường gọi là “lựa chọn hạt nhân” (nuclear option), vì nó làm thay đổi tận gốc cách biểu quyết của Thượng viện. Trump viết trên Truth Social: “Hãy chấm dứt filibuster, không chỉ vì vụ đóng cửa này mà cho tất cả những việc khác. Chúng ta sẽ thông qua mọi chính sách hợp lý và làm nước Mỹ vĩ đại trở lại.” Ông cáo buộc đảng Dân Chủ “sẽ làm điều đó ngay khi có cơ hội”, và hối thúc Cộng Hòa – đang nắm đa số – ra tay trước. Trong khi hai đảng vẫn giằng co về ngân sách và trợ cấp y tế, Dân Chủ yêu cầu gia hạn các khoản hỗ trợ theo đạo luật Affordable Care Act vốn sắp hết hạn cuối năm.
50 năm sau và thêm 8 đời tổng thống Mỹ, tuy Việt Nam nay không còn là quan tâm của đại đa số quần chúng như thời chiến tranh, nhưng một nước Việt Nam thống nhất về địa lý vẫn nằm trong chiến lược của Mỹ và vẫn được các nhà nghiên cứu về chính trị, sử, xã hội, kinh tế, quốc phòng và những nhà hoạt động môi trường, xã hội dân sự, những người tranh đấu cho dân chủ, nhân quyền quan tâm vì những vấn đề tồn đọng sau chiến tranh và các chính sách của Hà Nội. Những chủ đề liên quan đã được trình bày trong một hội nghị quốc tế tổ chức vào hai ngày 18 và 19/9/2025 tại Đại học U.C. Berkeley với sự tham dự của nhiều học giả, nghiên cứu sinh từ các đại học Hoa Kỳ, Việt Nam, Singapore, Pháp; cùng các cựu lãnh đạo, phóng viên, nhà hoạt động.
VIẾT VỀ NƯỚC MỸ
Đất trời Arizona giữa tháng 9 vẫn như một chảo lửa. Ông trời dường như đang mê tu luyện môn “Cửu Dương Thần Công”, phóng hỏa lực ba con số xuống cõi hồng trần. Bầu trời xanh lơ mà mặt trời như ngủ quên, vẫn đều đều rải xuống trần gian cái nắng nóng đến nhão cả người, vạn vật như chảy ra thành một chất lỏng đặc sánh; con người rũ rượi, nhễ nhãi mồ hôi, hằng ngày vật vã bên cái máy “ây-xi” ráng sống sót, mong hạ đi, đón thu về. Nhóm Bút Tre bèn quyết định chạy trốn lên vùng cao, lên tận Hoàng Thạch Sơn, tức Núi Đá vàng, Yellowstone National Park.
Các con của tôi đều học trường Tiểu Học Công Lập miễn phí của chính phủ, lên trung học hai đứa đều học trường tư Albert Demin của giáo hội Công Giáo tại thành phố Nogent sur Marne, bên cạnh Le Perreux Sur Marne nhà của chúng tôi an cư từ năm 1997. Hai nhóc của tôi bắt đầu học tiếng Anh từ lớp Sáu, đến lúc thi tú tài hai đứa đã rành tiếng Anh cả hai đậu tú tài hạng ưu (mention Bien). Sau khi đậu tú tài, Duy Hải (DH) học khóa dự bị hai năm (classe préparatoire) chuyên toán, Lý, Hóa nếu không thi rớt mới được ghi danh thi tuyển vào các Đại Học lớn của Pháp (Grande Ecole) mỗi năm chỉ nhận vài trăm sinh viên thôi. Học sinh đã qua lớp chuyên toán điểm toán, lý, hóa xê xích nhau vài điểm thôi, để lọt vào vòng chung kết thí sinh phải làm bài luận văn (Dissertation) và thi tiếng Anh.
Năm 2025, người Việt gốc Mỹ kỷ niệm 50 năm định cư tại Hoa Kỳ. Chúng tôi cũng sẽ có thêm một kỷ niệm định cư tại Seattle được nửa thế kỷ. Nửa thế kỷ đã qua, những người đến sau, những người mới qua, không tưởng tượng được mọi chuyện đã có thể thay đổi như ngày hôm nay: Một “Việt Nam Mới”. Bây giờ, tiệm ăn, siêu thị bán đầy đủ thực phẩm Việt Nam không thiếu, sẵn sàng tại các khu người Việt. Trong các Mall, giữa các sắc dân đông đúc luôn luôn nghe được một giọng lạ nổi lên nhưng lại rất quen thuộc thì chắc là có người Việt trong đám đó rồi. Hồi những năm 1975, 76, cố tìm một chai nước mắm cũng khó. Cả thành phố chỉ có một tiệm tạp hóa Tầu nhỏ. Thế mà chỉ mười mấy năm sau khi có làn sóng vượt biển, những người “boat people” đã đến, và họ đã làm nên lịch sử những “Little Saigon”, tôi tin tưởng như thế. Chúng ta hãy cám ơn họ.
Tôi trở lại thành phố Denton vào ngày Chủ Nhật, ngày 26 tháng Mười năm nay. Thành phố Denton cách Dallas khoảng 40 miles về hướng tây bắc. Năm nay Denton được các nhà lập pháp chính thức công nhận là thủ đô Halloween của bang Texas (Halloween capital of Texas). Denton quả thật là một thành phố dành cho những ai yêu thích lễ hội Halloween với khu downtown được trang trí với những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc theo chủ đề Halloween do các nghệ sĩ địa phương sáng tác. Trong suốt 31 ngày của tháng mười năm nay, khu quảng trường downtown của thành phố Denton biến thành xứ sở thần tiên Halloween vì thành phố luôn tổ chức các sự kiện chủ đề Halloween cho mỗi ngày.
California đang vào Thu. Khí trời trở nên mát mẻ, bỏ lại sau lưng những ngày hè oi bức. Cũng một buổi sáng đầu tuần như thường lệ nhưng mọi việc dường như chậm lại, vài điện thư gửi đi cũng chưa thấy hồi âm, mọi việc có lẽ đều bị ảnh hưởng từ việc chính phủ đóng cửa. Tôi cho phép mình được thư thả ngồi bên ly cà phê nóng, chậm rãi nhâm nhi chiếc bánh croissant thơm lừng với một chút phô mai. Ngắm mưa rơi lộp độp trên cửa kính, tôi bỗng nhớ về những cơn mưa của ngày xa xưa. Ở đây, hình như mưa lạnh và buồn hơn; còn ở quê tôi, Mỹ Tho, mưa mang theo mùi phù sa, mùi lá dừa, mưa đưa tiếng cười trẻ con rộn rã về với những mái tranh. Mỗi giọt mưa rơi trên mái lá như một lời ru, nhắc nhớ những buổi cơm chiều từ bàn tay Ngoại, khi nồi cá kho tộ sôi riu riu thật vui tai, khi tô canh chua bốc khói hòa lẫn mùi thơm dìu dịu của ngò om. Tôi nhắm mắt, hít thật sâu và thấy mình như trở về một không gian cũ kỹ mà ấm áp, ngập tràn hạnh phúc đơn sơ qua dáng đi siêu vẹo, còm cõi của Ngoại tôi.
Cuộc sống này không có ai là hoàn hảo mà cũng không có cái gì là hoàn toàn, tất cả mọi sự vật trên đời này đều có khiếm khuyết và không vĩnh cửu. Chính vì thế nếu ai cố gắng đi tìm sự tuyệt đối, họ sẽ thất vọng. Câu thơ trên muốn nói lên ý tưởng, hãy chấp nhận và trân trọng những khiếm khuyết của nhau để chúng ta tới gần nhau hơn, hiểu nhau hơn. Nhà khoa học nổi tiếng Stephen Hawking còn đi xa hơn nữa, ông khẳng định „Nếu không có sự không hoàn hảo, cả bạn và tôi đều không tồn tại” ("Without imperfection, neither you nor I would exist."). Ông muốn nói sự „không hoàn hảo“ của vũ trụ, những giao động đột biến trong quá trình tiến hóa, những sai lệch trong định luật vật lý đã là những điều kiện để tạo nên sự sống trong đó có con người.
Suốt hơn nửa thế kỷ qua, Nghịch Lý Fermi (Fermi Paradox) luôn là một câu đố hóc búa ám ảnh giới thiên văn học. Nói một cách ngắn gọn, nghịch lý này đặt ra câu hỏi: Nếu vũ trụ đã gần 14 tỷ năm tuổi, một khoảng thời gian quá đủ để các nền văn minh tiên tiến, xã hội hiện đại, công nghệ cao phát triển và du hành giữa các vì sao, vậy thì tất cả họ đang ở đâu? Sao chưa có ai ghé qua Địa cầu để “chào một tiếng”?
Trong một bài viết đăng trên trang mạng Psychology Today, Tiến Sĩ Jeff Degraff kể lại một trải nghiệm khá thú vị của mình. Ông cho biết cách đây không lâu, ông bị mắc kẹt. Không phải là kẹt xe hay xếp hàng, mà là một khoảnh khắc mịt mờ về mặt tinh thần. Ông không thể suy nghĩ sâu sắc, không thể cảm nhận được những gì mình đang tiếp xúc. Rồi bất chợt một bài hát hiện lên trong đầu. Không phải bài hát mới nghe gần đây, và cũng không phải bài hát mà ông yêu thích. Nhưng lời bài hát thật sự chạm đến trái tim của ông. Chúng nói lên một điều gì đó mà ông không thể diễn đạt thành lời. Giống như não không muốn nói những lời đơn giản, nên đã quyết định cất tiếng hát.
ĐỜI SỐNG
11/7/2025
Sau nhiều năm khả năng đọc viết gần như giậm chân tại chỗ, kỹ năng đọc của học sinh Hoa Kỳ đang có dấu hiệu suy giảm rõ rệt. Theo phúc trình mới nhất từ Chương trình Thăm Dò Tiến Bộ Giáo Dục Quốc Gia (National Assessment of Educational Progress, NAEP) trực thuộc Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ, điểm trung bình môn đọc của học sinh lớp 12 năm 2024 đã giảm 3 điểm so với năm 2019.
11/7/2025
Ngày càng nhiều gia đình tại Hoa Kỳ và khắp thế giới quyết định chỉ sinh một con, hoặc không sinh con. Sự thay đổi thầm lặng ấy đang định hình lại kinh tế toàn cầu – từ cấu trúc lao động, hệ thống hưu trí, đến mô hình tăng trưởng từng dựa vào dân số trẻ. Ashley và Nick Evancho ở ngoại ô Buffalo, New York, nói nuôi cô con gái 3 tuổi là niềm vui lớn nhất đời họ. Nhưng hai người quyết định: “Một đứa là đủ.” Ashley, một cố vấn tài chính, nói thẳng: “Tôi không cần, và cũng không muốn có thêm con.” Nick, một linh mục, cho rằng “gia đình đông con trong thời buổi này là điều quá sức – về kinh tế, và cả tinh thần.”
11/6/2025
Bản tin sau dịch theo Independent chiều Thứ Năm, ngày 6 tháng 11 năm 2025. Một giám đốc điều hành ngành dược phẩm đã ngã quỵ tại Phòng Bầu dục hôm thứ Năm khi các thành viên của chính quyền Trump đang công bố một thỏa thuận mới về thuốc giảm cân.
11/6/2025
Một thẩm phán liên bang hôm nay, thứ Năm, đã ra lệnh buộc chính quyền Donald Trump phải chi trả đầy đủ trợ cấp thực phẩm cho khoảng 42 triệu người nghèo trên toàn quốc, sau khi quở trách việc chính quyền trì hoãn và chỉ chi trả một phần trong thời gian chính phủ tê liệt. Phán quyết do Thẩm phán John J. McConnell Jr. của Tòa Liên bang Rhode Island ban hành, đánh dấu lần thứ hai ông khiển trách chính quyền vì những hành động đe dọa đẩy hàng triệu người dân vào cảnh túng quẫn. Trong phiên tòa ngắn nhưng căng thẳng, ông McConnell nói rõ rằng chính quyền đã phớt lờ lệnh trước đó buộc phải khôi phục việc chi trả nhanh chóng cho chương trình Trợ Cấp Dinh Dưỡng Bổ Sung (SNAP), thường gọi là Food Stamps.
11/6/2025
Phần lớn vấn đề bắt đầu từ năm 1982, khi chính quyền Reagan chấm dứt trợ cấp đóng tàu liên bang. Bị cắt giảm hỗ trợ, các xưởng đóng tàu Hoa Kỳ buộc phải cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài được trợ cấp mạnh.
11/5/2025
- Chính sách Tân thị trưởng Mamdani cho thành phố NY: ngưng ưu đãi tỷ phú, phụ thu thuế 2% với người có lương trên 1 triệu đô, mở Cửa hàng tạp hóa bán giá rẻ do thành phố quản lý, đóng băng tiền thuê nhà cho 2 triệu người dân nghèo... /Trump dọa không cấp quỹ cho New York City sau khi chụp mũ Mamdani là Cộng sản (CS kiểu mới, không giống VN, TQ, Nga, Cuba, Bắc Hàn?)/ Chính phủ Israel chụp mũ Mamdani ủng hộ Hamas, kêu gọi dân Do Thái ở NYC hãy chạy về Israel. - Dân chủ giữ thế đa số tại Tòa Tối cao Pennsylvania - Tiểu bang Maine siết quyền bầu cử, đòi cấm phiếu vắng mặt, bị cử tri từ chối - MSNBC: Trump có Plan B để chôm các cuộc bầu cử 2026 và 2028
11/3/2025
- Tòa Mỹ nhận thụ lý hồ sơ kiện chính phủ VN: Đặc vụ CSVN bắt, tra tấn, cố gắng giết người đối với 1 sĩ quan quân pháp Mỹ. - Trợ cấp thực phẩm SNAP: Chính quyền Trump trưa nay phải ra tòa nói vì sao chưa cấp SNAP cho dân nghèo - Ngày mai, Thứ Ba, nhớ đi bầu - Tòa Tối Cao xét đơn hãng Mỹ kiện Trump áp thuế quan làm hại kinh doanh nội địa. Trump: không tham dự phiên tòa. - Trump làm tiền điện tăng trung bình 11% trong 10 tháng qua, xóa sổ 150.000 việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch - Thăm dò CNN: 63% nói Trump làm kém, 37% nói Trump làm tốt; 72% nói kinh tế suy giảm, 61% nói chính sách Trump tồi tệ, 61% nói Trump có lỗi đóng cửa chính phủ - Nga-TQ liên minh chiếm đóng, xây trạm và nhà máy điện mặt trăng - Bênh Putin, Trump nói sẽ không cấp Ukraine tên lửa tầm xa Tomahawk - Trump: lính Mỹ có thể đổ bộ Nigeria để cứu tín đồ Ky tô; Nigeria nói không đàn áp tôn giáo gì cả - Trump: ICE cần bố ráp di dân lậu mạnh hơn - Mỹ chuẩn bị gửi quân đến Mexico để bố ráp ma túy - Thủ tướ
11/5/2025
J331. Kokalika Jātaka -- Vị Vua lắm lời và chú chim cu gáy (cuckoo) con Tóm tắt: Nhà sư Kokālika trách mắng hai vị đại đệ tử, và vì lời nói bất xứng mà bị đọa vào địa ngục. Đức Phật kể câu chuyện về một con chim cu được một con quạ nuôi dưỡng nhưng lại bắt đầu hót khi còn trong tổ, dẫn đến cái chết của nó và bị ném xuống đất.
11/1/2025
J321. Kutidusaka Jātaka -- Vị Sa-di Trẻ Đốt Lều Của Trưởng Lão Tóm tắt: Một trong những sa di của Trưởng lão Mahākassapa nổi giận với thầy mình, cư xử tệ bạc, và cuối cùng đốt cháy túp lều của thầy trước khi rơi vào địa ngục. Đức Phật kể câu chuyện về một con khỉ, khi bị khiển trách vì những thiếu sót của mình, đã phá hỏng tổ chim.
10/28/2025
J311. Pucimanda Jātaka -- Câu chuyện về Thần Cây Nimb Tóm tắt: Khi một tên trộm nằm trên hiên nhà của Trưởng lão Moggallana (Mục Kiền Liên), ngài liền đuổi hắn đi khi những kẻ truy đuổi đến. Đức Phật kể một câu chuyện về việc thần cây Nimb, đã đuổi một tên trộm đi, vì sợ rằng cành cây sẽ bị chặt để đâm chết tên trộm, và đoạn hội thoại sau đó.
10/25/2025
J301. Cullakalinga Jātaka -- Bốn ni sư khổ hạnh Tóm tắt: Bốn nữ tu khổ hạnh đạo Kỳ Na đạt được chiến thắng tranh luận vang dội khắp nơi cho đến khi bị Trưởng lão Xá Lợi Phất đánh bại. Sau đó, họ quy y Tam Bảo và xin xuất gia. Đức Phật kể một câu chuyện về bốn cô gái trở thành nguyên nhân gây ra chiến tranh. Họ được đưa vào hậu cung của một vị vua đối địch, khiến vua cha phải chuẩn bị chiến đấu. Tuy nhiên, sau khi nghe Sakka nói rằng mình sẽ chiến thắng, ông đã thể hiện lòng dũng cảm bất chấp việc bị đối thủ đánh bại. Cuối cùng, ông đã đưa của hồi môn cho các con gái mình.
10/17/2025
J281. Abbhantara Jātaka -- Món Cúng Dường Nước Xoài Ép Tóm tắt: Mẹ của Rahula (La Hầu La) ngã bệnh sau khi xuất gia. Ngài La Hầu La hỏi nên làm gì, và bà xin nước ép xoài. Trưởng lão Sāriputta (Xá Lợi Phất) liền mang nước ép đến, và bà đã khỏi bệnh. Đức Phật kể một câu chuyện về một hoàng hậu xưa kia muốn có một quả "xoài giữa" và một con vẹt trung thành đã tìm được một quả cho bà.
10/15/2025
J271. Udapana-Dusaka Jātaka -- Chó rừng và cái giếng linh thiêng Tóm tắt: Một con chó rừng làm bẩn giếng nước nó uống và bị các sa di đuổi đi. Đức Phật kể lại một câu chuyện tương tự đã xảy ra trong một kiếp trước và Ngài đã khiển trách con chó rừng khi nó thú nhận rằng tổ tiên của nó đã từng hành xử như vậy.
10/9/2025
J261. Paduma Jātaka -- Câu chuyện về cây của Ananda và người nói năng thông minh Tóm tắt: Trưởng lão Ananda giúp một số nhà sư hái hoa sen để cúng dường cây Bồ Đề tại Sāvatthi. Đức Phật sau đó kể lại câu chuyện về một số người đã cố gắng lừa gạt người trông coi ao sen nhưng bị từ chối. Tuy nhiên, người nói thật đã được thưởng hoa.
10/7/2025
J251. Samkappa Jātaka -- Câu chuyện về vị sư si tình Tóm tắt: Một vị sư, khi nhìn thấy một người phụ nữ, đã trở nên say mê, muốn rời cuộc sống tu hành của mình. Đức Phật kể lại câu chuyện về một vị đạo sĩ thánh thiện, người đã bị cám dỗ và mất hết thần thông sau khi nhìn thấy hoàng hậu khỏa thân một ngày nọ. Vị đạo sĩ sau đó đã rời khỏi khu vườn của nhà vua và trở về dãy Himalaya, nơi ông đã lấy lại được thần thông.
10/5/2025
J241. Sabbadatha Jātaka -- Chó Rừng Kiêu Ngạo và Câu Thần Chú Quyền Năng Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa đã giành được danh tiếng và sự ủng hộ, nhưng không thể duy trì được. Đức Phật kể câu chuyện về một con chó rừng học được thần chú và chế ngự được muôn loài, nhưng lại bị chính lòng kiêu ngạo của hắn lừa gạt, khiến hắn bị diệt vong.
10/3/2025
J231. Upahana Jātaka -- Người Dạy Voi và Kẻ Đệ Tử Kiêu Hãnh Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa từ bỏ Đức Phật và trở thành kẻ thù của Ngài, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của chính mình. Đức Phật kể một câu chuyện về một người huấn luyện voi và người học việc của ông, trong đó người học việc lầm tưởng mình ngang hàng với người huấn luyện voi cho đến khi nhà vua nhận ra khả năng kém hơn của kẻ học việc.
10/1/2025
J221. Kasava Jātaka -- Chiếc Y và Con Voi Tóm tắt: Cư sĩ tụ tập và dâng y cho Đề Bà Đạt Đa. Nghe vậy, Đức Phật kể câu chuyện về một người thợ săn cải trang thành một vị Độc Giác Phật để săn voi, và Bồ Tát đã khiển trách anh ta vì đã làm mất phẩm giá y.
9/28/2025
J211. Somadatta Jātaka -- Người đàn ông nhút nhát và con trâu làm quà tặng Tóm tắt: Một vị sư khó có thể nói trước mặt hai hoặc ba người khác vì quá lo lắng. Đức Phật kể câu chuyện về một Bà-la-môn thời xưa đã dành cả năm trời để học thuộc một bài kệ nhưng lại quá lo lắng đến nỗi khi đọc cho vua nghe, ông đã đảo ngược ý nghĩa của bài kệ.
9/26/2025
J201. Bandhanagara Jātaka -- Những Xiềng Xích Mạnh Nhất Tóm tắt: Một số nhà sư quan sát tù nhân bị trói chặt trong tù và hỏi Đức Phật về xiềng xích. Đức Phật giải thích rằng đây không phải là những xiềng xích mạnh nhất; sự luyến ái gia đình và dục vọng còn mạnh hơn. Ngài kể thêm rằng, trong quá khứ, một số người đã thành công trong việc phá vỡ những xiềng xích này và chia sẻ một câu chuyện về một kiếp trước của Ngài.
9/24/2025
J191. Ruhaka Jātaka -- Vị Tăng Không Thể Buông Bỏ Tóm tắt: Một vị sư xuất gia sau khi rời gia đình, dần dần lại rơi vào vòng kiểm soát của vợ cũ. Đức Phật kể câu chuyện về một vị Bà-la-môn bị vợ mình làm trò hề, bắt ông phải ăn mặc và hành xử như một con ngựa. Xấu hổ trước mặt nhà vua, ông đuổi bà đi và cưới một người vợ mới.
Trung tâm Thực tập Chánh Niệm miền Nam California SoCal MPC tại Quận Cam năm nay lại tổ chức một khóa học cho đại chúng, trong zoom, theo ngày giờ ghi dưới đây. Năm ngoái họ rất thành công khi làm khóa học online về liên hệ giữa cha mẹ và các con em tuổi mới lớn (Teenagers). Hơn một trăm người tham dự, từ nhiều địa phương khác nhau (kể cả Việt Nam), Học viên đã tìm được các giải pháp để có thể giúp con trẻ trong hòa ái.
Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA) hân hạnh giới thiệu cuộc triển lãm “On Refuge: 50 Years of Recomposition” (“Nơi Tị Nạm: 50 Năm Tái Tạo”), nhằm kỷ niệm 50 năm cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Triển lãm diễn ra từ ngày 4 đến 24 tháng 10 năm 2025 tại Orange County Center for Contemporary Art - OCCCA (Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Quận Cam), quy tụ 13 nghệ sĩ Việt Nam thuộc thế hệ 1.5 và thế hệ thứ 2 với các tác phẩm khám phá bản sắc Việt vốn không ngừng tiến hóa tại Hoa Kỳ.
TinyTAN Happy Meal Magic Meetup đến Los Angeles 🎶 🍟 McDonald’s trân trọng mời bạn bước vào thế giới TinyTAN với sự kiện Happy Meal Magic Meetup tại Los Angeles, chào mừng ngày ra mắt Happy Meal TinyTAN mới. Chi tiết sự kiện: ● Thời gian: Thứ Bảy 27/9 – Chủ Nhật 28/9/2025 ● Giờ: 11 giờ sáng – 7 giờ tối (giờ California) ● Địa điểm: NYA WEST, 1520 Wilcox Ave, Los Angeles, CA 90028 Để biết thêm chi tiết và ghi danh tham dự, xin vào: https://www.happymealmagicmeetup.com.
Buổi trình chiếu "Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng" (Face Off 8: Embrace Of Light) diễn ra vào tối 16 tháng 9 năm 2025, tại rạp chiếu phim Regal Irvine Spectrum. Cũng tại địa điểm này, vào năm ngoái, đạo diễn Lý Hải đã có mặt để giới thiệu bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước”. Năm nay đứng bên cạnh phu nhân Minh Hà (cũng là nhà sản xuất phim), Lý Hải nói những lần ra mắt phim với khán giả Việt ở Nam California bao giờ cũng để lại một cảm giác đặc biệt, khó quên.